Samoocena ucznia w kształceniu zintegrowanym
W wieku szkolnym dominuje ocenianie płynące z zewnątrz. Jednak istotnym zadaniem szkoły jest również wdrażanie do samooceny. W życiu każdego człowieka refleksja nad własnym działaniem spełnia ważną rolę gdyż przyczynia się do rozwijania i doskonalenia różnych umiejętności.
Jako nauczyciel kształcenia zintegrowanego samoocenę wprowadzam już w klasie pierwszej, bazując na materiale dydaktycznym, np.: jak dziecko odwzorowało, czy literki są kształtne itp. Pierwsze oceny koncentrują się na tematach indywidualnych wytworów pracy ucznia, na konkretnych sytuacjach współżycia z kolegami w grupie.Za samodzielne poprawne pisanie dziecko stawia sobie w zeszycie np. zielone koło, a za bezbłędne przepisanie lub za poprawienie odszukanych błędów – czerwone koło. W trakcie zajęć jest sporo sytuacji skłaniających dziecko do samooceny, jak również wiele bywa sposobów ich wyrażania. Może to być: wypowiadanie o swoim zaangażowaniu w pracę zespołu, określenie samopoczucia po wykonaniu zadania, oceniania wytworów działania symbolami.
Jeżeli już w klasie pierwszej przyjmujemy taki kierunek zdobywania samowiedzy, to uczeń w klasach starszych potrafi znacznie lepiej oceniać swoją pracę, swój wytwór, swoje zachowanie.
Aby uczeń mógł dokonywać w miarę adekwatnej samooceny w codziennej, systematycznej pracy wychowawczej wypowiadam swój sąd o jego czynnościach (dzięki czemu uświadamia on sobie czy i jak spełnił swoje zadanie np.: podczas dyżuru). Przed każdą powierzoną dziecku funkcją dokładnie analizuję wykonywane zadanie. W taki sposób uczę samooceny, bowiem uczniowie poznają wymagania i przyzwyczajają się do oceniania siebie.
W swojej klasie stosuję Karty Samooceny, które wdrażają uczniów do tworzenia w przyszłości obiektywnego obrazu swoich możliwości. Każda karta wypełniona jest przez ucznia w skali od 1 do 3 raz w miesiącu i zawiera poszczególne zadania:
- bezpieczeństwo
- kulturę żywego słowa
- obowiązkowość
- aktywność
- staranność
- pomoc innym
- samodzielność
- współpracę w grupie
Dzieci oceniają swoje zachowanie i wpisują numer
1 - radzę sobie świetnie
2 - radzę sobie dobrze
3 - mogę to robić lepiej
Jeżeli wychowawca przyjmie taki system pracy, że czynności ucznia dokładnie są omówione, jasno postawione wymagania to uczniowie szybko zdobędą znajomość wskaźników wszelkich kryteriów. Stopniowo, wraz z nabywanym doświadczeniem począwszy od klasy drugiej, wymagam od ucznia motywacji oceny, by próbował określić dlaczego tak się ocenił.
Z doświadczenia wiem, że taka samoocena wyrabia krytycyzm wobec siebie, własnych działań, zachowań oraz zachęcam zatem inne koleżanki do stosowania takiej formy oceny ucznia. Jest ona bowiem stymulatorem rozwoju osobistego dziecka i w znacznym stopniu przyczynia się do zmiany zachowań i postaw.
beata2702