grammar.pdf

Przedstawiamy kilkadziesiąt najpopularniejszych i najtrudniejszych dla Polaków zagadnień gramatyki języka angielskiego.

Skorzystaj z poradnika gramatycznego, możesz go także wydrukować.

Czasy i czasowniki

CZYNNOŚCI RÓWNOCZESNE W ZDANIACH W JĘZYKU ANGIELSKIM

Kiedy opisujesz dwie czynności, które wydarzyły się jednocześnie, używaj aspektu ciągłego do przedstawienia czynności,

która stanowiła tło dla innego wydarzenia. W tego typu zdaniach najczęściej używane spójniki to when lub while.

The telephone rang when I was having a bath.

I answered two telephone calls while I was reading my e-mails.

CZASOWNIKI STATYCZNE I DYNAMICZNE

Polacy często nadużywają czasów “continuous/progressive” kiedy odnoszą się do stanów, a nie czynności. W języku

angielskim istnieje rozróżnienie na tzw. czasowniki statyczne (state verbs), oraz czasowniki dynamiczne (dynamic verbs).

Czasowniki statyczne najczęściej nie występują w aspekcie ciągłym.

Porównaj:

The famous writer lived in the 17th century. (znaczenie statyczne, „żył”)

At the moment he’s living in London. (znaczenie dynamiczne, “mieszka”, ponieważ mowa o czynności chwi-

lowej at the moment , należy użyć aspektu ciągłego)

Niektóre czasowniki mogą mieć znaczenie statyczne i dynamiczne, zależnie od kontekstu. Kiedy mają znaczenie statyczne,

nie występują w aspekcie ciągłym.

I have a dog. (stan posiadania)

I’m having lunch right now. (znaczenie dynamiczne, „jem”)

I think he’s very smart. (znaczenie statyczne, „wydaje mi się, uważam”)

Don’t disturb me. I’m thinking. (znaczenie dynamiczne, czynność myślenia)

PRESENT PROGRESSIVE

Do opisania czynności w trakcie ich trwania stosuj aspekt ciągły. Czasy continuous/progressive z reguły używane są także

do opisywania czynności, które mają charakter przejściowy.

This month we’re concentrating on better service. Normally we concentrate on the volume of sales.

Do opisania czynności, które mają charakter permanentny lub zwyczajowy, stosujemy Present Simple.

ZASTOSOWANIE CZASU PRESENT PERFECT

Kiedy odnosimy się do wydarzenia z przeszłości i koncentrujemy się na samym wydarzeniu, a nie tym kiedy miało miejsce,

stosujemy czas Present Perfect. Czas Present Perfect stosowany jest również do opisania zdarzeń, które dopiero co miały

miejsce, dlatego często używany jest z wyrażeniem just w znaczeniu „właśnie, dopiero co”. Present Perfect używany jest

również do opisania czynności, których skutki trwają aż do teraz.

I’ve read a lot of books.

I’ve just spoken to John.

I’ve lost my keys. (do tej pory ich nie mam)

Porównaj:

I lost my wallet but fortunately I have found it.

Tutaj, pomimo tego że nie ma żadnego określenia czasu przeszłego, użyjemy Simple Past do opisania sytuacji, która z per-

spektywy teraźniejszości już jest nieaktualna, a Present Perfect do sytuacji, która w dalszym ciągu jest aktualna.

Jeśli opisujemy pewien ciąg czynności bez podania określenia czasu, pierwsza opisywana jest przy użyciu Present Perfect,

ale kolejne już przy użyciu Simple Past.

I’ve started up my computer, read my mail and started working on the project.

1/8

Present Perfect jest czasem, który wyraża pewnego rodzaju pomost między przeszłością, a teraźniejszością. Dlatego też

stosowany jest z wyrażeniami, które swoim znaczeniem obejmują zarówno przeszłość, jak i teraźniejszość (today, this

afternoon, this month, this year, this week).

I have posted three letters today.

We have had three meetings this afternoon.

We have visited ﬁ ve companies this week.

UŻYCIE FOR ORAZ SINCE Z PRESENT PERFECT

Inne określenia czasu, które zwyczajowo stosowane są w konstrukcjach z Present Perfect lub Present Perfect Continuous

to for oraz since.

Przysparzają one czasami Polakom pewnych problemów, jako że obydwa możemy przetłumaczyć jako „od”, jednakże zasa-

dy ich używania w angielskim są inne.

Porównaj:

I haven’t seen him since Monday. (Nie widziałem go od poniedziałku.)

I’ve lived here for ﬁ ve years. (Mieszkam tu od pięciu lat.)

Since stosowane jest z „punktowymi” określeniami czasu, takimi jak np. 1975, last Tuesday, yesterday, ﬁ ve days ago .

Są to wyrażenia, które opisują pewien punkt w przeszłości, ale nie mają znaczenia ciągłego.

For , natomiast, stosowany jest z określeniami, które wyrażają ciągły okres czasu – od pewnego momentu w przeszłości

aż do teraz: a week, two years, three days, two months, a long time, a while.

No wonder she looks thin. She hasn’t eaten anything for a week. (Nie jadła od dwóch tygodni/przez dwa

tygodnie, aż do teraz)

I have known him for a long time.

PRESENT PERFECT CONTINUOUS

Present Perfect Continuous stosujemy, kiedy chcemy podkreślić, że dana czynność w dalszym ciągu trwa w momencie jej

opisywania, jeszcze nie jest zakończona.

Porównaj:

I have read the budget proposals. (przeczytałem)

I’ve been reading the budget proposals. (czytałem i czytam w dalszym ciągu)

I’ve been waiting for you for an hour. (czekam na ciebie od godziny)

Oczywiście, jako że mamy do czynienia z aspektem ciągłym (progressive), w takich konstrukcjach czasowych zastosujemy

czasowniki o znaczeniu dynamicznym, a nie statycznym.

I’ve been thinking for three hours and I still can’t ﬁ nd a solution to this problem. (myśleć)

Ale nie:

I’ve been thinking that you’re clever. (uważać, sądzić)

FUTURE SIMPLE — CZAS PRZYSZŁY

W języku angielskim, wydarzenia przyszłe mogą być przedstawione nie tylko za pomocą konstrukcji z will . Zastosowanie

Future Simple w gruncie rzeczy ograniczone jest do opisania czynności, które wynikają ze spontanicznej decyzji podjętej

w teraźniejszości, lub do przewidywań odnośnie tego, co może dziać się w przyszłości.

Sheila is coming tomorrow. Really? All right then, I’ll pick her up at the airport.

I think that in two decades computers will substitute humans in ofﬁ ce work.

Kiedy mówimy o przyszłych czynnościach, które zostały przez nas zaaranżowane, używamy czasu Present Continuous.

Next week I’m having lunch with our sales representative. (umówiliśmy się i potwierdziliśmy spotkanie)

2/8

Kiedy mowa o czynnościach przyszłych, które zostały ustalone bez naszej ingerencji i nie mamy na nie wpływu, używamy

czasu Present Simple (tzw. timetable future)

Our train leaves at 4 p.m. this afternoon.

The ﬁ lm starts at six.

PIERWSZY OKRES WARUNKOWY

Pierwszy okres warunkowy w języku angielskim pokazuje prosty związek przyczynowo- skutkowy między dwoma faktami.

Inaczej mówiąc, opisuje co się stanie (w tej części zdania używamy najczęściej will ), jeśli jakiś warunek zostanie spełniony

(część warunkowa zawiera czas teraźniejszy, co Polakom sprawia najwięcej kłopotów, jako że w analogicznych zdaniach

w języku polskim stosujemy czas przyszły).

I will get a better job if I learn English.

I will get a better job (efekt)

…if I learn English. (warunek jaki musi być spełniony, używamy Present Simple)

DRUGI OKRES WARUNKOWY

Drugi okres warunkowy mówi o teraźniejszych lub przyszłych sytuacjach czysto hipotetycznych. Wtedy część zdania zawie-

rająca określenie hipotetycznej sytuacji wyrażona jest przy pomocy czasu przeszłego, a część opisująca teoretyczny rezultat,

za pomocą konstrukcji z „would” lub innym czasownikiem modalnym, takim jak might lub could.

If he spoke English better, he would be promoted.

If he spoke English better, (gdyby mówił lepiej po angielsku, ale nie mówi)

...he would be promoted. (dostałby awans, ale jak na razie nic na to nie wskazuje)

TRZECI OKRES WARUNKOWY

Trzeci okres warunkowy odnosi się jedynie do sytuacji z przeszłości, kiedy zastanawiamy się jak wydarzenia mogły się po-

toczyć, gdyby zaistniały inne okoliczności. Część zdania zawierająca takie założenie wyrażona jest poprzez Past Perfect ( had

+ imiesłów bierny, np. had been, had done, had worked ), a część opisująca potencjalny rezultat w przeszłości wyrażona jest

przez tzw. Future Perfect in the Past, czyli:

Would + have + imiesłów bierny (np. would have been, would have done, would have worked )

If I had seen that car coming, I wouldn’t have broken my leg. (niestety, noga została złamana, ale może by

do tego nie doszło gdyby nie ten samochód, który pojawił się znikąd.)

MIESZANY OKRES WARUNKOWY

Tzw. mieszany okres warunkowy, to najczęściej połączenie trzeciego z drugim, kiedy zastanawiamy się jak inne okoliczno-

ści z przeszłości wpłynęłyby na teraźniejszość.

Wtedy część zawierająca założenie wyrażona jest za pomocą Past Perfect, a część opisująca potencjalny rezultat, za pomocą

konstrukcji z would lub might/could.

If I had learned English when I was younger, I would have a better job now.

ZDANIA CZASOWE

Tzw. zdania czasowe wykazują pewną analogię do pierwszego okresu warunkowego i jeśli chodzi o ich strukturę i o logikę.

Najczęściej używanymi spójnikami są when, as soon as. Należy pamiętać, że podobnie tak jak pierwszym okresie warun-

kowym po if używamy czasu teraźniejszego, tak i tutaj użyjemy go po as soon as lub when.

Użycie czasu przyszłego jest niedopuszczalne i jest bardzo częstym błędem.

I’ll pay you when I have money.

I’ll pay you as soon as I get my salary.

Zwróć uwagę, że zamiast when lub as soon as teoretycznie można w obydwu przypadkach użyć if . Wtedy zmieni się jedynie

znaczenie zdania z „kiedy” na „jeśli”, gramatyka zdania natomiast nie ulega zmianie.

MOWA ZALEŻNA, NASTĘPSTWO CZASÓW

W języku angielskim obowiązuje reguła następstwa czasów w mowie zależnej. Kiedy czasownik relacjonujący czyjąś wypo-

wiedź lub wydarzenie ma formę czasu przeszłego, zdanie które jest relacjonowane jest „cofnięte w czasie”.

3/8

Porównaj:

„I don’t know anything about my new boss,” he said.

He said he didn’t know anything about his new boss.

“I haven’t seen him for three months,” she said.

She said she hadn’t seen him for three months.

“I didn’t notice the car,” he said.

He said he hadn’t noticed the car.

“I will do it when I have more time,” she said.

She said she would do it when she had more time.

CZASOWNIK MUST

Do wyrażenia przymusu lub obligacji, używamy must. Po must (i innych czasownikach modalnych) nigdy nie używamy to.

I must go now.

You should call her.

CZAS PRZESZŁY CZASOWNIKA MUST

Czas przeszły czasownika must to: had to.

I had to read a lot to prepare for the exam.

CZASOWNIK MUST ORAZ HAVE TO

W czasie teraźniejszym istnieje pewien niuans znaczeniowy między użyciem must oraz have to. Jeśli źródło autorytetu jest

łatwe do zidentyﬁ kowania, innymi słowy wiemy kto kogoś do czegoś zobowiązuje, używamy must.

I must start learning Japanese. (to ja sobie wyznaczam ten cel)

You must ﬁ nish this report by tomorrow. (bo ja ci tak każę)

All personnel must wear ID badges at work (zarządzenie dyrekcji)

Jeśli dajemy do zrozumienia że nakaz pochodzi z bliżej nieokreślonego źródła, np. zmuszają nas do czegoś okoliczności lub

tak naprawdę nie wiemy kto nam, lub komuś każe coś zrobić, używamy have to.

Do you have to ﬁ nish this report by tomorrow? (Czy okoliczności Cię do tego zmuszają)

I have to start learning Japanese. (to nie jest mój pomysł na życie, ale istnieje taka konieczność)

You have to consult a lawyer. (wszystko wskazuje na to, że musisz zwrócić się do prawnika)

ZAPRZECZENIE CZASOWNIKA MUST

Zaprzeczenie must nie oznacza braku obligacji (nie muszę), ale zakaz (nie wolno mi).

You mustn’t wear casual clothes on Monday.

Zaprzeczenie have to oznacza brak obligacji lub nakazu .

You don’t have to wear smart clothes on Friday.

Must może również wyrażać pewność.

It must be him. (jestem pewien, że to on.)

CZASOWNIKI MODALNE Z BEZOKOLICZNIKIEM CZASU PERFECT

Jeśli chcemy wyrazić swoją pewność w odniesieniu do przeszłości, musimy użyć must w połączeniu z bezokolicznikiem

czasu Perfect ( must+have+ imiesłów bierny, np. must have been, must have seen, must have worked )

It must have been him. (jestem pewien, że to był on)

4/8

Inne czasowniki modalne również łączą sie z Perfect Inﬁ nitive i wtedy odnoszą się do przeszłości.

It can’t have been him. (jestem pewien, że to nie był on)

I should have ﬁ nished this report last Friday. (powinienem skończyć w zeszły piątek, ale mi się nie udało)

I needn’t have written this report for last Friday. It’s due today. (niepotrzebnie napisałem sprawozdanie

na zeszły piątek, termin jest na dzisiaj)

PASSIVE VOICE/STRONA BIERNA

Strona bierna tworzona jest przy użyciu czasownika be w odpowiednim czasie oraz formy imiesłowu biernego innego

czasownika.

The report is published every day.

The report is being published now.

The report has already been published.

The report will be published tomorrow.

BEZOKOLICZNIKI I FORMA GERUND CZASOWNIKÓW

Przykładowo, zaprzestać coś robić – stop doing something

W znaczeniu zaprzestać coś robić stop wymaga użycia po sobie formy gerund.

Jeśli użyjemy bezokolicznika, znaczenie zasadniczo się zmieni.

On my way home I stopped to have something to drink. (zatrzymałem się, aby się napić)

I have stopped smoking. (już nie palę)

Inne przykłady to:

I regret buying this car. (żałuję kupna samochodu)

I regret to inform you that you no longer work here. (z żalem informuję, że już dla nas nie pracujesz)

WYRAŻENIE SHALL I

Jeśli chcesz zaoferować komuś swoją pomoc, używaj zwrotu Shall I...

Shall I open the window? (Czy mam otworzyć okno?)

Shall I get you something to drink? (Czy chcesz coś do picia?)

Shall I ask him to see you tomorrow? (Czy mam go poprosić żeby się jutro z Tobą spotkał?)

Alternatywną konstrukcją w takiej sytuacji jest Would you like me to...

Would you like me to open the window?

Would you like me to get you something to drink?

Would you like me to ask him to see you tomorrow?

WYRAŻENIA WOULD YOU MIND.../DO YOU MIND

Wyrażenie Would you mind najczęściej oznacza uprzejmą sugestię lub prośbę skierowaną do innej osoby. Po takiej kon-

strukcji stosuj zawsze czasownik w formie ciągłej.

Would you mind opening the window? (czy mógłbyś otworzyć okno?)

Would you mind getting me something to drink? (czy możesz mi przynieść mi coś do picia?)

Would you mind asking him to see me tomorrow? (czy możesz zaaranżować nasze spotkanie?)

Wyrażenie Do you mind używane jest kiedy chcemy upewnić się, że nasze poczynania nie zostaną źle odebrane, lub czy nie

będziemy komuś w czymś przeszkadzać. Po tej konstrukcji stosujemy if oraz czas teraźniejszy (podobnie jak w pierwszym

okresie warunkowym).

Do you mind if I open the window?

Do you mind if I sit next to you?

Do you mind if I switch the lights on?

Alternatywną konstrukcją w takiej sytuacji jest zwrot May I... , kiedy to po prostu uprzejmie pytamy o pozwolenie.

5/8

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: