Jack London - Meksykanin.pdf - PDF - Baldok

Jack London

Meksykanin

Nikt nie znał jego przeszłości, a zgoła nic o nim nie wiedzieli członkowie Komitetu Junty.

Był dla nich prawdziwą zagadką ten wielki patriota, który po swojemu, ale z nie mniejszym niż

oni oddaniem pracował dla nadchodzącej rewolucji meksykańskiej. Zrozumieli to późno, gdyż

nikt z Komitetu go nie lubił. Kiedy po raz pierwszy zjawił się w zatłoczonym, pełnym zgiełku

lokalu Junty, wszyscy powzięli podejrzenie, że jest szpiclem, jednym z płatnych agentów tajnej

policji Diaza. Zbyt wielu ich towarzyszy siedziało w cywilnych i wojskowych więzieniach

rozsianych po całym obszarze Stanów Zjednoczonych; inni, zakuci w kajdany i wydaleni do

Meksyku, stanęli tam pod murem i zostali rozstrzelani.

Na pierwszy rzut oka chłopiec nie sprawiał dodatniego wrażenia. Mógł mieć najwyżej

osiemnaście lat i jak na swój wiek był niezbyt wyrośnięty. Oświadczył, że nazywa się Felipe

Rivera i chce pracować dla rewolucji. To wszystko, ani słowa więcej. Żadnych dalszych

wyjaśnień. Stał i czekał. Na jego ustach nie było uśmiechu, oczy pozostały chłodne.

Wielkiemu, zamaszystemu Paulino Vera ciarki przeszły po kościach. Chłopak miał w

sobie coś odpychającego, strasznego, kryl jakąś tajemnicę. W jego czarnych oczach czaiły się

jadowite błyski, które przywodziły na myśl żmiję. Oczy te płonęły zimnym ogniem ogromnej,

stężałej goryczy. Przeniósł błyszczący wzrok z twarzy spiskowców na maszynę do pisania, na

której pilnie stukała malutka pani Sethby. Kiedy spojrzała w górę, ich oczy spotkały się

przelotnie. Pani Sethby także doznała nieokreślonego uczucia i pod jego wpływem przerwała

pracę. Zanim zaczęła pisać dalej, musiała przeczytać list od początku.

Paulino Vera spojrzał na Arrellano i Ramosa. Wszyscy po kolei wymienili pytające

spojrzenia. Ich oczy wyrażały brak decyzji i nieufność. Ten szczupły chłopak był Nieznanym i

niósł z sobą grozę rzeczy niewiadomych. Był zagadką, czymś, co nie mieściło się w głowach

tych rewolucjonistów, których zaciekła nienawiść do Diaza i jego tyranii nie była przecież

niczym więcej jak uczuciem zwykłych, uczciwych patriotów. Tu zaś kryło się coś innego, ale co

- nie wiedzieli. Wreszcie Vera, zawsze najbardziej impulsywny i szybki w decyzji, pierwszy

przerwał milczenie.

- Bardzo dobrze - rzekł chłodno. - Powiadasz, że chcesz pracować dla rewolucji. Zdejm

marynarkę. Powieś ją tam. A teraz chodź... pokażę ci... gdzie są wiadra i szmaty. Podłoga jest

brudna. Zaczniesz od tego, że wyszorujesz podłogę tutaj i w innych pokojach. Wymyjesz także

spluwaczki. Potem zabierzesz się do okien.

- Czy to będzie dla dobra rewolucji? - spytał chłopiec.

- Tak, dla dobra rewolucji - odparł Vera.

Rivera ogarnął ich chłodnym, podejrzliwym spojrzeniem. Potem zdjął marynarkę.

- Dobrze - powiedział.

I nic więcej. Odtąd co dzień przychodził do roboty - zamiatał, szorował, sprzątał. Wygarniał

popiół z pieców, przynosił węgiel i podpałkę i rozpalał ogień, zanim najgorliwszy z członków

Komitetu zasiadł za swym biurkiem.

- Czy mógłbym tu nocować? - spytał pewnego razu.

Aha! Toś ty taki! Diazowi służysz! Kto nocował w lokalu Junty, miał dostęp do ich tajemnic, do

list nazwisk i adresów towarzyszy w Meksyku. Prośbie odmówili i Rivera nigdy więcej już o tym

nie wspomniał. Nie wiedzieli, gdzie sypia ani gdzie i za co je. Pewnego razu Arrellano ofiarował

mu parę dolarów. Rivera potrząsnął głową na znak odmowy. Kiedy zaś Vera próbował go

nakłonić, aby wziął pieniądze, powiedział:

- Pracuję dla rewolucji.

W naszych czasach wywołanie rewolucji wymaga wielkich pieniędzy, Junta więc zawsze

była w potrzebie. Członkowie Komitetu cierpieli głód i nie szczędzili swych sił. Najdłuższy

dzień był dla nich jeszcze za krótki. Czasem jednak zdawało się, że rewolucja upadnie z braku

kilku dolarów. Doszło do tego, że Komitet przez dwa miesiące nie płacił czynszu i gospodarz

groził im eksmisją. Wtedy to właśnie Felipe Rivera, chłopiec do posług, odziany w tanie, nędzne

i wytarte ubranie, położył na biurku May Sethby sześćdziesiąt dolarów w złocie. Powtórzyło się

to jeszcze kilka razy. Pewnego dnia trzysta listów, wytrzaskanych na niestrudzonej maszynie do

pisania (apele o pomoc materialną i poparcie przez zorganizowane grupy robotników, prośby do

redaktorów naczelnych gazet, by więcej miejsca poświęcali rewolucji w Meksyku, protesty

przeciw samowoli, jakiej dopuszczały się sądy Stanów Zjednoczonych wobec rewolucjonistów),

leżało czekając na ofrankowanie i wysyłkę. Zniknął już złoty zegarek Very, staromodny repetier,

pamiątka po ojcu. Zniknęła również złota obrączka z palca May Sethby. Sytuacja była

beznadziejna. Ramos i Arrellano w rozpaczy targali swoje długie wąsy. Listy trzeba wysłać, a

przecież poczta nie sprzedaje znaczków na kredyt. Wówczas Rivera włożył kapelusz i wyszedł.

Gdy wrócił, położył na biurku May Sethby tysiąc dwucentowych znaczków.

- Czy to nie jest przypadkiem przeklęte złoto Diaza? - powiedział Vera do towarzyszy.

Podnieśli brwi - nie wiedzieli, co o tym sądzić. A Felipe Rivera, który mył podłogi dla rewolucji,

gdy było trzeba, przynosił złoto i srebro i oddawał je na cele Junty.

Oni jednak, mimo wszystko, nie mogli polubić Rivery.

Nie znali go, a drogi tego chłopca nie były ich drogami. Nie zwierzał się nikomu.

Udaremniał wszelkie próby pociągnięcia go za język. Choć był jeszcze chłopcem, jakoś nie

mogli zebrać na odwagę i wziąć go na spytki.

- Może to wielki, samotny duch. Nie wiem, naprawdę nie wiem - bezradnie rozkładał ręce

Arrellano.

- Nie ma w nim nic ludzkiego - mówił Ramos.

- Jego serce wyschło doszczętnie - dodawała May Sethby. - Wypaliła się w nim wszelka radość.

Ma w sobie coś z nieboszczyka, a przy tym jakąś straszliwą żywotność.

- Przeszedł przez piekło - mówił Vera. - Tak może wyglądać tylko ten, kto przeszedł przez

piekło, a przecież to jeszcze chłopiec.

Mimo to nie mogli go polubić. Nigdy z nimi nie rozmawiał, o nic nie pytał, niczego nie

doradzał. Ale kiedy rozmowa o rewolucji stawała się gorąca, przysłuchiwał się stojąc, bez

żadnego wyrazu na twarzy, niczym martwy przedmiot i tylko w oczach jego płonął zimny ogień.

Z twarzy na twarz, z jednego mówcy na drugiego przenosił wzrok i drążąc oczami jak świdry z

roziskrzonego lodu, zbijał ich z tropu, siał niepokój.

- On nie jest szpiclem - powiedział raz Vera do May Sethby. - Jest patriotą, zobaczy pani,

największym patriotą z nas wszystkich. Wiem o tym. Mówi mi to serce i rozum. A jednak nic

więcej o nim nie wiem.

- Ma niedobry charakter - odparła May Sethby.

- Tak - rzekł Vera i wzdrygnął się. - Patrzył na mnie tymi oczami. Nie ma w nich miłości. Te

oczy grożą. Są dzikie jak ślepia tygrysa. Wiem, że gdybym zdradził rewolucję, Rivera mnie

zabije. On nie ma serca. Jest twardy jak stal, okrutny i zimny jak mróz. Przypomina blask

księżyca w noc zimową, kiedy wędrowiec zamarza na samotnym szczycie górskim. Nie boję się

Diaza i jego zbirów, boję się tego chłopca. Mówię pani prawdę. Boję się. Rivera jest tchnieniem

śmierci.

A jednak właśnie Vera przekonał innych, aby po raz pierwszy zaufali Riverze. Było to w

czasie, kiedy zerwała się łączność między Los Angeles a meksykańską Dolną Kalifornią. Trzej

towarzysze własnymi rękami wykopali sobie groby i zostali nad nimi rozstrzelani. Dwaj inni stali

się więźniami Stanów Zjednoczonych w Los Angeles. Juan Alvarado, dowódca wojsk

federalnych, był potworem. Krzyżował wszystkie plany Junty. Nie mogli już porozumiewać się

ani ze starymi, ani ze świeżo pozyskanymi rewolucjonistami w Dolnej Kalifornii.

Młody Rivera otrzymał instrukcje i został wysłany na południe. Gdy wrócił, łączność znów była

nawiązana, a Juan Alvarado nie żył. Znaleziono go w łóżku z nożem wbitym w pierś po rękojeść.

Nie było to przewidziane w instrukcjach, jakie otrzymał Rivera, ale towarzysze z Junty wiedzieli

dokładnie, gdzie się obracał. O nic go nie pytali. Sam też nic nie mówił. Towarzysze tylko

popatrzyli po sobie - zrozumieli wszystko.

- Już wam mówiłem - rzekł Vera. - Diaz powinien bać się tego chłopca więcej niż kogokolwiek

innego. Rivera jest nieubłagany. To ręka sprawiedliwości.

May Sethby powiedziała to, co czuli wszyscy: chłopak miał złe skłonności. Wkrótce

zaświadczyły o tym namacalne dowody. Rivera przychodził raz z rozciętą wargą, to znów z

podbitym okiem lub obrzękłym uchem. Było jasne, że wszczyna burdy w owym innym świecie,

gdzie jadł, spał, zdobywał pieniądze i chadzał drogami, których nie znali. Z czasem nauczył się

składać gazetkę rewolucyjną, którą Junta wydawała raz na tydzień. Zdarzały się jednak dni,

kiedy nie mógł wykonywać tej pracy, gdyż palce miał spuchnięte w kostkach, kciuki rozbite,

jedno lub drugie ramię zwisało bezwładnie, a na twarzy malował się wyraz niewypowiedzianego

bólu.

- Awanturnik - mówił Arrellano.

- Bywalec spelunek - dodawał Ramos.

- Ale skąd on bierze pieniądze? - pytał Vera. - Dzisiaj znów się dowiedziałem, że zapłacił

rachunek za papier - sto czterdzieści dolarów.

- Przynosi je ze swoich wypraw - powiedziała May Sethby. - Nigdy nie usprawiedliwia swej

nieobecności.

- Powinniśmy go śledzić - zaproponował Ramos.

- Nie chciałbym być tym, który chodzi za nim - zauważył Vera. - Boję się, że zobaczylibyście

mnie jeszcze tylko raz, na moim pogrzebie. Ten chłopiec jest w szponach jakiejś strasznej

namiętności. Nikomu, nawet samemu Bogu, nie pozwoli zastąpić sobie drogi do celu.

- Czuję się przy nim jak dziecko - wyznał Ramos.

- Jest w nim - rzekł Arrellano - jakaś pierwotna siła. To wilk czający się do skoku, grzechotnik,

jadowity skorpion.

- Jest wcieleniem rewolucji - dodał Vera. - Jej płomieniem i duchem, nienasyconym pragnieniem

zemsty, która zabija w milczeniu. Jest aniołem mścicielem przemykającym wśród głuchej nocy.

- Chce mi się płakać, kiedy o nim myślę - powiedziała May Sethby. - Przecież nie zna nikogo, a

nienawidzi wszystkich. Nas toleruje tylko dlatego, że nasza działalność odpowiada jego

pragnieniom. Jest sam, zupełnie sam... - Głos jej się załamał, tłumiła łkanie, oczy zaszły jej mgłą.

Drogi i czyny Rivery były istotnie okryte tajemnica. Zdarzało się, że nie widzieli go przez cały

tydzień. Raz nie było go miesiąc. Kończyło się to zawsze tak samo: wracał i bez-słowa kładł

złote monety na biurku May Sethby. I znów mijały dnie i tygodnie, kiedy cały swój czas spędzał

w biurze Junty. Potem, w nieregularnych odstępach czasu, znikał na cały dzień, od wczesnego

ranka do wieczora. Wróciwszy pozostawał w lokalu Junty do późnej nocy. Kiedyś Arrellano

zastał go o północy przy składaniu czcionek. Palce miał spuchnięte, a rozcięte wargi jeszcze

krwawiły.

Zbliżała się chwila przełomowa. Rewolucja zależała od Junty, a Junta była w opałach.

Potrzebowali pieniędzy bardziej niż kiedykolwiek, a zdobyć je było coraz trudniej. Patrioci

oddali już wszystko, co mieli, i więcej dać nie mogli. Zbiegli z Meksyku peoni , pracujący na

szlakach kolejowych, oddawali Juncie połowę swych skąpych zarobków. Ale potrzeby były

znacznie większe. Ciężki, wieloletni trud konspiracyjnej roboty miał wydać owoce. Nadchodził

czas. Zbliżała się chwila wybuchu rewolucji. Jeszcze trochę nacisnąć, jeszcze jeden bohaterski

wysiłek, a przechyli się szala zwycięstwa. Junta dobrze znała swój Meksyk. Rewolucja, gdy już

wybuchnie, będzie sama dalej się rozwijała. Aparat państwowy Diaza rozleci się jak domek z

kart. Pogranicze stoi w pogotowiu. Pewien Jankes na czele setki ludzi z organizacji

"Przemysłowych Robotników Świata" tylko czeka na znak, aby przejść granicę i wszcząć walkę

o Dolną Kalifornię. Ale musi otrzymać broń.

W całym kraju, aż po brzegi Atlantyku, wszyscy, z którymi Junta była w kontakcie,

potrzebowali broni: zwykli awanturnicy, rycerze fortuny, bandyci, rozgoryczeni amerykańscy

obywatele, socjaliści, anarchiści, prostacy, wygnańcy z Meksyku, peoni zbiegli z niewoli,

górnicy z Coeur d'Alene i Colorado, których wpędzano jak bydło w zagrody i okładano batami,

pałający tym większą żądzą odwetu - słowem, wszelkie harde dusze wyrzucone za burtę

dzisiejszego, piekielnie skomplikowanego świata. Zewsząd nieustannie wołano o karabiny i

amunicję, amunicję i karabiny.

Tylko przerzucić tę różnorodną, dyszącą zemstą rzeszę rozbitków przez granicę i -

rewolucja gotowa! Obsadzą komorę celną i północne porty Meksyku. Diaz nie będzie mógł

stawić oporu. Nie ośmieli się rzucić swych głównych sił na północ, gdyż będzie chciał utrzymać

południe. Ale południe też ogarnie płomień rewolucji. Lud powstanie. Jedno za drugim

poddawać się będą miasta. Stan za stanem przechodzić będzie w ich ręce. Wreszcie zwycięskie

armie rewolucji okrążą ze wszystkich stron miasto Meksyk, ostatnią twierdzę Diaza.

Ale trzeba pieniędzy. Mieli dość ludzi, niecierpliwych i zawziętych, którzy potrafią zrobić użytek

z broni, znali handlarzy broni, którzy mogli jej dostarczyć. Przygotowanie rewolucji wyczerpało

jednak Juntę. Wydali ostatniego dolara, wyschło ostatnie źródło wpływów, przymierający

głodem patrioci oddali ostatniego centa, a wielka sprawa wciąż jeszcze ważyła się na szali.

Karabinów i amunicji! Obdarte bataliony muszą otrzymać broń. Lecz skąd? Ramos opłakiwał

swoje skonfiskowane dobra. Arrellano gorzko żałował rozrzutności w latach młodzieńczych.

May Sethby zastanawiała się, czy byłoby dziś inaczej, gdyby Komitet lepiej gospodarował

swymi funduszami.

- I pomyśleć, że wolność Meksyku zależy od marnych kilku tysięcy dolarów! - wołał Paulino

Vera.

Rozpacz malowała się na twarzach wszystkich. Ich ostatnia nadzieja, Jose Amarillo, który

niedawno wstąpił do organizacji i przyrzekł dać pieniądze na jej cele, został pochwycony na swej

hacjendzie w Chihuahua i rozstrzelany pod ścianą własnej stajni. Właśnie otrzymali o tym

wiadomość.

Rivera, który klęcząc szorował podłogę, podniósł wzrok. Szczotka zastygła mu w rękach

pokrytych po łokcie brudnymi mydlinami.

- Czy pięć tysięcy wystarczy? - spytał.

Spojrzeli nań ze zdumieniem. Vera skinął głową. Nie mógł mówić, lecz nagle odzyskał nadzieję.

- Zamówcie karabiny - rzekł Rivera, po czym wygłosił najdłuższe przemówienie, jakie słyszeli z

jego ust.

- Czas ucieka. Za trzy tygodnie przyniosę wam pięć tysięcy. Tak będzie nawet lepiej. Zrobi się

cieplej i łatwiej będzie walczyć. Zresztą nic więcej nie mogę zrobić.

Vera próbował stłumić rosnącą w nim nadzieję. Wszystko to było nieprawdopodobne. Tyle już

drogich sercu marzeń rozwiało się od czasu, kiedy zaczął swą rewolucyjną grę. Wierzył temu

obdartemu chłopcu, który mył podłogę dla rewolucji, ale jednocześnie nie śmiał mieć nadziei.

- Zwariowałeś - powiedział.

- Za trzy tygodnie - odparł Rivera. - Zamówcie karabiny. Wstał, obciągnął zakasane rękawy

koszuli i włożył marynarkę.

- Zamówcie karabiny - powtórzył. - Odchodzę.

III

W kantorze Kelly'ego - po dniu pełnym rwetesu, telefonowania na wszystkie strony i

przekleństw - odbywało się nocne posiedzenie. Kelly miał roboty po uszy, ale nic się nie kleiło.

Trzy tygodnie temu przywiózł z Nowego Jorku Danny Warda. Organizował spotkanie Warda z

Billy Cartheyem. Carthey od dwóch dni leży w łóżku ciężko poturbowany. Fakt ten starannie

ukrywa się przed sprawozdawcami sportowymi. Nie ma kto zastąpić Cartheya. Kelly rozesłał

telegramy do bokserów lekkiej wagi na Wschodzie, ale wszyscy byli już związani umowami i

terminami. Teraz zaświtała nadzieja, co prawda niewielka.

- Bezczelny to ty jesteś - powiedział Kelly obrzuciwszy spojrzeniem Riverę.

Gniew i nienawiść płonęły w oczach chłopca, ale twarz pozostała obojętna.

- Położę Warda - rzekł krótko.

- Skąd wiesz? Czyś go widział kiedy na ringu? Rivera potrząsnął głową.

- Ward położy cię jedną ręką i z zamkniętymi oczami. Rivera wzruszył ramionami.

- Czy masz jeszcze coś do powiedzenia? - warknął manager.

- Położę Warda.

- Z kim już walczyłeś? - spytał Michael Kelly.

Michael był bratem managera. Prowadził totalizatora w "Yellowstone" i zarabiał ciężkie

pieniądze na kibicach boksu.

Rivera w odpowiedzi zaszczycił go tylko gniewnym spojrzeniem.

Sekretarz managera, młodzieniec o wyglądzie sportowca, parsknął śmiechem.

- No dobrze. Znasz Robertsa. - Kelly pierwszy przerwał wrogie milczenie. - Powinien być tu lada

chwila. Posłałem po niego. Usiądź i zaczekaj. Sądząc na oko, nie masz żadnych widoków. Tu nie

może być lipy. Pierwsze miejsca idą, jak wiesz, po piętnaście dolarów.

Przyszedł Roberts, wyraźnie pod dobrą datą. Był to jegomość wysoki, chudy i mocno

sfatygowany. Chód miał płynny i powolny, mówił zaś tak samo, jak chodził.

Kelly od razu przystąpił do rzeczy.

- Słuchaj, Roberts. Chwaliłeś się, żeś odkrył tego małego Meksykanina. Wiesz, że Carthey

złamał rękę. No, tak. A ten mały żółtek bezczelnie się tu pcha i powiada, że może zastąpić

Cartheya. Co ty na to?

Jack London - Meksykanin.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: