Lucy Maud Montgomery - 9 - Opowieści z Avonlea.pdf - KSIĄŻKI NIEPOUKŁADANE - szoolu

L UCY M AUD M ONTGOMERY

O POWIEŚCI Z A VONLEA

T YTUŁ ORYGINAŁU C HRONICLES OF A VONLEA

P RZEŁOZYŁA E WA F ISZER

Z ALOTY L UDWIKA

Pewnego sobotniego wieczoru Ania Shirley siedziała z podwiniętymi nogami na parapecie

okna saloniku Teodory Dix i patrzyła z rozmarzeniem w gwiezdny świat za wzgórzami

zachodzącego słońca. Ania przyjechała na dwa tygodnie wakacji do Chatki Ech, gdzie

państwo Irving spędzali lato, i często zaglądała do starego domostwa Dixów, by poplotkować

z Teodora. Tego wieczoru nagadały się już do syta i Ania rozkoszowała się budowaniem

zamków na lodzie. Oparła o framugę okna kształtną główkę otoczoną koroną rudych

warkoczy, a jej szare oczy lśniły jak jeziorka w księżycowej poświacie.

Nagle zobaczyła, że alejką nadchodzi Ludwik Speed. Alejka była długa, znajdował się

jeszcze daleko, jednakże Ludwika można było rozpoznać z każdej odległości. Nikt w

Środkowym Grafton nie miał tak wysokiej, acz przygarbionej sylwetki i nie chodził tak

spokojnym, powolnym krokiem.

Wyrwana z marzeń Ania doszła do wniosku, że taktownie będzie się pożegnać. Ludwik

starał się o rękę Teodory. Wiedziało o tym całe Grafton, jeżeli zaś ktoś żył w nieświadomości,

to na pewno nie dlatego, że nie miał czasu się dowiedzieć, Ludwik bowiem już od piętnastu

lat przychodził do Teodory, zawsze tym samym niespiesznym krokiem.

Kiedy Ania, wiotka, dziewczęca i romantyczna Ania, zerwała się, by wyjść, praktyczna,

pulchna i kobieca Teodora powiedziała z błyskiem w oczach:

— Nie śpiesz się, dziecko. Siedź spokojnie. Zobaczyłaś, że nadchodzi Ludwik, i

wyobrażasz sobie, że będziesz nam przeszkadzać. Nie będziesz. Ludwik lubi obecność kogoś

trzeciego, a co dopiero ja. Obecność trzeciej osoby ożywia rozmowę. Kiedy jakiś mężczyzna

odwiedza cię od piętnastu lat dwa razy na tydzień, czasem nie bardzo się wie, co by tu jeszcze

można powiedzieć.

Teodora zawsze mówiła o Ludwiku bez fałszywego wstydu. Nie unikała rozmów o jego

przewlekłych zalotach, wspominała o nich z pewnym rozbawieniem.

Ania usiadła i razem patrzyły, jak Ludwik nadchodzi, rozglądając się dokoła, wpatrując w

bujną koniczynę i wijącą się w dolinie błękitną rzeczkę.

Ania spojrzała na piękną, spokojną twarz Teodory i usiłowała sobie wyobrazić, co by

czuła, gdyby to ona, nie Teodora, czekała na podstarzałego amanta, któremu potrzeba aż tyle

czasu, by zrobić decydujący krok. Ale nawet Anię zawiodła wyobraźnia.

„Tak czy owak — pomyślała zniecierpliwiona — gdybym go chciała, znalazłabym jakiś

sposób, by go zmobilizować. Ludwik Speed! * 1 Trudno o bardziej nieodpowiednie nazwisko!

Takie nazwisko dla takiego człowieka zakrawa wręcz na kpinę.”

Wreszcie Ludwik pojawił się przed domem, ale tak długo stał na schodkach ganku

wpatrując się w zieloną gęstwinę wiśniowego sadu, że Teodora otworzyła mu drzwi, nim

jeszcze zapukał. Kiedy wprowadzała go do saloniku, zrobiła do Ani porozumiewawczą minę.

Ludwik uśmiechnął się serdecznie. Lubił Anię, była jedyną młodą dziewczyną, jaką znał,

na ogół bowiem unikał towarzystwa młodych panien — czuł się przy nich niezręcznie. Ale nie

przy Ani. Ania z każdym umiała nawiązać kontakt i choć Ludwik i Teodora znali ją od

niedawna, uważali za starą przyjaciółkę.

Ludwik był wysoki i niezgrabny, ale dzięki niewzruszonemu spokojowi nie pozbawiony

godności. Miał jedwabiste opadające wąsy i małą spiczastą bródkę, która uchodziła w Grafton

za szczyt ekscentryczności, tutejsi mężczyźni bowiem albo się golili, albo zapuszczali

prawdziwe brody. W błękitnych rozmarzonych oczach czaił się wyraz melancholii.

Ludwik usiadł w wielkim wybrzuszonym fotelu, w którym dawniej siadywał ojciec

Teodory. Ludwik zawsze tu siadał i Ania oznajmiła kiedyś, że fotel ten już się do niego

upodobnił.

1 * Speed (ang.) — chyżość.

Rozmowa się szybko ożywiła. Kiedy ktoś potrafił go rozruszać, Ludwik stawał się dobrym

rozmówcą. Był oczytany, często zadziwiał Anię trafnymi komentarzami na temat spraw i

ludzi świata, którego tylko słabe echa docierały do Grafton. Lubił także dyskutować z Teodora

o religii, gdyż Teodorę mało obchodziła polityka i historia, żywo za to interesowały doktryny

teologiczne. Kiedy zatem rozmowa zamieniła się w przyjacielską sprzeczkę Teodory z

Ludwikiem na temat Christian Science * , Ania doszła do wniosku, że nie jest już potrzebna.

— Nadeszła pora gwiazd i pora na dobranoc — oznajmiła i cicho wyszła.

Ale kiedy oddaliła się od domu, zatrzymała się na łące wygwieżdżonej biało—złotymi

stokrotkami, żeby się porządnie wyśmiać. Wiał przesycony zapachami wietrzyk. Ania oparła

się o białą brzozę i wybuchnęła śmiechem, który często nawiedzał ją, gdy myślała o Teodorze

i Ludwiku. Młodość jest niecierpliwa, zatem te przewlekłe zaloty wydawały jej się czymś

niebywale komicznym. Lubiła Ludwika, ale zachowywał się naprawdę drażniąco.

— Kochany bałwan! — powiedziała głośno. — Nie ma drugiego tak sympatycznego

idioty. Zachowuje się jak krokodyl w tym starym wierszyku. Nie chce leżeć, nie chce iść,

tylko podryguje i podryguje.

W dwa dni później Ania znów zajrzała wieczorem do domu Dixów i rozmowa zeszła na

Ludwika. Teodora, która była najpracowitszą osobą na świecie, a w dodatku przepadała za

robótkami ręcznymi, dziergała niezwykle skomplikowaną koronkę. Ania pół leżała na

bujanym fotelu, złożywszy ręce na kolanach, i bacznie przyglądała się Teodorze.

Uświadomiła sobie, że Teodora jest na swój sposób piękna, wygląda jak Junona, jędrne białe

ciało, wyraziste regularne rysy, wielkie brunatne, trochę krowie oczy. Kiedy Teodora

przestawała się uśmiechać, bił od niej majestat. Ani przyszło na myśl, że Ludwik jej się po

prostu boi.

— Czy cały sobotni wieczór spędziliście z Ludwikiem na rozmowie o Christian Science?

Teodora uśmiechnęła się.

— Tak, a w dodatku pokłóciliśmy się. W każdym razie ja zaczęłam się kłócić. Ludwikowi

to się nie zdarza. Kiedy go atakujesz, czujesz, jakbyś walczyła z powietrzem. Nie lubię

przeciwnika, który nie oddaje ciosów.

— Teodoro — zaczęła przymilnie Ania. — Zamierzam zadać ci bezczelne pytanie. Możesz

mi dać po nosie. Dlaczego się nie pobierzecie?

Teodora tylko się roześmiała.

— Pewnie całe Grafton od dawna się nad tym zastanawia. Cóż, nie miałabym nic

przeciwko temu, żeby wyjść za Ludwika. Jestem szczera, prawda? Ale jak tu wyjść za kogoś,

kto cię o to nie prosi? A Ludwik tego nie zrobił.

— Może nie śmie? — nalegała Ania, chcąc wykorzystać nastrój Teodory i dotrzeć do

sedna sprawy.

Teodora opuściła robótkę i spojrzała niewidzącymi oczami na otaczającą ją zieleń letniego

świata.

— Nie, nie sądzę. Ludwik nie jest nieśmiały. Zachowuje się po prostu jak typowy Speed.

Speedowie są rozpaczliwie marudni. Trzeba im wielu lat, by powziąć jakąś decyzję. Czasem

zastanawiają się tak długo, że nigdy nie dochodzi do czynu. Alder Speed stale powtarzał, że

musi się wybrać do Anglii w odwiedziny do brata, i nigdy nie pojechał, choć nic nie stało na

przeszkodzie. To nie lenistwo, po prostu trzeba im czasu, żeby się na coś zdecydować.

— Zatem Ludwik jest ciężkim przypadkiem choroby speedyzmu? — zasugerowała Ania.

— No właśnie! Nigdy mu nie spieszno. Od sześciu lat zamierza odmalować dom. Co jakiś

czas omawia to ze mną, wybiera kolor farby i na tym sprawa się kończy. Kocha mnie i

zamierza poprosić mnie o rękę. Tylko czy to kiedyś nastąpi?

— Dlaczego go do tego nie nakłonisz?” — spytała niecierpliwie Ania.

* Christian Science — nauka religijna oparta na słowach i dziełach Chrystusa, zapoczątkowana w 1875 roku

w USA przez Mary Baker Eddy.

Teodora znów się roześmiała i wzięła robótkę.

— Jeśli nawet Ludwika dałoby się ponaglić, ja się do tego nie nadaję. Jestem zbyt

nieśmiała. Wiem, że w ustach kobiety w moim wieku i mojej tuszy, brzmi to śmiesznie, ale

taka jest prawda. Tak, wiem, że to jedyny sposób, by skłonić któregoś ze Speedów do

małżeństwa. Jedna z moich kuzynek wyszła za brata Ludwika. Nie

twierdzę, że mu się oświadczyła, ale zapewniam cię, Aniu, że tak to mniej więcej

wyglądało. Raz próbowałam. Uprzytomniłam sobie, że wszystkie moje rówieśnice wyszły już

za mąż, a ja więdnę i gorzknieję, i zamierzałam powiedzieć coś, co mogłoby skłonić Ludwika

do oświadczyn. Ale słowa ugrzęzły mi w gardle. Teraz już przestałam się tym przejmować.

Jeśli zmiana nazwiska Dix na Speed ma zależeć od mojej inicjatywy, to pozostanę Dixówną

do końca życia. Ludwik nie widzi, że się starzejemy. Uważa nas ciągle za parę młodzików,

która ma przed sobą mnóstwo czasu. To wada wszystkich Speedów. Dopiero gdy umrą,

dowiadują się, że żyli.

— Kochasz Ludwika, prawda? — spytała Ania, wyczuwszy w paradoksalnych

stwierdzeniach Teodory nutkę goryczy.

— Tak — odpowiedziała szczerze Teodora. Nie uważała za stosowne rumienić się z

powodu tak oczywistej prawdy. — Jest dla mnie wszystkim. I w dodatku widzę, że pilnie

potrzebuje kogoś, kto by się nim zajął. Chodzi zaniedbany, niemal obszarpany. Sama

widziałaś. Jego stara ciotka jakoś tam radzi sobie z domem, ale nie z nim. A on zbliża się do

wieku, kiedy o mężczyznę należy dbać, należy na niego chuchać. Ja czuję się samotna tutaj,

Ludwik tam, i wszystko to wydaje się dosyć śmieszne. Nie dziwię się, że stanowimy

przedmiot kpin całego Grafton. Sama się z tego śmieję. Przyszło mi kiedyś do głowy, że

mogłaby go pobudzić do działania zazdrość. Ale nigdy nie umiałam flirtować, a zresztą nie

mam z kim. Wszyscy uważają mnie za własność Ludwika i nikomu nie przyszłoby do głowy,

żeby mu się narazić.

— Teodoro! — zawołała Ania. — Mam pomysł!

— Mów!

Ania wyjaśniła swój plan. Z początku Teodora protestowała ze śmiechem. Wreszcie

zarażona entuzjazmem Ani ustąpiła, choć nie bez zastrzeżeń.

— Dobrze, spróbuję — powiedziała z rezygnacją. — Ale ładnie będę wyglądała, jeśli

Ludwik obrazi się i przestanie do mnie przychodzić. Cóż, nie ma zwycięstwa bez ryzyka.

Jakaś szansa jest i muszę przyznać, że mam już dosyć tego guzdralstwa.

Ania wróciła do Chatki Ech bardzo przejęta swoim planem. Zaraz odszukała Arnolda

Shermana i poinformowała go, czego się od niego oczekuje. Arnold Sherman wysłuchał i

roześmiał się. Był on starszym owdowiałym panem, bliskim przyjacielem Stefana Irvinga i

przyjechał na Wyspę Księcia Edwarda, by spędzić z państwem Irving część wakacji. Był

przystojny, nie utracił jeszcze młodzieńczej chęci do płatania figli, zatem dość chętnie zgodził

się na plan Ani. Bawiła go myśl, że ma posłużyć za przynętę dla Ludwika Speeda, i wiedział,

że Teodora Dix odegra godnie swoją rolę. Cokolwiek z tego wyniknie, nie będzie to nudne

przedsięwzięcie.

Pierwszy akt rozegrał się w czwartek wieczorem po nabożeństwie. Kiedy wychodzono z

kościoła, świecił jasny księżyc, wszyscy więc mogli rozkoszować się tym widokiem. Arnold

Sherman stał na stopniach przed bramą kościoła, a Ludwik Speed jak zwykle od lat opierał się

o róg cmentarnego ogrodzenia. Chłopcy twierdzili, że starł w tym miejscu farbę ze sztachet.

Ludwik nie widział powodu, dla którego miałby podejść do wrót kościelnych. Teodora

wyjdzie, a on zbliży się do niej, gdy będzie mijała ogrodzenie.

A tymczasem oto, co się zdarzyło. Teodora zeszła po schodach, latarnia oświetliła jej

majestatyczną sylwetkę. Arnold Sherman spytał, czy może ją odprowadzić do domu, a

Teodora spokojnie przyjęła ofiarowane jej ramię i oboje minęli osłupiałego Ludwika, który

stał bezradnie, wyglądając tak, jakby nie wierzył własnym oczom.

Po chwili jednak ruszył za niestałą damą swego serca i jej nowym wielbicielem. Za nim

pobiegło paru chłopców i nieodpowiedzialnych młodzieńców oczekujących dramatycznej

sceny, jednakże spotkał ich zawód. Ludwik dogonił Teodorę i Arnolda Shermana i potulnie

szedł tuż za nimi.

Nie można powiedzieć, by Teodorze ta przechadzka sprawiała przyjemność, choć Arnold

Sherman robił, co mógł, by ją rozerwać. Serce wyrywało jej się do Ludwika, cały czas

słyszała, jak człapie za nią, i czuła, że zachowuje się okrutnie, ale już nie mogła się wycofać.

Pocieszała się myślą, że robi to dla dobra Ludwika, i rozmawiała z Arnoldem Shermanem tak,

jakby był jedynym mężczyzną na świecie. Biedny opuszczony Ludwik szedł pokornie z tyłu i

słyszał każde słowo; gdyby Teodora wiedziała, jak gorzki jest ten kielich, który kazała mu

wychylić, nigdy nie znalazłaby dość sił, by nawet w najszczytniejszym celu postąpić, jak

postąpiła.

Kiedy Teodora z Arnoldem weszli do bramy jej ogrodu, Ludwik musiał się zatrzymać.

Teodora obejrzała się i zobaczyła, że stoi wciąż na drodze. Wyglądał tak żałośnie, że widok

ten dręczył ją całą noc.

Gdyby następnego dnia nie przybiegła Ania, by ją podtrzymać na duchu, pewnie by

przedwcześnie zmiękła i wszystko popsuła.

Tymczasem Ludwik, nie zwracając uwagi na kpiny i komentarze rozbawionej hordy

chłopców, stał bez ruchu aż do chwili, kiedy Teodora i jego rywal znikli za jodłami. Potem

odwrócił się i poszedł do domu, a jego zamaszysty krok, tak inny od zwykłej powolności,

wskazywał, w jakiej był rozterce.

Czuł oszołomienie. Nie byłby bardziej zaskoczony, gdyby nastąpił koniec świata lub gdyby

leniwa rzeczka Grafton wystąpiła z brzegów i zalała wzgórza. Od piętnastu lat po każdym

nabożeństwie odprowadzał Teodorę do domu, a dziś porwał mu ją sprzed nosa nieznajomy

starszy pan, od którego biła aura „Stanów”. I co gorsze, Teodora poszła z nim chętnie i dobrze

się w jego towarzystwie bawiła. Ludwika ogarnęło święte oburzenie.

Kiedy doszedł do końca swojej alejki, zatrzymał się przed własną bramą i spojrzał na dom,

widoczny za półkolem brzóz. Nawet nocą widać było, jaki jest zaniedbany. Ludwik

przypomniał sobie plotki głoszące, że Arnold Sherman mieszka w Bostonie w „pałacowej

rezydencji”, i nerwowo pogładził się po bródce. Potem zacisnął pięść i walnął w słupek od

bramy.

— Niech Teodora nie wyobraża sobie, że po piętnastu latach może mnie rzucić —

powiedział głośno. — Ja także mam tu coś do powiedzenia, choćby mi weszło w drogę stu

Arnoldów Shermanów.

Następnego ranka Ludwik pojechał do Carmody i zlecił Józefowi Pay odmalowanie domu,

a wieczorem wybrał się do Teodory, choć nie była to sobota, dzień jego zwykłych odwiedzin.

Ale Arnold Sherman pojawił się wcześniej i siedział już w jego fotelu. Ludwik musiał

zadowolić się nowo nabytym przez Teodorę bujanym fotelem, w którym czuł się bardzo

nieswojo i tak też wyglądał.

Jeśli Teodora czuła, że sytuacja jest niezręczna, to tego nie okazała. Nigdy nie wyglądała

piękniej i Ludwik zauważył, że ma na sobie jedwabną suknię, jedną z najlepszych w jej

garderobie. Zastanawiał się smętnie, czy włożyła ją oczekując wizyty rywala. Dla niego nigdy

nie wkładała jedwabnych sukien. Ludwik był najłagodniejszym i najpotulniejszym ze

śmiertelników, ale teraz siedząc w milczeniu i przysłuchując się gładkim słowom Arnolda

Shermana czuł, jak wzbiera w nim żądza mordu.

— Szkoda, że nie widziałaś, jak siedział patrząc spode łba — następnego dnia opowiadała

Teodora zachwyconej Ani. — Może to paskudnie z mojej strony, ale cieszyłam się jak

dziecko. Bałam się, że będzie wściekły i zacznie mnie unikać. Ale nie mam się czym martwić,

póki będzie się wściekać u mnie w domu. Biedak naprawdę cierpi i mam wyrzuty sumienia.

Wczoraj usiłował zostać dłużej niż pan Sherman, ale mu się nie udało. Nigdy nie widziałaś

kogoś tak zgnębionego jak on, gdy oddalał się szybkim krokiem. Tak, on i szybkim.

W następną niedzielę wieczorem Arnold Sherman poszedł do kościoła z Teodora i usiadł w

Lucy Maud Montgomery - 9 - Opowieści z Avonlea.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: