Glikozydy nasercowe i inne leki działające inotropowo dodatnio
Leki stosowane w chorobach serca mogą wywierać następujące działanie:
- inotropowe dodatnie/ujemne
(zwiększanie/zmniejszanie siły skurczu mięśnia sercowego)
- chronotropowe dodatnie/ujemne
(przyspieszenie/zwolnienie czynności serca)
- dromotropowe dodatnie/ujemne
(przyspieszenie/zwolnienie przewodnictwa w układzie bodźcoprzewodzącym
- tonotropowe dodatnie/ujemne
(zwiększenie/zmniejszenie napięcia mięśnia sercowego)
- batmotropowe dodatnie/ujemne
(zwiększenie/zmniejszenie automatyzmu pozazatokowego serca)
I. Glikozydy nasercowe
- zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego (inotropowo +)
- zwiększają pojemność wyrzutową serca
- zwalniają czynność serca (chronotropowo -)
- zwalniają przewodnictwo w układzie bodźcoprzewodzącym (dromotropowo -)
- zwiększają napięcie mięśnia sercowego (tonotropowo +)
- zwiększają przepływ nerkowy i diurezę
· Zastosowanie:
- niewydolność krążenia
- zaburzenia rytmu serca z nadpobudliwości (migotanie przedsionków, trzepotanie przedsionków, tachykardia nadkomorowa)
· Działania niepożądane:
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe
(nudności, wymioty, brak apetytu, biegunka)
- zaburzenia rytmu serca i przewodnictwa
(skurcze dodatkowe, bloki przedsionkowo-komorowe, bradykardia)
- zaburzenia neurologiczne
(bóle i zawroty głowy, żółte widzenie w aureoli, omamy, splątanie)
· Przeciwwskazania:
- bradykardia
- blok przedsionkowo-komorowy I i II stopnia
- częstoskurcz komorowy
- migotanie komór
- zespół WPW
- hipokaliemia (niedobór potasu)
- hiperkalcemia (nadmiar wapnia)
- wczesna faza zawału mięśnia sercowego
- zapalenie mięśnia sercowego
- kardiomiopatia przerostowa
· Interakcje
- jony wapnia – nasilają działanie glikozydów
- jony potasu – osłabiają działanie glikozydów
- leki moczopędne – nasilają toksyczność glikozydów
· Preparaty
- Digoxin
- Bemecar
II. Inne leki działające inotropowo +
a) adrenalina („epinefryna”)
Sypmatykomimedyk pobudzający receptory £ i ß (£2 i ß2 głównie)
- zwęża naczynia krwionośne skóry i błon śluzowych
- podwyższa ciśnienie skurczowe i obniża rozkurczowe
- pobudza czynność serca
- zwiększa pojemność minutową serca
- rozszerza oskrzela i przyspiesza oddech
- rozszerza naczynia krwionośne mięśni szkieletowych i zmniejsza opory obwodowe
- rozkurcza mięśniówkę pęcherza moczowego i przewodu pokarmowego
- zwalnia perystaltykę jelit
- zmniejsza wydzielanie gruczołów
- rozszerza źrenice
- reanimacja
- wstrząs anafilaktyczny
- atak dychawicy oskrzelowej
- przyspieszenie czynności serca i wzrost zapotrzebowania na tlen
- duszność
- hiperglikemia
- zawroty i bóle głowy
- drżenia mięśniowe
- bladość powłok
- rozszerzenia źrenic
- zaburzenia rytmu serca
· Postać:
- ampułka 1ml/1mg
(tylko w ampułkach)
b) noradrenalina/ levonor („norepinefryna”)
Sympatykomimedyk, silnie pobudzający receptory £ słabiej ß
- zwęża naczynia obwodowe powodując wzrost oporu obwodowego
(nie dotyczy naczyń wieńcowych)
- podwyższa ciśnienie skurczowe i rozkurczowe
- zwalnia czynność serca
- rozkurcza mięśnie gładkie oskrzeli, przewodu pokarmowego i pęcherza moczowego
- kurczy zwieracze
- hamuje wydzielanie wszystkich gruczołów
- ciężka niewydolność krążenia obwodowego
- niedociśnienie tętnicze
- tzw. zapaść krążeniowa (gwałtowne zmniejszenie RR)
- dodatek do leków miejscowo znieczulających
· Występowanie:
- ampułka
§ 1mg/1ml (najczęściej)
§ 4mg/4ml
(nie występuje w innych postaciach)
c) dopamina
Adrenomimedyk działający na receptory £ i ß zależnie od dawki:
- małe dawki – pobudza receptory ß
- średnie dawki - pobudza receptory £ i ß
- duże dawki - pobudza receptory £
· Działanie:
- zwiększa pojemność wyrzutową i minutową serca
- podwyższa RR
- zwiększa przepływ wieńcowy, trzewny i nerkowy
- wstrząs kardiogenny (głównie w przebiegu zawału mięśnia sercowego)
- wstrząs septyczny, anafilaktyczny i hemolityczny
- niedociśnienie po resesuscytacji lub zabiegach kardiogennych
- kroplowy wlew dożylny (najczęściej przy użyciu pompy infuzyjnej)
- nie wolno wstrzykiwać (zbyt silnie działające)
- ampułki
§ 1% - 5ml/5mg
§ 4% - 200mg/5mg
d) dobutamina/ dobutrex („dobutaminum”)
adrenomimedyk pobudzający głównie receptory ß1
- zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego (inotropowo +)
- przyspiesza przewodnictwo w mięśniu sercowym
- nie wpływa na naczynia krwionośne i opór obwodowy
- niewydolność mięśnia sercowego
(w przebiegu zawału mięśnia sercowego, po zabiegach chirurgicznych na sercu)
- zator tętnicy płucnej
- wstrząs toksyczny
· Występuje:
- proszek do wstrzyknięć
§ 25mg
3
ezw75