Marzec ’68 i grudzien ’70 w Nowej Hucie.pdf

(87 KB) Pobierz
C:\008b.PDF
Filip Musia³, Zdzis³aw Zblewski
Marzec ’68 i grudzien ’70 w Nowej Hucie
Przez wiele lat w oficjalnej propagandzie starano sie ugruntowywac obraz Nowej Huty jako
miasta spolegliwego i lojalnego wobec nowej wladzy. Chetnie podkreslano, ze w przeciwien-
stwie do wielu innych miast, w marcu 1968 i grudniu 1970 r. na terenie Nowej Huty panowal
spokój, a jej mieszkancy gremialnie potepiali „warcholów” i „wichrzycieli”. Otwarcie archiwów
bylej Sluzby Bezpieczenstwa pozwala w istotny sposób zweryfikowac te propagandowe oceny.
Solidarni ze studentami. Marzec ’68 w Nowej Hucie
Nowohucki Marzec ’68 byl niewatpliwie refleksem wydarzen, jakie rozgrywaly sie w tym
czasie na krakowskich, a posrednio takze warszawskich, uczelniach wyzszych. W Krakowie pierw-
szy studencki wiec protestacyjny zorganizowany zostal w poniedzialek, 11 marca 1968 r. o godz.
12.00 na Rynku Glównym pod pomnikiem Mickiewicza. Wkrótce przeniesiono go do auli Colle-
gium Novum UJ, gdzie uchwalono rezolucje, w której deklarujac poparcie dla „przemian poli-
vycznych i ustrojowych, które zaszly w XX-leciu powojennym” oraz odrzucajac „wszelkie su-
gestie, ze dzialamy z inspiracji i na rzecz osrodków wrogich Polsce”, solidaryzowano sie „z
wystapieniami mlodziezy we wszystkich srodowiskach studenckich”, potepiano „stanowisko prasy,
która falszywie informuje spoleczenstwo o naszych celach i metodach”, zadano „poszanowania
przez wszystkie organa wladzy swobód demokratycznych zastrzezonych w Konstytucji PRL”,
a takze krytykowano brutalna akcje milicji i ORMO przeprowadzona 8 marca w Warszawie i za-
dano ukarania osób za nia odpowiedzialnych. Na szczególna uwage zasluguje fakt, ze w rezolu-
cji tej protestowano takze „przeciwko preparowaniu nie istniejacych sprzecznosci miedzy klasa
robotnicza a studentami” 1 . Podczas wiecu studenci domagali sie opublikowania tej rezolucji
w srodkach masowego przekazu w ciagu 48 godzin 2 .
Poniewaz to ostatnie zadanie (podobnie zreszta jak i pozostale) nie zostalo spelnione, a wprost
przeciwnie – w lokalnej prasie ukazalo sie kilka napastliwych artykulów utrzymanych w tonie
propagandy marcowej – nastepnego dnia studenci rozpoczeli na terenie Krakowa kolportowa-
nie ulotek i plakatów, w których pietnowali dzialania wladz i wzywali krakowian do uczestnic-
twa w wiecu protestacyjnym, majacym sie odbyc 13 marca w poludnie na Rynku Glównym pod
pomnikiem Mickiewicza. Póznym wieczorem 12 marca ulotki takie pojawily sie takze na tere-
1 APKr, KD PZPR Nowa Huta, 934, bez paginacji, Rezolucja My studenci uczelni Krakowskich!!! W nieco zmienio-
nej formie tresc tej rezolucji zostala przytoczona w Odezwie studentów Krakowa do spoleczenstwa z 13 III 1968. Cyto-
wany fragment brzmi tam w sposób nastepujacy: „Stwierdzamy, ze nie istnieja z naszej strony zadne rozbieznosci miedzy
dazeniami klasy robotniczej, a dazeniami studentów. [...] Protestujemy z cala stanowczoscia przeciwko wytwarzaniu sztucz-
nych sprzecznosci miedzy tymi srodowiskami”. Odezwa studentów Krakowa do spoleczenstwa (kserokopia w zbiorach
autora): nieco inna wersja tego dokumentu [w:] Z. Hemmerling, M. Nadolski, Opozycja wobec rzadów komunistycznych
w Polsce 1956–1976. Wybór dokumentów , Warszawa 1991, s. 307–308.
2 O Marcu ‘68 na uczelniach Krakowa pisali m.in.: J. Eisler, Marzec 1968. Geneza, przebieg, konsekwencje, Warsza-
wa 1991, s. 286; A. Dudek, T. Marszalkowski, Walki uliczne w PRL 1956–1989 , wyd. II, Kraków 1999, s. 155–160; A.
Dudek, Slady PeeReLu. Ludzie, wydarzenia, mechanizmy , Kraków 2000, s. 117–118; R. Terlecki, Krakowski Marzec
1968 , „Tygodnik Powszechny”, 6 III 1988; M. Klimaszewski, Dni marcowe 1968 roku , „Zdanie” 1988, nr 3; B. Fojcik,
Krakowski marzec 1968 , mps pracy magisterskiej w Instytucie Historii UJ, s. 37–38.
52
008b.p65
52
2008-02-18, 11:32
129914527.017.png 129914527.018.png 129914527.019.png 129914527.020.png
nie Nowej Huty. Okolo godz. 22.00 patrole MO wykryly piec ulotek, wykonanych farbami plaka-
tówkami „o róznych barwach” na papierze kratkowym A4. Pierwsza z nich, adresowana „Do mlo-
dziezy miasta Nowej Huty” zapraszala do udzialu we wspomnianym wiecu, pozostale cztery zawie-
raly hasla, nawiazujace do studenckich postulatów: „Zadamy zwolnienia aresztowanych studen-
tów, walczymy az do zwyciestwa”, „Naród z nami, smierc palkarzom”, „Zadamy wolnosci slowa,
zgromadzen, druku, precz z dyktatura” oraz „Pozdrawiamy i popieramy studentów Warszawy” 3 .
Jak mozna przypuszczac, ulotki te kolportowane byly na terenie Nowej Huty przez studentów.
W tym samym czasie patrol MO wykryl na osiedlu Na Stoku jeszcze jedna ulotke, naklejona na
szybie kiosku „Bambino” znajdujacego sie w poblizu bloku nr 19. Wykonana „pismem póltechnicz-
nym, czarnym tuszem”, zawierala hasla o charakterze powstanczo-niepodleglosciowym:
Rodacy! Przyklad Warszawy nie da nam dluzej czekac. Powstanmy i my, nie dajmy sie dluzej przesladowac.
Chcemy wolnej Polski! Badzmy polakami! [sic!]. Niech zyje wolna Polska! Komitet Polski Niepodleglej (KPN) 4 .
Frazeologia tej ulotki w istotny sposób rózni sie od sformulowan uzytych w rezolucji studen-
tów krakowskich z 11 marca, co moze nasuwac przypuszczenie, ze jej autor nie byl zwiazany ze
srodowiskiem akademickim, badz tez nie utozsamial sie z haslami, lansowanymi w owym czasie
przez przywódców studenckich. Jesli hipoteza ta zostalaby w przyszlosci potwierdzona, niewy-
kluczone, ze ulotke te mozna by w przyszlosci uznac za pierwszy niezalezny glos Nowej Huty
w sprawie tzw. wypadków marcowych.
Pojawienie sie wspomnianych ulotek zaskoczylo nowohucka SB, jednak jeszcze tej samej
nocy (z 12 na 13 marca) „caly teren Nowej Huty poddano szczególowej penetracji przez sluzbe
mundurowa i operacyjna” 5 . Co ciekawe, wieksza „czujnoscia” wykazal sie w pierwszych dniach
protestów marcowych Komitet Dzielnicowy PZPR, który juz 12 marca 1968 r. nakazal dyrekto-
rom szkól srednich zorganizowanie z uczniami spotkan wyjasniajacych „tlo ekscesów na terenie
Warszawy”. Jeszcze tego samego dnia wieczorem spotkanie takie z uczniami Technikum dla
Pracujacych oraz Panstwowej Szkoly Technicznej (PST) odbyl dyrektor Technikum Hutniczo-
Mechanicznego w Nowej Hucie – Sokolowski. Zdajac nastepnego dnia relacje z przebiegu spo-
tkania zauwazyl on, ze o ile uczniowie technikum wyrazac mieli poparcie dla „posuniec sluzby
porzadkowej” i potepiali „wybryki chuliganskie studentów”, o tyle „uczniowie PST odnosili sie
z pewna rezerwa do jego wypowiedzi, zadawali szereg pytan, dlaczego nie wszystko jest publi-
kowane, np. nie podaje sie, dlaczego usunieto z Uniwersytetu [Warszawskiego] dwóch studen-
tów”. „Szereg pytan” zadano Sokolowskiemu równiez 13 marca, podczas porannego spotkania
z aktywem Zwiazku Mlodziezy Socjalistycznej uczniów szkól ponadpodstawowych. Rozmowy,
które przeprowadzil Sokolowski mialy na celu nie tylko przekonanie uczniów do oficjalnej inter-
pretacji „wypadków marcowych”, ale takze rozpoznanie nastrojów w srodowisku nowohuckiej
mlodziezy. Dlatego tez podczas odbytej 13 marca przed poludniem rozmowy ze starszym in-
spektorem operacyjnym SB kpt. Wladyslawem Bielachem Sokolowski, wskazujac na uczniów
PST jako na potencjalnych uczestników wiecu na Rynku Glównym, dokonal przy okazji intere-
sujacej charakterystyki tego srodowiska:
sa [oni] juz w starszym wieku, sa to osoby, które ukonczyly matury, a nie zostaly przyjete na wyzsze studia. Ele-
ment ten w pewnym sensie jest zdemoralizowany, zachowuje sie niewlasciwie na zajeciach, podatny do wystapien
w okreslonej sytuacji 6 .
3 IPNKr, PUBP Nowa Huta, 021/4, k. 5–6, Meldunek specjalny zastepcy komendanta MO Dzielnicy Kraków-Nowa
Huta kpt. A. Ruchlewicza do Komendy Miejskiej MO w Krakowie, Kraków-Nowa Huta, 12 III 1968.
4 Ibidem .
5 Ibidem .
6 Ibidem , k. 20–21, Notatka sluzbowa st. inspektora operacyjnego kpt. W. Bielacha, Kraków-Nowa Huta, 13 III 1968.
53
008b.p65
53
2008-02-18, 11:32
129914527.001.png 129914527.002.png 129914527.003.png 129914527.004.png
Nie wnikajac w przyczyny, dla których mlodziez ta nie znalazla sie na studiach, trudno oprzec
sie refleksji, ze Sokolowski opisywal srodowisko stosunkowo dobrze wyksztalconej mlodziezy
(matura), sfrustrowanej brakiem perspektyw awansu spolecznego, odpowiadajacego jej aspira-
cjom.
Podobne rozmowy przeprowadzano takze w innych szkolach, na przyklad 13 marca 1968 r.
dyskusje z klasami piatymi Technikum Ekonomicznego w Nowej Hucie przeprowadzil jego dy-
rektor Serwa. W trakcie spotkania
bylo szereg pytan poddajacych w watpliwosc, czy sluszna jest odpowiedzialnosc rodziców za wybryki swych
dzieci, w tym wypadku studentów, którzy juz ukonczyli 23 rok zycia. Zapytania te dyrektor odpowiednio skomento-
wal przekonujac wszystkich, ze rodzic caly czas odpowiada za wybryki swego dziecka 7 .
Aby utrudnic mlodziezy nowohuckiej uczestnictwo w wiecu 13 marca, dyrektorzy szkól
wprowadzili wiele „specjalnych wewnetrznych zarzadzen”. Najwieksza pomyslowoscia w tym
zakresie wykazal sie niewatpliwie Stanislaw Szczygielski, dyrektor Technikum Budowlanego
i Zasadniczej Szkoly Rzemiosl Budowlanych, zarzadzajacy takze internatami mieszczacymi
sie w tych szkolach oraz na II i III pietrze Domu Studenckiego WSP „Belferek”. Szczygielski,
nota bene pelniacy takze funkcje komendanta dzielnicowego ORMO na Nowa Hute, pragnac
„zabezpieczyc mlodziez przed wplywem nieodpowiedzialnych elementów”, wprowadzil od godz.
15.00 do 23.00 „dyzury aktywu nauczycielskiego”. Dyzurujacy nauczyciele mieli obowiazek
informowac kierownictwo szkoly, dyrekcja zas milicje, „o wszelkich próbach wciagania mlo-
dziezy do ewentualnych awantur”. Szczygielski odbyl równiez pogadanki z uczniami, kadra
ZHP, dzialaczami samorzadu szkolnego, a takze z nauczycielami, których poinformowal, jaka
powinni zajac postawe „wobec ostatnich wydarzen”. Poniewaz czesc uczniów odbywala zaje-
cia praktyczne w sródmiesciu Krakowa, nakazal im podrózowanie w grupach „by czasem nie
zamieszali sie do ulicznych awantur”, w internacie zas wprowadzil apele wieczorne, podczas
których sprawdzano listy obecnosci. Sposób myslenia Sokolowskiego najtrafniej oddaje po-
czynione przezen spostrzezenie, iz „szczególnie zwraca sie uwage, aby mlodziez WSP zajmuja-
ca I pietro [DS „Belferek”] nie wplywala ujemnie na pozostala mlodziez i nie wciagala jej do
nieodpowiedzialnych ekscesów” 8 .
Omówione srodki profilaktyczne okazaly sie na ogól dosc skuteczne; jak 27 marca 1968 r.
z duma stwierdzil I sekretarz Komitetu Dzielnicowego PZPR Tadeusz Nowicki:
Trzeba podkreslic, ze na terenie naszej dzielnicy nie mielismy szkoly, w której zajecia nie odbywalyby sie normal-
nie. Choc byly wypadki sztucznego przedluzania dyskusji przez grupy uczniów z nauczycielami dla odciagniecia
nauczycieli od prowadzenia normalnych lekcji 9 .
Nie wszedzie jednak wladze szkolne stanely na wysokosci zadania, o czym nowohuckie kie-
rownictwo partyjne nie zapomnialo, podejmujac 26 IV 1968 r. decyzje o odwolaniu z zajmowa-
nych stanowisk dyrektora Zasadniczej Szkoly Zawodowej Krakowskiego Zjednoczenia Budow-
nictwa (KZB) Ferstera i jego zastepce Dancewicza, a takze przenoszac do innej placówki oswia-
towej I sekretarza tamtejszej POP PZPR Jekota. Jak stwierdzono w uzasadnieniu
decyzja ta zostala podjeta na skutek wybitnych zaniedban w pracy wychowawczej z mlodzieza. Miedzy innymi
nie reagowano na fakty domalowywania wasów, wlosów i bród naszym dostojnikom panstwowym i pojawiania sie
swastyk hitlerowskich na korytarzach szkoly. Nie zapewniono wlasciwej dyscypliny wsród mlodziezy w okresie
wydarzen marcowych, w wyniku czego jedna z klas uciekla na kilka godzin do Krakowa 10 .
7 Ibidem .
8 Ibidem , k. 17, Notatka sluzbowa inspektora operacyjnego por. St. Malika, Nowa Huta, 13 III 1968.
9 APKr, KD PZPR Nowa Huta, 934, bez paginacji, Protokól z posiedzenia egzekutywy KD PZPR Nowa Huta,
27 III 1968.
10 Ibidem , bez paginacji, Notatka, Nowa Huta, 26 IV 1968.
54
008b.p65
54
2008-02-18, 11:32
129914527.005.png 129914527.006.png 129914527.007.png 129914527.008.png
W pierwszym okresie Marca ’68 w Nowej Hucie (12–13 marca 1968 r.) miejscowy aparat partyj-
ny oraz funkcjonariusze SB glównego zagrozenia upatrywali wsród mlodziezy szkól srednich,
mniejsza wage przywiazujac do innych srodowisk, w szczególnosci mlodziezy pracujacej. O tym,
jak mylna byla to ocena moze swiadczyc „Notatka sluzbowa” czlonka ORMO Jana Szopy z 13
marca 1968 r., który donosil kierownictwu nowohuckiej MO
ze w hotelach robotniczych bl. 21 i 22 na os. Jagiellonskim od chwili zajsc warszawskich istnieje niezdrowa at-
mosfera. 75% zakwaterowanych glosno pochwala zajscia, lzy pod adresem partii i rzadu, [do] póznych godzin noc-
nych sa sluchane indywidualnie i grupowo audycje radiowe „wolnej Europy”. [...] Nadmieniam, ze wsród zakwate-
rowanych sa równiez tacy, którzy uczeszczaja na studia w Krakowie 11 .
Wystepowanie róznego rodzaju postaw oporu spolecznego wsród robotników mozna bylo
zaobserwowac nie tylko w hotelach robotniczych, ale takze na terenie Huty im. Lenina (HiL).
Brak akceptacji polityki wladz wobec protestujacych studentów byl manifestowany w róznorod-
ny sposób, najczesciej w formie wyglaszanych publicznie wypowiedzi, takich jak stwierdzenie
piecdziesiecioletniego sortowacza Tarapaty, który 13 marca mial powiedziec „iz trzeba popierac
studentów, gdyz oni walcza o nasz byt” 12 . Wyrazem niezgody na dzialania wladz bylo takze
niszczenie rozlepionych na terenie huty propagandowych plakatów z trescia artykulu „Wokól
zajsc na Uniwersytecie Warszawskim” ogloszonego 11 marca w dzienniku „Trybuna Ludu” i za-
wierajacym oszczerstwa wobec protestujacych studentów 13 . Z czasem na terenie huty zaczely sie
pojawiac napisy z wyrazami poparcia dla srodowiska akademickiego, na przyklad 13 marca o go-
dzinie 7.30 w Zakladzie Koksochemicznym, w rejonie piatej baterii koksowniczej wykryto dwa
napisy na rurze i plycie eternitowej: „Popieramy klub Babel” oraz „Popieramy studentów” 14 .
W tym samym czasie odbylo sie zebranie zalogi Wydzialu W-21 HiL podczas którego uchwalo-
no rezolucje potepiajaca „chuliganskie wybryki mlodziezy na ter[enie] Krakowa”. W zebraniu
uczestniczylo okolo 300 osób, a przeciwko przyjeciu rezolucji glosowal jeden inzynier stazysta
(Andrzej Gembik), czterech robotników (miedzy innymi Józef Mirek i szczególnie aktywnie
protestujacy elektromonter Bogdan Zawadzki) 15 oraz 18 studentów pierwszego roku AGH, prze-
bywajacych na W-21 na praktyce 16 .
Wymienione przejawy oporu spolecznego wywolaly zaniepokojenie nowohuckiej SB. Z kie-
rownikami brygad z przedsiebiorstw „Naftobudowa” i „Koksochem”, pracujacymi w poblizu
piatej baterii koksowniczej HiL, a takze z sekretarzami organizacji partyjnych w tych przedsie-
biorstwach przeprowadzono rozmowy ostrzegawcze, podobnie jak ze studentami AGH uczest-
niczacymi w wiecu na W-21. Na poszczególnych wydzialach huty funkcjonariusze SB rozpo-
czeli calodobowe dyzury, instalujac sie w lokalach Komitetów Zakladowych PZPR 17 .
Wtargniecie „sil porzadkowych” do budynków UJ, polaczone z biciem studentów i pracowni-
ków naukowych 13 marca 1968 r. oraz ogloszenie w dniu nastepnym strajku absencyjnego na
11 IPNKr, PUBP Nowa Huta, 021/4, Notatka sluzbowa czlonka ORMO J. Szopy, Nowa Huta, 13 III 1968.
12 Ibidem , k. 65–68, Doniesienie TW „Olek” spisane przez st. inspektora operacyjnego kpt. W. Bielacha, Kraków-
Nowa Huta, 19 III 1968.
13 Wokól zajsc na Uniwersytecie Warszawskim , „Trybuna Ludu”, 11 III 1968.
14 IPNKr, PUBP Nowa Huta, 021/4, k. 38, Notatka sluzbowa inspektora operacyjnego por. S. Malika, Nowa Huta, 15
III 1968.
15 Relacja inz. Albina Ksieniewicza, pracownika Biura Konstrukcyjnego HiL: „Podczas spotkan i wieców podawano
rózne hasla, których zaloga huty nie rozumiala, nie wiedziala o co chodzi. Byly transparenty „Syjonisci do Syjamu”.
Robotnicy pytali – Gdzie jest Syjon, a gdzie Syjam? Zaloga partyjna zmuszana byla do wziecia udzialu w tlumieniu
zamieszek studenckich w centrum Krakowa. Kabel miedziany przygotowany na remont silowni ciety byl na kawalki i tak
uzbrojeni ludzie wsiadali do autobusów i jechali. Wtedy kilku partyjnych rzucilo legitymacje. Nie chcieli jechac z tym
kablem do Krakowa, aby bic swoje dzieci studentów” (zapis z tasmy filmowej, archiwum Jerzego Ridana).
16 Ibidem , k. 40, Notatka sluzbowa inspektora operacyjnego por. S. Malika, Nowa Huta, 15 III 1968.
17 Ibidem .
55
008b.p65
55
2008-02-18, 11:32
129914527.009.png 129914527.010.png 129914527.011.png 129914527.012.png
uczelniach Krakowa 18 mialo zasadniczy wplyw na intensyfikacje postaw oporu spolecznego na
terenie Nowej Huty 19 . Szczególnie zywe oburzenie wsród jej mieszkanców wzbudzala wiadomosc
o rzekomym pobiciu przez funkcjonariuszy MO i czlonków ORMO rektora UJ prof. Mieczyslawa
Klimaszewskiego. Ostatecznie informacja ta okazala sie niescisla, bowiem w rzeczywistosci lek-
ko ranny petarda zostal prorektor UJ Adam Bielanski, zasadniczo jednak mozna zaryzykowac
teze, ze spoleczenstwo Nowej Huty bylo dosc dobrze poinformowane o tym, co dzialo sie na wy-
zszych uczelniach Krakowa. Wiadomosci docieraly na teren dzielnicy dwiema glównymi droga-
mi: poprzez kontakty osobiste oraz za posrednictwem Rozglosni Polskiej Radia „Wolna Europa”
(RWE). Pierwsza z tych dróg wykorzystywal miedzy innymi stazysta Machnik, zatrudniony w hu-
cie swiezo po studiach i utrzymujacy kontakty ze swymi mlodszymi kolegami-studentami, dzieki
którym 15 marca mógl w sposób wiarygodny relacjonowac wydarzenia sprzed dwóch dni pod
Collegium Novum UJ, przekonujac sluchajacych go pracowników huty, ze aresztowani wówczas
studenci, wymienieni w prasie jako „szczególnie agresywni”, zostali w rzeczywistosci zatrzymani
przez MO przypadkowo. Machnik informowal równiez robotników, „ze Milicja pobila palkami
rektora, [i] ze wiekszosc profesorów jest po stronie studentów” 20 . Znacznie jednak dostepniejszym
zródlem informacji byly audycje RWE, komentowane w czasie rozmów w zaufanym gronie. Przy-
kladem wykorzystania tego typu informacji bylo wystapienie pracownika huty Bidermana, który
16 marca przekonywal swoich kolegów, ze prasa i radio w PRL klamia, zwracajac uwage na fakt,
ze Ewa Zarzycka, przedstawiana przez marcowa propagande jako jedna z organizatorek „studenc-
kich ekscesów”, w rzeczywistosci przebywala wówczas poza krajem 21 .
Po 13 marca 1968 roku nadal zrywano oficjalne plakaty marcowe; na przyklad w nocy z 14
na 15 marca zerwano plakat wiszacy w bramie przejsciowej budynku dyrekcji Zakladu Materia-
lów Ogniotrwalych HiL 22 , a 16 marca 1968 r. o godzinie 19.00 za zerwanie plakatu wiszacego na
Wydziale P-63 zatrzymany zostal uczen II klasy Zasadniczej Szkoly Zawodowej przy HiL Cze-
slaw Wojtowicz 23 . Jednoczesnie na terenie huty zaczely pojawiac sie róznego rodzaju napisy,
wyrazajace solidarnosc z akademickim protestem. Najczesciej byly to wykonane kreda hasla
„Popieramy studentów”. Napis taki wykryto miedzy innymi w nocy z 14 na 15 marca 1968 r. na
murze budynku administracyjnego Zakladu Koksochemicznego. Jak zauwazyl opisujacy caly
incydent inspektor operacyjny SB por. Stanislaw Malik, „nikt nie widzial sprawców, mimo ze
chodzi tam b[ardzo] wielu pracowników” 24 . Po poludniu 15 marca napisy takie wykryto na czte-
rech wagonach na stacji przewozów konwertora Pionu Transportu Kolejowego HiL 25 , a 18 mar-
ca w godzinach wczesnopopoludniowych w Lazni nr 2 Zakladu Koksochemicznego HiL 26 . Nie-
kiedy na terenie huty pojawialy sie hasla bardziej wyszukane, na przyklad 19 marca o godz.
22.00 w ubikacji na Wydziale Zasadowym Zakladu Materialów Ogniotrwalych SB wykrylo na-
pis: „Kazdy ptak ma swoje gniazdo / Kazdy waz ma swoja nore / tylko Polak ma niewole” 27 .
18 Na ten temat obszernie: A. Dudek, T. Marszalkowski, op. cit. , s. 157–158.
19 Jeszcze w koncu marca 1968 sekretarz KD PZPR w Nowej Hucie Edward Strzebonski przyznawal, ze „w niektó-
rych srodowiskach sprawa wtargniecia MO na UJ nadal nie jest dostatecznie zrozumiala. Problem ten nalezy nadal wyja-
sniac na spotkaniach i zebraniach POP”. APKr, KD PZPR Nowa Huta, 934, bez paginacji, Protokól z posiedzenia egze-
kutywy KD PZPR Nowa Huta, 27 III 1968.
20 IPNKr, PUBP Nowa Huta, 021/4, k. 65–68, Doniesienie TW „Olek” spisane przez st. inspektora operacyjnego kpt.
W. Bielacha, Kraków-Nowa Huta, 19 III 1968.
21 Ibidem .
22 Ibidem , k. 39, Notatka sluzbowa inspektora operacyjnego por. St. Malika, Nowa Huta, 15 III 1968.
23 Ibidem , k. 52, Notatka sluzbowa inspektora operacyjnego por. A. Wlodarczyka, Nowa Huta, 16 III 1968.
24 Ibidem , k. 38, Notatka sluzbowa inspektora operacyjnego por. St. Malika, Nowa Huta, 15 III 1968.
25 Ibidem , k. 48, Notatka sluzbowa st. inspektora operacyjnego kpt. J. Pietrasika, Kraków-Nowa Huta, 15 III 1968.
26 Ibidem , k. 74, Notatka sluzbowa inspektora operacyjnego por. St. Malika, Nowa Huta, 19 III 1968.
27 Ibidem , k. 103, Notatka sluzbowa inspektora operacyjnego por. St. Malika, Nowa Huta, 20 III 1968.
56
008b.p65
56
2008-02-18, 11:32
129914527.013.png 129914527.014.png 129914527.015.png 129914527.016.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin