Kapliczki i krzyże w parafii Pęcice.doc

Kapliczki i krzyże w parafii Pęcice. (cz.1)
 

Na terenie Gminy Michałowice znajdują się cztery parafie. Najstarsza parafia pęcicka przed laty była znacznie większa obszarowo. To często z jej ziem powstawały nowe parafie dziś składające się na teren gminy Michałowice. W tej prezentacji przedstawię kapliczki na terenie sołectwa Pęcice, Pęcice Małe i Sokołów. Razem na tym terenie stoi 14 kapliczek i krzyży. Pozostałe sołectwa zostaną omówione w części drugiej. WIR

PĘCICE

Pęcice ul. Parkowa

Beżowa figura Matki Boskiej przed bramą główną kościoła stoi wśród kępy starych drzew. Wyróżniają się dwie leciwe tuje. Figura jest postawiona na beżowym cokole z piaskowca. Frontowy napis głosi „ O Maryo! Bez zmazy poczęta módl się za nami którzy się do Ciebie uciekamy”. Z tyłu napis „ Ufundował Leon Popławski dziedzic dóbr Pęcice 1856” i napis boczny „SCULP. HEGEL 1856”. Z małej mosiężnej tabliczki dowiadujemy się o konserwacji figury w 2001 roku i darczyńcach: „ Na chwałę Bogu i pamięci Adeli i Stanisława Gruszczyńskich konserwację tej figury Matki Bożej w Pęcicach ufundował Paweł i Beata Anczarscy Roku pańskiego 2001”. Cały dość duży teren wokół figury został uporządkowany w 2002 roku staraniem miejscowych parafian. Wytyczono alejki , wybrukowano granitem i nowoczesna kostką, zasiano trawę. Powstał ładny skwerek otaczający figurę.

Pęcice ul. Pęcicka

Żeliwny krzyż nad łąkami na grobli i zakręcie ulicy Pęcickiej w pobliżu stawów pęcickich. Podstawą krzyża jest murowany z cegieł cokół i tynkowany. Na wysokim postumencie z piaskowca jest napis „Jezu! Synu niepokalanej Panny Maryi użycz nam Twego miłosierdzia.” Z tyłu napis „Fundował Leon Popławski dziedzic dóbr Pęcickich 1856 r.” Ponad 150 lat istnienia tego krzyża zaznacza się na jego wyglądzie. Górne ramię krzyża było przed naprawą pęknięte. Dziś całość pięknie wpisuje się w krajobraz łąk w widłach Utraty i Raszynki. W 2007 roku staraniem tutejszej parafii, krzyż i cokół poddane były pracom konserwatorskim.

Pęcice obok ronda

Na betonowej podstawie wkopanej w ziemię, stoi drewniany krzyż. Tuż przy kościele Piotra i Pawła koło ronda. Okolony czterema niskimi betonowymi słupkami z poprzeczkami z czarnych rur. Mały odlew Chrystusa na połączeniu ramion. Drewno krzyża stare, popękane z wieloma ubytkami. Brak jakichkolwiek napisów czy dat.

Pęcice ul. Parkowa
 

Koło transformatora, przy wjeździe do Pęcic od strony Pruszkowa. Elektryfikacja Pęcic rozpoczęła się w latach czterdziestych dwudziestego wieku. W dwadzieścia lat później w czasach największych zakazów budowy kościołów i obiektów sakralnych powstała ta mała kapliczka nieopodal transformatora. Były to lokalne protesty przeciw złej władzy a pokazujące silny związek mieszkańców z kościołem.

„Od powietrza głodu ognia i wojny zachowaj nas Panie 1 IX 1961r” Głosi napis na skromnym niewielkim krzyżu na cokole. Wokół mały zadbany ogródek otoczony płotkiem.

W parku otaczającym pałac w Pęcinach między zachodnim krańcem pałacu a stawem stoi niewielka figurka Matki Boskiej, na niewysokim murowanym postumencie. Z trzech stron otacza ją stalowy płotek. Po bokach ogrodzenia rosną dwie kilkudziesięcioletnie tuje. Całkowity brak jakichkolwiek napisów. Obok drzewa i krzewy, nieodległa tafla stawu parkowego.

Pęcice Al. Kasztanowa

Ulica Pęcicka róg Alei Kasztanowej. Skromny niewysoki krzyż z podwójnych czarnych rur stalowych już wieloletni. Zawsze zadbany z kwiatami między drzewami bez płotka. Na aluminiowej tabliczce między ramionami krzyża zamocowany spotykany na cmentarzach odlew Chrystusa. Nie naniesiony jest ten krzyż na mapy. W listopadzie 2006 roku został krzyż przewrócony, tak jakby po kolizji z autem. W kilka dni później krzyż zginął, by znów w nowej formie powrócić na stare miejsce.

Pęcice przed kościołem

Krzyż misyjny. Dębowy stojący na terenie kościoła obok wejścia głównego. Na mosiężnej tabliczce napis: „Pamiątka misji świętych w roku rodziny. Pęcice 21-28.08.1994” i druga tabliczka „Misje święte 23 IV - 30 IV 2006 r. Redemptoryści”

Krzyż brzozowy stojący także na terenie kościoła, będący częścią ołtarza polowego, przy którym odprawiają się latem msze najczęściej z okazji rocznicy Powstania Warszawskiego.

SOKOŁÓW

Sokołów ul. Sokołowska
 

Przy wjeździe do wsi od strony Janek na ulicy Sokołowskiej. Stoi przeszło stuletnia kapliczka z napisem „ Małżonkowie Stanisław i Katarzyna z Dąbrowskich Więchowie ze wsi Sokołów pamiątkę tę postawili na ofiarę i podziękowanie Bogu. 25 czerwca 1898 rok.”

Sokołów ul. Sokołowska róg Rodzinnej
 

Na skrzyżowaniu ulicy Sokołowskiej i ulicy Rodzinnej, w samym centrum wsi stoi wysoki biały pomnik Matki Boskiej z napisem: „O Marjo niepokalanie poczęta módl się za nami. 1905” Z boku na postumencie mała tabliczka pozostawiona przez wykonawców. „Bracia Battmańscy Warszawa Dzika 47” Po ponad stu latach z wsi nieodległej Warszawy skąd widać na horyzoncie wieżowce warszawskie dowiadujemy się o warszawskiej firmie która już dawno nie istnieje. Na współcześnie wykonanym ogrodzeniu kapliczki wspawany napis z pręta stalowego „ 600 LAT NMP” W ogródku nowoczesna latarnia oświetlająca pomnik nocą. Mimo swego centralnego położenia pomnik ten nie znajduje się na mapach.

Sokołów ul. Sokołowska róg Wąskiej
 

Skrzyżowanie ulicy Sokołowskiej i Wąskiej. Ulica Wąska jest najkrótszą trochę utwardzoną drogą łączącą wsie Sokołów i Pęcice. Stoi tam czterometrowy krzyż na postumencie z napisem „ Od powietrza głodu ognia i wojny zachowaj nas Panie. 1914”. Cztery na biało pomalowane kamienie polne wyznaczają teren kapliczki, obok znak nowoczesności – niedawno właz do studzienki telefonicznej, dziś już telefoniczna szafa rozdzielcza.

PĘCICE MAŁE

Pęcice Małe ul. Leśna
 

Przy niebieskim szlaku turystycznym prowadzącym przez Pęcice Małe w ogrodzie prywatnej posesji na trawniku, na postumencie kamiennym, stoi figura Chrystusa dźwigającego krzyż. Pierwotnie stało tam śmigło, na cześć lotnika który zginął w pobliżu. Rodzice ufundowali mu ten postument. Gdy śmigło zniszczyło działanie czasu około połowy lat pięćdziesiątych postawiono figurę Chrystusa. Około 1975 roku figura ta została odnowiona i wykonana została jej kopia która wywieziona została do Ameryki na grób matki lotnika.

Pęcice Małe ul. Komorowska róg Dzikiej
 

Na skrzyżowaniu Komorowskiej i Dzikiej. Krzyż na betonowym cokole z liczba 1981. Wysoki na około trzy i pół metra. Ogrodzony siatką z małym ogródkiem 2,7 na 3,4 metra. Wewnątrz kwiaty. Pomnik stojąc pod wysokimi drzewami jest mało widoczny. Nie oznaczony na mapach z lat dziewięćdziesiątych XX wieku.

Pęcice Małe ul. Komorowska
 

Przy ulicy Komorowskiej na jednej z posesji stoi figura Matki Boskiej postawiona w 1974 roku przez właścicieli działki.

Kapliczki parafii Pęcice (cz.2)
 

Kapliczki budowano na skrzyżowaniach dróg, w miejscach objawień religijnych lub ważnych dla lokalnej społeczności wydarzeń. Kapliczki są nieodłącznym elementem krajobrazu polskiego, choć występują też w innych krajach europejskich. Tradycja budowania kapliczek jest nadal żywa, wznoszone są nadal obiekty tego typu. Kapliczki stawiano z wdzięczności i z pobożności, dla przebłagania i dla ochrony, w pokucie i dla upamiętnienia. Były stawiane na pamiątkę ważnych wydarzeń historycznych służąc do podtrzymywania narodowej tożsamości, zwłaszcza w czasach zagrożenia i niewoli. Najczęściej ustawiano je na skrzyżowaniach dróg, u wejścia do wsi lub miasta. Pełniły w ten sposób funkcję znaków topograficznych, drogowskazów wyznaczających granice i kierunki dróg. Broniły przed wpływem złych mocy. WIR

Suchy Las

Ul. Ks. Woźniaka. Przy niebieskim szlaku turystycznym.
 

Krzyż na pamiątkę błogosławionego kś. Michała Woźniaka. Na skrzyżowaniu dróg z Pęcic do Lasów Sękocińskich, Uroczyska Chlebów i z Suchego Lasu do Pęcic Małych. Do niedawna w szczerym polu ponad 100 metrów od najbliższych zabudowań. Obecnie domy z rozbudowujących się Pęcic Małych stoją już po przeciwległej stronie drogi.

Na podstawie z piaskowca na górze napis: „ Wioska uboga prosi o błogosławieństwo Boga.” Na dole duży napis: „ W tej miejscowości urodził się i wychował ks. Michał Woźniak zamordowany w obozie koncentracyjnym w Dachau D 16 V 1942 roku. Ojciec Św. Jan Paweł II ogłosił go błogosławionym 13 VI 1999 roku w czasie pielgrzymki apostolskiej w Warszawie.” Na górze podstawy piękna mała kolorowa płaskorzeźba Matki Boskiej. Na podstawie czarny metalowy krzyż z ukrzyżowanym Chrystusem. Całość okala czarny metalowy płotek. Obok spory głaz narzutowy i słupy elektryczne i telefoniczne.
Kapliczka jest niedawno postawiona i nie występuje na mapach.

Kapliczka przy drogach polnych
 

W polach. Przy leszowej drodze łączącej Sokołów i Suchy Las pośrodku między tymi wsiami stoi ponad pięciometrowy widziany z daleka krzyż na betonowym postumencie i fundamencie z dużych kamieni polnych. Napis głosi „ Któryś za nas cierpiał rany Jezu Chryste zmiłuj się nad nami 1910 rok” Krzyż ten otoczony jest balustradą z lanego żeliwa na której znać już znak czasu. Kapliczka ta choć istnieje już blisko sto lat nie jest naniesiona na wszystkie mapy wojskowe, czy turystyczne. Dopiero dokładne przyjrzenie się pozwala zauważyć prostopadle przecinającą wąską polną drogę na kierunku wschód – zachód, bo krzyż ten stoi na skrzyżowaniu dróg.

ul. Ks. Woźniaka
 

We wsi, także na skrzyżowaniu dróg, blisko zabudowań. Tak jak inne kapliczki w tej wsi nie występuje na mapach. Stojąc przy niej widać na horyzoncie warszawskie drapacze chmur. A wieś jest pełna kontrastów.

Leśna kapliczka Chlebów
 

W lesie koło Chlebowa, przy niebieskim szlaku turystycznym. Tej miejscowości i majątku nie ma przeszło pół wieku. Nazwę Chlebów posiadają działki pracownicze i kroniki policyjne. Zabudowania zburzono. Ziemię w większości zalesiono. Dziś w Lesie Sękocińskim znaleźć Uroczysko Chlebów jest ciężko. Na wydanej w 1998 roku mapie Gminy Michałowice istnieje Leśniczówka Chlebów. Leśnictwo zlikwidowano a na ziemi nie pozostał ślad.

Pozostało jeszcze jedynie kilka przewróconych betonowych slupów zapewne z ogrodzenia majątku.
Na starym drzewie przy drodze wisi skromna kapliczka. Drzewo leciwe, znaki na nim mówią o przeznaczeniu do wycięcia.

REGUŁY

Al. Powstańców Warszawy
 

Kapliczka położona blisko torów kolejki WKD i Al. Powstańców Warszawy.

Tuż przy drodze do Pęcic i stacji WKD Reguły stoi strojna i barwna kapliczka. Od płotka do zwieńczenia krzyża napięte są niczym namiot kolorowe kokardy dekorujące kapliczkę.
„ Na podziękowanie Bogu za ocalenie wsi i jej mieszkańców od zagłady w czasie wojny światowej i okupacji hitlerowskiej w latach 1939-1945 oraz na uproszenie Chrystusa Pana i Matki Bożej jako królowej pokoju o stały spokój mieszkańcy gromady Reguły w 3-cią rocznicę zwycięskiego zakończenia wojny jako votum tą pamiątkę stawiają 1948 r.”

„ Od głodu ognia i wojny zachowaj nas panie” W kamienie polne i głazy służące do budowy kapliczki wstawiono łuski pocisków artyleryjskich będących czymś normalnym w tych powojennych czasach. Płotek otacza ogródek wielkości 4x4 m. Kapliczka niewysoka około 3,5 m widoczna z drogi i wagonów kolejki.
 

ul. Wiejska
 

Kapliczka z czerwonej cegły w Regułach przy ul. Wiejskiej. Niewiele o niej wiadomo. Bez jakichkolwiek napisów.

W gminie Michałowice w parafii Komorów.

KOMORÓW

ul. Marii Dąbrowskiej
 

Na wschodnim końcu ulicy Marii Dąbrowskiej. Na końcu dwu alei lipowych, z boku alei kasztanowej. Tuż przy domach robotników rolnych. Bezdzietne małżeństwo postawiło pomnik Maryi w niebieskiej sukni z dzieciątkiem Jezus. Trzy duże kamienie polne są cokołem tego pomnika. Najszerszy leży na ziemi. Długi stojący jako cokół i trzeci rzeźbiony pod stopami figury. Na górze napis „Pod Twoją obronę uciekamy się Święta Boża Rodzicielko”. Z boku na dolnym kamieniu napis „ W hołdzie Najświętszej Pannie ufundowali 1922 r. Maria i Józef”. Prawdopodobnie fundatorami w/w figury byli właściciele majątku Komorów Maria i Józef Markowiczowie. Dziś w domu właścicieli tego majątku mieści się sanatorium dla nerwowo chorych. Cała kapliczka otoczona jest obramowaniem z piaskowca. Przy drzewie stoi ławeczka z bloków granitowych. Kapliczka przeszła gruntowny remont jesienią 2005 roku.

Druga nieodległa kapliczka za Utratą w parku sanatoryjnym. Prawdopodobnie miejsce rozstrzelania dwu powstańców w 1944 roku. Po niemieckiej akcji w Pęcicach. Oznaczony na mapach.

W parafii Pęcice lecz w gminie Nadarzyn.

WYPĘDY
 

Wypędy w centrum
 

W środku wsi na zakręcie. Pomnik Marii ( kiedyś niebieskiej chuście) stojącej na wężach. W dużym ogródku stoi niewysoka kapliczka z napisem „ O Marjo bez grzechu poczęta módl się za nami którzy się do ciebie uciekamy 1908 r. MD”

Na przypadającą w tym roku setną rocznice postawienia kapliczki została ona odrestaurowana.
 

Wypędy gmina Raszyn
 

Przy wjeździe od strony Sokołowa na ul. Wspólnej. Krzyż metalowy z napisem „ Dobrowolna ofiara na podziękowanie Panu Bogu za niedopuszczenie do naszej wsi pomoru 1894 r.” Krzyż na zielonym postumencie około trzy i pół metra wysoki. Nowy parkan ze stali zbrojonej. Okoliczni mieszkańcy złożyli wniosek o odnowienie kapliczki.

Krzyż na granicy parafii
 

Krzyż drewniany na skraju zasięgu parafii Pęcickiej w środku wsi przy ulicy Wspólnej. Otoczony tujami.
Wyryty napis na ramionach krzyża „Od powietrza, głodu, ognia i wojny zachowaj nas panie”.
 

WOLICA

Przy trasie katowickiej
 

Jadąc od Janek w kierunku Nadarzyna na początku Wolicy w gminie Nadarzyn przy drodze kiedyś zwanej „Gierkówką” stoi kapliczka bez dat i jakichkolwiek napisów. Może podobnie jak sąsiednie kapliczki liczyć około stu lat.

ul. Centralna

 

Przy Mszczonowskiej róg ul. Centralnej. Czterookienna. Od frontu za szybą stoją figurki Matki Boskiej i Chrystusa.

Nad oknem portret Jana Pawła II. W przeciwległym oknie figura Matki Boskiej. W bocznym oknie rzeźba św. Franciszka. Po jakimś remoncie zatynkowano wszelkie daty i napisy.