Geografia
Włochy to chyba jedyny kraj, który potrafiłby narysować niemal każdy Europejczyk. Jak wiadomo - ma on kształt wielkiego buta z obcasem i być może tutaj tkwi tajemnica legendy włoskich butów. Państwo włoskie leży na Półlwyspie Apenińskim, w związku z czym aż 80% jego powierzchni stanowią góry. Przez całą dłlugość kraju biegną Apeniny, z których najwyższym szczytem jest mierzące 2912 m n.p.m. Corno Grande. Na południu natomiast mieszczą się czynne wulkany: Wezuwiusz (na Półwyspie Apenińskim), sycylijska Etna oraz Stromboli i Vulcano straszące i jednocześnie zachwycające na Wyspach Liparyjskich. Opozycją dla gór jest Nizina Padańska - największa obszarowo płaska powierzchnia, stanowiąca północno-wschodnie Włochy. Można też napotkać oczywiście jeziora, choćby Jezioro Trazymeńskie.
Z trzech stron Włochy otaczają wody Morza Sródziemnego, a ścislej mówiąc - kilka jego akwenów: Morza Adriatyckie, Jońskie, Liguryjskie i Tyrreńskie. Natomiast swą suchą częścią Włochy graniczą z Francją, Szwajcarią, Austrią i Słowenią. Całkowita granica lądowa tego państwa ma długość 1.932 km , natomiast włoskie wybrzeża ciągną się aż przez 7.600 km . Specyfiką Włoch jest m.in. to, iż w swym terytorium zawierają dwa państwa-enklawy, mianowicie San Marino i Watykan. Natomiast wokół Italii dryfują popularne wyspy: Capri, Elba, Ischias, Wyspy Liparyjskie oraz Sycylia. Na granicy włosko--francuskiej, w paśmie alpejskim, znajduje się najwyższy szczyt Europy - Mont Blanc. W części włoskiej liczy on sobie 4765 m n.p.m., a nazywa sie Mont Blanc de Courmayeur.
Włochy dzielą się na 20 regionów, 95 prowincji i 8092 komun.
Turyści uwielbiają korzystny klimat Włoch. Italia uchodzi za kraj o wspaniałych, ciepłych i suchych latach oraz łagodnych zimach. Zatem latem turyści przyjeżdzają tu korzystać z uroków pięknej i pewnej pogody, a zimą chcąc choć na chwilę uchronić się przed siarczystymi mrozami. Jednak w rzeczywistości włoski klimat jest o wiele bardziej zróżnicowany. Inaczej przedstawia się on na północy, inaczej na południu; inaczej w górach i na nizinach. I tak np. alpejskie zimy są mroźne i długie - ku uciesze narciarzy śnieg może tu spaść już nawet we wrześniu, natomiast miłośnicy słońca i upałów mogą rozczarować się chłodnym latem. Będą natomiast zachwyceni wakacjami spędzonymi na terenach wzdłuż wybrzeży, zwłaszcza na południu, gdzie panuje klimat sródziemnomorski. Własnie tutaj można spędzić łagodną zimę.
Za najwspanialszą budowlę antyczną, jaką może poszczycić się Rzym, uznaje się Koloseum. Mogło ono pomieścić 55.000 widzów. Jest to 4-ro kondygnacyjny amfiteatr, w którym można było oglądać pojedynki gladiatorów oraz odgrywane przedstawienia bitew morskich i wojen. Z kolei jedyną w pełni zachowaną budowlą starożytnego Rzymu jest Panteon, którego obecny wygląd jest identyczny z tym sprzed niemalże 2000 lat.
Rzym to także pałace, jak na przykład Palazzo Barberini. Jego renesansowe wnętrza kryją dzieła Caravaggia, Tycjana i El Greco. Z kolei prezydent Włoch ma swoją siedzibę w pałacu Palazzo Quirinale.
Wenecja określana jest bardzo często jako muzeum architektury pod gołym niebem. Najważniejszym punktem w mieście jest plac św. Marka , czyli Pizza San Marco, na którym postawiona jest bazylika św. Marka mająca już 1000 lat. Równie sławny jest Pałac Dożów, w którym rezydowali dożowie i w który mieściła się siedziba weneckich władz. Pałac Dożów powstał w stylu gotyckim. Zwiedzając pałac warto przyjrzeć się Sali Wielkiej Rady, Schodom Gigantów i oczywiście Złotym Schodom.
Wenecja to także wiele mostów oraz niezliczona ilość kanałów, które wiją się jak korytarze po całym mieście. Najbardziej znany to Most Westchnień. To właśnie przez niego do więzienia prowadzeni byli skazańcy. Zapierający dech w piersiach widok można podziwiać z mostu Ponte della Paglia, natomiast perłą wszystkich mostów jest most Rialto.
Kanał Grande stanowi najważniejszą arterię wodną Wenecji. Ciągnie się on od Piazalle Roma do samego pl. Św. Marka dzieląc miasto na dwie części. Wzdłuż kanału Grande powstawały pałace, zwłaszcza w stylu renesansowym, które można podziwiać płynąc gondolą.
Werona – miasto Romea i Julii Williama Szekspira. Leży w północno-wschodnich Włoszech, u podnóża Alp Weneckich. Mieszka tu ponad 250.000 ludzi i jest drugim co do wielkości po Wenecji ośrodkiem handlu w północnych Włoszech. Czyni to Weronę również jednym z najbogatszych miast w tej części Włoch.
W starożytnym centrum Werony znajduje się wiele ruin rzymskich dorównujących swoją świetnością tym ze stolicy. Najpopularniejszymi wśród turystów są w szczególności dwa miejsca – Piazza delle Erbe z pięknym targiem oraz wielka Arena z I w. Będąc w Weronie warto zobaczyć też Kościół San Zeno Maggiore.
Florencja leży w środkowych Włoszech i jest stolicą Toskanii. Jej przepiękna architektura urzeka turystów. Poniżej przedstawimy najważniejsze zabytki i atrakcje turystyczne.
Florencka Katedra – jest widoczna z każdego miejsca Florencji. Olbrzymią kopułę stworzył Filippo Brunelleschi. Była to największa katedra na świecie – aż do momentu, kiedy powstała bazylika św. Piotra.
Plac La piazza della Signora stanowi centralny punkt życia we Florencji. Jest ozdobiony fontanną Neptuna oraz licznymi rzeźbami.
Kościół dominikanów Santa Maria Novella należy do najbardziej okazałych budowli sakralnych w mieście. Każda z kaplic ufundowana jest przez któregoś z bogatych kupców florenckich. Wnętrze kościoła ozdobione jest obrazami, które upamiętniają Medyceuszy.
Basilica di San Lorenzo z grobowcem protoplasty rodu Medyceuszy.
Kościół Santa Croce. To właśnie tutaj pochowanych jest wiele osobistości Florencji a także całych Włoch. Spoczywa tu między innymi Galileusz i Michał Anioł.
Większe miasta: Mediolan, Neapol, Turyn, Palermo, Florencja, Bari, Katania
Położenie
mapa Wloch
Państwo położone w południowej Europie, na Półwyspie Apenińskim, nad Morzem Śródziemnym oraz Morzami: Liguryjskim, Jońskim, Tyrreńskim i Adriatyckim. Obejmuje wyspy: Sycylię, Sardynię, a także Wyspy: Liparyjskie, Poncjańskie, Toskańskie i Pelagijskie. Graniczy na zachodzie z Francją, na północy ze Szwajcarią i Austrią, na wschodzie ze Słowenią. Na terytorium Włoch znajdują się dwie enklawy - San Marino i Watykan, do Włoch należy również mała enklawa Campione w Szwajcarii. Powierzchnia Włoch wynosi 301 323 km². Włochy zamieszkiwane są przez 57 033 tys. ludzi, którymi są: Włosi, Sardyńczycy, Friulowie, pozostali gł. Niemcy, Francuzi, Albańczycy, Słoweńcy.
Język Urzędowy
Językiem urzędowym jest język włoski, rdzenni mieszkańcy mówią w charakterystycznym dialekcie sycylijskim. Bez problemów można porozumieć się po angielsku.
WŁOCHY
Większą część, bo aż 80% powierzchni Włoch zajmują góry. Przez cały półwysep rozciągają się góry Apeniny, z najwyższym wzniesieniem w Abruzzach - Corno Grande oraz licznymi kotlinami. Na południu kraju znajdują się czynne wulkany: Wezuwiusz (Półwysep Apeniński), Etna (Sycylia), Stromboli i Vulcano (Wyspy Liparyjskie).
KLIMAT
We Włoszech panuje klimat śródziemnomorski. Szczyt sezonu przypada na miesiące od czerwca do połowy września, wtedy temperatury są najwyższe. W głębi wyspy przeważają niewysokie góry, wiosną pokryte zielenią. Podczas upalnego lata roślinność usycha i wówczas przed oczami turystów roztacza się piaskowy, ascetyczny pejzaż. Późną wiosną i wczesnym latem do końca czerwca, a także od drugiej połowy września klimat jest bardzo łagodny.
KOMUNIKACJA
Sieć komunikacji jest dobrze rozwinięta. Pomiędzy miejscowościami najlepiej jest poruszać się autobusami, rozwinięta jest również sieć kolejowa. Stolicę wyspy Palermo można zwiedzać korzystając z rikszy.
KUCHNIA
Tradycyjna kuchnia włoska oferuje duży wybór potraw, które mogą zaspokoić nawet najwybredniejsze podniebienia. Oprócz dokosnale znanych typowo włoskich dań, takich jak: pizza, pasta czy piadina warto spróbować wyśmienitych potraw ze świeżych owoców morza. Koniecznie trzeba skosztować lokalnego specjału - przyrządzanej na wiele sposobów ryby miecz. Polecamy również doskonały ser mozzarella, desery: tiramisu i cassata, a na upalne dni orzeźwiający lodowy napój-granita.
FLORENCJA
Florencja jest jednym z najpiękniejszych miast we Włoszech. W sezonie do miasta przybywają rzesze turystów. Florencja swoją architekturą przenosi w czasy Renesansu. Będąc w tym pięknym mieście warto zobaczyć most Ponte Vecchio, katedrę Duomo, Galerię Uffizi, Piazzę della Signoria i Kaplicę Medyceuszów. Wszystkie te miejsca znajdują się w niedużej odległości od siebie, a zatem można do nich dotrzeć spacerem.
MEDIOLAN
Mediolan jest ogromnym miastem. Główne atrakcje historyczne znajdują się na obszarze pomiędzy olbrzymią katedrą i spiczastym zamkiem Sforzów. Do Mediolanu przyciąga niewątpliwie moda, kuchnia, opera, katedra, renesansowy zamek i freski Leonarda da Vinci, ogromną atrakcją jest także najpiękniejsze na świecie centrum handlowe - Galleria Vittorio Emanuele II.
NEAPOL
Neapol zajmuje trzecie miejsce pod względem zaludnienia we Włoszech. Jest uważane za stolicę południowych Włoch. Głównymi zabytkami miasta są: Palazzo Reale (Pałac Królewski) oraz antyczny andegaweński dwór królewski Castel Nuovo. Będąc w Neapolu warto zobaczyć: Katedrę Św. Januarego, Klasztor Kartuzów oraz Pałac Królewski.
PALERMO
Warta zobaczenia jest barokowa Świątynia San Giuseppe, muzea palermiańskie, Stare Miasto, wielostylowa Katedra, pozostałości murów rzymskich i punickiej nekropolii. Kościoły: La Martorana XII wiek, San Cataldo XII wiek oraz pałace Abbatellis XV wiek, gdzie mieści się Sycylijska Galeria Narodowa, Zisa XII wiek i Chiaramonte XIV wiek. Odwiedzić również można Muzeum Archeologiczne i Ogród Botaniczny.
RZYM
Rzym jest kolebką europejskiej cywilizacji, w której skupiona jest największa liczba zabytków na świecie. Miasto zachwyca przepychem, bogactwem, cudowną atmosferą i gościnnością mieszkańców. W Rzymie na każdym kroku napotkać można masę kawiarenek, włoskich pizzerii, pubów, dyskotek i barów. Będąc w Rzymie warto zobaczyć Forum Romanum, Bazylikę św. Jana na Lateranie, Fontannę de TreviPlac Wenecki, Piazza Venezia, kościół San Marco oraz Hiszpańskie Schody.
WENECJA
Wenecja jest miastem, w którym nie ma samochodów, gdyż nie ma miejskich ulic.
Transport odbywa się tu jedynie pieszo lub drgoą wodną. W Wenecji warto zobaczyć Bazylikę św. Marka, Pałac Dożów, Most Westchnień oraz Kanał Grande.
RZYM- ZABYTKI
Miasto jest skarbnicą zabytków architektury, muzealnych od czasów antyku przez średniowiecze, renesans aż po współczesność. Znajdują się tu sławne na całym świecie Koloseum, rzymskie akwedukty, place i fontanny oraz wiele innych budowli.
Rzym posiada ogromnie bogate zbiory muzealne będące dziedzictwem całego świata. Wielkie rzesze turystów przyciąga Watykan, do którego przybywa codziennie wiele pielgrzymek religii chrześcijańskiej z każdego zakątka świata.
Ze względu na duży ruch, nieustanne korki na drogach we włoskich miastach, nie zaleca się przyjeżdżać do Włoch samochodem.
Rzym posiada metro, port lotniczy Leonarda da Vinci – Fuminicino – od dużej przepustowości jak i rozwiniętą sieć połączeń kolejowych, co czyni Włochy bardzo dostępnym krajem a Rzym świetną bazą wypadową na resztę kraju.
Forum było centralną częścią miasta gdzie skupiał się handel, prostytucja, administracja oraz wyrażanie wszelkich problemów społecznym ówczesnego imperium.
Pole Marsowe było miejscem poza murami miasta poświęconym bogowi Marsowi. Tutaj odbywały się ćwiczenia wojsk, spisy ludności, zebrania komicjów centurialnych. Potem Pola zaczęto zabudowywać. Powstały świątynie Apollina, Bellony oraz inne. W późniejszych czasach powstały tam Termy Agrypy, Mauzoleum Augusta, Panteon, Łuk Nerona oraz włączono Pola Marsowe w granice miasta.
Via Sacra – najsłynniejsza droga w starożytnym Rzymie, była główną drogą prowadzącą od szczytu Wzgórza Kapitolińskiego poprzez najważniejsze miejsca kultu religijnego, Forum Romanum do wzgórza Velia.
Dawniej Wenecja jako Republika Wenecka była główną potęgą morską, bazą wypadową dla krucjat oraz najbogatszym centrum handlu w średniowieczu.
Według legendy Wenecja została założona przez Rzymian uciekających przed ludem Gotów nękających rozpadające się imperium.
Wenecja zbudowana jest na drewnianym palach, dzięki nieobecność tlenu drewno się nie rozkłada. Mimo to miasto jest zagrożone zatopieniem spowodowanym ciągłym podwyższaniem się poziomu wód i oceanów. Aby temu zapomnieć planowane jest wdrożenie planu MOSE, który miałby za pomocą prawie 80 pontonów mających być umieszczonych przy trzech wejściach do laguny. W momencie gdy prognozy stwierdzą o możliwości podwyższenia się poziomu wody o 110 centymetrów, napompowane pontony mają zatrzymać wodę z pływów adriatyckich.
Florencja – zabytkowe miasto w centralnych Włoszech będące stolicą Toskanii, malowniczo położone nad poprzecinaną starymi mostami rzeką Arno, płynącą u stóp gór Apenin.
Tutaj powstały jedne z pierwszych banków w XIII wieku, które zaczęły bić monetę zwaną Florenem. We Florencji tworzyli Leonardo da Vinci a Michał Anioł, Dante Alighieri, Giotto di Bondone oraz Arnoldo di Cambio czy Machiavelli.
La Scala (wł. Teatro alla Scala) - słynna scena operowa w Mediolanie. Gmach teatru zbudował 1776-1778 architekt Piermarini. Przedstawienie inauguracyjne (opera Salieriego L'Europa riconosciuta) odbyło się w 1778. Poczynając od XIX w. La Scala odgrywa rolę centrum sztuki operowej o znaczeniu międzynarodowym. Wiele wybitnych oper włoskich powstało z przeznaczeniem do wykonania na tej scenie (m.in. dzieła operowe Rossiniego, Belliniego, Verdiego).
RZYM- Łuk Konstantyna Wielkiego zbudowany w 312 – 315 r. dla uhonorowania 10-lecia sprawowania władzy przez cesarza Konstantyna oraz dla uczczenia jego zwycięstwa nad Maksencjuszem.
W okresie cesarstwa Forum Romanum zostało rozbudowane i wzbogacone o świątynie Boskiego Juliusza, Wenus, Wespazjana, Antonina i Faustyny oraz łuk triumfalny cesarza Augusta.
Carcere Mamertino - Więzienie Mamertyńskie, w którym był więziony św. Paweł i św. Piotr.
Usta prawdy - marmurowa, prawdopodobnie pokrywa, starożytnego wodociągu, przedstawiająca oblicze boga Oceanusa. Wierzy się, że kto włożył swoją dłoń do ust i składał fałszywe świadectwo, nie mógł jej już nigdy wyjąć.
Ołtarz Ojczyzny to budowla z białego marmuru, dominująca nad placem Weneckim, będąca zarazem pomnikiem króla Wiktora Emanuela II i Grobem Nieznanego Żołnierza, zbudowany dla uczczenia zjednoczenia Włoch.
Plac Navona powstał z inicjatywy papieża Innocentego X na ruinach starożytnego stadionu Domicjana. W centralnej części Placu znajduje się fontanna Czterech Rzek, którą w latach 1647 - 1651 zbudował Giovanni Lorenzo Bernini.
Panteon w Rzymie - miejsce poświęcone wszystkim bogom, to okrągła świątynia na Polu Marsowym, ufundowana przez Hadriana w roku 125.
Fontanna di Trevi to najbardziej znana barokowa fontanna Rzymu. Została zbudowana z inicjatywy Klemensa XII w miejscu istniejącej wcześniej fontanny zaprojektowanej przez Leona Battiste Albertiego z 1435 r. Zasila ją woda doprowadzona akweduktem zbudowanym w 19 p.n.e. przez Agryppę.
Muzea Watykańskie to zbiory dzieł sztuki zgromadzone przez poszczególnych papieży. Początek kolekcji stanowią rzeźby zgromadzone przez Sykstusa IV i Juliusza II.
Zamek Anioła w Rzymie – grobowiec przeznaczony dla cesarza Hadriana, jego rodziny oraz następców.
Most Anioła – służył dla ułatwienia dojścia do grobowca cesarza Hadriana składa się z ośmiu przęseł początkowo nazwano go mostem Pons Aelius, nazwę zmieniono za pontyfikatu Grzegorza I.
Plac Hiszpański - wziął swą nazwę od Ambasady Hiszpańskiej, która w tym miejscu ma swoją siedzibę.
Schody Hiszpańskie – dzieło architektów Francesco de Sanctis i Alessandro Specchi, znajdują się przy Placu Hiszpańskim w Rzymie. Zostały ukończone w 1726 r. Mają 138 stopni. Są to najdłuższe i najszersze schody w Europie.
W 1349 r. opactwo na Monte Cassino nawiedziło trzęsienie ziemi, niszcząc część zabudowań.
Cmentarz powstał na przełomie 1944 i 1945 r., wg projektu architektów Hryniewicza i Skolimowskiego. Zbudowany jest na płaskim odcinku terenu pomiędzy Monte Cassino i wzgórzem "593" - to właśnie tamtędy szły główne natarcia 3 Dywizji Strzelców Karpackich.
Przystanek wodny w Wenecji, tu czeka się na tramwaj wodny.
Wenecja - miasto na wyspie zostało założone w 452 roku przez uciekinierów przed barbarzyńskim plemieniem Hunów.
Wenecja była państwem-miastem, na wzór greckich polis, jej ustrojem była republika. Głową państwa był doża Wenecji
W Wenecji nie ma samochodów i autobusów, to miasto kanałów, cały transport odbywa się na wodzie.
Dla ruchu pieszego zrobiono wiele mostów, którymi można przejść przez kanał wodny.
Plac św. Marka w Wenecji znajduje się w najstarszej części miasta. Jego historia zaczyna się w IX wieku i wiąże się z budową bazyliki św. Marka.
Pałac Dożów w Wenecji - gotycka siedziba władców i rządu Wenecji. W pierwszym okresie pałac miał charakter obronny. Pierwsza budowla powstała na miejscu bizantyjskiego zamku w 814 r. Zniszczył ją pożar wywołany podczas powstania przeciwko doży w 976. Odbudowana w XI wieku
Piramida Cestiusza - monumentalny grobowiec rzymskiego ekwity – pretora Gajusza Cestiusza Epulona, wzniesiony 12 p.n.e. w Rzymie. Piramida Cestiusza została włączona w obręb Murów Aureliana (w pobliżu Porta Ostiensis, obecnie Porta San Paolo).
Ma kształt stromego ostrosłupa o wysokości 37 m i długości boku podstawy 30 m, jest największą i najlepiej zachowaną piramidą spośród budowanych w Rzymie po podbiciu Egiptu (30 p.n.e.). Z zewnątrz jest obłożona blokami marmuru z Luna. Wewnątrz znajduje się komora grobowa, do której prowadzi korytarz, zamurowany po pogrzebie. Zachowały się też w niej pozostałości malowideł w trzecim stylu pompejańskim. Wg tradycji piramida została zbudowana w ciągu 330 dni.
Willa Hadriana została zbudowana na polecenie cesarza Hadriana w Tivoli (leżącym w odległości ok. 28,0 km od Rzymu) w latach 118 – 134. Ta eklektyczna rezydencja rozplanowana została w trzech połączonych ze sobą kompleksach, przeznaczonych dla:
* cesarza, jego rodziny i gości,
* wyższych urzędników państwowych,
* żołnierzy, służby i niewolników.
W 1999 r. Willa Hadriana została zaliczona do obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Prace wykopaliskowe i badawcze nadal prowadzone są na terenie zabudowań Willi Hadriana.
Bazylika św. Franciszka w Asyżu została zbudowana na Wzgórzu Piekielnym (nazwa szczytu związana jest z wykonywanymi na nim wyrokami śmierci) podarowanym zakonowi przez mieszkańca Asyżu, Szymona Pucciarellego. Reguła zakonu nie pozwala na posiadanie dóbr, zatem teren ten już od 1228 stanowił własność Watykanu. Dzień po kanonizacji św. Franciszka, w dniu 17 lipca 1228, papież Grzegorz IX poświęcił miejsce budowy i zmienił nazwę wzgórza na Wzgórze Rajskie.
Pestum (rzym. Paestum, ob. Pesto), w VII w. p.n.e kolonia grecka - Posejdonia. Obecnie jeden z najważniejszych parków archeologicznch Europy słynny z powodu 3 doryckich świątyń w b. dobrym stanie w 2 okręgach kultowych — Hery i Ateny.
Paestum to dzielnica miasta Capaccio we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Salerno. Położone jest na południe od Neapolu na wybrzeżu Morza Tyrreńskiego
Solfatara - aktywny krater wulkaniczny na przedmieściach Neapolu. Pomimo, że ostatni aktywny wybuch miał miejsce w 1198 roku, to wciąż z krateru wydobywają się gazy siarkowe. Są tam również m.in. fumarole, mofety i niewielkie błotniste gejzery. Obecnie jest to otwarty dla zwiedzających rezerwat przyrodniczy.
Matera - niezwykłe skalne miasto.
Matera to miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Basilicata, w prowincji Matera. Historyczna część miasta, zwana Sassi, obejmuje unikatowe domostwa drążone w skale, jedynie z fasadami murowanymi. Matera wpisana została na Listę Dziedzictwa Światowego UNESCO.
Mont Blanc (4808,45 m n.p.m.) – najwyższy szczyt Alp i Europy, potocznie nazywany dachem europy (niektórzy, w tym alpiniści zdobywający koronę ziemi, uważają Elbrus za szczyt europejski i tym samym najwyższy w Europie), położony na granicy francusko-włoskiej (szczyt znajduje się po stronie
Termy Karakalli - Budowę tych term rozpoczęto w 212, a ukończono w 216 r. n.e. Znajdowały się one przy via Appia i były jedną z największych konstrukcji zbudowanych za panowania dynastii Sewerów. Wyróżniały się one nie tylko wielkimi rozmiarami (337 x 328 m), ale także rozwiązaniami architektonicznymi i poziomem wykonania. Są przykładem budowli okresu przejściowego między trędami panującymi w architekturze rzymskiej okreów wczesnego i późnego Cesarstwa. Pośrodku boku wschodniego znajdowało się monumentalne wejście, które zrównoważono umieszczeniem na boku przeciwnym placu dla zawodów sportowych wraz z zapleczem, oflankowanego symetrycznie dwoma pomieszczeniami z apsydami, w których mieściły się najprawdopodobniej biblioteki. Na bokach wschodnim i zachodnim znajdowały się także symetrycznie względem siebie rozmieszczone dwie wielkie eskedry, w których zaplanowano trzy odrębne sale, w tym jedną ośmiokątną (zapewne nimfeum). Właściwe łaźnie mieściły się w kompleksie sal zajmujących wschodnią i centralną część dziedzińca. Oprócz zwykłych dla łaźni pomieszczeń, po obu bokach kompleksu znajdowały się dwa perystyle, a za każdym z nich aula z apsydą pośrodku dłuższego boku. Można przypuszczać, że umiejscowiono tam palestry. W części zachodniej do calidarium przylegała okrągła sala z szeregiem nisz. Architekci zwrócili także szczególną uwagę na ozdobienie pomieszczeń, zwłaszcza rzeźbami monumentalnymi (Herakles Farnese, Byk Farnese).
Ostia – (po łacinie ujście) antyczne miasto portowe, być może pierwsza kolonia Rzymu, położone w ujściu rzeki Tyber do Morza Tyrreńskiego, około 30 km na zachód od Rzymu, istniejące do dnia dzisiejszego. Ponieważ od czasów starożytnych linia brzegowa odstępowała w ślad za morzem, obecnie port w dalszym ciągu znajduje się nad Tybrem, ale około trzech kilometrów od plaży.
Na wschód od Ostii znajdują się wyrobiska solne, z których najprodopodobniej wydobywano sól morską już w środkowym i późnym okresie brązu (1400–1000 lat p.n.e.). Obok wyrobisk mogły we wczesnej erze żelaza (1000-700 lat p.n.e.) istnieć niewielkie wioski.
agawa18