kalendarz słowian.pdf

[slowianie.republika.pl] Słowiański kalendarz

http://slowianie.republika.pl/kalendarz.htm

SŁOWIAŃSKI KALENDARZ

Słowianie od zawsze wyróŜniali cztery pory roku: wiosnę (nazywaną inaczej jare), lato, jesień i zimę.

Określenie "lato" z czasem stało się miarą czasu (lata), prawdopodobnie ze względu na to, iŜ było

waŜnym i pracowitym okresem zbioru plonów. Rok rozpoczynał się na wiosnę, wraz z budzeniem się

do Ŝycia przyrody i początkiem prac w gospodarstwie.

Miesiące określano nazwami, pochodzącymi od ich charakterystycznych cech, związanych ze

zjawiskami przyrodniczymi lub z rytmem zajęć na roli. I tak nazwa "styczeń" wcześniej "tyczeń" jak

podaje Brückner w "Słowniku etymologicznym języka polskiego" wywodzi się od słowa "tyka", bowiem

w tym właśnie czasie "tyki sporządzał gospodarz". "Luty" wziął swój początek od staropolskiego

przymiotnika "luty" i oznacza tyle co "przykry", "niemiły". "Marzec" i "maj" pod wpływem kalendarza

kościelnego zapoŜyczono z łaciny, ale juŜ "kwiecień" jak nietrudno się domyślić pochodzi od słowa

"kwietny". "Czerwiec", który zastąpił staropolski "czyrwień", najprawdopodobniej wywodzi się od

"czerwów", czyli larw pszczoły. "Lipiec" wziął swój początek od starszej formy "lipień", a ta z kolei od

rzeczownika "lipa" lub przymiotnika "lipowy" w lipcu, jak wiadomo, kwitną lipy. "Sierpień" kojarzy się

z "sierpem", a wiec ze Ŝniwami. "Wrzesień" to miesiąc, w którym kwitną wrzosy, w "październiku" zaś

młócono paździerze, czyli zdrewniałe łodygi lnu lub konopii. "Listopad" wiąŜe się z opadającymi liśćmi,

a "grudzień" to czas, kiedy ziemia zamarza na grudę.

PoniŜej za Panią Haliną Łozko zamieściłam kalendarz świąt, obchodzonych ongi przez ludy

słowiańskie. Kalendarz ów naleŜy traktować z lekkim przymruŜeniem oka, poniewaŜ prawdopodobnie

nie wszystkie opisane w nim obrzędy obejmowały całą Słowiańszczyznę, a niektóre z nich pojawiły się

dopiero wraz z nadejściem chrześcijaństwa.

Data:

Nazwa święta:

Opis świętowania obrzędu:

1 marca

Jaskółka

Początek wezwań wiosny.

9 marca

Wiosenny Nowy

Rok Szczodry

Wieczór,

Święto Matki Ziemi

Wzywanie wiosny, modły o urodzaj.

Przewidywania pogody na lato: ładna pogoda oznaczać miała

ciepłe lato, śnieg urodzaj, wiatr ciepły lato mokre, wiatr

północny lato chłodne.

13 20 marca

Wiosenny Tydzień

Jaryły

Modły do Jaryły, śpiewanie pieśni pochwalnych.

16 marca

Wierzbica,

Pasieka Wiosenna

Oświęcenie wierzby pradrzewa Wszechświata. Chłostanie

gałązką wierzby uwaŜane za magiczny sposób Ŝyczenia zdrowia.

Oświęcenie pasieki, modły o pszczoły.

17/18 marca

Wiosenne

Zrównanie Dnia z

Nocą Święto

Dadźboga

Modły do Dadźboga, korowody dziewcząt.

20 marca

Nawski Wielki

Dzień

Na ziemie przybywają dusze zmarłych nawie. Przed wschodem

słońca ludzie kąpią się w rzekach lub symbolicznie oblewają

wodą, co dawać ma moc i zdrowie.

I niedziela po

wiosennym

zrównaniu dnia

z nocą

Wielkidzień

Pierwszy dzień wiosny. Święto przebudzenia się przyrody i

narodzin nowego cyklu Ŝycia. Topienie Marzanny, malowanie

jajek, będących symbolem odradzania się Ŝycia, modły do

Dadźboga.

Poniedziałek po

Wielkimdniu

Wołoczilne

Chłopcy chodzą po chatach, oblewając wodą dziewczęta; te z

kolei obdarowują ich pisankami.

25 marca

Święto wiosny

Rozpalanie ognisk i skakanie przezeń celem oczyszczenia,

wrzucanie do rzek ofiar z chleba.

26 marca

Wielkie Święto

Peruna

Oświęcenie ziarna, rozpoczęcie zasiewów. Oczekiwanie na

pierwszą wiosenną burzę.

11 kwietnia

Wodnik Wiosenny Składanie ofiar wodnikom, by nie zatapiały ludzkich siedzib.

15 kwietnia

Święto Jarowita

Tańce, pieśni, radowanie się i weselenie, zabawa, rytualne

tarzanie się po ziemi.

1 z 3

20091108 19:20

[slowianie.republika.pl] Słowiański kalendarz

http://slowianie.republika.pl/kalendarz.htm

22 kwietnia

Wielka Mokosz

Święto dziewcząt modły do Mokoszy, składanie ofiar z białych

kogutów. Niewiasty śpiewają pieśni, tańczą, urządzają

korowody.

23 kwietnia

Święto Jaryły

Święto męŜczyzn składanie ofiar z kogutów, palenie ognisk i

spryskiwanie ich rytualnym piwem. W obrzędach nie mogą brać

udziału kobiety.

30 kwietnia/1

maja

Święto Welesa

Składanie ofiar Welesowi, wypędzanie bydła na pastwiska.

2 11 maja

Tydzień Rusalny

Rusalia

Kobiety zawieszają na przybrzeŜnych drzewach kawałki płótna

dla rusałek, dziewczęta wiją dla nich wianki, a następnie

wrzucają je do wody.

11 maja

Zielnik

Zbiory ziół leczniczych, rytualne spoŜywanie posiłków w lasach i

na polach. Wicie wieńców, ozdabianie zielenią chat.

15 czerwca

Świętowit Letni

Wznoszenie modłów do Świętowita o obfite plony.

20/21 czerwca

Noc Kupały

Kupajło

Słońcakres

Pierwszy dzień lata. Święto obchodzone ku czci ognia,

poświęcone SwaroŜycowi i Dadźbogowi. Zabawy w lasach i nad

rzekami, skakanie przez ogień, puszczanie wianków na wodę,

poszukiwanie kwiatu paproci. Łączenie się w pary, szczęśliwy

czas poczynania dzieci.

21 czerwca

Święto Siemargła Modły do Siemargła, składanie ofiar.

29 czerwca

Wodnik Letni

Składanie ofiar wodnikom z pierwszej złowionej ryby, tytoniu i

piwa.

30 czerwca

Pogrzeb Jaryły

Spalanie kukły Jaryły, który jako bóg wiosny i miłości

wszystko juŜ posiał i zapłodnił.

1 lipca

Święto Swaroga

Święto Kowali

Czczenie Swaroga jako boga kowalstwa, początek Sianokosów.

4/5 lipca

Letnie Święto

Miesiąca

Modły do Chorsa, personifikacji księŜyca.

2027 lipca

Perunowy Tydzień

Wznoszenie modłów do Peruna, świętowanie w dębowych gajach,

składanie ofiar z wieprzowiny, wołowiny, kogutów.

22 lipca

Perunica Letnia

Czczenie kobiecego wcielenia Peruna Błyskawicy. Tego dnia nie

naleŜało pracować w polu, by nie ściągać na siebie jej gniewu.

6 sierpnia

Spas Jabłkowy

Święcenie i spoŜywanie jabłek, gruszek i innych darów sadu.

16 sierpnia

Spas Chlebowy

Święcenie i spoŜywanie chleba z nowego ziarna, okazywanie

wdzięczności bogom za urodzaj.

16 sierpnia

Święto Leszego

Oddawanie czci Leszemu, składanie ofiary z chleba na polanach

w lasach, modły o to, by nie wodził ludzi po bezdroŜach i nie

plątał im leśnych ścieŜek.

19 sierpnia

Letni Strzybóg

Czczenie Strzyboga, obserwowanie wiatrów i wróŜenie z ich

kierunków.

4 września

Perunica Jesienna

Ostatnie święto na cześć błyskawicy i gromu, które na zimę

zasypiają. Palenie ognisk z gałęzi tarniny i czynienie zamówień

od poŜaru.

89 września

Rodzanice

początek babiego

lata

Modły kobiet o dobry połóg, zdrowie niemowląt i całej rodziny.

20 września Jesienny Strzybóg

Modły do Strzyboga o dobrą pogodę, prognozowanie pogody na

jesień z kierunków wiatrów.

23 września Święto plonów

Pierwszy dzień jesieni. Święto plonów, poświęcone tegorocznym

zbiorom. Dziękowanie za plony i proszenie o jeszcze lepsze w

przyszłym roku.

24 września

Święto Domowika i

Owinnika

Składanie ofiar Domowikowi i Owinnikowi z koguta oraz

miseczek napełnionych owsianką by opiekowały się domem i

obejściem, by strzegły gospodarskich zwierząt i składowanego w

budynkach gospodarczych ziarna.

2 z 3

20091108 19:20

[slowianie.republika.pl] Słowiański kalendarz

http://slowianie.republika.pl/kalendarz.htm

26 września Świętowid Jesienny

Święto urodzaju. Modły w chromie Świętowita, składanie ofiar,

wróŜby z obrzędowego napoju o przyszłej zimie.

27 września Pasieka

Święto pszczelarzy.

1 października

Jesienne Święto

Matki Ziemi

Początek jesiennozimowych robót. Okres wyprawiania wesel.

Modlitwy młodych dziewcząt o szczęśliwe zamąŜpójście.

października

Dziady

Dzień wspominania przodków. "Dziady" odwiedzają swoje

rodzinne domy, zostają ugoszczone gorącym, parującym

posiłkiem. Przy stole nie moŜe zabraknąć miejsca dla Ŝadnego z

przodków.

października

Święto Mokoszy

Kobiety oddają cześć Mokoszy. Ofiarują jej przędziwo i płótno, a

następnego dnia rozpoczynają wielkie roboty szycie, tkanie,

wyszywanie itp.

8 listopada

Tury

Święto myśliwych i początek sezonu polowań. Myśliwi składają

ofiary i wznoszą modły o dobre polowania.

24 listopada Święto Doli

Dziewczęta wróŜą sobie przyszły los, chłopcy jaką kto będzie

miał Ŝonę, cięŜarne kobiety modlą się o lekki połóg.

6 grudnia

Spas Zimowy

Dzień nadejścia zimy. Za chrześcijaństwa funkcje Spasa

Zimowego przeszły na św. Mikołaja; świadczyć moŜe o tym

dawne powiedzenie "poproś Mikołaja, on przekaŜe Spasowi".

2123 grudnia

Zimowe

Staniesłońca

Czczenie Swaroga, uroczyste spoŜywanie świętej wieczerzy.

Przewidywanie pogody na kolejny rok.

23 grudnia

Święto Roda

Wygłaszanie zamówień ku czci Roda i Rodzanic ("niech rodzi się

wszystko dobre"), wypiekanie dla nich ciast, warzenie piwa i

miodu.

2 lutego

Gromnica

Zima spotyka się z wiosną. Śpiewanie pieśni, zamawianie ciepła,

modły do słońca Swaroga, czczenie wszystkich bogów.

915 lutego

Welesowy Tydzień

Czczenie Welesa, wywracanie koŜuchów futrem na wierzch.

Welesowi Ŝercy chodzą po wioskach, zaglądają do domów i

gospodarstw, wygłaszają zaklęcia mające zapewnić zdrowie

zwierząt hodowlanych.

21 lutego

Wiosenny Strzybóg

Odprawianie modłów do boga wiatrów, przewidywanie pogody na

wiosnę i lato.

26 lutego

Nowolecie

Wiosenny Nowy Rok.

Źródło: "Rodzima wiara ukraińska" Halina Łozko

3 z 3

20091108 19:20

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: