aktywizowanie lekko upoś.pdf
(
128 KB
)
Pobierz
aktywizowanie
Aktywizowanie uczniów upo
ś
ledzonych umysłowo w stopniu lekkim poprzez
dobór odpowiednich metod nauczania
We współczesnym
ś
wiecie wzrasta liczba osób z wszelkimi rodzajami dysfunkcji.
W
ś
ród nich spory procent stanowi
ą
ludzie z upo
ś
ledzeniem umysłowym. Wła
ś
ciwa edukacja
tych osób w szkołach specjalnych mo
Ŝ
e wprowadzi
ć
je w
ś
wiat ludzi pełnosprawnych.
W metodyce nauczania du
Ŝą
rol
ę
odgrywa aktywizowanie uczniów, czyli zapewnienie
im odgrywania czynnej roli w realizacji zada
ń
. Uczniowie znacznie lepiej ucz
ą
si
ę
podczas
własnej aktywno
ś
ci ni
Ŝ
w trakcie pami
ę
ciowego uczenia si
ę
regułek.
Wła
ś
nie aktywizowaniu uczniów niepełnosprawnych intelektualnie po
ś
wi
ę
cona jest
niniejsza praca. W trosce o to, by lekcje i zaj
ę
cia prowadzone z dzie
ć
mi upo
ś
ledzonymi
umysłowo w stopniu lekkim były atrakcyjne dla uczniów, prowadzi si
ę
je wykorzystuj
ą
c
metody aktywizuj
ą
ce. Na temat metod aktywizuj
ą
cych pojawia si
ę
wiele publikacji
opisuj
ą
cych ró
Ŝ
norodne propozycje metodyczne. Jednak wiele osób ma poczucie,
Ŝ
e ich
wiedza na temat istoty i zasad stosowania metod aktywizuj
ą
cych jest nadal nie
usystematyzowana i niepełna.
W swojej pracy zwracam uwag
ę
na to,
Ŝ
e maksymalne aktywizowanie
w procesie edukacji i własna aktywno
ść
ucznia jest gwarantem skuteczno
ś
ci uczenia si
ę
.
1
Jest to bardzo wa
Ŝ
ne w przypadku dzieci upo
ś
ledzonych umysłowo w stopniu lekkim.
W szkole specjalnej aktywizowanie uczniów powinno zaj
ąć
wi
ę
c czołowe miejsce
w nauczaniu, na wszystkich etapach edukacyjnych. Cz
ę
sto upo
ś
ledzenie umysłowe
i zwi
ą
zane z nim liczne sprz
ęŜ
enia uniemo
Ŝ
liwiaj
ą
przyswojenie wiedzy w sposób tradycyjny.
Uczniowie ci powinni, przede wszystkim bada
ć
, do
ś
wiadcza
ć
, działa
ć
wtedy wi
ę
cej
zapami
ę
taj
ą
. Poza tym, metody i techniki aktywizuj
ą
ce uatrakcyjniaj
ą
zaj
ę
cia, cz
ę
sto kojarz
ą
si
ę
z zabaw
ą
, wła
ś
ciwie dobrane anga
Ŝ
uj
ą
wszystkich uczniów przez co wpływaj
ą
na
integracj
ę
zespołu klasowego.
K.Rau, E.Zi
ę
tkiewicz,
Jak aktywizowa
ć
uczniów ,
Oficyna Wydawnicza G&P, Pozna
ń
2000, s.8
1
1
I. Metody aktywizuj
ą
ce
1.
Definicja i klasyfikacja metod
Metoda w najogólniejszym znaczeniu wywodz
ą
cym si
ę
z etymologii tego słowa
(gr.
methodos
– droga do czego
ś
, badanie), oznacza sposób osi
ą
gni
ę
cia jakiego
ś
celu.
Według T.Kotarbi
ń
skiego metoda, czyli system post
ę
powania, jest to sposób wykonania
czynu zło
Ŝ
onego, polegaj
ą
cy na okre
ś
lonym doborze i układzie działa
ń
składowych, a przy
tym uplanowiony i nadaj
ą
cy si
ę
do wielokrotnego stosowania. Na dany system post
ę
powania
składaj
ą
si
ę
czynno
ś
ci my
ś
lowe i praktyczne, odpowiednio dobrane i wykonane w okre
ś
lonej
kolejno
ś
ci.
W badaniach pedagogicznych metoda to system celowych czynno
ś
ci i
ś
rodków
umo
Ŝ
liwiaj
ą
cych wykonanie danego zadania, b
ą
d
ź
rozwi
ą
zanie okre
ś
lonego problemu.
1
Metoda nauczania to systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela
z uczniami, umo
Ŝ
liwiaj
ą
cy osi
ą
gni
ę
cie celów kształcenia. Jest to wypróbowany układ
czynno
ś
ci nauczycieli i uczniów realizowanych
ś
wiadomie w celu spowodowania zło
Ŝ
onych
zmian w osobowo
ś
ciach uczniów. O warto
ś
ci metody nauczania decyduje charakter
czynno
ś
ci nauczycieli i uczniów oraz
ś
rodków pogl
ą
dowo – technicznych, wspieraj
ą
cych lub
zast
ę
puj
ą
cych niektóre czynno
ś
ci. Warto
ść
metod nauczania zale
Ŝ
y przede wszystkim od
tego, czy i w jakim stopniu wywołuje aktywno
ść
, samodzielno
ść
i zaanga
Ŝ
owanie samych
uczniów.
Ze wzgl
ę
du na wielkie bogactwo metod nauczania i ci
ą
głe pojawianie si
ę
nowych
metod ich klasyfikacja nie została ujednolicona. Dawniej metody dzielono na metody
podaj
ą
ce i poszukuj
ą
ce, ale podział ten okazał si
ę
zbyt w
ą
ski i zacz
ę
to poszukiwa
ć
nowych.
Jednym z nich jest podział na metody oparte przede wszystkim na:
·
obserwacji
·
słowie ( pogadanka, wykład, dyskusja, opowiadanie)
·
działaniu praktycznym ( zaj
ę
cia praktyczne)
1
W.Oko
ń
,
Nowy słownik pedagogiczny
, Wydawnictwo Akademickie „
ś
ak”, Warszawa 1998 , s.230.
2
Podział najbardziej pełny obejmuje cztery grupy metod nauczania, którym odpowiadaj
ą
cztery rodzaje uczenia si
ę
:
1. metody podaj
ą
ce – uczenie si
ę
przez przyswajanie
2. metody problemowe – uczenie si
ę
przez odkrywanie
3. metody waloryzuj
ą
ce – uczenie si
ę
przez prze
Ŝ
ywanie
4. metody praktyczne – uczenie si
ę
przez działanie
1
Metoda uczenia si
ę
to systematycznie stosowany sposób uczenia si
ę
indywidualnego lub
zespołowego, w zasadzie bez bezpo
ś
redniego udziału nauczyciela. Wyró
Ŝ
nia si
ę
cztery grupy
metod uczenia si
ę
i obejmuj
ą
one uczenie si
ę
:
1.
przez na
ś
ladownictwo
2.
przez zastosowanie gotowych algorytmów
3.
przez próby i bł
ę
dy
4.
przez rozwi
ą
zywanie problemów
2
Tematem pracy s
ą
metody aktywizuj
ą
ce, które rozumiemy jako wskazówki, sposoby
działania, które pomog
ą
uczniom :
·
pogł
ę
bi
ć
zainteresowanie wspóln
ą
spraw
ą
·
przyswoi
ć
bez trudu now
ą
wiedz
ę
·
rozwin
ąć
własne pomysły i idee
·
komunikowa
ć
si
ę
·
dyskutowa
ć
i spiera
ć
si
ę
na ró
Ŝ
ne tematy
·
podj
ąć
działania na rzecz własnej szkoły
3
2.
Znaczenie aktywizowania uczniów w uj
ę
ciu ogólnym
Ź
ródłem aktywno
ś
ci ucznia s
ą
odczuwane przez niego potrzeby. Poprzez aktywno
ść
własn
ą
ucze
ń
zaspokaja potrzeby:
·
bezpiecze
ń
stwa
·
działania
·
uczucia
·
komunikowania si
ę
1
tam
Ŝ
e, s.231-231
tam
Ŝ
e, s.234
3
E.Brudnik, A.Moszy
ń
ska, B.Owczarska
Ja i mój ucze
ń
pracujemy aktywnie.
Zakład Wydawniczy SFS,
Kielce 2000, s.4
3
2
i realizuje wynikaj
ą
ce z nich cele.
D
ąŜą
c do zaspokojenia potrzeb, ucze
ń
podejmuje aktywno
ść
:
-
społeczn
ą
,
-
intelektualn
ą
,
-
emocjonaln
ą
,
-
artystyczn
ą
,
-
twórcz
ą
.
Aktywno
ść
własn
ą
ucznia mog
ą
wzbudza
ć
i ukierunkowywa
ć
nie tylko potrzeby, ale tak
Ŝ
e
zadania, które jednak tylko wtedy b
ę
d
ą
pobudza
ć
aktywno
ść
własn
ą
ucznia, gdy uzna je za
swoje. B
ę
dzie to miało miejsce wówczas, gdy zadania pozwol
ą
mu zaspokoi
ć
jakie
ś
jego
potrzeby.
Aktywizacja jest te
Ŝ
okre
ś
lana jako ogół poczyna
ń
nauczyciela i uczniów zapewniaj
ą
cych
dzieciom odgrywanie czynnej roli w realizacji zada
ń
.
Aktywno
ść
człowieka ma okre
ś
lony kierunek wyznaczony przez cel, któremu
podporz
ą
dkowany zostaje jej przebieg. Im bardziej cel jest atrakcyjny i ciekawy, tym wi
ę
ksz
ą
wywołuje motywacj
ę
i zainteresowanie uczniów. Uczniowie ucz
ą
si
ę
w trakcie własnej
aktywno
ś
ci. Chodzi o to, by potrzebn
ą
wiedz
ę
i umiej
ę
tno
ś
ci nabywali w sposób trwały,
skuteczny i przyjemny.
1
Działaniem bowiem zawsze kieruje my
ś
leniem dziecka. Stwarza korzystne warunki
do powstawania sytuacji problemowych, w których ucze
ń
musi sobie radzi
ć
. Działanie
wyrabia nawyki : ładu i porz
ą
dku, kształci umiej
ę
tno
ś
ci i sprawno
ś
ci, budzi ch
ęć
pokonywania trudno
ś
ci, daje zadowolenie z samodzielnie osi
ą
gni
ę
tego celu i budzi wiar
ę
we
własne siły. Działanie stwarza naturalne warunki do poznania rzeczywisto
ś
ci i kształtowania
postaw moralno – społecznych. Z działaniem współpracuje pami
ęć
ucznia, która t
ą
drog
ą
gromadzi wi
ę
cej informacji, gdy
Ŝ
w proces poznawczy zaanga
Ŝ
owane s
ą
zmysły i uczucia.
2
Aktywizowanie uczniów uczy samodzielno
ś
ci, wyzwala motywacj
ę
i ciekawo
ść
uczenia si
ę
, ucze
ń
z biernego odbiorcy działa
ń
dydaktycznych przeobra
Ŝ
a si
ę
w aktywnego
uczestnika planowania, organizowania i oceniania własnej pracy.
Jednak metody bez powi
ą
zania z celami, tre
ś
ciami, ramami organizacyjnymi,
a przede wszystkim z potrzebami ucznia nie maj
ą
warto
ś
ci.
3
1
K.Rau, E.Zi
ę
tkiewicz,
Jak aktywizowa
ć
uczniów,
Oficyna Wydawnicza G&P, Pozna
ń
2000, s.19-20
M.Ko
ś
ciowa,
Moje metody pracy w klasie pierwszej,
WSiP, Warszawa 1991, s.225
3
E.Brudnik, A.Moszy
ń
ska, B.Owczarska,
Ja i mój ucze
ń
pracujemy aktywnie,
Zakład Wydawniczy SFS,
Kielce 2000, s.5
4
2
Nauczyciel – główny projektant sytuacji dydaktycznej – dobiera do tre
ś
ci
nauczania najbardziej wła
ś
ciwe metody, uwzgl
ę
dniaj
ą
c specyfik
ę
zespołu klasowego,
oczekiwania uczniów, ich rzeczywiste potrzeby. Jest to działalno
ść
ukierunkowuj
ą
ca
wychowanków na rozwój zarówno intelektualny, jak te
Ŝ
psychiczny, moralny i społeczny.
Formy i metody pracy maj
ą
wzmocni
ć
komunikacj
ę
, zarówno w relacji : ucze
ń
-nauczyciel,
jak równie
Ŝ
ucze
ń
-ucze
ń
. Wychowanie i nauczanie jest skuteczne wtedy, gdy ucze
ń
aktywnie
wł
ą
czy si
ę
w proces dydaktyczno – wychowawczy i przyjmie proponowane warto
ś
ci.
Słuchanie i zapami
ę
tywanie jest trudniejsze ni
Ŝ
ogl
ą
danie i zapami
ę
tywanie. Zapami
ę
tujemy
lepiej, gdy anga
Ŝ
ujemy zmysł wzroku, obraz mówi wi
ę
cej ni
Ŝ
tysi
ą
c słów.
1
W procesie nauczania-uczenia si
ę
nauczyciel stosuj
ą
c metod
ę
, dobiera do niej odpowiedni
układ organizacyjny.. Ze wzgl
ę
du na liczb
ę
uczestników rozró
Ŝ
nia si
ę
formy pracy:
·
indywidualn
ą
– ucze
ń
realizuje swoje zadanie niezale
Ŝ
nie od pozostałych
uczniów i mo
Ŝ
e jedynie liczy
ć
na pomoc nauczyciela. Walorem pracy
indywidualnej jest wyrabianie w uczniu samodzielno
ś
ci i odpowiedzialno
ś
ci za
wykonane zadanie, a tak
Ŝ
e rozwijanie własnych umiej
ę
tno
ś
ci. Pozwala tak
Ŝ
e
kształtowa
ć
indywidualn
ą
aktywno
ść
ucznia oraz wyrabia
ć
w nim wiar
ę
we
własne mo
Ŝ
liwo
ś
ci. Praca indywidualna mo
Ŝ
e by
ć
jednolita(poszczególni
uczniowie wykonuj
ą
te same zadania) i zró
Ŝ
nicowana (poszczególni uczniowie
wykonuj
ą
zadania odr
ę
bne).
·
grupowa – w skład grupy wchodzi po kilku uczniów zł
ą
czonych wspólnym
zadaniem. Walorem pracy grupowej jest zwi
ę
kszenie wiedzy i do
ś
wiadcze
ń
w
grupie. Ta forma aktywno
ś
ci uczniów dostarcza bod
ź
ców aktywizuj
ą
cych
i sprzyja uspołecznieniu uczestników grupy. Praca grupowa mo
Ŝ
e by
ć
jednolita
(grupy wykonuj
ą
takie same zadania, a nast
ę
pnie konfrontuj
ą
wyniki)
i
zró
Ŝ
nicowana
(grupy wykonuj
ą
ró
Ŝ
ne zadania, które składaj
ą
si
ę
w pewn
ą
cało
ść
, a wyniki prezentowane s
ą
na forum klasy)
·
zbiorowa – wyst
ę
puje wtedy gdy nauczyciel pracuje z cał
ą
klas
ą
. Pozwala ona
nauczycielowi kierowa
ć
cał
ą
klas
ą
. Praca zbiorowa sprzyja dominacji
aktywno
ś
ci nauczyciela, zmniejsza si
ę
kontakt nauczyciela z pojedy
ń
czym
uczniem, bo nie wszyscy s
ą
w równym stopniu aktywni. Słabsi uczniowie s
ą
cz
ę
sto tylko obserwatorami zaj
ęć
.
Ka
Ŝ
da z form organizacji pracy uczniów ma swoje walory, jak i słabo
ś
ci.
1
T.Król, K.Ma
ś
nik, G.W
ę
glarczyk
Wychowanie do
Ŝ
ycia w rodzinie.
Wydawnictwo Rubikon, Kraków
1999,s.10
5
Plik z chomika:
mpwjs
Inne pliki z tego folderu:
uposlekkie(1).pdf
(55 KB)
aktywizowanie lekko upoś.pdf
(128 KB)
podstawa programowa umiarkowane i znaczne(1).pdf
(50 KB)
Niepełnosprawność intelektualna sprzężona z chromosomem X.pdf
(251 KB)
Arteterapia dla osób z niepełnosprawno-ciš intelektualnš.Wybrane problemy teorii i praktyki.doc
(191 KB)
Inne foldery tego chomika:
! Integracja i animacja (gry i zabawy)
! Integracja i animacja (gry i zabawy)(1)
! Rożności
✹Resocjalizacja, patologie społeczne
✹Resocjalizacja, patologie społeczne(1)
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin