slowniczek_poligrafia.pdf

idea druk

drukarnia internetowa

http://www.idea-druk.pl

Podręczny słowniczek

terminów używanych w poligraii

1+0 lub 1/0 itp. - wykorzystywane w poligraii oznaczenie rodzaju wykonywanego zadruku. „1+0”

lub „1/0” oznacza jednostronny zadruk farbą w jednym kolorze (procesowym lub spotowym). „1+1” lub

„1/1” oznacza obustronny zadruk farbą w jednym kolorze (procesowym lub spotowym). Na każdej stro-

nie może zostać wykorzystany inny kolor, musi on być jednak dokładnie określony. W poligraii występu-

ją różne koniguracje oznaczenia wykonywanego zadruku, np. 4+2, 5+1, 4+5 itd. Poniżej przytoczymy

najczęściej wykorzystywane w poligraii oznaczenia zadruku:

- 4+0 lub 4/0 - pełnokolorowy (farbami procesowymi) zadruk jednostronny,

- 4+4 lub 4/4 - pełnokolorowy (farbami procesowymi) zadruk obustronny,

- 1+0 lub 1/0 - jednokolorowy zadruk jednostronny,

- 1+1 lub 1/1 - jednokolorowy zadruk obustronny (każda strona może być zadrukowana innym kolorem) ,

- 4+1 lub 4/1 - awers pełnokolorwy (farbami procesowymi) , rewers jednokolorowy

Patrz również “zadruk”.

Apla - powierzchnia pokryta dowolnym kolorem (farbą) o 100% nasyceniu. Inaczej pełne krycie po-

wierzchni kolorem (farbą).

Artefakt - wady w obrazie rastrowym spowodowane zastosowaniem algorytmów stratnej kompresji.

Barwa czarna - w poligrai do uzyskania czarnej barwy stosuje sie czarną farbę (oznaczenie „K”

w podstawowej drukarskiej skali barwnej CMYK). Jednak chcąc uzyskać w pełni nasyconą czarną aplę

(krycie większej powierzchni, np. tło ulotki) należy dosycic 100% kolor czarny pozostałymi kolorami tria-

dy (czyli CMY). Stopień dosycenia zależy od wykorzystywanych farb i maszyny, na której wykonywany

będzie druk. Kolor 100% czerni CMYK (czyli C0 M0 Y0 K100) wykorzystuje się w praktyce do elementów

delikatnych (tj. tekstów, elementów dekoracyjnych itp.), które mają zostać wydrukowane jako czarne.

Barwy podstawowe - minimalne zestawy kolorów, które łączone umożliwiają uzyskanie dowol-

nych kolorów z podanego zakresu. W poligraii to CMY (Cyan, Magenta, Yellow). Patrz również „CMYK”.

Bigowanie - proces introligatorski polegający na odciskaniu (wgniataniu) rowków w materiale, np. pa-

pierze lub kartonie, w celu ułatwienia jego złamywania (składane opakowania kartonowe, okładki ksią-

żek w oprawie klejonej itp.) lub w celu dekoracyjnym. Bigowanie nie jest tożsame ze składaniem.

CMYK - zestaw czterech podstawowych kolorów farb drukarskich stosowanych powszechnie w druku ko-

lorowym w poligraii i metodach pokrewnych (atramenty, tonery i inne materiały barwiące w drukarkach

komputerowych, kserokopiarkach itp.). Na zestaw tych kolorów mówi się również barwy procesowe lub

kolory triadowe (kolor i barwa w jęz. polskim to synonimy). CMYK to jednocześnie jedna z przestrzeni

barw w pracy z graiką komputerową.

Cromalin - nazwa handlowa systemu prób koloru należąca do irmy DuPont. Istnieją dwie odmiany

tego systemu: odbitki analogowe, naświetlane przy użyciu klisz, oraz wydruki cyfrowe. Firma DuPont

była prekursorem prób koloru dla poligraii, stąd do dziś zachowało się potoczne, błędne nazywanie prób

innych producentów również „kromalinami”. Patrz również „próba koloru”.

CtP (ang. Computer-to-Plate co można tłumaczyć: „z komputera na płytę”) - to jedna z podstawo-

wych metod tworzenia formy drukowej. Polega na bezpośrednim naświetlaniu form drukowych (płyt off-

setowych lub leksograicznych) z plików postscriptowych. Efektem końcowym jest uzyskanie formy dru-

kowej. Zaletą tej technologii jest maksymalna dokładność wszystkich parametrów zarówno związanych

z jakością plamki rastra jak i montażu. Niewątpliwą zaletą jest również skrócenie całego cyklu przygo-

towania formy drukowej, jak i jej narządu (montażu na maszynę i regulacji maszyny).

CtPress (ang. Computer-to-Press co można tłumaczyć: „od komputera do maszyny offsetowej”) - to

ogólna nazwa technologii przygotowywania form drukowych w typowym druku offsetowym, w których

naniesienie obrazu drukowego na formę następuje bezpośrednio na maszynie drukarskiej w miejscu,

z którego rozpoczyna się druk i odbywa się to tylko jeden raz przed rozpoczęciem druku.

Czcionka (ang. font ) - zapis kroju pisma w postaci cyfrowej. Kompletny zestaw wszystkich znaków

zawartych w danym kroju pisma.

Densytometr - urządzenie fotoelektryczne służące do pomiaru gęstości optycznej materiałów prze-

zroczystych i nieprzezroczystych (w poligraii służy do pomiaru gęstości optycznej farby).

DPI (ang. dots per inch co tłumaczy się na „liczba plamek na cal”) - jednostka stosowana do okre-

ślenia rozdzielczości urządzeń. Pojęcie to jest bardzo rozpowszechnione i często stosowane także jako

potoczny zamiennik określeń pokrewnych: ppi ( pixels per inch – pikseli na cal) czyli jednostek rozdziel-

czości obrazów bitmapowych oraz spi ( samples per inch – próbek na cal) czyli jednostek rozdzielczości

skanerów. Patrz również „PPI”.

Falcowanie (złamywanie) - składanie arkusza papieru w dowolnych proporcjach i na różne sposoby

(w różnych kierunkach), w celu osiągnięcia docelowego formatu i liczby stron składki. Każde miejsce za-

ginania arkusza to falc (złam) i po złożeniu tworzy nową krawędź.

Filtr soczewki (ang. lens ) - zestaw iltrów znajdujących się w programach marki Corel. Umożliwiają

one bardzo różne zniekształcanie obrazu i nadawanie efektów (np. efekty przezroczystości czy cienia).

Niestety nie są one dobrze interpretowane przez PostScript i bardzo często powodują niepożądane efek-

ty uboczne (np. rasteryzacja obiektów znajdujących się na niższych warstwach). W celu poprawnego

zinterpretowania elementu, na którym zastosowano iltr soczewki, należy zamienić go w mapę bitową.

Format arkusza - to standardowe rozmiary arkusza papieru stosowane powszechnie w drukarniach

i rysunku technicznym. Po więcej informacji zapraszamy na stronę:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Format_arkusza

Format brutto - są to wymiary, jakie musi posiadać projekt do publikacji poligraicznej z dodanymi

spadami. Patrz również „spady”.

Format netto - są to wymiary, jakie będzie miał gotowy produkt po zakończeniu procesu produkcji

(druku i obróbce introligatorskiej).

Gęstość optyczna - parametr opisujący stopień krycia dowolnego podłoża. W poligraii parametr

ten określa stopień pokrycia podłoża drukowego farbą.

Ghostscript - interpreter języków PostScript (PS) oraz Portable Document Format (PDF), który umoż-

liwia ich konwersję na wiele formatów, m.in.: .bmp, .eps, .jpeg, .tiff, .png, PCL-XL (PCL 6) itp. Dzięki

temu na przykład możliwy jest podgląd dokumentów zapisanych w formatach PostScript lub PDF na ekra-

nie komputera lub ich wydruk na drukarkach bez interpreterów tych języków.

Gradient (przejście tonalne) - rozwiązanie stosowane w graice komputerowej polegające na wy-

pełnieniu określonego obszaru płynnym przejściem tonalnym pomiędzy co najmniej dwoma kolorami.

Kształt tego wypełnienia może być rozmaity: począwszy od prostego równomiernego przejścia pomię-

dzy przeciwnymi bokami prostokąta, a skończywszy na przejściu wzdłuż linii krzywej, rozchodzeniu się

promienistym itp.

Graika rastrowa - reprezentacja obrazu za pomocą pionowo-poziomej siatki odpowiednio koloro-

wanych pikseli na monitorze komputera, drukarce lub innym urządzeniu wyjściowym. Zdjęcie z aparatu

cyfrowego jest graiką typu rastrowego. Wielkość obrazka rastrowego nie może zostać zwiększona bez

zmniejszenia jego ostrości. Graika rastrowa jest bardzo użyteczna do zapisywania zdjęć i realistycz-

nych obrazów.

Graika wektorowa - rodzaj graiki komputerowej, w której obraz opisany jest za pomocą igur

geometrycznych umiejscowionych w matematycznie zdeiniowanym układzie współrzędnych. Graika

wektorowa jest graiką w pełni skalowalną, co oznacza, iż obrazy wektorowe można nieograniczenie po-

większać oraz zmieniać ich proporcje bez uszczerbku na jakości.

Gramatura papieru - masa 1m² wyrobu papierniczego wyrażona w gramach. Gramaturę oznacza

się jednostką g/m². Pośrednio parametr ten przekłada się na grubość papieru: najczęściej papier o gra-

maturze 100 g/m² jest grubości 0,1 mm (z dokładnością ok. 20%).

Impozycja (również montaż) - zaprojektowanie w programie DTP obrazu całego arkusza drukowego.

Może to być zarówno praca wieloużytkowa, jak i układ stron składki.

Kąty rastra - jeden z parametrów rastra klasycznego w druku tonalnym (zarówno jedno-,jak i wielo-

kolorowym). Oznacza on kierunek położenia rzędów plamek rastra. W druku jednokolorowym kąt rastra

wpływa na wyrazistość reprodukcji, w wielokolorowym zaś kąty te mają zasadniczy wpływ na uniknięcie

efektu mory.

Kerning - regulowanie odległości pomiędzy konkretnymi parami znaków w danym kroju pisma i jego

odmianie. Określane w ten sposób są nie tylko odstępy pomiędzy literami, ale także pozostałymi znaka-

mi (np. litera-cyfra, cyfra-cyfra, cyfra-znak interpunkcyjny).

Kolory dodatkowe (kolory spotowe) - kolory farb drukowych będące uzupełnieniem kolorów farb

procesowych (np. CMYK). Mogą być wykonane na podstawie wzorników barw np. PANTONE lub barwy in-

dywidualnie wskazanej przez zamawiającego. Wszystkie farby poza farbami procesowymi określa się

mianem farb spotowych.

Lakierowanie druku - pokrywanie lakierem druku, to jeden ze sposobów uszlachetniania dru-

ku, czyli podnoszenia jakości lub atrakcyjności podłoża drukowego zazwyczaj pokrytego farbą druko-

wą. Inne cele lakierowania zadrukowanego podłoża to zabezpieczenie zadrukowanej powierzchni przed

ścieraniem się farby, zmiana wyglądu naniesionej farby drukowej (np. dodatkowy połysk lub zmatowie-

nie druku).

Liniatura rastra - jest to jeden z najważniejszych parametrów określających budowę rastra drukar-

skiego. W rastrze amplitudowym liniatura jest parametrem mówiącym ile rzędów kropek (lub linii) ułożo-

nych równolegle względem siebie przypada na jednostkę długości. Liniaturę wyraża się w liniach na cal

- lpi ( lines per inch ). Im wyższa liniatura, tym drobniejsze są kropki rastra (i jest ich więcej), a więc tym

więcej szczegółów może zawierać drukowany obraz. Jednak zbyt wysoka liniatura w stosunku do możli-

wości urządzenia drukującego może spowodować, że najmniejsze kropki (lub fragmenty linii) mogą się nie

zreprodukować, a więc najjaśniejsze miejsca pozostaną niezadrukowane, i podobnie - największe kropki

(lub fragmenty linii) mogą ulec „zalaniu” do jednolitej płaszczyzny, niwelując szczegóły w najciemniej-

szych partiach obrazu. Typowe wartości liniatury dla papierów powlekanych to 150 lpi. Daje to możliwość

druku z kropkami rastra nierozpoznawalnymi dla przeciętnego człowieka. W przypadku papieru gazeto-

wego jest to obecnie wartość na poziomie 115 lpi, co daje jednak pewien dyskomfort przy oglądaniu. Dla

druków bardzo wysokiej jakości (np. wydawnictwa albumowe, znaczki pocztowe itp.) stosuje się także

wyższe liniatury. Liniatura rzędu 150-175 lpi jest wartością graniczną dla maszyn drukarskich z nawilża-

niem wodnym, wyższe liniatury drukuje się na maszynach z nawilżaniem alkoholowym.

Łamanie tekstu - jest to tworzenie obrazu kolumny poprzez nadanie surowej zawartości tekstowej

cech tekstu sformatowanego oraz połączenie tekstu z graiką.

Matryca - to ogólne określenie formy do wykonywania kopii. W druku (zarówno w graice warsztatowej

jak i poligraii) matryca jest formą służącą m.in. do powielania odbitek, a nosi nazwę formy drukowej.

Nadrukowanie (ang. overprint ) - atrybut nadawany elementom graicznym (a w zasadzie barwie

danego elementu). Kolor opisany tym atrybutem będzie nadrukowany na każdym innym kolorze (bez

stosownego wybrania). Niewłaściwe wykorzystanie atrybutu nadrukowania może doprowadzić do niepo-

żądanych efektów ubocznych w produkcji poligraicznej. Nadrukowany powinien być tylko kolor czar-

ny w polach 100% krycia (aplach) i tylko wtedy, kiedy znajduje się na jakimś tle (np. czarny kolor tekstu

znajdującego się na białym tle nie musi być nadrukowywany, ale jeżeli pod tekstem znajduje się zdję-

cia należy ustawić atrybut nadrukowania).

Nakład - ilość jednakowych kopii publikacji.

Naświetlarka - urządzenie wykorzystywane w poligraii do nanoszenia metodą optyczną obrazu druko-

wego bezpośrednio na formę drukową lub na formę kopiową służącą później do wykonania formy drukowej.

Odbitka - wynik procesu powielania obrazu z formy drukowej na podłożu. Inaczej jedna kopia druku.

Offset - przemysłowa odmiana druku płaskiego, w której obraz przenoszony jest z płaskiej formy dru-

kowej na podłoże drukowe (np. papier) za pośrednictwem cylindra obciągniętego gumą, (tzw. obciągu).

Offset jest obecnie jedną z najpopularniejszych technik druku.

Pagina, Paginacja - w poligraii to liczba wskazująca kolejny numer stronicy lub czynność polega-

jąca na odpowiedniej numeracji stron publikacji.

PANTONE - amerykańska korporacja znana z produkcji systemów używanych w przemyśle poligraicz-

nym. PANTONE opracowała i wydała swoją unikatową skalę kolorów, która stanowi wzorzec barw nazwa-

ny Skalą PANTONE.

Papier - spilśniona na sicie masa włóknista pochodzenia organicznego wytwarzana poprzez ułożenie

na sicie (w procesie lokulacji) włókien. Papier jest wytwarzany w formie arkuszy lub wstęgi nawijanej

w zwoje. Po uformowaniu masy na sicie jest odwadniany, prasowany, suszony i gładzony w podzielonych

etapach ciągłego procesu wytwarzania.

Paser - element graiczny umieszczany poza formatem netto publikacji poligraicznej, służący jako

„celownik” w druku barwnym do dokładnego nanoszenia obrazu drukowego kolejnymi farbami drukowy-

mi w to samo miejsce.

PDF - format plików służący do prezentacji, przenoszenia i drukowania treści tekstowo-graicznych,

stworzony i promowany przez irmę Adobe Systems. Język opisu pliku PDF jest okrojoną wersją języka

programowania PostScript wzbogaconą o elementy hipertekstowe.

Piksel - najmniejszy jednolity (przedstawiający konkretny kolor) element obrazu wyświetlanego na ekra-

nie (monitora komputerowego, telewizora itp.), drukowanego (dotyczy technologii druku punktowego)

lub uzyskiwanego za pomocą urządzeń przetwarzania obrazu (aparat cyfrowy, skaner).

Plik kompozytowy - jest to plik produkcyjny nierozseparowany (nie rozdzielony na poszczególne

kolory CMYK). Inaczej można określić go jako plik z widoczną pełną paletą wykorzystanych w projekcie

kolorów. Patrz również „separacja”.

Plik otwarty - to termin określający plik z programu zapisany w jego natywnym formacie (np. .psd

dla programu Adobe Photoshop, .indd dla programu Adobe InDesign czy .cdr dla programu CorelDRAW).

Jako plik otwarty można określać również „paczkę” czyli sam plik z zapisanym projektem graicznym

wraz z plikami wszystkich wykorzystanych czcionek, umieszczoną graiką itd. Służy do wygenerowania

poprawnego pliku postscript’owego.

Plik poglądowy - skompresowany, przygotowany najczęściej w rozdzielczości ekranowej, plik słu-

żący jedynie do sprawdzenia wizualnej poprawności pliku źródłowego (otwartego bądź zamkniętego).

Nie wyznacza on ani kolorystyki docelowej pracy, ani jakości końcowego produktu. Jako taki NIE jest

stosowany w procesie produkcyjnym jedynie przy weryikacji poprawności pliku źródłowego.

Plik produkcyjny - wygenerowany przez RIP plik rozseparowany z siatką rastra. Pliki produkcyj-

ne generowane są z plików postscript’owych przygotowanych wg. konkretnej specyikacji technicznej.

Plik zamknięty - praca wydrukowana do pliku postscript’owego. W praktyce oznacza pracę zapisaną

w pliku, w którym nie można lub nie powinno się wprowadzać już żadnych zmian. Ewentualne zmiany, ko-

rekty itp. powinny zostać wprowadzone w pliku otwartym.

Podłoże drukowe - wszelkiego rodzaju materiały, na których dokonywany jest druk.

PostScript - uniwersalny język opisu strony opracowany przez irmę Adobe Systems, będący obecnie

standardem w zastosowaniach poligraicznych.

PPI (ang. pixels per inch ) - liczba pikseli przypadająca na cal długości. Jednostka stosowana do okre-

ślania rozdzielczości obrazów bitmapowych. Przy określaniu rozdzielczości obrazów często zamiast jed-

nostki ppi mylnie używa się określenia dpi ( dots per inch - plamek na cal), które odnosi się do rozdziel-

czości urządzeń drukujących lub naświetlających. W zależności od urządzenia wyjściowego przyjęto

następujące wartości ppi, uznawane za wystarczające dla uzyskania płynnego, niepostrzępionego obra-

zu: 72 ppi - obrazy wyświetlane na monitorach i wyświetlaczach, 150-200 ppi - wydruki średniej jako-

ści na drukarkach domowych i biurowych, 300 ppi - wydruki o jakości fotograicznej, obrazy przezna-

czone do druku offsetowego.

Prepress-press-postpress - fazy produkcyjne wyrobów poligraicznych. Przed nimi znajduje się

przygotowanie materiałów przez autorów, natomiast po nich następuje dystrybucja gotowych wyrobów.

Prepress (studio DTP oraz naświetlanie form kopiowych i form drukowych), press (drukarnia), postpress

(introligatornia, procesy wykończeniowe).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: