ANDRZEJ ZAWIŚLAK
PODSTAWY ZARZĄDZANIA 1 MARCA 2008R.
Podstawą do egzaminu będą notatki i wiedza przekazana przez Profesora.
WYKŁAD I i II
Dlaczego zarządzanie jest wykładane jako dyscyplina i dlaczego jest ważne.
Kilka lat temu przeprowadzono na świecie badania, badające przyczyny bankructwa przedsiębiorstw. Zbadano 11 tys. Przedsiębiorstw i okazało się że w 93% przyczyną bankructwa były błędy popełniane w zarządzaniu.
Jeżeli kadra kierownicza popełnia błędy w zarządzaniu to nasze pensje będą nie tylko mniejsze ale możemy stracić pracę bo firma zbankrutuje. W związku z tym zarządzanie jako umiejętność stało się czymś bardzo cennym. Ten kto potrafi dobrze zarządzać jest dla firmy wielkim atutem.
Co to jest zarządzanie? Co to znaczy, że zarządzam, tzn. że decyduje o tym co ma być zrobione, przez kogo i kiedy.
Istotą w zarządzaniu są decyzje. Zarządzanie jako proces decydowania co ma być zrobione, przez kogo i kiedy jest stare jak świat. Mojżesz, Haniball też zarządzali. Jest tak stare jak ludzkość.
Od pewnego czasu pojawiły się szkoły zarządzania. Zaczęto nauczać jak zarządzać.
Zarządzanie to jest najstarsza sztuka i najmłodszy zawód. Kiedyś zarządzanie uprawiane było jako sztuka. Zawsze był ktoś kto miał cechy przywódcze i zarządzał. Awanse kierownicze brały się stąd, że byli ludzie mający cechy przywódcze i oni rządzili.
W XIX w. pojawiły się szkoły zarządzania, które uczyły jak zarządzać. Impulsem do powstania szkół zarządzania było to, że zaczęto zwracać uwagę na to, że mądrzy ludzie podejmują kretyńskie decyzje. Dobrze zarządzać znaczy podejmować mądre decyzje. Zaczęto zwracać uwagę na to, że ludzie mądrzy, inteligentni, do tej pory podejmujący dobre decyzje raptem podejmują kretyńską decyzję. Tak jak choroba jest warunkiem koniecznym żeby był lekarz, tak zarządzanie jako dyscyplina pojawiło się wtedy kiedy uświadomiono sobie, że ludzie inteligentni podejmują głupie decyzje.
W jakiej sytuacji mądry człowiek może podjąć głupią decyzję:
- wtedy kiedy nie ma informacji albo ma błędną informację, wtedy może podjąć głupią decyzję.
- Uprawnienia (kompetencje) jakie mam (np. w przypadku kupna samochodu uprawnieniem będzie kasa)
- Motywacja (chęci)
Są to trzy główne warunki, które muszą być, żeby podjąć trafną decyzję.
Istotą w zarządzaniu są decyzje. Zarządzanie jest dobre, jeżeli są podejmowane trafne decyzje. Skoro decyzja zależy od informacji, kompetencji i motywacji to system zarządzania jest wtedy prawidłowy kiedy te trzy elementy są rozwiązywane zgodnie z naukowymi pojęciami.
Prawidłowo funkcjonujący system informacji w instytucji jest wtedy kiedy na kierowniczym stanowisku otrzymuje się decyzję prawdziwą, terminową i potrzebną. Jeżeli jest tak rozwiązany system zarządzania w przedsiębiorstwie to mówimy, że jest on prawidłowy.
Prawidłowy system podziału uprawnień jest wtedy gdy prawo decyzji w danej sprawie ma ten szczebel, który w danej sprawie ma najpełniejszą informację.
Każdy kierownik chce mieć jak najwięcej uprawnień.
Prawidłowy system zarządzania wymaga:
1. Prawidłowego systemu informacji
2. Prawidłowego systemu podziału władzy
3. Prawidłowego systemu motywacji (człowiek podejmuje decyzje nie tylko w ramach tego co może ale w ramach tego że chce)
Prawidłowy system motywacji jest wtedy, kiedy decyzja podjęta przez pracownika i korzystna dla firmy jest automatycznie korzystna dla pracownika.
Np. System pracy akordowej jest takim prawidłowym systemem w sensie motywacji.
Takich prawidłowych systemów jest bardzo mało.
Np. W Ameryce dyrektorzy firm bardzo dużo zarabiają ale przed emeryturą dają sobie dużo luzu. Wymyślono, że emeryturę dostaje się w akcjach firmy. Jeśli firma podupada to akcje są nic niewarte.
System motywacji jest wtedy dobry kiedy człowiek zrobi coś dobrego dla firmy to ma z tego korzyść a jeżeli zrobi coś złego dla firmy to dostaje po głowie.
Motywacja - sposób wpływania na zachowanie drugiego człowieka.
Zarządzanie jako działalność znane było od początku. Dyscypliną naukową stało się niedawno. Człowiek podejmuje decyzje w ramach tego, że wie, może i chce.
Prawidłowy system zarządzania jest wtedy gdy decyzyjne komórki otrzymują informację terminową, prawdziwą i potrzebną. Prawo decyzji ma ten szczebel, który w danej sprawie ma najpełniejszą informację. Prawidłowy system motywacyjny to system, który by zachęcał ludzi żeby robili wszystko co jest korzystne dla firmy. Motywacja jest związana z ludzkimi potrzebami.
Masłow – zbudował hierarchię potrzeb.
Systemy motywacji:
1. Pierwszy system motywacji: człowiek zachowuje się tak żeby zaspokoić swoje potrzeby (fizjologiczne). Człowiek, któremu odmawia się jedzenia bywa posłuszny. Jest to skuteczny system motywacji.
2. Drugi system motywacji to poziom bezpieczeństwa. Człowiek chce żyć. Jeśli grożą mu śmiercią żeby oddał portfel to też jest skuteczna motywacja.
3. Trzeci system motywacji to potrzeba asocjacji czyli towarzystwa. Jeśli jestem najedzony i bezpieczny to jeśli nie mam towarzystwa to się nudzę.
4. Jeśli jesteśmy w towarzystwie to chcemy w nim coś znaczyć, wyróżniać się, być podziwiani. Człowiek chce zdobywać aplauz. Człowiek lubi być chwalony.
5. Piąty system motywacji to poziom samorealizacji (człowiek chciałby robić to co lubi). Praca ma nam dawać radość. Musimy lubić to co robimy, kochać to. Przykładem są artyści. Jest to najwyższy poziom motywacji.
Motywacja jest bardzo ważna. Jeżeli mam ludzi, którzy dobrze zarabiają i jeśli chcę ich bardziej zmotywować to muszę im dać bardzo duże podwyżki. Firma wtedy może zbankrutować. Muszę się wtedy powołać na ich dumę, tak żeby chcieli oni więcej coś robić żeby firma nie zbankrutowała.
Człowiek potrzebuje prestiżu. Chce być podziwiany i każdy kierownik powinien umieć to wykorzystać.
Prawo Webera – Fechnera – żeby siła bodźca i satysfakcja z niego wzrastała to jego siła oddziaływania musi wzrastać znacznie bardziej. (np. pierwszy pocałunek robi wrażenie, następne już nie).
Trzeba stosować coraz silniejsze bodźce. Szuka się bodźców pozamaterialnych. Siła bodźców materialnych słabnie. Żeby bodziec finansowy oddziaływał to musi być coraz większy. Musimy wiedzieć co lepiej na ludzi oddziałuje, co jest bardziej dla firmy efektywne i skuteczne.
Systemy i kwestie motywacyjne ciągle są niejasne, nie znaleziono idealnych rozwiązań, do końca nie rozwiązano problemu motywacji.
Pytanie testowe: Co nie jest do końca rozwiązane z obszaru problemu zarządzania:
Do końca nie jest rozwiązany problem motywacji.
DYSPOZYCJE KIEROWNICZE – cechy kadry kierowniczej.
Człowiek nie jest stworzony do każdej funkcji. Każdy nadaje się do czego innego. Każdy ma jakieś dyspozycje do czegoś tam. Trzeba mieć dyspozycje do wykonywania danego zawodu.
Jakie predyspozycje trzeba mieć żeby móc spełniać prawidłowo funkcje kierownicze?
1. Specyfika pracy kierownika.
Umiejętność kontaktów z ludźmi. Zdolność do pracy w warunkach stresu.
Zdolność do podejmowania decyzji w warunkach stresu.
Jesteśmy w stresie kiedy podejmując jakąś decyzję mamy świadomość, że jej konsekwencje mogą być katastrofą. Coś robię i jeśli nie wyjdzie to skutki mogą być straszne.
Druga sytuacja stresowa: podejmuję decyzję w warunkach kiedy mam za dużo rzeczy na raz do zrobienia, za dużo decyzji do podjęcia na raz. Jest to sytuacja stresująca.
Okazuje się, że często niska odporność w warunkach stresu jest związana z inteligencją człowieka. Im inteligentniejszy człowiek tym w warunkach stresu gorzej pracuje.
Prowadzi się badania, jak ludzie reagują na stres. Jak zbadać zdolność pracowników do radzenia sobie ze stresem. Wymyślono test. Stres ma wiele wspólnego z inteligencją.
2. Drugi atrybut: Człowiek musi być kreatywny. Kreatywność to jest pomysłowość. Wiedza
się dezaktualizuje. Dlatego liczy się pomysłowość. Człowiek jest skazany na własna kreatywność. Kreatywność jest na wagę złota u menadżerów...
thanatostom