EG_2009-09(1).pdf

ENERGIA GIGAWAT nr 9 (117) / 2009 cena 15 z∏ (w tym 0% VAT)

miesi´cznik

Spis treÊci

44 Kraj w skrócie

22 Inteligentny pomiar

48 Âwiat w skrócie

24 Alternatywne ogrzewanie

Jan Wyganowski

4 Patrzmy w przysz∏oÊç

pami´tajmy o przesz∏oÊci

Z Jerzym Malarà, by∏ym wiceministrem

górnictwa rozmawia Jacek Balcewicz

25 Rt´ç zabójcza i...

wcià˝ poszukiwana

Piotr Olszowiec

9 Innowacyjna kogeneracja

dla polskiej energetyki

27 Sprawniejsze pompy

prof. zw. dr hab. in˝. W∏odzimierz Kotowski

10 Turcja

Nowe energetyczne

supermocarstwo?

Piotr Kwiatkiewicz

29 Z∏e sygna∏y

31 Kluczem technologia

32 S∏upy - giganty

15 ENERGA i kopalnia „Adamów”

Zbudujà farmy wiatrowe?

32 Z RAFAKO na Kaukaz

17 Pozytywne ratingi

33 Zaoszcz´dziç na oÊwietleniu

18 Nowa „Przyjaêƒ” z informatykà

Nowoczesne systemy

automatyki i sterowania

wspierajà ekologicznà

produkcj´ koksu

34 PGE sprzeda Polkomtela

34 PKO BP „zorganizuje kas´”

35 Niewielkie firmy naftowe Rosji

Tatarstan woli ma∏e

Wojciech Konoƒczuk

20 Olejowa minielektrociep∏ownia

na stacji paliw

W∏odzimierz Kotowski, Boles∏aw Doliƒski

37 Energetyczne eldorado

21 KWB Be∏chatów rozpoczyna

wydobycie w Polu „Szczerców”

41 60 lat Energoprojektu Katowice

U nas kryzysu szcz´Êliwie

nie widaç

Wydawca

AGENT Public Relations, ul. Krowoderska 58 lok. 18, 31-158 Kraków, www.gigawat.net.pl

Redakcja

tel./fax (0-12) 632-47-27, 631-32-50, 631-32-51, e-mail: energia@staszica.com, energia@gigawat.net.pl

Redaguje zespó∏ w sk∏adzie:

Sylwester Wolak – red. naczelny , Jacek Balcewicz – z-ca red. nacz., Piotr Ginalski, Piotr Olszowiec,

W∏odzimierz Kotowski, Wojciech Kwinta, Marcin Matuzik, Artur Gawor, Bogus∏awa Gawe∏, Piotr Kwiatkiewicz

Biuro Reklam i Prenumeraty

Agata Wolak, Marcin Smolarski, Jaros∏aw Preinl, ul. Lubelska 5/1, 30-003 Kraków,

tel./fax (0-12) 632-47-27, (0-12) 292-05-05, tel. (0-12) 292-20-39, (0-12) 292-16-60, (0-12) 292-02-24,

e-mail: energia@staszica.com, reklama@gigawat.net.pl

DTP

Piotr Mazur dtp@gigawat.net.pl

Druk

ALNUS Sp. z o. o.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoÊci za treÊç reklam i og∏oszeƒ oraz zastrzega sobie prawo do skracania

nades∏anych tekstów i opatrywania ich w∏asnymi tytu∏ami.

OdejÊcie od w´gla pogorszy bezpieczeƒstwo energetyczne paƒstwa, zwi´kszy deficyt

w handlu zagranicznym i bezrobocie

Patrzmy w przysz∏oÊç

pami´ta j j jmy o przesz∏oÊci

Z Jerzym Malarà, by∏ym wiceministrem górnictwa rozmawia Jacek Balcewicz

- Panie Ministrze, przyj´∏o si´ ostat-

nio mówiç w Polsce, ale tak˝e w Stras-

burgu czy Brukseli, ˝e w´giel jest

paliwem anachronicznym i tak - jak

uczyni∏y to wczeÊniej Wielka Brytania,

Francja czy nawet Niemcy - nale˝a∏o-

by go mo˝liwie szybko wyeliminowaç

z u˝ycia?

- W Wielkiej Brytanii, sukcesywne od-

chodzenie od w´gla nastàpi∏o w wyniku

odkrycia na Morzu Pó∏nocnym bogatych

z∏ó˝ ropy naftowej i gazu ziemnego. Tak

wi´c przy pe∏nym zachowaniu bezpie-

czeƒstwa energetycznego tego kraju - ro-

dzimy w´giel by∏ sukcesywnie zast´powa-

ny rodzimymi paliwami p∏ynnymi i ga-

zowymi. Kolejnym przyk∏adem mo˝e byç

Francja, gdzie odejÊcie od w´gla poprze-

dzone zosta∏o, przy ogromnym zaanga˝o-

waniu Êrodków inwestycyjnych, budowà

ponad 40 elektrowni jàdrowych pracujà-

cych w oparciu o rodzime zasoby rud

uranu. I w tym przypadku, w strategii

energetycznej Francji w∏asny w´giel

zastàpiony zosta∏ przez w∏asne zasoby

rud uranu (La Crouzille, Grury, La

Chaux). Obecnie elektrownie jàdrowe

Francji zabezpieczajà potrzeby energety-

czne tego kraju w ponad 80 proc. Trzeba

przypomnieç, ˝e w Polsce przerwano

budow´ elektrowni jàdrowej w ˚arnowcu

marnotrawiàc ogromnà iloÊç Êrodków fi-

nansowych. Budowa by∏a prawie na ukoƒ-

czeniu. Argument, jakiego u˝yto sprowa-

dza∏ si´ do stwierdzenia, ˝e reaktory

produkcji radzieckiej, jakie mia∏y byç

zainstalowane w tej elektrowni, nie dajà

gwarancji bezpieczeƒstwa. Niemal gotowà

instalacj´ sprzedano za symbolicznà cen´

do Finlandii. Pracuje ona tam bezpie-

cznie do dnia dzisiejszego.

- A w Niemczech?

- W RFN restrukturyzacja przemys∏u

w´gla kamiennego prowadzona jest od

1968 roku do dnia dzisiejszego, a wi´c od

40 lat. Z uwagi na trudne warunki geolo-

giczne i du˝à g∏´bokoÊç eksploatacji, koszty

wydobycia w´gla w kopalniach niemie-

ckich sà znacznie wy˝sze ni˝ w Polsce.

Mimo stosunkowo wysokich kosztów

wydobycia w´gla, nie eksponuje si´ tam,

w odró˝nieniu od naszego kraju, obcià˝e-

nia finansów paƒstwa kosztami restruk-

turyzacji górnictwa w´glowego, podkreÊla

si´ natomiast istotnà rol´, jakà spe∏nia

górnictwo w procesie dynamizowania

gospodarki oraz jako element majàcy

uzasadniony wp∏yw na zapewnienie bez-

pieczeƒstwa energetycznego kraju. Gór-

nictwo niemieckie jest dotowane. Pomoc

paƒstwa tylko w latach 1990-1999

wynios∏a ∏àcznie oko∏o 57 mld euro.

- Dlaczego przy tak wysokich kosz-

tach wydobycia, proces zmniejszania

produkcji i likwidacji kopalƒ w RFN

jest tak odwlekany w czasie. Mówiàc

krótko dlaczego tak si´ Êlimaczy? Niem-

cy sà przecie˝ sprawnymi, a nade

wszystko konsekwentnymi organizato-

rami?

- Wynika to nie tylko z troski o bezpie-

czeƒstwo energetyczne kraju, ale tak˝e

dà˝enia, w miar´ mo˝liwoÊci, do bezkon-

fliktowego rozwiàzywania problemów

spo∏ecznych w nast´pstwie ograniczenia

9/2009

zatrudnienia w górnictwie. Polityka ener-

getyczna Niemiec prowadzona jest w

sposób kompleksowy. Zapotrzebowanie

na w´giel kamienny w gospodarce nie-

mieckiej do roku 2020 zosta∏o okreÊlone

na poziomie 70 mln ton w skali rocznej.

Przy malejàcej produkcji w∏asnej zak∏a-

dany jest sukcesywny wzrost importu

w´gla. Ponadto prowadzona od wielu lat

przez niemieckie koncerny energetyczne

RAG i RWE dzia∏alnoÊç górnicza na te-

renie USA, Australii i Wenezueli pozwo-

li∏a na pozyskanie udzia∏ów w zamorskich

spó∏kach w´glowych. RAG na terenie

Stanów Zjednoczonych dokona∏ mi´dzy

innymi zakupu piàtego co do wielkoÊci

producenta w´gla w USA - Cyprus Amax

Coal ze zdolnoÊcià przekraczajàcà 60

mln ton w skali rocznej. Przedmiotem

szczególnego zainteresowania by∏y kopal-

nie g∏´binowe stosujàce Êcianowe syste-

my eksploatacji. Da∏o to mo˝liwoÊç dos-

taw do tych kopalƒ maszyn i urzàdzeƒ

produkcji niemieckiej. Dzia∏ania te Êwiad-

czào kompleksowym realizowaniu stra-

tegicznych, d∏ugofalowych programów

polityki paliwowo-energetycznej

- A u nas?

- Nie dotar∏ dotychczas do ÊwiadomoÊci

rodzimych propagatorów koncepcji „od-

chodzenia od w´gla” fakt, ˝e kraj nasz

znajduje si´ w zupe∏nie innej sytuacji. W

Polsce przy niedostatku w∏asnych zasobów

paliw p∏ynnych i gazowych i ich znacznym

imporcie, procesowi „odchodzenia od

w´gla”, którego mamy du˝e zasoby, mu-

sia∏by towarzyszyç znaczny wzrost importu

noÊników energetycznych, a tym samym

pogorszenie poziomu bezpieczeƒstwa

energetycznego kraju, zwi´kszenie deficytu

w handlu zagranicznym oraz wzrost bez-

robocia. Niektórzy publicyÊci stwierdzajà,

˝e w polskim górnictwie w´gla kamien-

nego jest zatrudnionych wi´cej górników

ni˝ we wszystkich pozosta∏ych krajach

Europy Zachodniej. Polega to na prawdzie

z tym, ˝e autorzy takich informacji zapo-

minajà dodaç, ˝e w Polsce wydobywa si´

ciàgle wi´cej w´gla ni˝ ∏àcznie w pozosta-

∏ychkrajach Europy Zachodniej.

- Mówi si´, ˝e wydobycie w´gla w

Polsce jest nieop∏acalne. A do eksportu

w´gla musimy dok∏adaç?

- Proste porównywanie cen uzyskiwa-

nych za w´giel eksportowany do global-

nych kosztów jego pozyskiwania prowadzi

do fa∏szywych wniosków. W sytuacji zmian

wielkoÊci popytu i sprzeda˝y w´gla, dla

okreÊlenia jak reagujà koszty na zmiany

rozmiarów produkcji stosuje si´ ich po-

dzia∏ na koszty sta∏e i zmienne. Koszty

sta∏e pozostajà niezmienne, niezale˝nie

od zmian w wielkoÊci wydobycia i muszà

byç ponoszone przez ca∏y rok, natomiast

ich udzia∏ w kosztach jednostkowych przy-

padajàcych na ka˝à wydobytà ton´ roÊnie

proporcjonalnie do spadku produkcji.

Natomiast koszty zmienne - zmieniajà

si´ proporcjonalnie do rozmiarów pro-

dukcji. Ich udzia∏ w kosztach jednostko-

wych jest wzgl´dnie sta∏y. W sytuacji, gdy

krajowe zu˝ycie w´gla ulega zmniejsze-

niu, wyst´puje koniecznoÊç ograniczenia

jego wydobycia wzgl´dnie skierowania

jego nadwy˝ki na eksport. W pierwszym

przypadku, przy niepe∏nym wykorzysta-

niu zdolnoÊci produkcyjnych, nast´puje

automatycznie zwi´kszenie kosztów wy-

dobycia w´gla, bo koszty sta∏e rozk∏adajà

si´, bowiem na mniejszà iloÊç wydobyte-

go w´gla. W drugim przypadku skierowa-

na na eksport nadwy˝ka w´gla pozwala

na pe∏niejsze wykorzystanie zdolnoÊci

produkcyjnych i tym samym popraw´

wyników finansowych górnictwa. Aby

wykazaç, jak sprzeda˝ w´gla na eksport

po cenach nawet ni˝szych od uzyskiwa-

nych za w´giel sprzedawany w kraju, jak

równie˝ ni˝szych od jednostkowych kosz-

tów jego wydobycia mo˝e korzystnie

wp∏ywaç na wyniki ekonomiczne kopalni,

pos∏u˝ymy si´ nast´pujàcym przyk∏adem.

Przyjmujemy, ˝e kopalnia posiada zdol-

noÊç wydobywczà 10.000 t/dob´. Koszty

jednostkowe wydobycia (z∏/t) przy opty-

malnym wykorzystaniu zdolnoÊci produk-

cyjnej wynoszà 185 z∏/t (w tym udzia∏

kosztów sta∏ych ~70% czyli 129,5 z∏/t

i kosztów zmiennych ~30% czyli 55,5

z∏/t). Cena zbytu w kraju wynosi 200 z∏/t

a w eksporcie 150 z∏/t. Przy wydobyciu

10.000 t/d produkcja miesi´czna wy-

niesie 220.000 t (pe∏ne wykorzystanie

zdolnoÊci produkcyjnej) - ca∏kowity koszt

produkcji 40.700.000 z∏ w tym udzia∏

kosztów sta∏ych 28.490.000 z∏ oraz kosz-

tów zmiennych 12.210.000. Kopalnia

uzyskuje dodatnie saldo w wysokoÊci

3.300.000 z∏, czyli + 15, 0 z∏/t w odnie-

sieniu do kosztów jednostkowych. Przy

ograniczeniu wydobycia do 9.000 t/d

produkcja miesi´czna wyniesie 198.000 t

zaÊ ca∏kowity koszt produkcji 39.479.000

z∏ w tym udzia∏ kosztów sta∏ych 28.490.000

z∏ i kosztów zmiennych 10.989.000 z∏.

Kopalnia uzyskuje dodatnie saldo w wy-

sokoÊci 120.780 z∏, czyli +0.61 z∏/t w

odniesieniu do kosztów jednostkowych.

Przy ograniczeniu wydobycia do 8.000 t/d

produkcja miesi´czna wyniesie 176.000

ton zaÊ ca∏kowity koszt produkcji 38.258.000

z∏, w tym udzia∏ kosztów sta∏ych 28.490.

000 z∏ i kosztów zmiennych 9.768.000 z∏.

W tym przypadku kopalnia uzyskuje

ujemne saldo -3.058.000 z∏, czyli -17, 38

z∏/t w odniesieniu do kosztów jednostko-

wych. Przy ograniczeniu wydobycia do

7000 t/d produkcja miesi´czna wyniesie

154.000 ton zaÊ ca∏kowity koszt produk-

cji 37.037.000 z∏, w tym udzia∏ kosztów

sta∏ych 28.490.000 z∏ i kosztów zmiennych

8.547.000 z∏. W tym przypadku kopalnia

uzyskuje ujemne saldo - 6.237.000 z∏,

czyli -40,50 z∏/t w odniesieniu do kosztów

jednostkowych. Przy ograniczeniu wydo-

bycia do 6000 t/d produkcja miesi´czna

wyniesie 132.000 ton zaÊ ca∏kowity koszt

produkcji 35.816.000 z∏, w tym udzia∏

kosztów sta∏ych 28.490.000 z∏ i kosztów

zmiennych 7.326.000 z∏. W tym przypad-

kukopalnia uzyskuje ujemne saldo -

9.415.560 z∏ czyli -71,33 z∏/t w odniesie-

niu do kosztów jednostkowych. Podobnà

analiz´ mo˝emy przeprowadziç przy za∏o-

˝eniu,˝e przy ograniczeniu sprzeda˝y w

kraju, dla wykorzystania pe∏nej zdolnoÊci

produkcyjnej kopalni cz´Êç produkcji kie-

rowana b´dzie na eksport i sprzedawana

za cen´ ni˝szà od ogólnych kosztów

wydobycia w´gla. W tej sytuacji wyniki

b´dà nast´pujàce: Przy sprzeda˝y 9000

t/d w kraju i 1000 t/d w eksporcie pro-

dukcja miesi´czna wyniesie 220.000 t,

ca∏kowity koszt produkcji: 40.700.000 z∏

zaÊ dochód ze sprzeda˝y 42.900.000 z∏

(39.600.000 +3.300.000 z∏). W tym

przypadku kopalnia uzyskuje dodatnie

saldo (+2.200.000 z∏) czyli +10,00

z∏/ton´ w odniesieniu do kosztów jedno-

stkowych. Przy sprzeda˝y 8.000 t/d w

kraju i 2.000 t/d w eksporcie produkcja

miesi´czna wyniesie 220.000 t, ca∏kowity

koszt produkcji 40.700.000 z∏ zaÊ dochód

ze sprzeda˝y 41.800.000 z∏ (35.200.000

+ 6.600.000 z∏). W tym przypadku ko-

palnia uzyskuje dodatnie saldo (+1.100.

000 z∏) czyli +5,00 z∏/ton´ w odniesieniu

do kosztów jednostkowych. Przy sprze-

da˝y 7000 t/d w kraju i 3.000 t/d w eks-

porcie produkcja miesi´czna wyniesie

220.000 t, ca∏kowity koszt produkcji

40.700.000 z∏ zaÊ dochód ze sprzeda˝y

40.700.000 z∏ (30.800.000 +9.900.000

z∏). W tym przypadku kopalnia wychodzi

9/2009

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: