Globalizacja_szanse_i_zagrozenia.pdf

GLOBALIZACJA – SZANSE I ZAGROŻENIA

Współczesny świat do pewnego stopnia się skurczył. Wraz z rozwojem postępu tech-

nicznego, który zwielokrotnił ludzkie możliwości w dziedzinie komunikacji i przepływu

informacji, staliśmy się sobie bliżsi, ale i bardziej od siebie zależni. Wydarzenia roz-

grywające się gdzieś daleko – jak w przypadku kryzysu finansowego w Azji czy wojny

w Bośni – nierzadko wpływają na nasze życie. Bardziej od siebie zależni, powinniśmy

być też za siebie bardziej odpowiedzialni. Na zajęciach uczniowie dyskutują o wyzwa-

niach, jakie stoją przed współczesnym światem, zastanawiają się, jak wspólnota mię-

dzynarodowa może rozwiązywać najbardziej palące problemy.

CELE

Po zajęciach uczniowie powinni umieć:

• wyjaśnić, dlaczego „świat zrobił się mniejszy”;

• omówić, na czym polega zjawisko globalizacji we współczesnym świecie;

• podać przykłady negatywnych oraz pozytywnych przejawów globalizacji.

JAK PRZEPROWADZIĆ ZAJĘCIA?

PROWADZENIE

1. Na lekcji poprzedzającej realizację tego tematu poproś uczniów, żeby dzień przed zaję-

ciami na temat globalizacji obejrzeli w telewizji wiadomości i wynotowali wydarzenia, które

uznali za najważniejsze czy najciekawsze. Na początku lekcji poproś, aby odczytali swoje

notatki, a następnie zastanowili się, jaką drogą i jak szybko dotarły do nich te informacje.

2. Poproś uczniów o przeczytanie tekstu „Świat zrobił się mniejszy”. Dziennikarze, politycy

i ekonomiści spierają się obecnie na temat tego, do jakiego stopnia globalizacja odmieniła

nasze życie. Zapytaj, czy coca-cola, muzyka Madonny, perfumy Diora oraz MTV mają coś

wspólnego z globalizacją? Zaproponuj uczniom wzięcie udziału w konkursie – wygrywa

ten, kto wypisze na kartce najwięcej dowodów na wzajemne powiązania życia współczes-

nych młodych Polaków ze światem. Daj uczniom około pięciu minut na zastanowienie się

i spisanie przykładów, a następnie poproś o odczytanie ułożonych przez nich list.

3. Poproś uczniów, by w parach przeczytali tekst „Globalna wioska”. Następnie poleć im,

by kolejno wymieniali przykłady zmian zachodzących w świecie na skutek rozwoju technik

komunikacyjnych.

4. Poleć uczniom, by przeczytali tekst „Kultura masowa”, a następnie przystąpili do reali-

zacji ćwiczenia „Sąd nad globalizacją”. Poproś o przeczytanie instrukcji do tego zadania.

Na podstawie przeczytanego tekstu i własnej wiedzy uczniowie będą oceniać szanse

i zagrożenia, jakie niosą ze sobą różne przejawy globalizacji. Podziel uczniów na trzy grupy:

1/3 to obrońcy, 1/3 to oskarżyciele i 1/3 to sędziowie, którzy wydadzą werdykt po wysłu-

chaniu obu stron. Każda ze stron powinna mieć kilka minut na zaprezentowanie swojego

stanowiska. Uczniom w uporządkowaniu argumentów pomoże tabelka zamieszczona

w ćwiczeniu „Sąd nad globalizacją”. Zwróć uwagę uczniów na obecną w świecie opinię,

że kraje bogate rozwijają się kosztem krajów biednych, a zjawisko globalizacji pogłębia ten

proces. Wyrazem tych obaw są protesty przeciwników globalizacji podczas obrad Między-

narodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego.

5. Po zakończeniu sądu lub debaty zachęć uczniów do ułożenia manifestu w postaci kilku

krótkich postulatów dotyczących tego, w jakim świecie chcieliby żyć, np. „Chcemy żyć w świecie,

gdzie nikt nie jest prześladowany”. Powiedz uczniom, żeby zapisali swoje postulaty

na dużym arkuszu papieru i powiesili w widocznym miejscu w swojej klasie. Następnie

niech porównają zapisane przez siebie hasła z informacjami zawartymi w ramce „Wartości

na nowe tysiąclecie”. Czy ich potrzeby i „żądania” pokrywają się z tym, co ONZ uznało

za najważniejsze w swojej misji w XXI wieku.

6. Zaproponuj uczniom wykonanie zadania „Reklama społeczna”. Zadaniem uczniów będzie

wymyślenie reklamy społecznej – plakatu, który miałby zostać umieszczony na billboardach

– adresowanej do ich rówieśników. Jej tematem powinien być jeden z palących problemów

o wymiarze globalnym. Zrób zastrzeżenie, że reklama musi być zrozumiała i nie może zawierać

drastycznych scen.

7. Na zakończenie powiedz uczniom, że każdy z nas jest przede wszystkim obywatelem

swego kraju. Powiedz, że od niedawna jesteśmy obywatelami zjednoczonej Europy, ale każdy

z nas jest równocześnie odpowiedzialny za cały świat, w którym żyjemy. Poproś uczniów,

żeby zastanowili się, co to znaczy być „obywatelem świata”, jakie cechy i umiejętności powinien

on mieć, jakie powinności wiążą się z tą ważną, choć nie zawsze uświadamianą rolą.

Poproś uczniów o zapisanie na kartkach swoich przemyśleń, a następnie o wspólne opra-

cowanie na forum klasy portretu dobrego obywatela świata. Poproś uczniów, aby skorzystali

ze swoich wcześniejszych wypowiedzi, a także z tabelki „Wartości na nowe tysiąclecie”.

MATERIAŁY DLA UCZNIÓW

Świat zrobił się mniejszy

Światbardzosięskurczyłwostatnichdziesięcioleciach.Największywpływmiałyna

toułatwieniawpodróżowaniuirozwójśrodkówmasowegoprzekazu.Światniestał

sięmoże–jaktoprzewidywano–globalnąwioską,alejestdzisiajznaczniemniejpodzielony

niżkiedyś.Więcejwiemyoinnych,szybciejuzyskujemywszystkiepotrzebne(iniepotrzebne)

informacje.Młodziludzienacałymświeciesłuchajątejsamejmuzykiipodobniesię

ubierają.Niektórzyniepokojąsięnawet,czytakdynamicznyrozwójkulturymasowejnie

doprowadzidozupełnegoujednoliceniaświata,dozanikuwszelkichróżnickulturowych.

Na szczęście obawy te są chyba nieco przesadzone, bo rzeczywiście smutny byłby

świat,wktórymwszędziebyłobyzupełnietaksamo:tesamepotrawy,tesamestroje,

tesamezwyczaje,takasamaarchitektura.Dziękinowoczesnymśrodkomtransportu

ludziebłyskawicznieprzenosząsięzmiejscanamiejsce.Jednipodróżujądlaprzyjemności

albowinteresach.Inni,niestety,sądotegozmuszeni.Zojczyznywypędzaich wojna,

prześladowania, bieda i głód . Osiedlająsięwinnychpaństwach,tęskniązaswym

krajemirodziną. Uchodźcy i imigranci niewszędziesąmilewidziani–wieluludzi

obawiasiękonkurencjinarynkupracy,nierozumieinieakceptujeobcychobyczajów

ikultury.Możnamiećnadzieję,żedziękiśrodkommasowegoprzekazutakienieżyczliwe

postawybędąpojawiałysięcorazrzadziej.Telewizja,radioiprasanieustannieprzynoszą

nam informacje o krwawych i tragicznych wydarzeniach, budząc współczucie dla oiar

klęskżywiołowychiokrutnychwojen.Wiedzanatematnieszczęśćdotykającychinne

narodysprawia,żetrudnodzisiajzachowaćobojętność–nicdziwnego,żenigdyjeszcze

wspólnotamiędzynarodowaniewkładałatylewysiłkuwpomaganieludziomcierpiącym.

Globalizacjipodlegatakżegospodarka–obszaremdziałaniamiędzynarodowych

korporacji jest przecież cały świat, a trudności ekonomiczne w jednej części globu

natychmiastoddziałująnasytuacjęwinnychkrajach. Globalizacja gospodarki

z jednej strony sprzyja upowszechnianiu się nowoczesnych technologii, z drugiej

jednak–jaktwierdząniektórzy–pogarszaitakjużdramatyczneproblemypaństw

słaborozwiniętych.Przeciwnicyglobalizacjigłoszą,iżobywateletychpaństwpadają

oiarągospodarczychinteresówkorporacjiorazrządównajbogatszychkrajówświata.

Globalna wioska

Jakwdawnychczasachludziedowiadywalisięotym,cosiędziejewinnychmiastach

czykrajach?Najczęściejinformacjidostarczaliimkupcy,którzypodróżowaliwinteresach.

Przekazywanewtensposóbwiadomościbyłyjednakwyrywkoweibardzospóźnione.

Częstomijałycałemiesiące,nimmożnasiębyłodowiedziećotym,żegdzieśdalekowy-

buchławojnaalbonatronwstąpiłnowykról.Dziśinformacja,dzięki00umieszczonymnad

Ziemią satelitom ,telewizjiorazinternetowi,obiegaświatniemaltakszybkojakmyśl.

Nowe techniki komunikacyjne ułatwiły porozumiewanie się ze

sobąludzi,wymianęmyśli,idei,technologii.Zjednejstronymoże

topowodowaćchaos,zktóregotrudnowyłowićwiadomościna-

prawdęważne,zdrugiejutrudnia niedemokr at ycznym r zą-

domkontrolęnadoby watelami.Kiedyśtyranimogliukrywać

zbrodnie popełniane na własnym narodzie, dziś byłoby to nie-

możliwe.Przykłademmogąbyćrelacjezdokonanejnapolecenie

władzchińskichmasakrynaplacuNiebiańskiegoSpokojuwPe-

kiniew199r.Dziękirozwojowimediównarodziłasię światowa

opinia publiczna ,którawpływanapoczynaniarządzącychpolity-

kówiwwielusytuacjachwymuszazajęcieokreślonegostanowi-

ska,np.publicznegopotępieniadlałamaniaprawczłowieka,zerwa-

niakontaktówhandlowychzpaństwempopierającymterroryzm.

Kultura masowa

SocjologBenjaminBarberpisze:„SiećrestauracjiMcDonald’sobsługujedziennienacałym

świecie0mlnklientów,czyliwięcejniżliczyludnośćGrecji,IrlandiiiSzwajcariirazem”.

Myszka Miki, coca-cola, dżinsy – oto najbardziej znane symbole kultury masowej

utożsamianejnajczęściejzniezwykleekspansywnąkulturąamerykańską.BajkiDisneya

jednocząprzedtelewizoramidziecizcałegoświata,markowespodniedlamłodychludzi

wbiednychkrajachsąmiarąstatususpołecznego.Dlajednych kultura masowa oznacza

możliwośćżyciatakjakbohaterowiefilmów,inniwidząwjejw ytworach przejaw

zdegenerowanej kultury Zachoduizagrożeniedlasystemuwładzy.Wniektórychkrajach

arabskichzakazanejestposiadanieprywatnychantensatelitarnychiodtwarzaczywideo.Kultura

masowajakoprzejawglobalizacjiczęstoocenianajestbardzokrytycznie.ZdaniemBenjamina

Barberakulturaglobalna„odpowiadanaszejobojętności,dekoncentracjiignuśności.Disney,

McDonald’siMTVapelujądotego,cołatwe,szybkieiproste”.Niepozostawiawięcmiejscanawyobraźnię

czywrażliwość.Innymargumentemwysuwanymprzeciwkokulturzemasowejjestzarzut,

żeniszczy tradycyjne obyczaje (zmieniamodę,propagujenoweświęta,jaknp.walentyn-

ki)isprawia,żewszyscystająsięcorazbardziejdosiebiepodobniicorazmniejciekawi.

Wartości na nowe tysiąclecie

Wolność - mężczyźniikobietymająprawożyćiwychowywaćswojedzieciwgodności,

wolniodgłodu,nędzyistrachuprzedprzemocąiuciskiem.Najlepszymgwarantem

tychprawjestprzedstawicielskawładzasprawującarządywoparciuowolęspołeczeństwa.

Równość i solidarność - żadenczłowiekani żadennaródnie możebyćpozbawiony

możliwościczerpaniakorzyścizprocesówglobalizacji.Kosztyiobciążeniazwiązane

zzarządzaniemglobalnymryzykiemmusząbyćsprawiedliwiepodzielone.Ci,którzy

czerpiąnajmniejszekorzyści,sąuprawnienidootrzymaniapomocyodtych,których

korzyścizglobalizacjisąnajwiększe.

Tolerancja - ludziepowinninawzajemsięszanować,respektująccałeświatowebogactwo

wierzeń,kulturijęzyków.Różnicwewnątrzipomiędzyspołeczeństwaminienależy

sięobawiaćaniniwelować,alejepielęgnować.

Poszanowanie środowiska naturalnego - wobcow aniuzewsz ystkimiż y jąc y mi

stworzeniamiiwkorzystaniuzzasobównaturalnychpowinniśmykierowaćsięroztropnością

iprzekazaćnastępnympokoleniomniezmierzonebogactwo,jakimobdarzyłanasnatura.

Wspólna odpowiedzialność - państwamusząwspółdziałaćwceluutrzymaniapokoju

ibezpieczeństwanaświeciewedługzasadokreślonychwkarcieNarodówZjednoczonych.

Zarządzanieryzykiemizagrożeniami,któredotycząwszystkichludzi,powinnoopierać

sięnawielostronnychuzgodnieniach.

My, Ludy: Rola Narodów Zjednoczonych w XXI wieku, raport Sekretarza Generalnego ONZ

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: