2001.08_Elektor.pdf

Elektor w EdW

Editorial items appearing on pages 28, 29 are the copyright property of © Segment B. V. Beek, The Netherlands, 1998, which reserves all rights.

Nadajnik „kablowy“

Prezentowany tak zwany nadajnik kablowy

jest dwustopniowym wzmacniaczem sygna−

łów zakresu radiowego UKF (około

100MHz). Na wejściu znajduje się 75−omo−

we gniazdo współosiowe, do którego dołą−

cza się kabel anteny radiowej, dołączony

drugim końcem do gniazdka antenowego

sieci kablowej. Wyjście układu jest dopaso−

wane do prętowej anteny o długości około

75cm (w najprostszym przypadku może to

być kawałek drutu tej długości). Jeśli ten

układ podłączy się do gniazdka domowej

sieci antenowej, można odbierać stacje ra−

diowe UKF w odległości kilku metrów bez

kablowego połączenia z gniazdem odbiorni−

ka radiowego.

Może to być interesujące w przypadkach,

gdy ze względów estetycznych i innych

trudno przeprowadzić kabel między gniazd−

kiem w ścianie a odbiornikiem radiowym.

Niestety, jest jeden problem. Układ jest

nadajnikiem i jego wykorzystywanie bez ze−

zwolenia jest w wielu krajach (w których

ukazuje się czasopismo Elektor) sprzeczne

z obowiązującymi przepisami.

W każdym razie układ tego dwustopnio−

wego wzmacniacza UKF można wykorzy−

stać inaczej, na przykład jako wzmacniacz

antenowy, wzmacniacz

kablowy czy rozdzielacz

sygnałów w.cz. UKF na

kilka wejść. Należy przy

tym zadbać, by na ze−

wnątrz nie była wypro−

mieniowywana moc

w.cz. Uszkodzone insta−

lacje kablowe mogą za−

kłócać pracę innych

służb, na przykład woj−

skowych czy lotniczych.

Układ jest zbudowany

w oparciu o dwa tranzy−

story BF199, często spo−

tykane w prostych

wzmacniaczach anteno−

wych UKF. Obwód wyj−

ściowy może być za pomocą C8 dopasowa−

ny do anteny, której długość powinna wyno−

sić mniej więcej 1/4 długości fali. Dzięki

cewce L1 jest też oczywiście możliwe dopa−

sowanie do 75−omowego gniazda antenowe−

go, dzięki czemu wyjście wzmacniacza

można dołączyć do wejścia dowolnego

odbiornika za pomocą typowego przewodu

współosiowego. Wtedy trymer C8 nie jest

potrzebny.

Dzięki płytce drukowanej, pokazanej na

rysunkach, montaż nie jest trudny i układ nie

powinien sprawiać niespodzianek. Na zdję−

ciu widać, że kondensator wyjściowy drugie−

go tranzystora jest dołączony wprost do od−

czepu cewki powietrznej, zawierającej

3 zwoje drutu o średnicy 1mm (najlepiej

srebrzanka). Cewkę o średnicy około

8mm można nawinąć na przykład na

ołówku.

Elektronika dla Wszystkich

Elektor w EdW

Zależnie od zastosowania, układ można

zasilać z baterii 9V albo małego transforma−

torowego zasilacza. Pobór prądu wynosi

około 2,5mA.

Schemat przedstawia przełączany generator

kwarcowy, który może wytwarzać sygnały

o niemal dowolnej liczbie różnych częstotli−

wości, stosownie do liczby wykorzystanych

rezonatorów kwarcowych. Podstawą kon−

strukcji jest szybki komparator LT1394 firmy

Linear Technology (www.linear−tech.com).

Generator zawiera dwie pętle sprzężenia

zwrotnego: jedną przez rezonator kwarcowy

i drugą, zapewniającą potrzebne przesunię−

cie fazowe.

Przełączanie kwarców następuje dzięki

zwyczajnym diodom (1N4148). Podanie na−

pięcia zasilającego na jedno z wejść sterują−

cych powoduje przepływ prądu przez rezy−

stor polaryzujący 1k

z diod. Mała rezystancja dynamiczna diody

umożliwia pracę współpracującego kwarcu.

Wszystkie inne wejścia muszą być zwarte do

masy. W generatorze można wykorzystywać

wszystkie kwarce 1MHz...15MHz, pracujące

na swej częstotliwości podstawowej (nie

overtonowe). Dzięki zastosowaniu szybkiego

komparatora, na wyjściu uzyskuje się sygnał

prostokątny.

Ω

i przewodzenie jednej

Gregor Kleine

Szczytowy wskaźnik wysterowania

To zadziwiające, w jak prosty

sposób zrealizowano tu szybki

wskaźnik wysterowania, reagu−

jący na wartości szczytowe sy−

gnału.

Układ wejściowy zawiera re−

zystor wejściowy R1 i konden−

sator sprzęgający C1. Za pomo−

cą potencjometru montażowego

ustawia się czułość układu.

W rzeczywistości potencjome−

trem tym ustawia się stałe napię−

cie polaryzujące wejście bramki

CMOS IC1A, wyposażone

w obwód z histerezą. Odpowie−

dnio wysokie napięcie z poten−

cjometru utrzymuje stan niski na

wyjściu bramki IC1A. Jeśli na

wejściu pojawi się sygnał

zmienny i w pewnej chwili

ujemne szczyty obniżą napięcie

wejściowe poniżej dolnego pro−

gu przełączania, na wyjściu po−

jawi się stan wysoki. Kondensa−

tor C2 zostanie szybko nałado−

wany przez diodę D1. Na wyj−

i dioda D2 bę−

dzie świecić przez pewien czas.

Uzyskuje się tu szybkie ładowa−

nie i powolne rozładowanie –

właściwości typowe dla wska−

źnika wartości szczytowej.

Ponieważ kostka CMOS 4093

zawiera cztery bramki, łatwo

można zrealizować wskaźnik

dwukanałowy dla sygnałów ste−

reofonicznych.

Do precyzyjnego nastawienia

progu zadziałania zalecane jest

użycie potencjometru wieloobro−

towego (helitrim). W przypadku

wykorzystania kostki 4095 ze

standardowej serii CMOS, na−

pięcie zasilające powinno wyno−

sić 5...15V. Pobór prądu wyzna−

czony jest głównie przez prąd

diody LED D2.

Ω

Od Redakcji EdW . Ze

względu na znaczną i różną dla

poszczególnych egzemplarzy

szerokość pętli histerezy, uzy−

skanie dużej czułości może się

okazać niemożliwe (układ za−

trzaśnie się). W przypadku, gdy

potrzebna jest duża czułość, za−

miast bramek 4093 można

spróbować wykorzystać zwykłe

4011.

F. Jensen

Zabezpieczenie przeciwzwarciowe

MOSFET−a

W wielu aplikacjach MOSFET−y

są stosowane do sterowania roz−

maitymi obciążeniami. Okazuje

się, że w takich przypadkach

można przy niewielkim nakła−

dzie środków zrealizować za−

bezpieczenie przeciwzwarcio−

we lub przeciążeniowe. Wyko−

rzystywana jest do tego rezy−

stancja otwartego MOSFET−a –

R Dson , na której przepływający

prąd wywołuje mniejszy lub

większy spadek napięcia. Do

pomiaru tego spadku napięcia

na wewnętrznej rezystancji

można wykorzystać najzwy−

klejszy komparator, a nawet je−

den tranzystor, gdzie próg prze−

łączania wynosi około 0,5V.

Wykorzystanie rezystancji we−

wnętrznej tranzystora pozwala

zrezygnować z dodatkowych

kłopotliwych rezystorów szere−

gowych, które powodują dodat−

kowe straty mocy.

Wyjście komparatora może

być nadzorowane przez mikro−

procesor. Wykrycie przeciążenia

lub zwarcia spowoduje

podjęcie środków zarad−

czych − wywołanie proce−

dury, która zmieni współ−

czynnik wypełnienia impul−

sów sterujących PWM lub

zupełnie wyłączy tranzystor.

Przez odpowiednie połącze−

nie wyjścia komparatora

z bramką MOSFET−a moż−

na bez użycia mikroproce−

sora zupełnie wyłączyć

tranzystor na pewien czas

bądź na stałe.

Elektronika dla Wszystkich

ściu bramki IC1B pojawi się

stan niski i zaświeci się dioda

D2. Po zaniku sygnału konden−

sator C2 będzie się powoli rozła−

dowywał przez rezystor R2

o wartości 1M

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: