UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY.pdf

Opracował: mgr inŜ. Joachim Rataj

UDZIELANIE PIERWSZEJ POMOCY

1. GŁÓWNYMI CELAMI UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY SĄ:

· ochrona ludzkiego Ŝycia

· ograniczanie skutków obraŜeń lub choroby

· przygotowanie do dalszego postępowania lekarskiego

2. ETAPY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY.

Ocena sytuacji i troska o zabezpieczenie miejsca wypadku

Najpierw i przede wszystkim pomyśl o swoim bezpieczeństwie, a potem o bezpieczeństwie

poszkodowanego i obecnych osób postronnych, tak, aby nie było więcej rannych.

O cena stanu p o szkodowanego i sprawdzanie czynności Ŝyciowych

Następnie musisz sprawdzić stan ofiary (bądź ofiar). Sprawdź przede wszystkim przytomność i

podstawowe czynności Ŝyciowe tj. oddech i tętno.

Wezwanie pomocy

Jeśli stan poszkodowanego jest powaŜny, musisz jak najszybciej zaalarmować odpowiednie słuŜby

medyczne

Udzielenie pierwszej pomocy

W oczekiwaniu na przyjazd wyspecjalizowanej jednostki medycznej, musisz udzielać dalej

odpowiedniej pomocy.

2.1. ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY

Udzielając pierwszej pomocy zawsze naleŜy pamiętać o własnym bezpieczeństwie. Musimy

mieć świadomość istnienia zagroŜenia i odpowiednio postępować. NaleŜy nakładać jednorazowe

rękawiczki, pozwoli to na unikniecie bezpośredniego kontaktu z krwią, śliną i innymi wydzielinami

osoby poszkodowanej.

• wszystkie wykonywane czynności są jednakowo waŜne. zaopatrywanie ran, złamań, zwichnięć

lub innych urazów moŜe wydawać się mniej groźne niŜ np. utoniecie czy zawał serca, jednak

odstąpienie od podstawowych czynności moŜe doprowadzić do cięŜkich powikłań, np. wstrząsu, a w

konsekwencji do śmierci osoby poszkodowanej.

• kaŜdy ruch to utrata energii, dlatego naleŜy ograniczyć zbędne ruchy u osoby poszkodowanej.

jeśli nie jest to konieczne, nie przenosimy poszkodowanego w inne miejsce. osoba leŜąca lub siedząca

w bezruchu traci duŜo szybciej ciepło, dlatego naleŜy ją okryć kocem, ubraniem lub specjalną folia

termiczna.

• naleŜy rozmawiać z poszkodowanym i spróbować go uspokoić. podczas udzielania pomocy

(np. zakładania opatrunku) informujemy o tym co robimy i dlaczego.

• nigdy nie pozostawiamy osoby poszkodowanej bez opieki, nawet jeśli jest ona przytomna. stan

ten moŜe

nieoczekiwanie ulec zmianie. jeŜeli jesteśmy świadkiem zdarzenia, w którym kilka osób jest

poszkodowanych, naleŜy zaangaŜować innych świadków wypadku do pomocy.

• nie podajemy osobie poszkodowanej nic do picia, ani jedzenia – moŜe to spowolnić dalsze

czynności

ratownicze np. znieczulenie do operacji.

Opracował: mgr inŜ. Joachim Rataj

3. MELDUNEK O WYPADKU - powinien zawierać następujące dane (dotyczy wszystkich numerów

ratunkowych):

CO? – rodzaj wypadku (np. zderzenie samochodów, upadek z drabiny, utonięcie, itp.),

GDZIE? – miejsce wypadku,

ILE? – liczba poszkodowanych,

JAK? – stan poszkodowanych,

CO ROBISZ? – informacje o udzielonej dotychczas pomocy,

KIM JESTEŚ? – dane personalne osoby wzywającej pomoc (numer telefonu, z którego dzwonisz).

Gdy istnieje dodatkowe niebezpieczeństwo (np. cysterna) – poinformuj o tym.

Nigdy pierwszy nie odkładaj słuchawki!!! Dyspozytor moŜe ponadto zadać dodatkowe pytania.

Pogotowie Ratunkowe

999

StraŜ poŜarna

998

Policja

999

z telefonu komórkowego (na całym świecie)

112

4. OCENA STANU POSZKODOWANEGO

Aby dokonać oceny podstawowych funkcji Ŝyciowych pacjenta, naleŜy sprawdzić czy poszkodowany:

4.1 . JEST PRZYTOMNY ?

Próbujemy nawiązać kontakt, oraz sprawdzamy reakcje na bodźce zewnętrzne. Pamiętajmy, Ŝe jeśli

podejrzewamy uszkodzenie kręgosłupa lub mamy do czynienia z urazami szyi i głowy lepiej pacjenta

nie ruszać, nieprawidłowe poruszenie moŜe spowodować uszkodzenie rdzenia kręgowego i tym

samym paraliŜ. Poruszamy wtedy, gdy jest to niezbędne !!!

4.2 . ODDYCHA ?

Zatrzymanie oddechu moŜemy stwierdzić, gdy przy dokładnej obserwacji brak jest widocznych

ruchów klatki piersiowej oraz gdy niesłyszalny i niewyczuwalny jest strumień powietrza wydychanego

przez pacjenta. Oddech chrapliwy i bulgoczący moŜe świadczyć o częściowej niedroŜności dróg

oddechowych.

4.3 . MA ZACHOWANE KRĄśENIE ?

Natychmiastowym objawem nagłego zatrzymania krąŜenia jest: brak tętna na tętnicy szyjnej. Tętno

moŜemy takŜe sprawdzić na tętnicy udowej.

Po 10-20 sekundach zatrzymania krąŜenia – następuje utrata przytomności.

Po 15-30 sekundach zatrzymania krąŜenia – zatrzymanie oddechu lub odruch „chwytania powietrza”.

Po 60-90 sekundach zatrzymania krąŜenia źrenice staja się szerokie, bez reakcji na światło.

Szerokie źrenice oraz zasinienie skóry nie

stanowiła jednak ostatecznych objawów

zatrzymania krąŜenia, objawy te mogą

towarzyszyć takŜe innym stanom chorobowym.

U osoby poszkodowanej leŜącej, z która nie

nawiązaliśmy kontaktu słownego, sprawdzamy

tętno na tętnicy szyjnej po jednej i po drugiej

stronie – ale nigdy jednocześnie. Równocześnie

powinniśmy ocenić czy pacjent oddycha

obserwując ruchy klatki piersiowej. Kontrola

parametrów Ŝyciowych powinna przebiegach

moŜliwie szybko i sprawnie. Dzięki temu

jesteśmy w stanie w ciągu kilku sekund określić

utratę przytomności, zatrzymanie krąŜenia i

oddechu.

Badanie tętna na tętnicy szyjnej.

Opracował: mgr inŜ. Joachim Rataj

4.4. BADANIE OBRAśEŃ I URAZÓW CAŁEGO CIAŁA

W celu wykrycia ewentualnych urazów, np.: złamana, krwotoków zewnętrznych przeprowadzamy

szczegółowe

badanie. W zaleŜności od ułoŜenia poszkodowanego prowadzimy je według następującego schematu:

• odcinek szyjny kręgosłupa i czaszka – z obu stron palce rak wsuwamy pod kark poszkodowanego,

naleŜy uwaŜać, aby nie poruszać głowy. przesuwamy palce po kręgosłupie z dołu w stronę głowy.

następnie delikatnie dotykając głowy badamy kości czaszki. w trakcie badania zwracamy uwagę na

zgrubienia, zapadnięcia, obrzęki, oraz na ciągłość kręgosłupa.

• obojczyk – jednym ruchem, palcami jednej reki.

• stawy ramienne – badamy jednocześnie, wykonując koliste ruchy.

• klatka piersiowa – obejmujemy oburącz z boków pod pachami, lekko ściskając, zwracamy uwagę na

trzeszczenie złamanych Ŝeber. czynność te powtarzamy kierując ręce w stronę brzucha.

• odcinek lędzwiowo-krzyŜowy – przesuwanie palcami jednej reki ciągłym ruchem w dół po

kręgosłupie.

• brzuch – jedna rękę kładziemy na brzuch lekko uciskając. twardy i deskowaty brzuch moŜe

świadczyć

o krwotoku wewnętrznym.

• miednica – ręce ułoŜone na kościach biodrowych lekko kołyszą miednicą.

• kończyny – zaczynamy od badania kończyn po stronie, której się znajdujemy.

BADANIE NIE POWINNO TRWAĆ DŁUśEJ NIś JEDNĄ MINUTĘ.

JEśELI PRZEKROCZYMY TEN CZAS NALEśY SPRAWDZIĆ ODDECH I TĘTNO !!!

5. POSTEPOWANIE RESUSCYTACYJNE (tzw. A. B. C.)

5.1. Obecnie postępowanie resuscytacyjne dzielimy na 3 etapy:

Û utrzymanie podstawowych czynności Ŝyciowych

Û metody zaawansowane, utrzymania podstawowych czynności Ŝyciowych

Û postępowanie poresuscytacyjne

5.2. Pamiętajmy, Ŝe pierwsza pomoc dotyczy jedynie podstawowych czynności, do których zaliczamy:

A. (Airway) – zapewnienie droŜności dróg oddechowych,

B. (Breathing) – prowadzenie wentylacji mechanicznej płuc,

C. (Circulation) – prowadzenie pośredniego masaŜu serca,

5.3. RESUSCYTACJA KRĄśENIOWO-ODDECHOWA - to wszystkie czynności ratunkowe (tj.

masaŜ serca, sztuczny oddech, elektroterapia, a takŜe farmakoterapia), mające na celu utrzymanie lub

przywrócenie transportu tlenu do tkanek. W wyniku tych czynności powraca spontaniczna

(samoczynna) czynność serca oraz spontaniczna (samoczynna) lub wspomagana czynność oddechowa.

5.4. RESUSCYTACJA KRĄśENIOWO-ODDECHOWO-MÓZGOWA ( tzw. reanimacja) - to

wszystkie czynności ratunkowe (tj. masaŜ serca, sztuczny oddech, elektroterapia oraz farmakoterapia)

mające na celu utrzymanie lub przywrócenie transportu tlenu do tkanek. W wyniku tych czynności

powraca spontaniczna (samoczynna) czynność serca, spontaniczna (samoczynna) lub wspomagana

czynność oddechowa oraz czynność ośrodkowego układu nerwowego (mózgu) – czego efektem jest

powrót świadomości.

DO RESUSCYTACJI PRZYSTĘPUJEMY JEDYNIE WTEDY,

GDY STWIERDZIMY BRAK TĘTNA I ODDECHU.

Opracował: mgr inŜ. Joachim Rataj

5.5. RESUSCYTACJA U OSOBY DOROSŁEJ

Przed przystąpieniem do czynności resuscytacyjnych, osobę poszkodowana układamy na twardym i

płaskim podłoŜu.

1. Po wcześniejszym

oczyszczeniu jamy ustnej

udraŜniamy drogi oddecho-

we poprzez odgięcie głowy

poszkodowanego w tył i

wysunięciu Ŝuchwy.

2. Sztuczny oddech ( pamiętając o utrzymaniu

droŜności dróg oddechowych )

a) metoda „usta –usta” - po ruchach klatki

piersiowej moŜna ocenić skuteczność sztucznego

oddychania. Powietrze wdmuchujemy powoli ok.

1,5 – 2 sek. przy szczelnie zaciśniętym nosie.

b) metoda „usta – nos” - ręka przytrzymująca

Ŝuchwę szczelnie zamyka usta poszkodowanego,

obejmując swoimi ustami nos poszkodowanego

wdmuchujemy powoli powietrze, obserwując

klatkę piersiowa

Częstotliwość sztucznego oddechu u dorosłego powinna wynosić 10-12 oddechów na minutę. W

płuca pacjenta wdychamy objętość wydychanego przez nas powietrza. Unoszenie i opadanie klatki

piersiowej świadczy o dobrze wykonywanym sztucznym oddechu.

3. Zewnętrzny masaŜ serca:

Punkt nacisku masaŜu serca

znajdujemy na dolnej trzeciej

części mostka, 2-3 palce

powyŜej

wyrostka

mieczykowatego.

Umieszczając tam nasadę jednej reki, drugi nadgarstek umieszczamy na pierwszym splatając palce

obu dłoni, aby uniknąć ucisku na Ŝebra. Ucisk wykonujemy prostopadle do klatki piersiowej, przy

wyprostowanych łokciach, cięŜarem tułowia, tak, aby mostek obniŜył się od 3-5 cm . Przy uciskach

pamiętajmy o tym Ŝeby ręce nie odrywały się od klatki piersiowej.

Częstotliwość ucisków powinna wynosić 80 -100 razy na minutę.

Opracował: mgr inŜ. Joachim Rataj

PROPORCJA MASAśU I SZTUCZNEGO ODDYCHANIA WYNOSI 15: 2 - czyli na kaŜde 15

ucisków przypadają 2 wdechy. Zarówno przy jednym, jak i przy dwóch ratownikach. Oddech i tętno

naleŜy kontrolować po kaŜdych 4 cyklach

Skuteczność resuscytacji wskazuje:

- zaróŜowienie powłok skórnych,

- powrót akcji serca,

- powrót oddechu,

- zwęŜenie rozszerzonych źrenic.

6. OBJAWY NAJCZĘSTRZYCH WYPADKÓW I POSTĘPOWANIE PRZY PIERWSZWJ

POMOCY

6.1.ZABURZENIA PRACY UKŁADU KRĄśENIA

6.1.2. ZAWAŁ SERCA

Zawał serca moŜna określić mianem martwicy, która powstaje na skutek niedoŜywienia i

niedotlenienia mięśnia sercowego. Jest wynikiem całkowitej niedroŜności, np. przez skrzep, jednej lub

kilku tętnic wieńcowych. Objawia się nagłym bólem takŜe bez wcześniejszego wysiłku fizycznego,

albo przeŜyć emocjonalnych. Ból jest bardzo silny często promieniuje do lewego barku i lewej reki.

Dodatkowymi charakterystycznymi objawami są:

- silna bladość powłok skórnych

- występujące „zimne poty”

- mogą wystąpić trudności w oddychaniu i zaburzenia rytmu serca

- czasem pojawiają się nudności i wymioty

PIERWSZA POMOC

W większości przypadków pacjent ma przy sobie odpowiednie leki (przepisane przez lekarza) np.

nitroglicerynę, wtedy moŜemy pomóc w przyjęciu jednej tabletki podjęzykowo. JeŜeli ból nie minie, a

objawy nasilają się natychmiastowa pomocą jest wezwanie POGOTOWIA RATUNKOWEGO.

W oczekiwaniu na przyjazd lekarza zapewniamy pacjentowi

- wygodna półsiedząca pozycje,

- zapewniamy stały dostęp świeŜego powietrza.

- po upewnieniu się, Ŝe pacjent nie jest uczulony na Aspirynę (Polopirynę) naleŜy podać mu dwie

tabletki. (Aspiryna ma właściwości przeciwzakrzepowe – podanie jej polepsza późniejsze rokowanie)

- kontrolujemy parametry Ŝyciowe

PAMIĘTAJ! Wiele zgonów przy zawale spowodowane jest bagatelizowaniem objawów

chorobowych. Nawet, jeśli masz wątpliwości wezwij Pogotowie.

6.1.3. WSTRZĄS

Jest wynikiem zaburzeń ogólnoustrojowych powstałych z niedotlenienia tkanek na skutek ostrej

niewydolności krąŜenia.( niewystarczający przepływ krwi przez naczynia). Organizm broniąc się

reaguje przyspieszeniem oddechu i zwiększona praca serca.

Najczęstszymi przyczynami wstrząsu są:

Û zmniejszenie objętości krwi krąŜącej – np. przy masywnych krwotokach

Û zmniejszenie wydolności serca – np. przy zawale mięśnia sercowego

Û ostra reakcja uczuleniowa

Û oparzenie

Û silne zatrucie

Objawy wstrząsu

bladość lub sinica powłok skórnych ( wargi i płytki paznokci przybierają kolor bladosiny)

bardzo wyraźnym objawem jest NIEPOKÓJ chorego i drŜenie mięsni

oddech staje Sie płytki i szybki

silne pocenie się, pot jest lepki i zimny

ciśnienie krwi tętniczej znacznie i szybko się obniŜa

często dochodzi do utraty przytomności

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: