wersja do druku DRUKUJ... zamknij okno LeczDepresje.pl Kampania informacyjna Fundacji ITAKA Jest ratunek Aleksandra Stelmach Wojciech Tochman Gazeta Wyborcza (GW) nr 86, wydanie waw (Warszawa) z dnia 2001/04/11, str. 20 1. Ko�czymy akcj� "Depresja jest chorob�. Lecz depresj�". To ci�ka choroba: zagra�a �yciu, mo�e sko�czy� si� samob�jstwem. Depresj� trzeba leczy�, mo�na j� wyleczy�. Te informacje przekazywa�a nam ostatnio Fundacja ITAKA, kt�ra nie tylko pomaga zaginionym i ich rodzinom, ale tak�e stara si� przeciwdzia�a� zagini�ciom. A depresja jest ich cz�st� przyczyn�. ITAKA - m�oda organizacja pozarz�dowa zainicjowa�a by� mo�e pierwsz� w Polsce publiczn� rozmow� na ten wa�ny temat. Z pomoc� "Gazety" (a tak�e innych medi�w, g��wnie TVP) ITAKA prze�ama�a tabu: chorych na depresj� jest w�r�d nas wi�cej, ni� przypuszczamy (10 proc. populacji). W obawie przed brakiem akceptacji ukrywaj� chorob�, dop�ki to jest mo�liwe. Cierpi� w samotno�ci, bo nikt ich nie rozumie. Ludzie zdrowi zwykle traktuj� ich stan jako przejaw lenistwa, rozkapryszenia albo z�ej woli. Gdyby tylko zechcieli wzi�� si� w gar��, by�oby po k�opocie. Tymczasem ITAKA, z pomoc� specjalist�w z Centrum Zdrowia Psychicznego, m�wi inaczej. Do chorego: je�li podejrzewasz u siebie depresj�, nie bierz si� w gar��, bo tej gar�ci nie masz. Jeste� chory. Id� do psychiatry. On ci pomo�e. Nie bro� si� przed lekami, nie bro� si� przed zwolnieniem lekarskim. Cierpienie minie, cho� dzisiaj wydaje ci si�, �e nie ma ko�ca. B�d� wytrwa�y. Do rodziny chorego: je�li podejrzewasz depresj� u bliskiego, nie ka� mu "wzi�� si� do kupy" i nie wysy�aj na urlop, to nic nie da. Zaakceptuj to, �e tw�j bliski choruje, i id� z nim do lekarza. Je�li nie ma w okolicy psychiatry (skierowanie nie jest wymagane), popro� o pomoc lekarza rodzinnego. Do lekarza rodzinnego: zastan�w si�, czy potrafisz diagnozowa� depresj�. Czytaj, ucz si�. 2. Na czas akcji "Lecz depresj�" Fundacja ITAKA uruchomi�a specjalny telefon zaufania. Przez ca�y marzec pracowali tam psychiatrzy i psychologowie (wszyscy za darmo). Dy�uruj�cy jedynie doradzali, nie stawiali diagnozy, nie leczyli przez telefon - taka by�a zasada. 40-60 rozm�w dziennie, ludzie w ka�dym wieku, ze wsi i z miast. Trudno si� by�o dodzwoni�, o co wielu mia�o pretensje. Dzwonili ci, kt�rzy wcze�niej nie zdawali sobie sprawy, �e choruj�. Przeczytali o depresji w "Gazecie", us�yszeli w telewizji, zobaczyli na ulicy plakat "Lecz depresj�". Uwierzyli, �e jest ratunek. Pytali, co robi�. Dzwonili ci, kt�rzy ju� wiedzieli, jak nazywa si� ich cierpienie. Dotychczas bali si� szuka� pomocy u specjalisty. Bali si� reakcji otoczenia na wiadomo��, �e s� pacjentami psychiatry. Obiecywali, �e p�jd�. Dzwonili bliscy chorych. Wcze�niej nie rozumieli, co si� z nimi dzieje. Teraz poj�li i namawiaj� do leczenia. Nie zawsze jest to �atwe, nie zawsze chory chce. Pytali, jak go nam�wi�, jak "zmusi�". Wielu dzwoni�o, by sobie zwyczajnie pogada�. M�wili, �e to ich jedyna szansa, by z kim� porozmawia� otwarcie. Niekt�rym uda�o si� dodzwoni� kilka razy. Starali si� dosta� do psychiatry, tak jak im wcze�niej ITAKA poradzi�a. S� zwykle rozczarowani. Niekt�re poradnie zdrowia psychicznego - tak wynika z relacji telefonuj�cych - s� na �a�osnym poziomie. Przyk�ad: pacjentka leczona wcze�niej na depresj� z my�lami samob�jczymi ma teraz nawr�t choroby i dostaje termin wizyty za dwa miesi�ce. D�ugie kolejki do psychiatry - to podstawowa skarga. Je�li ju� komu� uda si� dosta� do specjalisty, lekarz ma dla niego zwykle pi�� minut. Niekt�rzy twierdz�, �e psychiatrzy w pa�stwowej s�u�bie zdrowia z nimi nie rozmawiaj�. Nie maj� czasu. Wypisuj� recept� i prosz� nast�pnego. Chory nie wie, jak� lekarz postawi� diagnoz�, jakie jest rokowanie. Nie wie, jakie dostaje leki, wi�c si� ich boi: czy maj� dzia�ania uboczne, czy uzale�niaj�? Lekarz nie pomy�li, �e pacjent chcia�by o co� zapyta�. Chory na depresj� zwykle nie chce si� narzuca�, wychodzi. Nie ma mowy o tym, by psychiatra znalaz� czas na rozmow� z rodzin� pacjenta, kt�ra czeka za drzwiami. Zdarzaj� si� psychiatrzy, kt�rzy zamiast leczy� szkodz�. M�wi� na przyk�ad tak: - Niech si� pani troch� wyp�acze, to pomaga. Albo: - Dobrym lekarstwem jest zam��p�j�cie. Albo: - Jak pan sobie sam nie pomo�e, nikt panu nie pomo�e. Takie nieodpowiedzialne rady mog� doprowadzi� do samob�jstwa pacjenta, o czym psychiatra powinien wiedzie� najlepiej. Je�li nie wie, powinien po�egna� si� z zawodem. Niekt�rzy psychiatrzy ma�o wiedz�: nie lecz� depresji, tylko poszczeg�lne jej objawy (l�k, bezsenno��). Leki uspokajaj�co-nasenne, kt�re przepisuj� pacjentom, nie wylecz� choroby, za to mog� uzale�ni�. W depresji opr�cz leczenia farmakologicznego cz�sto wskazana jest psychoterapia. Z relacji telefonuj�cych wynika, �e w Polsce jest to mo�liwe w�a�ciwie tylko w prywatnych gabinetach. Jedna wizyta (przynajmniej raz w tygodniu) kosztuje w Warszawie ok. 80 z�. Psychoterapia trwa zwykle wiele miesi�cy. Trudno o bezp�atn� terapi� w Poradniach Zdrowia Psychicznego, zw�aszcza w mniejszych o�rodkach. Telefonowali do ITAKI i ci, kt�rzy spotkali dobrego lekarza, dobrego terapeut�. Chcemy wierzy�, �e takich specjalist�w jest najwi�cej. Wiemy, �e trudniej ich spotka� w pa�stwowej s�u�bie zdrowia, �atwiej w prywatnym gabinecie. W depresji do lekarza trzeba chodzi� zwykle dwa-cztery razy w miesi�cu. Nie ma danych, ilu Polak�w leczy si� w prywatnej s�u�bie zdrowia - prawdopodobnie niewielu i s� to osoby dobrze sytuowane. Pozostali musz� korzysta� z publicznej s�u�by zdrowia. Z danych GUS wynika, �e w 1998 r. do psychiatry w przychodni publicznej posz�o nieca�e 133 tys. Polak�w. A reszta? - Niekt�rzy lecz� si� u lekarzy rodzinnych, neurolog�w, a pozostali nie lecz� si� wcale - uwa�a dr Dariusz Wasilewski z Centrum Zdrowia Psychicznego, kt�ry odpowiada� za cz�� lekarsk� akcji "Lecz depresj�". Stan polskiej psychiatrii jest nie najlepszy. Lecznictwo psychiatryczne wymaga nie tylko dofinansowania, ale i otwartej, uczciwej debaty w swoim �rodowisku. 3. ITAKA dzi�ki dotacji otrzymanej z Fundacji im. Batorego stworzy�a w Internecie strony www.leczdepresje.pl. W ci�gu miesi�ca odwiedzi�o je blisko 30 tys. os�b. Znajdziemy tam zbi�r informacji skierowanych do chorych i do ich rodzin. Wszystko jest napisane prostym, zrozumia�ym j�zykiem - dla ka�dego. Zamieszczono tam r�wnie� fachowe teksty dla lekarzy og�lnych (domowych), kt�rzy powinni umie� diagnozowa� depresj�. Ka�dy, kto odwiedza strony ITAKI, mo�e napisa� sw�j komentarz. Niekt�rzy dzi�kuj� za niezwyk�� akcj�, inni pisz� o sprawach prywatnych i trudnych (niekt�re g�osy drukujemy obok). Ka�dy mo�e porozmawia� na czacie. To niesamowite, jak ludzie chorzy wzajemnie si� dopinguj�, udzielaj� sobie rad i okazuj� zrozumienie. Z pewno�ci� wizyta na tych stronach dla wielu chorych by�a pocz�tkiem drogi do zdrowia. Strony www.leczdepresje.pl wci�� dzia�aj�. 4. W Polsce nikt jeszcze nie wyliczy�, ile kosztuje depresja. Na �wiecie ju� to wiedz�. W USA koszty leczenia depresji si�gaj� 43 mld dol. rocznie - m�wi dr Dariusz Wasilewski. - Mniej wi�cej tyle samo, ile leczenie chor�b serca. Dro�sze jest tylko leczenie nowotwor�w (160 mld dol. rocznie) i AIDS (66 mld dol. rocznie). Co si� mie�ci w tych 43 miliardach? Najwy�ej jedna czwarta tej sumy to koszty bezpo�rednie: refundacja lek�w, porady w przychodni, opieka lekarska i piel�gniarska, koszty szpitala. Reszta to straty zwi�zane np. z absencj� w pracy albo z samob�jstwem pacjenta. - Depresja jest najcz�stszym zaburzeniem psychicznym - m�wi dr Wasilewski - kt�re w du�ej mierze dotyka osoby zawodowo czynne. S� te� i inne koszty po�rednie - cz�onkowie rodziny �yj� w stresie, s� bardziej obci��eni obowi�zkami domowymi, mog� znacznie mniej czasu po�wi�ci� pracy. Wed�ug przeprowadzonych w latach 80. bada� depresja w Stanach Zjednoczonych spowodowa�a strat� 156 mln dni roboczych rocznie, natomiast samob�jstwa - bezpowrotny przepadek 380 tys. lat wieku produkcyjnego. Z punktu widzenia finans�w pa�stwa lepiej by�oby wi�c zainwestowa� w szybkie, skuteczne leczenie i skr�ci� czas rekonwalescencji. W Polsce w ramach ubezpieczenia zdrowotnego chory na depresj� nie mo�e na wiele liczy�. - Refundowane s� g��wnie leki starej generacji - m�wi dr Wasilewski. - Wprawdzie s� one tak samo skuteczne jak leki nowsze, ale daj� wi�cej objaw�w ubocznych. Chory gorzej funkcjonuje, pogarsza si� jego wsp�praca z lekarzem, uprzedza si� do leczenia. Kiedy pacjent stosuje leki nowsze, jest w stanie nawet pracowa�, ale miesi�cznie trzeba wyda� na nie od kilkudziesi�ciu do kilkuset z�otych. A terapia trwa zwykle kilka miesi�cy, czasem d�u�ej. 5. Badania opinii publicznej (przed i po akcji dla ITAKI wykona�o je Centrum Bada� Marketingowych "Indicator") dowodz�, �e wyniki kampanii s� dobre. Zaledwie w ci�gu miesi�ca zwi�kszy�a si� znacznie liczba ludzi, kt�rzy twierdz�, �e depresja jest chorob�, kt�r� nale�y leczy�. Dzisiaj blisko 80 proc. Polak�w jest tego �wiadomych (przed kampani� - prawie 70 proc.). Znacznie cz�ciej (w por�wnaniu z pierwszym sonda�em - wzrost o 11 proc.) twierdzimy, �e w razie depresji zwr�cimy si� o pomoc do lekarza lub do psychologa. Cz�ciej (wzrost o 14 proc.) wizyt� u lekarza doradzimy r�wnie� naszemu bliskiemu, u kt�rego podejrzewamy chorob�. Zmala�a te� nasza wiara w mo�liwo�� poradzenia sobie z depresj� samemu lub z pomoc� bliskich. Tyle mog�a zrobi� organizacja pozarz�dowa r�kami wolontariuszy. � 2000-2005 Fundacja ITAKA. Wszelkie prawa zastrze�one. Kopiowanie oraz udost�pnianie tre�ci serwisu w jakiejkolwiek formie bez zezwolenia Zarz�du Fundacji zabronione. Zalecana minimalna rozdzielczo��: 800x600, kodowanie polskich znak�w: Windows-1250. Wszelkie uwagi prosz� zg�asza� do Webmastera. Implementacja i utrzymanie serwisu: [TNo] Tomasz Nowak Partner serwisu - home.pl - domeny, hosting, e-mail Ostatnia aktualizacja danych: 21 sierpnia 2005 r. DRUKUJ... zamknij okno wersja do druku
elzd1