Gramatyka języka angielskiego.pdf

Części mowy - wstęp.

Wyrazy języka angielskiego możemy podzielić na części mowy - parts of speech . Podział ten uwzględnia

zarówno ich znaczenie, jak i ich odmianę.

Zasadniczo możemy podzielić cały zasób leksykalny języka polskiego na content words - wyrazy posiadające

konkretną treść znaczeniową, oznaczające przedmioty, cechy, czynności itp. oraz structural words - wyrazy

strukturalne, wyrażające jedynie relacje między content words. Content words są zwykle odmienne,

natomiast structural words nie odmieniają się.

JĘZYK

ANGIELSKI

Możemy wyróżnić następujące części mowy: nouns - rzeczowniki, adjectives - przymiotniki, articles - przedimki,

pronouns - zaimki, verbs - czasowniki, adverbs - przysłówki, prepositions - przyimki, conjunctions -

spójniki, interjections - wykrzykniki.

Podział rzeczowników.

- rzeczowniki konkretne i abstrakcyjne,

- imiona własne i rzeczowniki pospolite.

Rodzaj rzeczownika.

A. W języku angielskim przy określaniu rodzaju rzeczowników kierujemy się wyłącznie znaczeniem danego

wyrazu.

Tak więc nazwy mężczyzn, chłopców oraz samców zwierząt są rodzaju męskiego (zastępujemy je zaimkiem he -

on ), np.: man, boy, lad, ram .

- GRAMATYKA -

Nazwy kobiet, dziewczyn oraz samic zwierząt są rodzaju żeńskiego (zastępujemy je zaimkiem she - ona ), np.:

woman, girl, lass, ewe.

Nazwy przedmiotów i wszelkich rzeczy nieożywionych, pojęcia abstrakcyjne, a także zwierzęta, których płci nie

znamy i czasami dzieci są rodzaju nijakiego (zastępujemy je zaimkiem it - ono ).

Niekiedy rodzaju żeńskiego są nazwy statków, czasami samochodów i innych pojazdów, a także nazwy krajów :

ship, England.

B. W języku angielskim kategoria rodzaju ma dużo mniejsze znaczenie niż w języku polskim. Po formie wielu

rzeczowników nie można poznać płci osoby wspominanej, np. : teacher - nauczyciel lub nauczycielka.

Nazwy istot płci żeńskiej niekiedy są całkowicie różnymi rzeczownikami od nazw istot płci męskiej:

masculine

feminine

girl dziewczyna

mother matka

aunt ciotka

daughter córka

niece bratanica

queen królowa

C. Niekiedy rzeczowniki oznaczające istoty płci żeńskiej tworzymy za pomocą przyrostka -ess:

masculine

feminine

princess księżna

actress aktorka

lioness lwica

mistress pani

marchioness markiza

poetess poetka

D. Często, tworząc nazwę istoty płci żeńskiej, zamieniamy -man na -woman: salesman - sprzedawca,

saleswoman - sprzedawczyni.

E. Jak poprzednio nadmieniłem, niektóre rzeczowniki, szczególnie wśród nazw zawodów, mogą oznaczać istoty

obu płci:

artist - artysta, artystka cook - kucharz, kucharka

cousin - kuzyn, kuzynka doctor - lekarz, lekarka

guide - przewodnik, przewodniczka.

boy chłopiec

father ojciec

uncle wuj

son syn

nephew bratanek

king król

prince książę

actor aktor

lion lew

master pan

marquis markiz

poet poeta

Formy liczby mnogiej.

Pochodzenie francuskie

Pochodzenie włoskie

Pochodzenie hebrajskie

A. Liczba mnoga regularna.

W języku angielskim mamy niewiele końcówek. Najczęstszą spośród nich jest końcówka -s, używana m.in. do

tworzenia liczby mnogiej rzeczowników. Ze względu na duże różnice między angielską pisownią a wymową,

tworzenie liczby mnogiej w piśmie i w mowie trzeba omówić oddzielnie.

Wymowa końcówki -s:

[s] gdy rzeczownik kończy się w wymowie na spółgłoskę bezdźwięczną:

clocks, tops, mopes, cats, months, roofs

[z] gdy rzeczownik kończy się samogłoską lub spółgłoską dźwięczną:

dogs, tabs, gads, stoves, calls, teachers

[iz] gdy rzeczownik kończy się spółgłoską syczącą: dźwiękami [z], [s], [sz], [ż], [cz], [dż]:

gases, glasses, brushes, matches, batches, judges.

beau - beaux

bureau - bureaux

plateau - plateaus lub plateaux

tableau - tableaux

tempo - tempi lub tempos

virtuoso - virtuosi

libretto - libretti lub librettos

loggia - logge

cherub - cherubim

kibbutz - kibbutzim.

Niektóre , jak plateau, mogą tworzyć liczbę mnogą regularną obok nieregularnej, niekiedy z różnicą

znaczenia:

index - indexes (indeksy)

indices (palce wskazujące, wskaźniki w matematyce)

formula - formulae (wzory matematyczne) formulas (wszelkie formuły, wzory)

antenna - antennae (czułki) antennas (anteny)

genius - genii (geniusze w znaczeniu: nadnaturalne istoty) geniuses (geniusze jako bardzo inteligentni ludzie)

appendix - appendices lub appendixes (wyrostki robaczkowe) appendices (załączniki)

Dalsze przykłady liczby mnogiej naukowej:

basis - bases

hypothesis - hypotheses

parenthesis - parentheses

thesis - theses

oasis - oases

analysis - analyses

crisis - crises

nucleus - nuclei

stimulus - stimuli

syllabus - syllabi

radius - radii

terminus - termini lub terminuses

phenomenon - phenomena

criterion - criteria

datum - data

erratum - errata

aquarium - aquaria lub aquariums

medium - media lub mediums

memorandum - memoranda

W pisowni dodajemy -s , natomiast po s, ss, sh, ch, x, z dodajemy -es :

lop - lops, tab - tabs, teacher - teachers, prince - princes, mope - mopes,

ale: gas - gases, boss - bosses, lash - lashes, batch - batches, match - matches, box - boxes.

Rzeczowniki zakończone na -y poprzedzone samogłoską otrzymują zwykłą końcówkę -s (plays, boys, journeys).

Jeśli -y poprzedzone jest przez spółgłoskę, zmienia się przed dodaniem końcówki -s w -ie-: fly - flies, country -

countries, sally - sallies.

Rzeczowniki zakończone na -o tworzą liczbę mnogą przez dodanie -es lub -s. Przez dodanie -es tworzą formę

liczby mnogiej rzeczowniki często używane lub dawno zapożyczone: tomato - tomatoes, potato - potatoes, hero

- heroes. Natomiast końcówkę -s przyjmują wyrazy obce lub skrócone: kilo - kilos, bamboo - bamboos. Duża

grupa rzeczowników na -o może przyjmować obie końcówki.

B. Nieregularne formy liczby mnogiej:

1. Grupa rzeczowników zakończonych na -f oraz -fe tworzy liczbę mnogą

przez zmianę tego zakończenia na -ves:

life - lives

wife - wives

knife - knives

calf - calves

half - halves

leaf - leaves

self - selves

shelf - shelves

wolf - wolves

Kilka innych rzeczowników na -f, -fe może tworzyć liczbę mnogą nieregularnie lub regularnie:

dwarf - dwarves lub dwarfs

scarf - scarves lub scarfs

Pozostałe rzeczowniki na -f lub -fe tworzą liczbę mnogą regularnie: roof - roofs.

D. Liczba mnoga równa liczbie pojedynczej.

1. Nazwy niektórych zwierząt, zwłaszcza ryb, nie zmieniają się w liczbie mnogiej.

Do tej grupy rzeczowników należą takie słowa, jak:

fish (forma fishes występuje bardzo rzadko)

carp, cod, mackerel, pike, plaice, salmon, squid, trout, turbot, np.:

Salmon are in that pond.

Inne rzeczowniki oznaczające ryby przyjmują regularnie końcówkę -s:

herrings, sardines, sharks.

W liczbie mnogiej nie zmieniają się również rzeczowniki deer oraz sheep:

Two sheep are here.

w języku myśliwych również niektóre rzeczowniki oznaczające zwierzynę łowną nie przyjmują końcówki -s:

duck, partridge, pheasant. Normalnie mówimy jednak: ducks, partridges, pheasants.

Wreszcie sam rzeczownik game w znaczeniu “zwierzyna łowna” nie przyjmuje końcówki -s.

2. Kilka innych rzeczowników również nie zmienia się w liczbie mnogiej:

craft (w znaczeniu: łódź), aircraft, quid (jeden funt), counsel (adwokaci w sądzie).

3. Także rzeczowniki oznaczające narodowości, zakończone w liczbie pojedynczej na -ese oraz -ss:

The Vietnamese are inhabitants of Asia.

The Swiss are parsimonious.

Przykłady:

family - rodzina crowd - tłum

staff - personel flock - stado

Jak widać, choć oznaczają wiele osób, mają formę liczby pojedynczej (nie mają końcówki -s).

2. Siedem rzeczowników tworzy liczbę mnoga przez zmianę samogłoski:

man – men

foot - feet

tooth - teeth

mouse - mice

woman – women

goose - geeese

louse - lice

Należy tu dodać, że liczne złożenia z man oraz woman , jak salesman , saleswoman tworzą liczbę mnoga w ten

sam sposób: salesmen, saleswomen .

3. Następujące rzeczowniki zachowały w liczbie mnogiej końcówkę -en:

ox - oxen

child – children

Rzeczownik brother tworzy liczbę mnogą na ogół regularnie: brothers . Jedynie na oznaczenie członków bractwa

religijnego używa się jeszcze niekiedy starej formy liczby mnogiej: brethren .

4. Liczba mnoga naukowa:

Wielka liczba rzeczowników obcego pochodzenia, słabo jeszcze zadomowionych w języku angielskim,

zachowała formy liczby mnogiej języka macierzystego. Są to na ogół nazwy naukowe, bardzo rzadko używane w

języku potocznym. Pochodzą na ogół z łaciny i greki, jednak zdarzają się w tej grupie rzeczowniki pochodzenia

francuskiego:

loaf - loaves

sheaf - sheaves

thief - thieves

Dopełniacz saksoński.

Język angielski zachował tylko szczątki odmiany wyrazów przez przypadki. Jednym jej śladem jest zachowanie

form dopełnieniowych zaimków osobowych oraz zaimka who , drugim - dopełniacz saksoński. Pozostałe formy

odmiany przez przypadki zostały zastąpione przez przyimki oraz szyk wyrazów w zdaniu.

Tworzenie w języku angielskim formy odpowiadającej polskiemu dopełniaczowi przebiega w sposób dwojaki:

A. przez poprzedzenie rzeczownika przyimkiem of:

the picture of the animal

the window of the room

the life of the jungle

W tym wypadku mówiący doskonale zna swój telewizor, ale używa przedimka a ze względu na to, że nie zna i nie

indywidualizuje go słuchający, który dowiaduje się tylko, że chodzi o pewien okaz klasy dobrych telewizorów,

liczącej przecież miliony egzemplarzy.

Jeśli jednak nadawca przekazu językowego dalej mówi o tym samym telewizorem, przestaje on być jedynie

egzemplarzem danej klasy. Staje się rzeczą zindywidualizowaną i wtedy trzeba już użyć przedimka the :

I have a good TV-set. The TV-set is not monochromous.

2. Przedimka nieokreślonego używamy również przed rzeczownikiem policzalnym, gdy zaliczamy go do danej

klasy. Użycie to szczególnie często występuje po czasownikach to be, to become :

John is a teacher.

John jest nauczycielem.

W wypowiedzi tej wyraźnie zaliczamy Johna do klasy nauczycieli, przypisujemy mu cechę bycia nauczycielem.

3. Jeżeli mamy na myśli rzeczownik policzalny, reprezentujący każdy przedmiot z danej klasy przedmiotów,

również można użyć przedimka a :

A dog is a domestic animal.

Pies jest zwierzęciem domowym (mamy tu na myśli każdego psa).

W tym znaczeniu możemy również użyć przedimka the , jak o tym będzie dalej.

Jak widać, przedimek nieokreślony a, an występuje przed rzeczownikami policzalnymi w liczbie pojedynczej. Ma

trzy podstawowe znaczenia: wprowadzanie przedmiotu nie znanego słuchającemu , klasyfikowanie go jako

element klasy przedmiotów, a także użycie tzw. gatunkowe.

B. przez szczątkową formę odmiany rzeczownika, zwaną dopełniaczem saksońskim (Saxon genitive).

Dopełniacz saksoński tworzymy przez dodanie do rzeczownika końcówki “-‘s” lub samego apostrofu:

the boy’s ball

the girls’ plays.

Zauważmy, że forma w dopełniaczu saksońskim stoi przed rzeczownikiem określanym (w przeciwieństwie do

konstrukcji z of ), a także, że przed rzeczownikiem określanym nie stawiamy przedimka.

Dopełniacz saksoński tworzymy w następujący sposób:

B1. Przez dodanie -‘s (s z apostrofem) dla:

- rzeczowników w liczbie pojedynczej:

boy’s, man’s, John’s, woman’s, girl’s

- również wtedy, kiedy rzeczowniki w liczbie pojedynczej kończą się na -s, -ss, -x:James’s, boss’s

-. kiedy końcowa sylaba rzeczownika zaczyna się i kończy się na -s , a ma więcej niż cztery litery:

Strauss’s waltzes

-.końcówkę te przybierają również rzeczowniki w liczbie mnogiej nie zakończone na -s:

men’s, women’s, postmen’s, children’s.

B2. Sam apostrof stawiamy w dopełniaczu saksońskim:

- dla rzeczowników w liczbie mnogiej zakończonych na -s:boys’, toys’, thieves’, Browns’

-. dla imion własnych zakończonych na -s , jeśli są klasyczne: Archimedes’, Sophocles’, Pepys’

-. kiedy końcowa sylaba rzeczownika zaczyna się i kończy się na -s , a ma nie więcej niż cztery litery:

Onassis’, Moses’

- w niektórych zwrotach z for ... sake: for goodness’ sake.

Ponadto przedimka nieokreślonego używamy w całym szeregu mniej istotnych sytuacji:

1. W wykrzyknięciach z użyciem rzeczowników policzalnych:

What a beautiful girl !

2. Przed niektórymi liczebnikami (hundred, thousand): a hundred, a dozen, a couple , a także w wyrażeniach: a

lot of, a great deal of, a great many.

3. Przed few oraz little użycie przedimka a zmienia znaczenie: few horses - mało koni, a few horses - trochę koni

4. Przed half przedimka nieokreślonego używamy, gdy half stoi po liczbie całkowitej:

half a kilo, ale: one and a half kilo

5. W wyrażeniach oznaczających cenę, stosunek , częstotliwość, prędkość. Jest to użycie dystrybutywne

przedimka nieokreślonego, ściśle związane z jego pochodzeniem od wyrazu one (jeden). Zauważmy specyficzne

tłumaczenie tych konstrukcji:

twenty times a year - dwanaście razy na rok

one hundred kilometers an hour - sto kilometrów na godzinę

5 dollars a kilo - 5 dolarów kilo

a nawet:

twenty pigs a sow - dwadzieścia świń na maciorę.

6. Przed imionami własnymi przedimka a, an używamy bardzo rzadko. Zauważmy jednak specyficzne użycie tego

przedimka przed wyrazami Mr., Mrs., Miss . i nazwiskiem dla oznaczenia obcości danej osoby:

A Mr. Green came to him.

Jakiś pan Green przyszedł do niego.

Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne.

Ważną rolę w gramatyce angielskiej pełni podział rzeczowników na policzalne (countable nouns) i niepoliczalne

(uncountable nouns).

Rzeczowniki policzalne są nazwami oddzielnych jednostek , które można policzyć. Są to takie słowa jak boy, girl,

dog, hour - może być wielu chłopców, wiele dziewczyn, wiele psów, wiele godzin. Rzeczowniki policzalne

tworzą liczbę mnogą, a w liczbie pojedynczej może je poprzedzać przedimek a bądź an :

a boy - boys, a girl - girls, a dog - dogs, an hour - hours.

Z kolei rzeczowniki niepoliczalne są nazwami substancji oraz pojęć abstrakcyjnych, np. water, steel,

patience, goodness. Nie występują one w liczbie mnogiej i nie poprzedza ich przedimek a, an.

Wiele rzeczowników angielskich może być, zależnie od znaczenia i sytuacji, policzalne lub niepoliczalne.

Przykłady:

stone - kamień (materiał):

The house is built of stone.

stone - kamień (pojedynczy przedmiot):

He threw a stone.

Przedimek nieokreślony.

Przedimka nieokreślonego używamy w następujących sytuacjach:

1. Przed rzeczownikami policzalnymi (countable nouns) nie wyróżniamy danej rzeczy, nie indywidualizujemy w

sposób szczególny, ale ujmujemy go jako egzemplarz danej klasy. Zazwyczaj wspominamy daną rzecz wtedy po

raz pierwszy:

I saw a man in the street.

He has a wife.

There is a rose on the table.

Podkreślić tu należy, że mówiący może doskonale znać i indywidualizować daną rzecz: I have a good TV-set.

Przedimek określony.

Użycie przedimka określonego jest mniej ograniczone pod względem kategorii rzeczowników, które on

poprzedza. Stoi on również przed rzeczownikami w liczbie mnogiej, często przed rzeczownikami niepoliczalnymi

oraz przed szeregiem imion własnych. Przedimka określonego używamy, kiedy dana rzecz jest znana zarówno

mówiącemu, jak i słuchaczowi. Informuje on o tym , że dana rzecz jest zindywidualizowana, że nie chodzi o jakiś

tam egzemplarz danej klasy, ale o dany, konkretny przedmiot.

Dlatego wymieniając jakiś przedmiot lub osobę po raz pierwszy, użyjemy przedimka nieokreślonego, ale gdy

mówimy o niej dalej, użyjemy już wyrazu the:

I saw a cat in the room. The cat was big and fatty.

W pierwszym zdaniu poinformowaliśmy tylko, że jakiś egzemplarz klasy kotów był w pokoju. W drugim zdaniu

już zarówno mówiący, jak i słuchający wiedzą, o jakim kocie jest mowa. Chodzi o kota już

zindywidualizowanego, nie o jakiś tam egzemplarz z klasy kotów, ale o danego, konkretnego kota, na którego się

powołujemy.

To zindywidualizowanie danego rzeczownika, wyrażające się użyciem przedimka określonego, może wynikać z

paru przyczyn:

1. Dany rzeczownik został już wymieniony.

2. Również wtedy, gdy o danym przedmiocie już mówiliśmy, używając innego rzeczownika, w kolejnym zdaniu,

gdy go opisujemy, użyjemy przedimka the :

There was a cat in the room. The animal was big and fatty.

To, że użyliśmy innego wyrazu, w niczym nie zmienia faktu, że w drugim zdaniu dokładnie wiemy, o jakiego to

kota chodzi.

3. Nasza wiedza może wynikać z tego, że w danym otoczeniu jest tylko jeden przedmiot o danej nazwie.

Tak więc powiemy:

I saw the boa yesterday.

gdy w naszej okolicy jest tylko jeden wąż boa, więc i słuchacz wie, o którego to boa nam chodzi.

Podobnie ludzie na odludziu, gdzie jest tylko jeden lekarz, powiedzą:

You should go to the doctor.

4. Podobnie się przedstawia sytuacja, gdy dany przedmiot jest w ogóle jedyny na świecie , np. the sun - słońce,

the moon - księżyc (oczywiście z punktu widzenia języka potocznego, a nie astronomów - naukowców). Jest on

wtedy zindywidualizowany przez swoją unikalność.

5. Wreszcie rzeczownik może zostać zindywidualizowany przez określenia, które się przed nim lub po nim

znajdują. Powiemy a page of the book - bo książka ma na ogół wiele stron i te nie indywidualizują się same przez

się (oczywiście, gdy słuchacz wie, o którą dokładnie stronę nam chodzi, powiemy: the page of the book ).

1. Przymiotniki jednosylabowe tworzą stopień wyższy za pomocą końcówki -er , a najwyższy za pomocą

końcówki - est: dark - darker - darkest, neat - neater - neatest. Jeżeli forma przymiotnika w pisowni kończy się

na -e , np. nice , owego “e” nie podwajamy: nice, nicer, nicest.

Jeśli z kolei przymiotnik kończy się pojedynczą spółgłoską, przed którą stoi pojedyncza samogłoska, tę ostatnią

spółgłoskę przed dodaniem końcówek -er, -est podwajamy: big, bigger, biggest. nie ulegają podwojeniu w oraz x .

2. Przez dodanie końcówek -er, -est stopniuje się również następujące przymiotniki dwusylabowe:

- zakończone na -y, -er, -ow, -ble:

easy - easier - easiest

clever - cleverer - cleverest

narrow - narrower - narrowest

able - abler - ablest

Należy zauważyć przy tym, że jeśli dany przymiotnik kończy się na -y poprzedzone samogłoską (połączenia ay,

ey, oy, uy), przed dodaniem końcówek -er, -est nie dokonujemy żadnych zmian. Jeśli -y poprzedzone jest

natomiast spółgłoską, zmieniamy je na i .

- niektóre mające akcent na drugiej sylabie (z wyjątkiem zakończonych na -re ): polite - politer - politest.

-natomiast większość przymiotników dwusylabowych oraz wszystkie przymiotniki powyżej trzech sylab

stopniujemy opisowo, tj. dodając w stopniu wyższym more ( bardziej ), a w najwyższym most ( najbardziej ):

useful -

expensive -

valuable -

doubtful -

Podział przymiotników.

more useful –

more expensive -

more valuable -

more doubtful -

most useful

most expensive

most valuable

most doubtful.

W gramatyce angielskiej pojęcie przymiotnika (adjective) jest znacznie szersze niż w gramatyce polskiej.

Przymiotniki angielskie dzielimy na następujące grupy wyrazów:

1. Przymiotniki jakościowe: good, bad, intelligent, daily, clever.

2. Przymiotniki wskazujące: this, that, these, those.

3. Przymiotniki dystrybucyjne: each, every, either, neither.

4. Przymiotniki ilościowe : some, any, no, few, one, two, first, second, third.

5. Przymiotniki dzierżawcze: my, your, his, her, its, our, their.

6. Przymiotniki pytające: what, which, whose.

W niektórych gramatykach przymiotniki z grup 2-6 nazywa się określnikami (determiners). Odpowiadają one

polskim zaimkom i liczebnikom.

W dalszej części tego rozdziału zajmiemy się tylko przymiotnikami jakościowymi (adjectives of quality),

odpowiadającymi polskim przymiotnikom. Przymiotniki jakościowe są w języku angielskim nieodmienne.

Tylko opisowo stopniuje się przymiotniki: certain, complex, frequent, normal, privarte, public, foolish.

Wiele przymiotników dwusylabowych można stopniować obydwoma sposobami, np. common. Podobnie dwoma

sposobami można stopniować przymiotniki trzysylabowe zaczynające się na un- i kończące na -er lub -y , np.

unhappy.

4. Niektóre przymiotniki stopniuje się nieregularnie.

dobry

zły

daleki

mały

dużo

stary

better

worse

furtherfarther

less

olderelder

best

worst

furthestfarthest

least

most

oldesteldest

Funkcje przymiotnika.

Przymiotniki jakościowe mogą w języku angielskim pełnić funkcje przydawki (attribute) oraz orzecznika

(predicate). W funkcji przydawki przymiotnik występuje przed rzeczownikiem, który jest przez niego określany:

I have seen a nice girl.

We bought pretty toys yesterday.

Z kolei w pozycji orzecznika przymiotnik występuje samodzielnie, przy czym najczęściej poprzedza go

czasownik to be, to become :

The girl is nice.

The toys are pretty.

Niektóre przymiotniki mogą występować wyłącznie w pozycji przydawki: chief, main, principal, sheer, utter. Z

kolei pewna grupa przymiotników może występować wyłącznie w pozycji orzecznika: afraid, afloat, ablaze,

alive, alone, asleep.

Niektóre przymiotniki zmieniają znaczenie w zależności od ich pozycji:

an early train - wczesny pociąg (pociąg, który zgodnie z planem ma wcześnie odjechać)

the train is early - pociąg jest przyspieszony (przyjechał przed zaplanowanym czasem)

a late train - późny pociąg (późno odjeżdżający pociąg)

her late husband - jej były mąż

the train is late - pociąg jest opóźniony (przyjechał po zaplanowanym czasie)

poor w pozycji przydawki może znaczyć “biedny , bez wystarczającej ilości pieniędzy”, “nieszczęsny”,

rzadko również “kiepski”, natomiast w pozycji orzecznika nigdy nie ma znaczenia “nieszczęsny”.

Stopniowanie przymiotnika.

Przymiotnik angielski jest wprawdzie, jak już wyżej nadmieniłem, nieodmienny, jednak podlega stopniowaniu.

Rozróżniamy trzy stopnie przymiotnika: stopień równy (positive), wyższy (comparative) oraz najwyższy

(superlative) .

Form farther, farthest można używać jedynie w odniesieniu do odległości w przestrzeni. Formy further,

furthest mogą wyrażać nie tylko oddalenie w przestrzeni, lecz także w czasie, a także oddalenie w sensie

abstrakcyjnym : further delay .

Z kolei wyrazy elder i eldest mogą wyrażać wyłącznie starszeństwo w rodzinie: She is his eldest daughter.

Formy older, oldest również mogą być używane w tym sensie, a także we wszystkich innych znaczeniach słów

“starszy” i “najstarszy”.

Przymiotnika little na ogół się nie stopniuje, zastępując go w stopniu wyższym i najwyższym formami od small:

a little child, the child is smaller.

Porównania.

W języku angielskim możemy porównywać przymiotniki lub rzeczowniki z sobą na kilka sposobów.

1. Odpowiednikiem polskiej konstrukcji ze stopniem równym typu: tak duży jak jest angielska konstrukcja

as..as..:

This dog is as big as that.

z przeczeniem użyjemy formuły: not so ... as ..., rzadziej: not as ... as ... :

This dog is not so / as big as that.

2. W porównaniach ze stopniem wyższym przymiotnika używamy wyrazu than (niż):

She is younger than John is. He earns more than Peter does.

To samo możemy powiedzieć nie powtarzając słowa be ani innego operatora:

She is younger than John.

Używając zaimka osobowego, powiemy:

She is younger than he is.

good

badevilill

far

little

manymuch

old

Konstrukcja : “She is younger than he . ” należy do języka pisanego, formalnego. W języku potocznym powiemy:

She is younger than him.

Podobnie jak po than , również po as użyjemy w takich sytuacjach w języku potocznym raczej zaimka osobowego

w formie dopełnieniowej:

She is as tall as him. Ale:

She is as tall as he is.

3. Po przymiotniku lub przysłówku w stopniu najwyższym użyjemy najczęściej of :

This novel is the most interesting of those books.

4. Odpowiednikiem polskiej konstrukcji im ... tym ... ze stopniem wyższym przymiotnika lub przysłówka jest

angielskie powtórzenie the ... the ... przed tą formą:

The older she is, the longer she sleeps.

Im starsza ona jest, tym dłużej ona śpi.

5. Konstrukcja złożona z połączenia dwóch form w stopniu wyższym spójnikiem and odpowiada polskiemu

“coraz”

more and more - coraz bardziej

faster and faster - coraz szybciej.

Przymiotniki jako rzeczowniki w liczbie mnogiej.

Przymiotniki opisujące ludzki charakter lub stan mogą występować samodzielnie z przedimkiem określonym the.

Oznaczają one wtedy grupę ludzi mających daną cechę. Za pomocą tej konstrukcji mówimy o klasie ludzi w

sensie ogólnym:

The rich are often stingy.

Bogaci są często skąpi.

Jak widać, określenie takie, mimo braku końcówki -s , jest w liczbie mnogiej. Często występuja w tej konstrukcji

również takie przymiotniki, jak: poor, blind, deaf, disabled, dead, unemployed:

The dead are not dangerous.

The unemployed have often problems with money.

Podobnie często tę konstrukcję tworzą przymiotniki oznaczające narodowość, zakończone na -sh, -ch, -ese, -ss:

The English like tea very much.

Zaimki osobowe.

Zaimki osobowe zachowały resztki odmiany przez przypadki. Zaimki I, he, she, we mają różne formy

podmiotowe (subject forms) i dopełnieniowe (

object forms). Oto pełny wykaz zaimków osobowych w obu formach, a także odpowiadających im

przymiotników i zaimków dzierżawczych oraz zaimków zwrotnych:

subject

form

object

form

possessive

adjective

possessive

pronoun

reflexive

pronoun

singular

1 os.

mine

myself

2 os

you

thou

you

thee

your

thy

yours

thine

yourself

thyself

3 os.

she

him

her

his

her

its

his

hers

its

himself

her self

itself

subject

form

object

form

possessive

adjective

possessive

pronoun

reflexive

pronoun

plural

1 os.

our

ours

ourselves

2 os

you

your

yours

yourselves

3 os.

they

them

their

theirs

themselves

Formy podmiotowe oznaczają wyłącznie podmiot:

I went to the shop.

Formy dopełnieniowe są używane w pozostałych przypadkach:

He has seen me there.

Give me it.

Tak więc formy I, he, she, we, they odpowiadają polskiemu mianownikowi: ja, on, ona, my, oni / one , natomiast

formy me, him, her, us, them pozostałym przypadkom: mnie, mi, mię, mną itp.

Od tej zasady istnieją pewne wyjątki. W użyciu samodzielnym, gdy po zaimku nie stoi czasownik, możemy

wprawdzie powiedzieć np.: It’s I (to ja), ale użycie takie jest bardzo książkowe. W języku potocznym powiemy:

It’s me - to ja , podobnie It’s him itd.

Zaimek 1 osoby I piszemy zawsze z dużej litery.

Zaimek you odpowiada zarówno polskiemu “ty” , jak i “wy”. Trzeba też zwrócić uwagę na to, że w języku

angielskim nie używa się form grzecznościowych typu pan, pani przy zwracaniu się do innych osób. Tak, więc :

You are right. - możemy przetłumaczyć na polski jako:

Ty masz rację. Wy macie rację. Pan ma rację. Pani ma rację. Państwo mają rację. Panowie maja rację.

Panie mają rację.

Zaimek you jest pierwotnie formą liczby mnogiej ( wy ). W modlitwach oraz wśród kwakrów amerykańskich, a

także w starszej poezji zachował się jeszcze zaimek thou na oznaczenie liczby pojedynczej ( ty ).

O użyciu he, she, it w języku angielskim - patrz rodzaj rzeczownika.

Zaimek a przymiotnik.

Zaimek jest wyrazem zastępującym rzeczownik. Natomiast przymiotnik nie zastępuje rzeczownika, lecz go

określa. Wiele wyrazów może być zarówno zaimkami, jak i przymiotnikami (określnikami):

This is a dog (zaimek, this stoi samodzielnie).

This dog is big (przymiotnik, this stoi przed rzeczownikiem).

Some apples were unripe (przymiotnik).

I have seen some (zaimek).

Terminologia ta nie pokrywa się z używaną w języku polskim. Trzeba jeszcze dodać, że wiele wyrazów może być

tylko określnikami, np. my , wiele zaś tylko zaimkami, np. mine :

This is my box.

The box is mine.

Dlatego rozróżnienie to jest tak ważne w gramatyce angielskiej.

Przymiotniki jakościowe, odpowiadające polskim przymiotnikom, omówiłem wyżej. Tutaj zostaną omówione

zaimki oraz pozostałe typy przymiotników.

Podział zaimków.

Zaimki i przymiotniki dzierżawcze.

Polskim zaimkom dzierżawczym mój, twój, jego, jej, nasz, wasz, ich odpowiadają w języku angielskim dwa

szeregi słów:

przymiotniki dzierżawcze: my, your, his, her, its, our, their

zaimki dzierżawcze: mine, yours, his, hers, its, ours, theirs.

Przymiotniki dzierżawcze występują zawsze łącznie z rzeczownikami, natomiast zaimki dzierżawcze występują

samodzielnie:

This paper is mine.

This is my paper.

I saw her skirt and her jacket.

This skirt is hers.

This is their bicycle.

That bicycle is theirs, too.

Zaimki można podzielić na następujące klasy:

1. zaimki osobowe (personal pronouns): I, me, you, he, him, she, her, it, we, us, they, them

2. zaimki dzierżawcze (possessive pronouns) : mine, yours, his, hers, its, ours, yours, theirs; odpowiadają im

przymiotniki dzierżawcze: my, your, his, her, its, our, their

3. zaimki zwrotne (reflexive pronouns): myself, yourself itd.

4. zaimki pytające (interrogative pronouns): who, what, which; odpowiadają im przymiotniki pytające

5. zaimki względne (relative pronouns)

6. zaimki wskazujące (demonstrative pronouns): this, that, these, those; odpowiadają im przymiotniki

wskazujące

7. zaimki nieokreślone (indefinite pronouns): somebody, anybody, anything

8. zaimki wzajemne (reciprocal pronouns): one another, each other

9. zaimki ilościowe (numeral pronouns): some, two, many, odpowiadają im przymiotniki ilościowe.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: