FAKTURA UTWORU MUZYCZNEGO Faktura - to określenie ma w muzyce dwojakie znaczenie: 1. Technika wykonawcza, np.: faktura wokalna, instrumentalna, lub 2. Sposob konstrukcji utworu czyli łączenie elementu melodycznego z harmonicznym. Faktura monofoniczna (jednogłosowość) Utwór o f. monofonicznej opiera się jedynie na melodii. Pozbawiony jest elementu harmonicznego. Faktura homofoniczna (wielogłosowość) W takiej fakturze jeden głos jest główny, a pozostałe są mu podporządkowane. Ze względu na kostrukcję utworu możemy dokonać podziału na dwa rodzaje homofonii. 1. Homofonia monodyczna. 2. Homofonia harmoniczna. W homofonii monodycznej mamy jeden głos główny a reszta stanowi akompaniament. W homofonii harmonicznej element harmoniczny stanowi większą skalę. Istnieje silny związek pomiędzy melodią a akompaniamentem. Melodia umieszczona zwykle w najwyższym głosie jest wypadkową akordów. Faktura polifoniczna. Polega ona na prowadzeniu dwóch lub więcej samodzielnych linii melodycznych opartych na zasadach harmonicznych. Wszystkie głosy są równorzędne. Polifonię dzielimy na kontrastową i imitacyjną. W polifonii kontrastowej wszystkie głosy są całkowicie równorzędne, samodzielne i występują równocześnie. W p. imitacyjnej głosy naśladują się wzajemnie wchodząc z pewnym opóźnieniem. To naśladownictwo nosi nazwę imitacji. ZASADY KSZTAŁTOWANIA UTWORU MUZYCZNEGO Dwa zasadnicze typy kształtowania utwou muzycznego: 1. Budowa okresowa 2. Budowa ewolucyjna Budowa okresowa Najmniejszą cząstką utworu muzycznego jest motyw. Motywy układają się w myśli muzyczne czyli frazy. Frazy tworzą zdania muzyczne, a zdania okresy. Motyw jest niepodzielną i zamkniętą całością zarówno pod względem rytmicznym jak i melodycznym. Zawiera przeważnie kilka dźwięków - od dwóch do kilkunastu. Motyw może stanowić podstawę całego utworu bądź jej odcinka. Może być powtarzany identycznie, w progresji lub ze zmianami wariacyjnymi Fraza jest częścią zdania muzycznego i składa się z 2 taktów. Zawiera określoną myśl muzyczną. Zdania muzyczne są ze sobą ściśle powiązane i dopełniają się. Pierwsze nosi nazwę poprzednika, drugie następnika. Budowa ewolucyjna Na przebieg utworów ewolucyjnych wpływają różne czynniki. Główną rolę odgrywa ilość wprowadzonych motywów. Największą jednolitość motywu wykazuje utwór oparty na ewolucji jednego motywu, np.: Preludium C-dur J.S. Bacha. Jest to utwór jednoczęściowy, izomorficzny. Kanon w nim zawarty (polifonia) wygląda tak, że głos własny jest jednocześnie kontrapunktem czyli głosem towarzyszącym. AKOMPANIAMENT W UTWORZE MUZYCZNYM Akompaniament (fr. towarzyszenie) Nazwą tą określamy głosy podporządkowane w homofonii monodycznej. Akompaniamenty wykazują ogromną różnorodność. Możemy podzielić je na dwa główne rodzaje: 1. Akompaniament akordowy 2. Akompaniament figuracyjny. Inny rodzaj akompaniamentu to BAS ALBERTIEGO (kompozytor, który poraz pierwszy go zastosował) Polega on na charakterystycznym rozłożeniu akordów na dzwięki składowe. Szczególnie często spotykany u Mozarta.
saprolegnia