Wstań Polsko moja uderz w czyn.doc

Wstań Polsko moja uderz w czyn

scenariusz montażu słowno - muzycznego z okazji rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę.

Opracowanie scenariusza, scenografia, kostiumy i rekwizyty -
Małgorzata Błaszkiewicz
Małgorzata Kierzek

Oprawa muzyczna - Jarosław Pisuk

Wykonawcy - 15 uczniów Szkoły Podstawowej i Gimnazjum przy MOW w Debrznie.

1. Wstęp - na tle nastrojowej muzyki prowadzący odczytuje informacje dotyczące I i II rozbioru Polski.

W roku 1772 doszło do I rozbioru Polski. Rosja, Austria i Prusy zajęły 1/3 obszaru naszego kraju. W roku 1793 dokonano II rozbioru Polski, w którym uczestniczyły tym razem Rosja i Prusy (Austria była zajęta w tym czasie wojną). Patrioci nie porzucili jednak prób ratowania kraju. Rozpoczęli przygotowania do powstania (insurekcji). Wodzem mianowano Tadeusza Kościuszkę. W powstaniu oprócz regularnego wojska wzięły udział także oddziały kosynierów. Byli to chłopi uzbrojeni w kosy. Swoją ofiarność wykazali już w pierwszym starciu niedaleko wsi Racławice. W Warszawie lud pod wodzą szewca Jana Kilińskiego, uzbrojony w kosy, cepy i drągi zmusił wojska rosyjskie do wycofania się ze stolicy. W 1795 roku Rosja, Austria i Prusy dokonały III rozbioru, w wyniku którego Rzeczpospolita przestała istnieć.

2. Wiersz pt. "Chwała Tobie Chryste Panie" recytuje wykonawca II.
Chwała Tobie Chryste Panie
Lud, który chodził Twym śladem
Co, z Twoim cierpiał przykładem
Z Tobą zmartwychwstanie!

3. Prowadzący, odczytuje informacje dotyczące III rozbioru Polski.
W roku 1795 państwa rozbiorowe, które ostatecznie zniszczyły dawną Rzeczpospolitą, poprzysięgły uroczyście, że nawet nazwę "Polska" na zawsze wymażą z historycznych dokumentów.

4. Fragment inscenizacji z "Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego"
A Mickiewicza prezentują wykonawcy I, II, III.
A Królowie zatrwożyli się w sercach swych
i rzekli "Pójdźmy zabijmy naród ten".
I uknowali między sobą zdradę. I umęczono
naród polski i złożono w grobie a królowie zakrzyknęli:
"Zabiliśmy i pokonaliśmy wolność! ".
A wykrzyknęli głupio. Bo naród polski nie umarł,
Ciało jego leży w grobie, a dusza jego zstąpiła z Ziemi.

5. Wykonawca IV odczytuje - "Akt abdykacji króla"
Wiersz pt. "Kiedy nagle las zaszumi" recytują wykonawcy V, VI.

Kiedy nagle las zaszumi,
mowę sosny gdy zrozumiesz;
To jest Polska.

Gdy zobaczysz gdzieś topole,
królujące ponad polem;
To jest Polska.

Kiedy drogim jest Ci w życiu
żyto srebrne przy księżycu;
To jest Polska.
Ujrzysz biało krzyż wycięty,
hełm i pod nim piasek święty;
To jest Polska.

6. Wiersz "Nie rzucim ziemi" - recytacją wykonawcy VII, VIII, IX.

1.Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród,
Nie damy pogrześć mowy!
Polski my naród, polski lud,
Królewski ród piastowy,
Nie damy, by nas gnębił wróg
- Tak nam dopomóż Bóg!
2.Do krwi ostatniej kropli z żył,
Bronić będziemy ducha,
Aż się rozpadnie w proch i pył,
Krzyżacka zawierucha.
Twierdzą nam będzie każdy próg
- Tak nam dopomóż Bóg!
3.Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz,
Ni dzieci nam germanił.
Orężny wstanie hufiec nasz,
Duch będzie nam hetmanił,
Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg,
- Tak nam dopomóż Bóg!

7. Na tle muzyki prowadzący odczytuje informacje o Legionach i hymnie narodowym.

Kiedy inni straciliby już wiarę - Polacy chwycili za broń.
W 1797 roku powstały Legiony Dąbrowskiego we Włoszech. To właśnie wtedy Józef Wybicki napisał "Pieśń Legionów Polskich we Włoszech". Zmieniona jej wersja "Mazurek Dąbrowskiego" jest hymnem Rzeczypospolitej Polskiej.

8. Fragment hymnu z roku 1797 recytuje wykonawca X.

Jeszcze Polska nie umarła kiedy my żyjemy.
Co nam obca moc wydarła szablą odbijemy.
Marsz, marsz Dąbrowski, do Polski z ziemi włoskiej,
Za twoim przewodem złączem się z narodem.

WYKONANIE PRZEZ UCZNIÓW PIEŚNI PT. "PIERWSZA BRYGADA"

9 Wykonawca IV przekazuje informacje dotyczące powstania styczniowego i listopadowego.
Polska zniknęła z mapy świata, ale nie z serc i umysłów. Dowodem są dwa powstania: listopadowe - 1830 rok i styczniowe - 1863 rok.

Oto dziś dzień krwi i chwały, oby dniem wskrzeszenia był!
Powstań Polska, zrzuć kajdany, dziś twój tryumf albo zgon!
Hej, kto Polak na bagnety żyj swobodo Polsko żyj!

WYKONANIE PRZEZ UCZNIÓW PIEŚNI PT. "PIECHOTA"

10. Wykonawca XI wygłasza informacje dotyczące wybuchu I wojny światowej.
Kiedy 1 sierpnia 1914 roku wybuchła I wojna światowa, w sercach Polaków zapłonęła nadzieja, że nadchodzi godzina wyzwolenia. Trzy państwa zaborcze rozpoczęły pomiędzy sobą walkę. W szeregach wrogich armii musieli walczyć Polacy.
Ci, którzy żyli w zaborze rosyjskim, zmuszeni byli strzelać do Polaków w mundurach niemieckich i austriackich.
Jeden z poetów, żyjący w tym czasie, Edward Słoński w swoim wierszu o Polsce, tak pisał o tym trudnym okresie naszych dziejów:

11. Wiersz pt. "Rozdzielił nas, mój bracie" recytuje wykonawca II.
Rozdzielił nas, mój bracie,
Zły los, i trzyma straż
W dwóch wrogich sobie szańcach
Patrzymy śmierci w twarz.

W okopach pełnych jęku
Wsłuchani w armat huk,
Stoimy na wprost siebie,
Ja, - wróg twój, ty - mój wróg!

Las płacze, ziemia płacze,
Świat cały w ogniu drży...
W dwóch wrogich sobie szańcach
Stoimy - ja i ty.

12. Wstęp - prowadzący. Recytacja wiersza - wykonawcy XII, XIII.
Walczyli i ginęli Polacy w obcych armiach z wiarą, że walka ta przyniesie Polsce niepodległość. Ten sam poeta, tak kończy swój wiersz:
"Bo wciąż na jawie widzę i co noc mi się śni,
że ta, co nie zginęła, wyrośnie z naszej krwi".

Wykonawca XII:
Tu, gdzie jest dom i twój i mój,
tu, gdzie są lasy i rzeki nasze,
tu, gdzie się rodził ojciec i matka,
gdzie Biały Orzeł na sztandarze.

Gdzie dom poety w Czarnolesie
gdzie nurtem śpiewnym płynie Wisła,
tu biały sad, tu czarny węgiel,
tu wszędzie Polska - tu -Ojczyzna.

Wykonawca XIII:

Bez tej miłości można żyć,
mieć serce suche jak orzeszek,
malutki los naparstkiem pić
z dala od zgryzot i pocieszeń,
na własną miarę znać nadzieję
w mroku kryjówkę sobie uwić,
o blasku próchna mówić "dnieje",
o blasku słońca nic nie mówić.

13.Wykonawca XII:
W niedzielę 10. XI. 1918 roku wczesnym rankiem Józef Piłsudski po przeszło rocznym pobycie w twierdzy magdeburskiej przybył do Warszawy. Tego samego dnia Polska Organizacja Wojskowa przystąpiła do rozbrajania żołnierzy niemieckich. 11 listopada 1918 roku Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu naczelne dowództwo Wojska Polskiego i powierzyła misję utworzenia Rządu Narodowego.

O jego zasługach i poświęceniu dla wielkiej idei jaką było odzyskanie niepodległości pamiętają wszyscy, a szczególnie Ci, którzy na własnej skórze odczuli okowy niewoli. Gdy odszedł wielki wódz pamięci o nim poświęcono wiele wierszy.

PIEŚŃ PATRIOTYCZNA PT. "BIAŁE RÓŻE"

14. "Dzisiaj wielka jest rocznica" - wiersz recytują: wykonawca I, II, XIV, XV, IX.
Dzisiaj jest wielka rocznica -
jedenasty listopada!. ..
Tym, co zmarli za Ojczyznę,
hołd wdzięczności Polska składa.

Przystrojony portret "Dziadka",
wzdłuż ram spływa czarna wstęga...
Odszedł od nas Wódz w zaświaty-
ból do głębi serca sięga.

Żył dla Polski, walczył za nią,
na bój krwawy wiódł legiony
stał i orał dla Ojczyzny-
my zbieramy dzisiaj plony.

Żołnierzyków mamy dzielnych,
bacznie strzegą granic kraju -
od nas tylko dziś zależy,
aby było nam jak w raju.

Więc o przyszłość walczmy społem,
Pod sztandarem z Orłem Białym,
Tylko pracą i nauką
Przysporzymy Polsce chwały!

Ty mnie nie pytaj, kto zwycięża,
czyj triumfalny słychać śpiew -
naszego nie masz tam oręża,
chociaż się nasza leje krew.
O synu mój, na wszystkich frontach
od płowej Wisły aż po Ren,
przy zapalonych stojąc lontach
my swój o Polsce śnimy sen.

15. Na zakończenie programu wiersz pt. "Biel i czerwień" recytuje wykonawca IX.

"Powiewa flaga gdy wiatr się zerwie
a na tej fladze biel jest i czerwień.
Czerwień to miłość,
Biel - serce czyste.
Piękne są nasze barwy ojczyste.

16. Podziękowanie za udział w uroczystym apelu wygłasza prowadzący.
Wykonawcy kłaniają się i opuszczają scenę.

4