Konstytucja szwajcarska.pdf

Konstytucja Federalna Konfederacji Szwajcarskiej

z 18 kwietnia 1999 r. [1]

Preambuła

Tytuł I (art.1-6) Postanowienia ogólne

Tytuł II (art.7-41) Prawa podstawowe, prawa obywatelskie i cele socjalne

Tytuł

pis

treści:

III

(art.44-135)

Federacja,

kantony

gminy

Tytuł

(art.134-142)

Naród

kantony

Tytuł

(art.143-191)

Władze

federalne

Tytuł VI (art.192-196) Zmiana Konstytucji Federalnej i przepisy przejściowe

Zgromadzenie Federalne Konfederacji Szwajcarskiej, po zaznajomieniu się z orędziem

Rady Federalnej z dnia 20 listopada 1996 r., uchwala: [2]

Konstytucję Federalną Konfederacji Szwajcarskiej z 18 kwietnia 1999 r. [3]

Preambuła

W imię Boga Wszechmogącego!

Szwajcarski naród i kantony,

w poczuciu odpowiedzialności wobec Dzieła Stworzenia,

w dążeniu do odnowienia Federacji, przez wzmocnienie wolności i demokracji,

niezawisłości i pokoju, w duchu solidarności i otwartości wobec świata,

zdecydowani żyć w jedności, we wzajemnej życzliwości i poszanowaniu ich różnorodności,

świadomi wspólnych osiągnięć i odpowiedzialności wobec przyszłych pokoleń,

pewni, że wolny jest tylko ten, kto korzysta ze swej wolności i że siłę narodu mierzy się

dobrem słabych,

ustanawiają niniejszą Konstytucję [4] :

Tytuł

Postanowienia ogólne

Artykuł 1 Konfederacja Szwajcarska

Naród szwajcarski i kantony Zurych, Berno, Lucerna, Uri, Szwyz, Obwalden i Nidwalden,

Glarus, Zug, Freiburg, Solura, Bazylea-miasto i Bazylea-okręg [5] , Szafuza, Appenzell-

Ausserrhoden i Appenzell-Innerrhoden, St. Gallen, Gryzonia, Argowia, Turgowia, Tessin,

Waadt, Wallis, Neuenburg, Genewa i Jura tworzą Konfederację Szwajcarską.

Artykuł 2 Cel

1. Konfederacja Szwajcarska chroni wolność i prawa narodu oraz strzeże niezawisłości i

bezpieczeństwa kraju.

2. Wspiera ogólny dobrobyt, trwały rozwój, wewnętrzną spoistość oraz kulturalną

różnorodność kraju.

3. Troszczy się o jak największą równość szans obywatelek i obywateli.

4. Angażuje się na rzecz trwałego zachowania naturalnych warunków życia oraz

pokojowego i sprawiedliwego międzynarodowego porządku.

Artykuł 3 Kantony

Kantony są suwerenne, o ile ich suwerenność nie została ograniczona przez Konstytucję

Federalną; wykonują te wszystkie prawa, które nie zostały przekazane Federacji.

Artykuł 4 Języki narodowe

Językami narodowymi są niemiecki, francuski, włoski i retoromański.

Artykuł 5 Zasady praworządnego działania państwa

1. Podstawę i granicę działalności państwowej stanowi prawo.

2. Działalność państwa leży w interesie publicznym i jest proporcjonalna do celu.

3. Organy państwowe i osoby prywatne działają w dobrej wierze [6] .

4. Federacja i kantony przestrzegają prawa międzynarodowego.

Racjonalista.pl

Strona 1 z 12

Artykuł 6 Odpowiedzialność osobista i społeczna

Każdy ponosi odpowiedzialność za siebie i przyczynia się wedle własnych sił do

wykonywania zadań państwa i społeczeństwa.

Tytuł 2

Prawa podstawowe, prawa obywatelskie i cele socjalne

Rozdział 1

Prawa podstawowe

Artykuł 7 Godność człowieka

Godność człowieka należy szanować i chronić.

Artykuł 8 Równość wobec prawa

1. Wszyscy są równi wobec prawa.

2. Nikt nie może być dyskryminowany, zwłaszcza ze względu na pochodzenie, rasę, płeć,

wiek, język, pozycję społeczną, sposób życia, religijne, światopoglądowe bądź polityczne

przekonania albo z powodu ograniczenia jego fizycznej, umysłowej czy psychicznej sprawności.

3. Mężczyzna i kobieta są równouprawnieni. Ustawa troszczy się o ich prawne i

rzeczywiste równouprawnienie, przede wszystkim w rodzinie, w kształceniu i w pracy.

Mężczyzna i kobieta mają prawo do równego wynagrodzenia za taką samą pracę.

4. Ustawa określi środki na wyeliminowanie pokrzywdzenia osób niepełnosprawnych.

Artykuł 9 Ochrona przed samowolą i przestrzeganie dobrej wiary

Każdy ma prawo do traktowania go przez państwowe organy bez arbitralności i w dobrej

wierze.

Artykuł 10 Prawo do życia i wolności osobistej

1. Każdy człowiek ma prawo do życia. Kara śmierci jest zakazana.

2. Każdy człowiek ma prawo do wolności osobistej, a zwłaszcza do fizycznej i psychicznej

nietykalności i swobody przemieszczania się.

3. Tortury oraz wszelkie inne tego rodzaju okrutne, nieludzkie lub poniżające traktowanie

albo karanie są zakazane.

Artykuł 11 Ochrona dzieci i młodzieży

1. Dzieci i młodzież mają prawo do szczególnej ochrony ich nietykalności i popierania ich

rozwoju.

2. Swoje prawa wykonują w zakresie swej zdolności do samodzielnego rozeznania.

Artykuł 12 Prawo do pomocy w trudnych sytuacjach

Kto popada w trudną sytuację i nie jest w stanie zatroszczyć się o siebie, ma prawo do

pomocy i opieki oraz do środków, które są niezbędne do zapewnienia egzystencji godnej

człowieka .

Artykuł 13 Ochrona życia prywatnego

1. Każdy ma prawo do poszanowania jego prywatnego i rodzinnego życia, mieszkania

oraz korespondencji i telekomunikowania się.

2. Każdy ma prawo do ochrony przed nadużyciem jego danych osobowych.

Artykuł 14 Prawo do małżeństwa i rodziny

Gwarantuje się prawo do małżeństwa i rodziny.

Artykuł 15 Wolność sumienia i wyznania

1. Gwarantuje się wolność sumienia i wyznania.

2. Każdy ma prawo swobodnie wybierać swoją religię i swoje przekonania

światopoglądowe i wyznawać je indywidualnie lub wspólnie z innymi.

3. Każdy ma prawo wstępowania lub należenia do wspólnoty wyznaniowej i pobierania

nauczania religijnego.

4. Nikt nie może być zmuszany do wstąpienia lub należenia do wspólnoty wyznaniowej,

do wykonywania praktyk religijnych i pobierania nauczania religijnego.

Artykuł 16 Wolność poglądów i informacji

1. Gwarantuje się wolność poglądów i informacji.

2. Każdy ma prawo swoje poglądy swobodnie kształtować oraz bez przeszkód je wyrażać

i rozpowszechniać.

3. Każdy ma prawo swobodnie otrzymywać informacje, pozyskiwać je z powszechnie

dostępnych źródeł oraz rozpowszechniać.

Artykuł 17 Wolność środków przekazu

1. Gwarantuje się wolność prasy, radia, telewizji oraz innych form publicznej

telekomunikacji w rozpowszechnianiu programów i informacji.

2. Cenzura jest zakazana.

3. Gwarantuje się tajemnicę dziennikarską.

Artykuł 18 Wolność języka

Gwarantuje się wolność języka.

Artykuł 19 Prawo do podstawowego nauczania

Gwarantuje się prawo do wystarczającego i bezpłatnego podstawowego nauczania.

Artykuł 20 Wolność nauki

Gwarantuje się wolność nauki i badań naukowych.

Artykuł 21 Wolność twórczości artystycznej

Gwarantuje się wolność twórczości artystycznej.

Artykuł 22 Wolność zgromadzania się

1. Gwarantuje się wolność zgromadzania się.

2. Każdy ma prawo do organizowania zgromadzeń, uczestniczenia w nich lub

powstrzymywania się od nich.

Artykuł 23 Wolność stowarzyszania się

1. Gwarantuje się wolność stowarzyszania się.

2. Każdy ma prawo do tworzenia stowarzyszeń, przystępowania do stowarzyszeń lub

należenia do nich oraz uczestniczenia w działalności stowarzyszeń.

3. Nikt nie może być zmuszany do wstępowania lub należenia do stowarzyszenia.

Artykuł 24 Wolność osiedlania się

1. Szwajcarzy [7] mają prawo osiedlania się w każdym miejscu kraju.

2. Mają oni prawo do opuszczenia Szwajcarii lub wjazdu do Szwajcarii.

Artykuł 25

Ochrona przed wydaleniem, wydaniem lub przymusowym odstawieniem do

granicy [8]

1. Szwajcarzy nie mogą być wydaleni ze Szwajcarii; mogą być wydani obcym władzom

tylko za swoją zgodą.

2. Uchodźcy nie mogą być wydaleni lub wydani do innego państwa, w którym będą

prześladowani.

3. Nikt nie może być wydalony do państwa, w którym grożą mu tortury lub innego

rodzaju okrutne i nieludzkie traktowanie albo ukaranie.

Artykuł 26 Gwarancja własności

1. Gwarantuje się własność.

2. Wywłaszczenia i ograniczenia własności, które dorównują wywłaszczeniu, będą w pełni

wynagrodzone.

Artykuł 27 Wolność gospodarcza

1. Gwarantuje się wolność gospodarczą.

2. Obejmuje ona w szczególności wolny wybór zawodu oraz swobodny dostęp do

działalności zarobkowej w gospodarce prywatnej i jej swobodne wykonywanie.

Artykuł 28 Prawo koalicji

1. Pracobiorcy i pracodawcy, jak i ich organizacje, mają prawo dla ochrony swoich

interesów łączyć się, tworzyć zrzeszenia, przystępować do nich lub pozostawać poza nimi.

2. Spory należy w miarę możliwości rozwiązywać w drodze rokowań lub mediacji.

Racjonalista.pl

Strona 3 z 12

3. Strajk i lokaut są dopuszczalne, jeżeli dotyczą stosunków pracy i nie pozostają w

sprzeczności ze zobowiązaniami do przestrzegania pokoju w czasie obowiązywania zbiorowego

układu pracy i negocjacji rozjemczych.

4. Ustawa może zabronić strajku określonym kategoriom osób.

Artykuł 29 Powszechne gwarancje postępowania

1. Każdy ma prawo w postępowaniu przed sądami i organami administracyjnymi do

równego i sprawiedliwego traktowania, jak również rozpatrzenia jego sprawy w odpowiednim

czasie.

2. Strony mają prawo do wysłuchania przed sądem.

3. Każdy, kto nie dysponuje niezbędnymi środkami, ma prawo do bezpłatnej pomocy

prawnej, jeżeli jego roszczenie nie jest pozbawione szans powodzenia. Ma też prawo do

bezpłatnego zastępstwa prawnego, jeżeli jest to konieczne.

Artykuł 30 Postępowanie sądowe

1. Każdy, którego sprawa musi być rozpatrzona w postępowaniu sądowym, ma prawo do

ustanowionego przez ustawę, właściwego, niezawisłego i bezstronnego sądu. Sądy wyjątkowe

są zabronione.

2. Każdy, przeciwko komu zostanie wniesione powództwo cywilne, ma prawo do tego,

aby sprawa została rozpatrzona przez sąd właściwy dla miejsca jego zamieszkania. Ustawa

może przewidzieć inną właściwość sądu.

3. Rozprawa sądowa i ogłoszenie wyroku odbywa się publicznie. Ustawa może

przewidzieć wyjątki.

Artykuł 31 Pozbawienie wolności

1. Pozbawienie człowieka wolności może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w

ustawie i tylko w sposób przewidziany w ustawie.

2. Każdy, kto został pozbawiony wolności, ma prawo do tego, aby niezwłocznie i w języku

dla niego zrozumiałym, być poinformowanym o podstawach pozbawienia wolności i jego

prawach. Musi mieć możliwość uczynienia użytku ze swoich praw. Ma w szczególności prawo

do powiadomienia swoich najbliższych osób.

3. Każdy, wobec kogo zastosowano areszt śledczy, ma prawo do tego, aby być

niezwłocznie doprowadzonym do sędziego; sędzia rozstrzyga o tym czy utrzymać pozbawienie

wolności, czy zwolnić zatrzymanego. Każdy przebywający w areszcie śledczym ma prawo do

wyroku w odpowiednim terminie.

4. Każdy, kto został pozbawiony wolności nie przez sąd, ma prawo w każdej chwili

odwołać się do sądu. Sąd rozstrzyga, tak szybko, jak to tylko możliwe, o legalności

pozbawienia wolności.

Artykuł 32 Postępowanie karne

1. Każdego uważa się za niewinnego do czasu prawomocnego skazania.

2. Każdy oskarżony ma prawo, aby być możliwie szybko i obszernie poinformowany o

postawionych mu zarzutach. Musi mieć możliwość wykorzystania przysługujących mu praw do

obrony.

3. Każdy skazany ma prawo poddać wyrok kontroli sądu wyższej instancji. Wyłączone są

sprawy, w których Sąd Federalny orzekał jako jedyna instancja.

Artykuł 33 Prawo petycji

1. Każdy ma prawo kierowania petycji do władz; nie może to powodować dla niego

żadnych niekorzystnych skutków.

2. Władze muszą przyjąć petycję do wiadomości.

Artykuł 34 Prawa polityczne

1. Gwarantuje się prawa polityczne.

2. Gwarancja praw politycznych chroni swobodne kształtowanie woli i niesfałszowane

oddanie głosu.

Artykuł 35

Urzeczywistnianie praw podstawowych

1. Prawa podstawowe muszą być urzeczywistniane w całym porządku prawnym.

2. Kto wykonuje zadania państwowe jest związany prawami podstawowymi i

zobowiązany przyczyniać się do ich urzeczywistniania.

3. Władze dbają, aby prawa podstawowe, o ile się do tego nadają, były stosowane także

wobec osób prywatnych.

Artykuł 36 Ograniczenia praw podstawowych

1. Ograniczenia praw podstawowych wymagają podstawy ustawowej. Poważne

ograniczenia muszą być przewidziane w samej ustawie. Wyłączone są przypadki poważnego,

bezpośredniego i nie dającego się inaczej odwrócić niebezpieczeństwa.

2. Ograniczenia praw podstawowych muszą być usprawiedliwione interesem publicznym

bądź ochroną praw podstawowych osób trzecich.

3. Ograniczenia praw podstawowych muszą być proporcjonalne do założonego celu.

4. Istota praw podstawowych jest nienaruszalna.

Rozdział 2

Prawa obywatelskie i prawa polityczne

Artykuł 37 Prawa obywatelskie

1. Obywatelem szwajcarskim jest ten, kto posiada obywatelstwo gminy i kantonu.

2. Nikt nie może być uprzywilejowany lub ograniczany z powodu jego praw

obywatelskich. Wyjątkiem są przepisy dotyczące praw politycznych w gminach obywatelskich i

korporacjach oraz udziału w ich majątku, chyba że ustawodawstwo kantonalne przewiduje

inaczej.

Artykuł 38 Nabycie i utrata praw obywatelskich

1. Federacja określa nabycie i utratę praw obywatelskich przez pochodzenie, małżeństwo

i adopcję. Ponadto określa ona utratę szwajcarskiego obywatelstwa z innych przyczyn oraz

ponowne nabycie obywatelstwa.

2. Wydaje niezbędne przepisy [9] o nadawaniu przez kantony obywatelstwa

cudzoziemcom i wyraża zgodę na nadanie obywatelstwa.

3. Ułatwia nadawanie obywatelstwa dzieciom bezpaństwowcom.

Artykuł 39 Wykonywanie praw politycznych

1. Federacja określa wykonywanie praw politycznych w sprawach federalnych, kantony

określają je w sprawach kantonalnych i komunalnych.

2. Prawa polityczne wykonywane są w miejscu zamieszkania. Federacja i kantony mogą

przewidzieć wyjątki.

3. Nikt nie może wykonywać praw politycznych w więcej niż w jednym kantonie.

4. Kantony mogą przewidzieć, że nowo osiedleni będą mogli korzystać z prawa do

głosowania w sprawach kantonalnych i komunalnych dopiero po okresie wyczekiwania nie

dłuższym niż trzy miesiące po osiedleniu.

Artykuł 40 Szwajcarzy za granicą

1. Federacja popiera wzajemne kontakty między Szwajcarami za granicą i ze Szwajcarią.

Może wspomagać organizacje, które realizują te cele.

2. Wydaje ona przepisy o prawach i obowiązkach Szwajcarów za granicą, zwłaszcza w

odniesieniu do wykonywania praw politycznych w Federacji, wypełniania obowiązków,

świadczenia służby wojskowej lub zastępczej, zapomóg oraz ubezpieczenia społecznego.

Rozdział 3

Cele socjalne

Artykuł 41

1. Federacja i kantony w uzupełnieniu osobistej odpowiedzialności i indywidualnej

inicjatywy angażują się, aby:

a. każdy korzystał z socjalnego bezpieczeństwa;

b. każdy otrzymał niezbędną opiekę zdrowotną;

c. rodziny jako wspólnoty dorosłych i dzieci były chronione i wspierane;

d. zdolni do pracy mogli pokryć koszty utrzymania z pracy na odpowiednich warunkach;

e. poszukujący mieszkań dla siebie i swych rodzin mogli znaleźć odpowiednie mieszkanie

na możliwych do udźwignięcia warunkach;

Racjonalista.pl

Strona 5 z 12

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: