ICD-10 Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania.pdf

Międzynarodowa

Statystyczna Klasyfikacja

Chorób i Problemów Zdrowotnych

Rewizja dziesiąta

Klasyfikacja

zaburzeń psychicznych

i zaburzeń zachowania

w ICD-10

Opisy kliniczne

i wskazówki diagnostyczne

Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne "Vesalius"

Instytut Psychiatrii i Neurologii

Kraków - Warszawa 2000

Wydane przez Światową Organizację Zdrowia w 1992 r. pod tytułem The ICD-10

Classification

ofMentalandBehaviouralDisorders:

ClinicalDescription

andDiagnostic

Od redaktorów przekładu polskiego

Guidelines

Dyrektor Generalny Światowej Organizacji Zdrowia przyznał prawa do przetłumaczenia

i wydania powyższej pozycji w języku polskim Uniwersyteckiemu Wydawnictwu

Medycznemu" Yesalius", które jest całkowicie odpowiedzialne za dokonane tłumaczenie.

Książka ta jest pierwszą i podstawową pochodną V rozdziału dziesiątej wersji "Między-

narodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10)". Jest

przewodnikiem do V rozdziału "Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania" ( Mental

and Behavioural Disorders) zawierającym podstawowe opisy kliniczne i wskazówki

diagnostyczne przydatne do klasyfikowania zaburzeń psychicznych, z którymi styka się

lekarz psychiatra w codziennej praktyce. Należy podkreślić, że nie jest to podręcznik

psychiatrii klinicznej, chociaż zawiera wiele cennych informacji dotyczących obrazu

klinicznego zaburzeń psychicznych i behawioralnych.

Jak każda klasyfikacja chorób, również rozdział V ICD-10 nie jest dziełem zakoń-

czonym ani doskonałym, a pozycja nozologiczna lub kryteria klasyfikacyjne wielu zabu-

rzeń mogą budzić zastrzeżenia, są bowiem wynikiem kompromisu przedstawicieli

różnych kierunków i szkół (pisze o tym prof. Norman Sartorius). Mimo tych wątpliwości

rozdział V ICD-10 jest istotnym postępem w porównaniu z wersją poprzedną (ICD-9),

ma duże znaczenie kliniczne i wartość heurystyczną. Klasyfikacja obejmuje niemal

wszystkie kategorie diagnostyczne, którymi posługują się psychiatrzy w Polsce i jedynie

w odniesieniu do nielicznych mogą pojawić się trudności lub wątpliwości (np. u tych,

którzy wciąż rozpoznają zaburzenia psychiczne okresu inwolucji).

Autorzy i redaktorzy tego przekładu dążyli do dochowania wierności oryginalnemu

tekstowi w języku angielskim i jedynie w bardzo nielicznych przypadkach tekst uległ

minimalnemu skróceniu. Uwagi redaktorów zamieszczono w przypisach na końcu odpo-

wiednich stron. Przekład podręcznika na język polski wiązał się z potrzebą pokonania

licznych trudności terminologicznych. Okazało się bowiem, że niektóre (zwłaszcza nowe)

terminy diagnostyczne i inne niezbędne pojęcia nie mają zwięzłych odpowiedników w

polskim nazewnictwie, czego przykładem mogą być takie rozpoznania w języku angiel-

skim, jak: " schizotypaldisorder","somatoformdisorder","somatizationdisorder" .Poja-

wiły się również trudności z właściwym tłumaczeniem i zastosowaniem takich określeń,

jak: "disorder", "distress", "disturbances", "disease", "persistent" i wielu innych. Jako

zasadę przyjęto posługiwanie się terminologią zastosowaną w polskim, źródłowym tłu-

maczeniu V rozdziału ICD-10 (ICD-10. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja

Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta, Uniwersyteckie Wydawnictwo

Medyczne "Vesalius", Kraków 1994), które przygotował zespół niemal w tym samym

składzie, kierowany przez Prof. Stanisława Dąbrowskiego. Jedynie w nielicznych przy-

padkach wprowadzono niezbędne korekty.

Do obecnego, drugiego wydania klasyfikacji wprowadzono jedną zmianę termino-

logiczną. Prof. Marta Bogdanowicz zwróciła uwagę, że mimo złożonego znaczenia ang.

terminu spelling (który „oznacza zarówno literowanie wyrazów, tzn. nazywanie liter w

wyrazie, jak i opanowanie poprawnej pisowni nie tyle w oparciu o znajomość ortografii,

lecz i o posiadanie dobrze wykształconej kompetencji językowej, przede wszystkim

sprawności fonologicznej. Zaburzenia sprawności fonologicznej wyrażające się słabą

umiejętnością dokonywania analizy i syntezy fonologicznej słów, dokonywania operacji

Redaktorzy przekładu:

Prof. dr hab. Stanisław PUZYNSKI

Doc. dr hab. Jacek WCIÓRKA

Zespół tłumaczy:

Dr Celina BRYKCZYŃSKA (F6)

Dr med. Bogusław HABRAT (FI)

Prof. dr hab. Jan JAROSZYŃSKI (wstęp)

Prof. dr hab. Irena NAMYSŁOWSKA (F7, F8, F9)

Dr med. Tadeusz PARNOWSKI (FO)

Prof. dr hab. Stanisław PUŻYŃSKI (F3)

Doc. dr hab. Maria SIWIAK-KOBAYASHI (F4)

Prof. dr hab. Waldemar SZELENBERGER (F5)

Doc. dr hab. Jacek WCIÓRKA (F2, aneks, skorowidz)

Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne " Vesalius"

Akademia Bydgoska

im. Kazimierza Wielkiego

Biblioteka Psychologiczna

Wydanie II uzupełnione

ISBN 83-85688-25-0

Wydawca:

Fundacja Zdrowia Publicznego w Krakowie

Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie

WHO Collaborating Centre for Research and Training in Mental Health

Redakcja techniczna: Andrzej Noworyta, Wojciech Marcinek

Skład komputerowy: "Vesalius"

Druk i oprawa: Drukarnia SKLENIARZ w Krakowie

na cząstkach fonologicznych oraz kodowania głosek/fonemów za pomocą liter/grafemów

w wyrazy powodują specyficzne trudności w opanowaniu poprawnej pisowni, zwane w

literaturze <dysortografią>. Nie są one zależne od poziomu inteligencji, wad zmysłu i

zaniedbania dydaktycznego, tj. braku znajomości zasad ortografii"), w praktyce klinicznej

i badawczej jest on zwykle upraszczany i sprowadzany do niemożności opanowania

poprawnej pisowni. Uznanie tych argumentów spowodowało zmianę nazwy odpowied-

niej kategorii diagnostycznej (F81.1) i powiązanych z terminem fragmentów tekstu.

Za wszystkie uwagi bardzo dziękujemy. Tak, jak poprzednio prosimy też o dalsze

uwagi i sugestie dotyczące terminologii, które postaramy sie uwzględnić w kolejnym

wydaniu tej potrzebnej książki.

Stanisław Pużyński

Jacek Wciórka

4 PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffact ory.pl

World Health Organization (Światowa Organizacja Zdrowia) jest wyspe-

cjalizowaną agendą Organizacji Narodów Zjednoczonych, zajmującą się w

pierwszym rzędzie międzynarodowymi zagadnieniami zdrowia publicznego.

Za pośrednictwem tej organizacji, utworzonej w roku 1948, około 170 krajów

wymienia między sobą wiedzę i doświadczenia, aby do roku 2000 wszyscy

obywatele świata mogli osiągnąć poziom zdrowia umożliwiający życie produ-

ktywne ekonomicznie i społecznie.

W drodze bezpośredniej współpracy technicznej z Państwami Członko-

wskimi i poprzez stymulowanie współpracy między nimi, WHO wspomaga

rozwój wszechstronnych placówek służby zdrowia, zapobieganie i kontrolę

chorób, poprawę warunków środowiskowych, rozwój ludzkich zasobów zdro-

wia, koordynację i rozwój badań biomedycznych oraz dotyczących służby

zdrowia a także planowanie i uruchamianie programów zdrowotnych.

To rozległe pole zadań obejmuje bardzo różne rodzaje aktywności, jak:

rozwój podstawowej opieki zdrowotnej obejmującej wszystkich obywateli

Krajów Członkowskich, wspomaganie zdrowia matek i dzieci, zwalczanie

niedożywienia, zwalczanie malarii i innych chorób zakaźnych, jak gruźlica lub

trąd, koordynowanie ogólnej strategii zapobiegania i kontroli AIDS, po zwal-

czeniu ospy prawdziwej - popieranie masowej immunizacji przeciw innym

chorobom, którym można zapobiegać, rozwój zdrowia psychicznego, zapew-

nienie zaopatrzenia w wodę z bezpiecznych ujęć, szkolenie personelu medycz-

nego wszystkich kategorii.

Postęp w kierunku lepszego stanu zdrowia na całym świecie wymaga także

współpracy międzynarodowej w takich dziedzinach, jak: ustalanie standardów

substancji biologicznych, pestycydów i środków farmaceutycznych, określanie

kryteriów zdrowotnych środowiska, proponowanie niefirmowych międzynaro-

dowych nazw leków, stosowanie Międzynarodowych Przepisów o Zdrowiu,

doskonalenie "Międzynarodowej statystycznej klasyfikacji chorób i pokrew-

nych problemów zdrowia", zbieranie informacji z zakresu statystyki zdrowotnej

i ich rozpowszechnianie.

Odpowiednio do zainteresowań i priorytetów Organizacji i jej Państw

Członkowskich, publikacje WHO dostarczają autoratywnych informacji i

wskazówek służących rozwojowi i ochronie zdrowia oraz zapobieganiu i kon-

trolowaniu chorób.

Przedmowa

Spis treści

W początkach lat sześćdziesiątych, Program Zdrowia Psychicznego WHO aktywnie zajął

się sprawą poprawy diagnostyki i klasyfikacji zaburzeń psychicznych. W tym okresie

WHO zorganizowała wiele spotkań poświęconych przeglądowi wiedzy, aktywnie włą-

czając specjalistów z wielu dziedzin, z różnych szkół psychiatrycznych i z wszystkich

części świata. Sprzyjało to badaniom nad kryteriami klasyfikacji i zasad rozpoznawania

oraz rozwinęło metody wspólnego oceniania taśm video i inne cenne metody. Wiele

propozycji poprawy klasyfikacji zaburzeń psychicznych wynikało z bardzo szeroko

prowadzonych konsultacji, które posłużyły do opracowania ósmej wersji "Międzynaro-

dowej klasyfikacji chorób" (ICD-8). Przygotowano też słownik opisujący każdą z kate-

gorii zaburzeń psychicznych występujących w ICD-8. Prowadzenie tego programu

spowodowało też powstanie sieci osób i ośrodków kontynuujących prace nad poprawą

klasyfikacji psychiatrycznej [1,2].

W latach siedemdziesiątych na całym świecie nastąpił dalszy wzrost zainteresowania

klasyfikacją psychiatryczną. Do tej tendencji przyczyniły się: rozbudowa międzynarodo-

wych kontaktów, podejmowanie licznych studiów międzynarodowych oraz pojawienie

się nowych metod leczenia. W wielu krajach liczne zespoły psychiatryczne pracowały nad

nowymi kryteriami klasyfikacyjnymi służącymi poprawie precyzji diagnostyki. W szcze-

gólności - Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne przygotowało i wprowadziło swe

trzecie wydanie "Podręcznika statystycznego i diagnostycznego" ( Diagnostic and Stati-

stical Manuał ), w którym włączono do systemu klasyfikacji kryteria operacyjne.

W roku 1978 WHO wspólnie z Alcohol, Drug Abuse and Mental Health Admini-

stration (ADAMHA) w Stanach Zjednoczonych rozpoczęła projekt badawczy, który

miał służyć dalszej poprawie klasyfikacji i diagnostyki zaburzeń psychicznych i pro-

blemów związanych z alkoholem i lekami [3]. W wielu warsztatach badawczych

spotykali się badacze, przedstawiciele różnych tradycji i kultur psychiatrycznych,

dokonali przeglądu licznych dziedzin i przygotowali zalecenia dotyczące dalszych

badań. Duża konferencja międzynarodowa poświęcona klasyfikacji i diagnostyce

odbyła się w Kopenhadze (Dania) w roku 1982. Jej celem było zapoznanie się

z propozycjami przygotowanymi przez wspomniane warsztaty i przygotowanie pla-

nów i zasad dalszej pracy [4].

Podjęto szereg dużych programów badań zgodnych z zaleceniami konferencji kopen-

haskiej. Jeden z programów, obejmujący 17 krajów, miał na celu przygotowanie "Złożo-

nego międzynarodowego wywiadu diagnostycznego" ( Composite International

Diagnostic Interview, CIDI), instrumentu do prowadzenia badań epidemiologicznych nad

zaburzeniami psychicznymi w grupach populacji ogólnej w różnych krajach [5], Zada-

niem innego dużego projektu było przygotowanie instrumentu oceny dla klinicystów

("Schemat oceny klinicznej w neuropsychiatrii", Schedules for Clinical Assessment in

Neuropsychiatry, SCAN) [6], Inne studium służyło przygotowaniu narzędzia do oceny

zaburzeń osobowości w różnych krajach ("Międzynarodowa ocena zaburzeń osobowo-

ści", International Personality Disorder Examination, IPDE) [7].

Przedmowa

Podziękowania

1 0

Wprowadzenie

1 3

Uwagi o wybranych kategoriach

zaburzeń psychiczny chi zacho wania w ICD-10

1 8

Lista kategorii

2 9

Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne

4 7

Aneks. Inne stany klasyfikowane w ICD-10

często związane z zaburzeniami psychicznymi

i zaburzeniami zachowania

2 39

Lista głównych badaczy

2 57

Skorowidz

2 69

PDF stworzony przez wersj ę demonstracyjn ą pdfFactory Pro www.pdffactory.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: