Języki Obce w Szkole nr. 2006-04.pdf

• hiszpański

• łaciński

• niemiecki

• polski

• rosyjski

• włoski

Nr 4/2006

wrzesień/październik

Rok L 4(257)

ISSN 0446-7965

Spis treści

Od Redakcji ............................................. 3

KOMPUTERY, INTERNET, MULTIMEDIA

Anna Flak-Różyc – Wykorzystanie Internetu

w nauce języka niemieckiego ................... 80

Karina Bryja – Sposoby wykorzystania

Internetu jako alternatywy dla podręcznika ...82

Janusz Leśniak – Zastosowanie komputera

do indywidualizacji zadań tłumaczeniowych ... 84

Sebastian Mrożek – Technologia informa-

cyjna a studia neofilologiczne. Studenckie prace

projektowe z wykorzystaniem Internetu ...........87

JĘZYK I KULTURA

Dorota Chłopek, Monika Semik-Lewan-

dowska – Pojęciowe oddalenie i bliskość

języków na przykładzie angielsko-francuskim

(wybrane aspekty) ..................................... 5

PODSTAWY GLOTTODYDAKTYKI

Wioletta Piegzik – Glottodydaktyczne

poglądy na rolę gramatyki – implikacje

edukacyjne .............................................. 13

Ewa Turkowska – O pożytkach z literatury na

lekcji języka obcego ................................. 21

Magdalena Jałowiec-Sawicka – Subiektyw-

ne teorie nauczycieli ...................................25

SZKOŁA PODSTAWOWA, GIMNAZJUM

Magdalena Appel – English box – angielski

w klasach pierwszych ............................... 95

Paulina Paterczyk – Błędy i ich korekta na

lekcjach języka niemieckiego .................... 97

Elżbieta Jaśkiewicz-Kabzińska – Wykorzy-

stanie czasopism niemieckojęzycznych na

lekcjach języka niemieckiego w gimnazjum

w klasach kontynuujących ........................ 99

Gabriela Czarnik – Jak uczyć uczenia się,

czyli rozwijanie autonomii ucznia w tradycyj-

nym („klasowym”) nauczaniu języków

obcych .......................................................... 101

METODYKA

Marzena Wysocka – Zastosowanie metody

indukcji Franciszka Bacona w nauczaniu

gramatyki języka obcego .......................... 28

Sebastian Dusza – Czas na Perfekt. O nowe

implikacje w ćwiczeniu Perfektu ............... 31

Mirosław Pawlak – Kompetencja strategicz-

na i strategie komunikacyjne na lekcjach

języka obcego .......................................... 35

Ewa Lipińska, Anna Seretny – Techniki roz-

wijające rozumienie tekstu ....................... 45

Magdalena Szpotowicz – Jak włączać rodzi-

ców w naukę języka obcego dzieci? .......... 57

Z DOŚWIADCZEŃ NAUCZYCIELI

Agnieszka Miś – Co zrobić, by uczniowie

szkół średnich chętnie uczyli się gramatyki

języka angielskiego? .............................. 105

Janusz Leśniak – System czas – aspekt już od

początku nauki? ..................................... 107

Anna Paplińska – Nauka przychodzi łatwiej,

gdy wykonujemy coś samodzielnie – o indy-

widualnej pracy z uczniem ..................... 109

Agata Piątek, Magdalena Pikuzińska – Ga-

zetka szkolna Franco-fans – sposobem na zainte-

resowanie uczniów językiem francuskim ......113

Z PRAC INSTYTUTÓW

Beata Trzcińska – Znów za rok matura…, ale

jaka? ....................................................... 63

Paweł Poszytek, Gracjana Więckowska

– European Language Label 2006 ............... 67

Jadwiga Zarębska – Powszechność naucza-

nia języków obcych w roku 2005/2006 ........... 73

• angielski

• francuski

Agnieszka Tarabuła – Lekcje, które bardzo

podobały się moim uczniom .................. 116

Agnieszka Kordyzon-Andrzejewska –

Cykl zajęć z realioznawstwa na lekcjach

języka niemieckiego ............................... 118

Krystyna Klemens – Экскурсия в

Третьяковскую Галерею ......................... 126

Anna Włudarczyk-Dudzic – Dydaktyka i wy-

chowanie na lekcjach języka angielskiego –

o przemocy we współczesnym świecie inaczej ....127

Halina Szwajgier – Lektura i dyskusja –

ważny element w nauce języka obcego ...... 129

Elżbieta Wójcicka – Lekcja z poezją

w języku angielskim – Barter ..................... 132

Ewa Pobiedzińska – W stylu Horacego –

wiersz Josifa Brodskiego w zadaniu

maturalnym. Próba interpretacji ............... 134

Halina Szwajgier – Matura – refleksje, spo-

strzeżenia i wskazówki egzaminatora ........138

Joanna Margielewska – Jak zaczęliśmy

realizować projekt międzynarodowy... .... 165

Monika Dryjska – Wieczór Mozartowski –

Zajęcia przygotowane i przeprowadzone

metodą projektu .................................... 166

Magdalena Kaleta-Kuzińska – Kilka

uwag o koncentracji ............................... 170

SPRAWOZDANIA

Barbara Daniłowicz – Europejski dzień

wiosny w CeKiRON ................................ 172

Renata Löffler, Barbara Spólnicka –

Spotkanie nauczycieli liceum i nauczycieli

szkół gimnazjalnych ............................... 173

Iwona Bałazińska – Obopólne korzyści

edukacyjne wynikajace ze współpracy

szkoły średniej z wyższą uczelnią ............ 174

Paweł Laskowski – Przebieg spotkania

wieńczącego realizację przedsięwzięcia

Fußball zu �ast bei Freun�en

MATERIAŁY PRAKTYCZNE

Maria Mameła, Katarzyna Markowska –

Angielscy pisarze w krzyżówkach – część I ... 145

Marta Petryszak – Winnie the Witch ........ 147

Jolanta Tendera , Elwira Kwiatek –

Aschenputtel – językowa przygoda z bajką .. 151

RECENZJE

Paweł Sobkowiak – Bugs 1 – podręcznik

dla uczniów klas pierwszych szkoły

podstawowej ......................................... 180

Paweł Sobkowiak – New English Zone –

podręczniki dla klas IV – VI szkoły

podstawowej ......................................... 184

Katarzyna Wądołowska-Lesner –

Ступени 1 – podręcznik do nauki języka

rosyjskiego w szkole podstawowej –

analiza i ocena ...................................... 188

Monika Kusiak – Blockbuster 2 i 3 ......... 189

KONKURSY

Romuald Hassa – English Through

Customs and Traditions ............................155

CZYTELNICY PISZĄ

Renata Niewada – Dlaczego indywidualna

praca z uczniem jest tak ważna .....................162

Grażyna Dziwińska – Moja podróż po Euro-

pie – Realizacja projektów realioznawczych ..163

Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli

ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Maria Gorzelak – redaktor naczelna i redaktor działu języka angielskiego,

Jolanta Zając – redaktor działu języka francuskiego, hiszpańskiego i włoskiego, Grażyna Czetwer-

tyńska – redaktor działu języka łacińskiego. Hanna Bawej-Krajewska – redaktor działu języka

niemieckiego, Mikołaj Timoszuk – redaktor działu języka rosyjskiego.

Prenumerata: Renata Dzięcioł – tel./faks (48 22) 345 37 92, E-mail: renata.dzieciol@codn.edu.pl

ADRES REDAKCJI: Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Aleje Ujazdowskie 28. 00-478 Warszawa,

Tel. (48 22) 345 37 41, faks 621 48 00, 622 33 46, E-mail: jows@codn.edu.pl Internet: www.codn.edu.pl

Redakcja nie zwraca nadesłanych artykułów i zastrzega sobie prawo do dokonywania formalnych zmian

w tekstach artykułów; nie odpowiada za treść wydrukowanych reklam.

Ilustracje: Maja Chmura,

Skład, druk i oprawa: ul. Składowa 9, 15-399 Białystok,

Nakład 2300

�ast bei Freun�en ..................... 176

Małgorzata Karwasz – E-learning: total

e-quality ............................................... 177

Małgorzata Wilk – Kursy językowe Pilgrims 178

Od Redakcji

Szanowni Państwo

Ostatnie miesiące są w naszym kraju bardzo niespokojne. Dobrze jednak byłoby uspokoić

swoje emocje i spokojnie wykonywać swoją pracę. Liczą na to miliony naszych uczniów i studentów,

którzy nie chcą marnować czasu spędzanego w szkole i uczelni i chcą kontynuować to, czego już ich

nauczyliśmy – rozszerzać i pogłębiać swoją wiedzę oraz zdobywać nowe umiejętności.

W nauce języka obcego mają nowe możliwości. Nareszcie został obniżony wiek rozpoczynania

obowiązkowej nauki języka obcego. Można zaczynać już od pierwszej klasy szkoły podstawowej,

jeśli tylko szkole uda się znaleźć nauczyciela. Są też plany, by w niedalekiej przyszłości wprowadzić

język obcy do testu pogimnazjalnego i wcześniej wprowadzić drugi język obcy. Stwarzane są więc

uczniom lepsze warunki do nauki języków. Nie zapomnijmy jednak, że żadne usprawnienia nie

pomogą, jeśli uczący się sami nie będą chcieli nauczyć się języka i jeśli nie będą im w tym chcieli

pomóc nauczyciele.

Niezwykle ważny jest pierwszy kontakt dziecka z językiem i z nauczycielem, który nie tylko

potrafi w nim rozbudzić zainteresowanie, ale i pasję. Tym właśnie kierowaliśmy się tworząc Euro-

pejskie portfolia językowe . Dzieci od 3 do 6 1) ilustrują w nich swoje pierwsze kontakty z językiem

– pierwszy fakt dostrzeżenia, że ktoś inny mówi innym językiem niż one, pierwszy powtórzony

wyraz obcojęzyczny, pierwsze wyliczanki, wierszyki i piosenki. Dzieci od 6 do 10 lat są przez nas

zaproszone do rozpoczęcia wielkiej przygody z poznawaniem jezyków. W pamiętniku odnotowu-

ją swoje spotkania z cudzoziemcami, swoje językowe marzenia, piszą o pamiątkach z podróży

i o swoich wspomnieniach, korespondują z dziećmi z innych krajów i jak detektywi szukają wokół

siebie przejawów innych języków i kultur. Uczą się też stopniowo oceniać swoje działania jezyko-

we. Poważna, świadoma i odpowiedzialna nauka zaczyna się w Portfolio dla uczniów od 10 do 15

lat , której podsumowanie – w Portfolio dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i studentów – w pełni

kształtuje ucznia autonomicznego, świadomego swoich mocnych i słabych stron, dążącego do

zrealizowania postawionych sobie celów. W Portfolio dla dorosłych podpowiada mu się strategie,

ułatwiające mu zachowania jezykowe, gdy zapomni jakiegoś słówka lub pogubi się w zawiłościach

systemów gramatycznych.

Tworzyliśmy portfolia językowe wiele lat. Nie od razu też staną się one popularne. Wyma-

gaja bowiem zmian w podejściu do nauczania/uczenia się jezyków. Każdy jednak nauczyciel, który

przedstawia je swoim uczniom, widzi, że ułatwiają one naukę i pozwalają dostrzec drobne sukcesy

każdego ucznia, które są czasem zbyt małe, by dostrzec je w ciągle dużych klasach językowych,

a na tyle ważne, by wpływać na motywację ucznia do nauki.

Europejskie portfolia językowe odgrywają też i inną rolę. Włączają rodziców do kształcenia

jezykowego swoich dzieci. Roli rodziców w kształceniu językowym jest poświęcony w tym numerze

artykuł dr Magdaleny Szpotowicz. Zapewne będzie on też przydatny i dla nauczycieli. Rodzice bo-

wiem wraz z z nauczycielami wpływają na rozwój motywacji dzieci do nauki i uczą ich radości ze

zdobywania wiedzy.

Piszemy też w tym numerze o zmianach w egzaminie maturalnym i podpowiadamy, jak lepiej

przygotować do niego uczniów.

Z większości artykułów, drukowanych w tym i w poprzednich numerach, wynika, że trudno

pracuje się nauczycielowi w szkole i na uczelni, jeśli nie współpracuje z innymi. Tej tematyce jest

poświęcony nasz konkurs:

1) Już tylko to portfolio czeka na akredytację Rady Europy. Pozostałe wrza z poradnikami dla nauczycieli i rodziców są już w sprzedaży.

Patrz: www.codn.edu.pl/portfolio .

o wsp��pracy nauczycieli,

do udziału w którym serdecznie zapraszamy 2) . Zapraszamy też do współtworzenia numeru specjal-

nego. Ciągle zbieramy do niego artykuły 3) i liczymy na Państwa odzew.

Szanowni Państwo, nowy rok szkolny i akademicki to następne dla nas wszystkich wyzwanie

– czy nasza praca i praca naszych uczniów będzie dla nas satysfakcjonująca, czy będzie dla nas

źródłem radości i czy pozwoli nam cieszyć się ze wspólnych sukcesów. Liczymy, że tak.

Maria Gorzelak i Zesp�� Redakcyjny

2) Patrz III strona okładki w tym numerze.

3) Patrz s. 79 w tym numerze.

Dzielmy się wiedzą i doświadczeniem, pomagajmy sobie i wzajemnie inspirujmy

– owsp��pracynauczycieli,

JĘZYKIKULTURA

Dorota Chłopek, Monika Semik-Lewandowska 1)

Bielsko-Biała

Pojęcioweoddalenieibliskośćjęzykównaprzykładzie

angielsko-francuskim(wybraneaspekty)

Począwszy od połowy lat 70. ubiegłego

stulecia językoznawstwo zainspirowane filozo-

fią języka potocznego interesuje się semantyką

i pragmatyką. Natura znaczenia przesunęła się

od reprezentacji językowych ujęcia formalnego

do reprezentacji mentalnych ujęcia psycholo-

gicznego i zawartości pojęciowej w języku, na

której koncentruje się podejście konceptualne.

Kierunek konceptualny ujmuje w sobie także

dwa poprzednie – formalny i psychologiczny.

Zajmuje się on wzorcami i procesami, dzięki

którym zawartość pojęciowa jest zorganizowa-

na w języku i stanowi centrum zainteresowań

obecnego stadium rozwoju językoznawstwa

kognitywnego. Centralną kwestią badań po-

zostaje znaczenie i kategoryzacja.

Usystematyzowaną, dwukategorialną typologię

dla większości języków naturalnych opracował

badacz amerykański – filozof i językoznawca

kognitywny – L. Talmy. Jego spostrzeżenia

wykorzystuje D. I. Slobin 3) rozważając kon-

ceptualizację wydarzenia ruchu ( motion event )

w językach mieszczących się w ramach od-

rębnych kategorii, np. francuskiego – języka

o ramie czasownikowej ( verb-framed language )

i angielskiego – języka o ramie towarzyszącej

( satellite-framed language ).

Myśleniedlamówienia( thinking

for speaking )

Konceptualizacja wydarzeń związanych

z przestrzenią i czasem, ruchem, przemiesz-

czaniem oraz lokalizacją częściowo uzależnia

myśli od kultury i języka. D. I. Slobin okre-

śla to zjawisko jako myślenie dla mówienia

( thinking for speaking ) 4) . Ma ono miejsce we

wszystkich językach naturalnych, gdyż istnieją

w nich specyficzne cechy, które są zakodowane

w elementach gramatycznych i leksykalnych

danego języka. Przykładowo zwracając się do

kogoś w języku angielskim, mówiący o kimś

innym używa określeń my friend lub they .

Dwukategorialnatypologia

językowa

Wciąż interesujące pozostają badania

i poglądy dotyczące dzielenia języków na dwie

kategorie 2) pod względem zawierania schematu

głównego ( core schema ): bądź w czasowniku,

bądź w elemencie towarzyszącym ( satellite ).

1) Dr Dorota Chłopek jest wykładowcą języka angielskiego a Monika Semik-Lewandowska wykładowcą języków francuskiego

i włoskiego w Studium Języków Obcych Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej.

2) Por. L. Talmy (2003), Toward a Cognitive Semantics . Volume I. Concept Structuring Systems , Massachusetts Institute of Technology.

3) Por. D. I. Slobin (2003), Language and Thought Online: Cognitive Consequences of Linguistic Relativity, w: „Language mind: advances in

the study of language and thought. A Bradford book:, red. D. Gentner i S. Goldin-Meadow, Massachusetts Institute of Technology,

s. 161-162.

4) Istnieje także myślenie dla tłumaczenia ( thinking for translating ), słuchanie dla rozumienia ( listening for translating ), czytanie dla wy-

obrażenia ( reading for imagining ) itp. Por. D. I. Slobin, ibid. s. 160.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: