PL Ejzenhart D., Próbny żeton telefoniczny z roku 1990, WZN 2 2009.pdf

Ejzenhart D., Próbny żeton telefoniczny z roku 1990? ,

[w:] „Warszawskie Zeszyty Numizmatyczne”, nr 2 2009

Galopująca inflacja w końcu lat osiemdziesiątych

ubiegłego wieku zmusiła Pocztę Polską Telegraf Telefon

(monopolistę obsługującego m.in. wrzutowe automaty

telefoniczne) do emisji żetonów telefonicznych, które

miały zastąpić szybko tracące na wartości monety 1 . Tak

więc od roku 1990 2 wszystkie „zielone budki” były

obsługiwane przez żetony typu A, B lub C 3 , które można

było nabywać w placówkach pocztowych oraz kioskach

„RUCH”-u. Bite one były przede wszystkim przez

mennicę warszawską 4 w mosiądzu 4 .

ilustracja:

Bez wątpienia jeszcze większą ciekawostką jest

prezentowany na ilustracji poniżej żeton telefoniczny typu

A wybity w niklu. W tym przypadku bardzo

prawdopodobnym jest, że mamy do czynienia z emisją

próbną stempla, również wybitą w Kremnicy (brak znaku

mennicy warszawskiej). Za taką klasyfikacją przemawia

fakt, że tego typu odmienny krążek niklowy, nie mógł

przypadkowo znaleźć się pod stemplami bijącymi żetony

mosiężne.

ilustracja:

Jak to się niejednokrotnie zdarza w przypadku

masowych emisji, możemy mieć do czynienia z różnymi

ich odmianami, których nie zauważają nie tylko ich

użytkownicy, ale często również ich kolekcjonerzy. W tym

drugim przypadku z reguły wynika to z faktu, iż nie

zawsze mają oni dostęp do literatury źródłowej. Nic więc

dziwnego, że także w przypadku żetonów Poczty Polskiej

można znaleźć ciekawostki mennicze odbiegające od

powszechnie znanych wzorów – oczywiście z zapałem

poszukiwane przez kolekcjonerów.

Przykładem takiej odmiany jest zaprezentowany na

następnej ilustracji żeton typu A bez znaku mennicy

warszawskiej. Wprowadzenie zamiennego w stosunku do

monety obiegowej powszechnego środka płatniczego za

usługi telefoniczne, wymagał wielomilionowych

nakładów, stąd część emisji była bita również w

Kremnicy 6 . Żetony tam wybite – w odróżnieniu od bitych

w Warszawie – nie posiadają znaku mennicy.

ilustracja:

Pomimo, iż opracowanie niniejsze opisuje numizmaty

współczesne i to emitowane zaledwie niespełna 20 lat

temu, do dnia dzisiejszego prawdopodobnie nie zachowały

się żadne dokumenty źródłowe na temat ich odmian oraz

wielkości emisji 7 .

Nie ulega jednak wątpliwości, że żetony jako

powszechny zastępczy środek płatniczy za usługi

telefoniczne, wyemitowane przez Polską Pocztę Telegraf

Telefon, znajdują dzisiaj swoje miejsce w numizmatyce

polskiej, jako przykład współczesnego zastępczego środka

płatniczego.

1 W momencie wprowadzenia do obiegu żetonów typu A, zastąpiły one

obiegowe monety 2-złotowe emitowanie do roku 1988.[/i]

2 Wg informacji uzyskanej z Gabinetu Numizmatycznego Mennicy

Polskiej S.A. data 1990 umieszczana była również na żetonach bitych w

kolejnych latach, przy czym brak informacji, w którym roku zakończono

emisję.

3 Żetony typu B i C stanowiły wielokrotność wartości żetonów typu A.

4 Znak mennicy warszawskiej umieszczony był na awersie pod trąbką.

5 Typ A Ø19mm, typ B Ø21mm, typ C Ø23mm.

6 Obecnie mennica słowacka (do 31.12.1992 r. czechosłowacka).

7 Podejmując próbę opracowania niniejszego tematu autor zwrócił się o

udostępnienie materiałów źródłowych m.in. do Mennicy Polskiej S.A.,

Poczty Polskiej S.A., Telekomunikacji Polskiej S.A. oraz Muzeum Poczty

Polskiej we Wrocławiu. Wg informacji uzyskanych od w/w instytucji,

prawdopodobnie nie zachowały się jakiekolwiek dokumenty dot. emisji

opisanych w opracowaniu żetonów.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: