Ustawa z dnia 26 września 1997 w sprawie ogólnych przepisów BHP ze zmianami.PDF

(4276 KB) Pobierz
46345666 UNPDF
5
ROZPORZADZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ
z dnia 26 wrzesnia 1997 r.
w sprawie ogólnych przepisów bezpieczenstwa i higieny pracy.
(Dz. U. Nr 129, poz. 844; zm.: Dz. U. z 2002 r. Nr91, poz. 811)
Na podstawie art. 23i5 § 1 Kodeksu pracy zarzadza sie, co nastepuje:
DZIAL I
Przepisy wstepne
§ 1. 1. Rozporzadzenie okresla ogólnie obowiazujace przepisy bezpieczenstwa i higie-
ny pracy w zakladach pracy, w szczególnosci dotyczace:
1) obiektów budowlanych, pomieszczen pracy i terenu zakladów pracy,
2) procesów pracy,
3) pomieszczen i urzadzen higienicznosanitarnych.
2. Przepisy rozporzadzenia nie dotycza srodków transportu kolejowego, lotniczego,
morskiego i wodnego sródladowego.
§ 2. Ilekroc w rozporzadzeniu jest mowa o:
1) "oslonie" - rozumie sie przez to element lub zestaw elementów konstrukcyjnych slu-
zacy do ochrony czlowieka przed niebezpiecznymi lub uciazliwymi wplywami pracu-
jacych czesci, mechanizmów i ukladów roboczych maszyny lub innego urzadzenia
technicznego,
2) "pomieszczeniach higienicznosanitarnych" - rozumie sie przez to szatnie, umywal-
nie, pomieszczenia z natryskami, pomieszczenia higieny osobistej kobiet 1, ustepy,
palarnie, jadalnie, z wyjatkiem stolówek, pomieszczenia do ogrzewania sie pracowni-
ków oraz pomieszczenia do prania, odkazania, suszenia i odpylania odziezy roboczej
lub ochronnej,
3) "pomieszczeniu pracy" - rozumie sie przez to pomieszczenie przeznaczone na po-
byt pracowników, w którym wykonywana jest praca. Nie uwaza sie za przeznaczone
na pobyt pracowników pomieszczen, w których:
a) laczny czas przebywania tych samych pracowników w ciagu jednej zmiany ro-
boczej jest krótszy niz 2 godziny, a wykonywane czynnosci maja charakter doryw-
czy badz praca polega na krótkotrwalym przebywaniu zwiazanym z dozorem lub
konserwacja urzadzen albo utrzymaniem czystosci i porzadku,
aj 2 laczny czas przebywania tych samych pracowników w ciagu jednej zmiany
roboczej jest krótszy niz 2 godziny, a wykonywane czynnosci maja charakter do-
rywczy badz praca polega na krótkotrwalym przebywaniu zwiazanym z dozorem
albo konserwacja urzadzen lub utrzymaniem czystosci i porzadku,
b) maja miejsce procesy technologiczne nie pozwalajace na zapewnienie odpowied-
nich warunków przebywania pracowników w celu ich obslugi, bez zastosowania
Zostana skreslone z dniem 29 czerwca 2003 r. Por. § 1 pkt 1 lit. a) i § 3 rozporzadzenia MPiPS z dnia
11 czerwca 2002 r. zmieniajacego rozporzadzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczenstwa
. i higieny pracy (Dz. U. Nr 91, poz. 811).
~ W brzmieniu obowiazujacym od dnia 29 czerwca 2003 r. Por. § 1 pkt 1 lit. b) i § 3 rozporzadzenia jak
w przypisie 1.
46345666.002.png
6
srodków ochrony indywidualnej i zachowania specjalnego rezimu organizacji pra-
cy,
c) jest prowadzona hodowla roslin lub zwierzat. niezaleznie od czasu przebywania
w nich pracowników zajmujacych sie obsluga,
4) "pomieszczeniu stalej pracy" - rozumie sie przez to pomieszczenie pracy, w którym
laczny czas przebywania tego samego pracownika w ciagu jednej doby przekracza
4 godziny,
5) "pomieszczeniu czasowej pracy" - rozumie sie przez to pomieszczenie pracy,
w którym laczny czas przebywania tego samego pracownika w ciagu jednej doby
trwa od 2 do 4 godzin,
6) "przepisach techniczno-budowlanych" - rozumie sie przez to przepisy ustawy -
Prawo budowlane oraz aktów wykonawczych do tej ustawy,
7) "ryzyku zawodowym" - rozumie sie przez to prawdopodobienstwo wystapienia nie-
pozadanych zdarzen zwiazanych z wykonywana praca, powodujacych straty,
w szczególnosci wystapienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych
w wyniku zagrozen zawodowych wystepujacych w srodowisku pracy lub sposobu
wykonywania pracy,
7a) 3 "terenie zakladu pracy" - rozumie sie przez to przestrzen wraz z obiektami budow-
lanymi, bedaca w dyspozycji pracodawcy, w której pracodawca organizuje miejsca
pracy,
7b) 3 "miejscu pracy" - rozumie sie przez to miejsce wyznaczone przez pracodawce, do
którego pracownik ma dostep w zwiazku z wykonywaniem pracy,
8) "stanowisku pracy" - rozumie sie przez to przestrzen pracy, wraz z wyposazeniem
w srodki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespól pracowników wykonuje
prace,
9) "srodkach ochrony indywidualnej" - rozumie sie przez to srodki przeznaczone do
ochrony czlowieka przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami wystepujacymi
pojedynczo lub lacznie w srodowisku pracy. Do srodków ochrony indywidualnej zali-
cza sie odziez ochronna oraz srodki ochrony: konczyn dolnych i górnych, glowy, twa-
rzy i oczu, ukladu oddechowego, sluchu, sprzet chroniacy przed upadkiem praco-
wnika z wysokosci oraz srodki izolujace caly organizm,
9) 4 "srodkach ochrony indywidualnej" - rozumie sie przez to wszelkie srodki noszone
lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub wieksza liczba
zagrozen zwiazanych z wystepowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników
w srodowisku pracy, w tym równiez wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do
tego celu. 00 srodków ochrony indywidualnej nie zalicza sie:
- zwyklej odziezy roboczej i mundurów, które nie sa specjalnie przeznaczone do za-
pewnienia bezpieczenstwa i ochrony zdrowia pracownika,
- srodków ochrony indywidualnej uzywanych przez wojsko, Policje i inne sluzby
utrzymania porzadku publicznego,
- wyposazenia stosowanego przez sluzby pierwszej pomocy i ratownicze,
- srodków ochrony indywidualnej stosowanych na podstawie przepisów Prawa o ru-
chu drogowym,
- wyposazenia sportowego,
- srodków sluzacych do samoobrony lub do odstraszania,
- przenosnych urzadzen do wykrywania oraz sygnalizowania zagrozen i naruszania
3 Zostanie dodany z dniem 29 czerwca 2003 r. Por. § 1 pkt 1 lit. c) i § 3 rozporzadzenia jak w przypisie 1.
4 W brzmieniu obowiazujacym od dnia 29 czerwca 2003 r. Por. § 1 pkt 1 lit. d) i § 3 rozporzadzenia jak
w przypisie 1.
46345666.003.png
7
porzadku publicznego,
10) "srodkach ochrony zbiorowej" - rozumie sie przez to srodki przeznaczone do jedno-
czesnej ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób, przed niebezpiecznymi
i szkodliwymi czynnikami wystepujacymi pojedynczo lub lacznie w srodowisku pracy,
bedace rozwiazaniami technicznymi stosowanymi w pomieszczeniach pracy, maszy-
nach i innych urzadzeniach,
11) "srodowisku pracy" - rozumie sie przez to warunki srodowiska materialnego (okre-
slonego czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi), w którym odbywa sie
proces pracy,
12) "urzadzeniach ochronnych" - rozumie sie przez to oslony lub takie urzadzenia, które
spelniaja jedna lub wiecej z nizej wymienionych funkcji:
- zapobiegaja dostepowi do stref niebezpiecznych,
- powstrzymuja ruchy elementów niebezpiecznych, zanim pracownik znajdzie sie
w strefie niebezpiecznej,
- nie pozwalaja na wlaczenie ruchu elementów niebezpiecznych, jesli pracownik
znajduje sie w strefie niebezpiecznej,
- zapobiegaja naruszeniu normalnych warunków pracy maszyn i innych urzadzen
technicznych,
- nie pozwalaja na uaktywnienie innych czynników niebezpiecznych lub szkodli-
wych,
13) "zagrozeniu" - rozumie sie przez to stan srodowiska pracy mogacy spowodowac
wypadek lub chorobe,
14) 5 "punkcie pierwszej pomocy" - rozumie sie przez to - w zaleznosci od wielkosci
zakladu pracy, rodzaju prowadzonej dzialalnosci i zwiazanych z nia zagrozen - po-
mieszczenie lub wyodrebnione miejsce o wystarczajacej powierzchni, umozliwiajacej
wniesienie noszy, wyposazone w niezbedny sprzet i inne srodki do udzielania pier-
wszej pomocy,
15) 5 "znaku bezpieczenstwa" - rozumie sie przez to znak utworzony przez kombinacje
ksztaltu geometrycznego, barwy i symbolu graficznego lub obrazkowego (piktogra-
mu) albo tekstu, przekazujacy okreslona informacje zwiazana z bezpieczenstwem
lub jego zagrozeniem,
16) 5 "sygnalach bezpieczenstwa" - rozumie sie przez to sygnaly swietlne i dzwiekowe,
komunikaty slowne lub sygnaly reczne, przekazujace informacje istotne dla zachowa-
nia bezpieczenstwa i ochrony zdrowia pracowników,
17) 5 "sygnale swietlnym" - rozumie sie przez to sygnal emitowany przez urzadzenie
wykonane z przezroczystych lub pólprzezroczystych materialów, podswietlonych od
wewnatrz lub z tylu, tak aby dawalo to efekt swiecacej powierzchni,
18) 5 "sygnale dzwiekowym" - rozumie sie przez to sygnal akustyczny (dzwiekowy) emi-
towany przez urzadzenie przeznaczone do tego celu, bez uzycia glosu ludzkiego
i nieemitujace tego glosu, wskazujacy na zaistnienie oraz - w razie potrzeby -
trwanie i zakonczenie niebezpiecznej sytuacji,
19) 5 "sygnale recznym" - rozumie sie przez to ustalony ruch lub uklad rak i dloni, slu-
zacy do kierowania osobami wykonujacymi czynnosci mogace stwarzac zagrozenia
dla bezpieczenstwa pracowników,
20) 5 "komunikacie slownym" - rozumie sie przez to ustalona, krótka i jednoznaczna,
informacje slowna wypowiadana przez czlowieka lub emitowana jako glos ludzki, na-
kazujaca okreslone postepowanie w celu zachowania bezpieczenstwa i ochrony
5 Zostanie dodany z dniem 29 czerwca 2003 r. Por. § 1 pkt 1 lit. e) i § 3 rozporzadzenia jak w przypisie 1.
46345666.004.png
8
zdrowia pracowników.
DZIAL II
Obiekty budowlane
i teren zakladu pracy
§ 3. Budynki i inne obiekty budowlane, w których znajduja sie pomieszczenia pracy, po-
winny byc zbudowane i utrzymywane zgodnie z wymaganiami okreslonymi w przepisach
techniczno-budowlanych.
§ 4. 1. Pracodawca jest obowiazany zapewnic na terenie zakladu pracy wykonane i oz-
nakowane, zgodnie z Polskimi Normami i wlasciwymi przepisami, drogi komunikacyjne
i transportowe, zwane dalej "drogami", drogi dla pieszych, zwane dalej "przejsciami", i do-
jazdy pozarowe oraz utrzymywac je w stanie nie stwarzajacym zagrozen dla uzytkowników.
Drogi i przejscia oraz dojazdy pozarowe nie moga prowadzic przez miejsca, w których wy-
stepuja zagrozenia dla ich uzytkowników.
2. Drogi i przejscia powinny posiadac wymiary odpowiednie do liczby potencjalnych
uzytkowników oraz rodzajów i wielkosci stosowanych urzadzen transportowych i przemie-
szczanych ladunków. Minimalne wymiary dróg i przejsc okreslaja Polskie Normy.
3. Nawierzchnia dróg, placów manewrowych, postojowych i skladowych, dojazdów po-
zarowych i przejsc powinna byc równa i twarda lub utwardzona oraz posiadac nosnosc od-
powiednia do obciazenia wynikajacego ze stosowanych srodków transportowych oraz prze-
mieszczanych i skladowanych materialów.
4. Drogi, przejscia oraz place manewrowe, postojowe i skladowe powinny posiadac
urzadzenia lub inne rozwiazania techniczne zapewniajace odprowadzanie wód opadowych.
§ 5. 1. Na drogach transportowych i w magazynach nie powinny wystepowac progi ani
stopnie. W przypadku zróznicowania poziomów podlogi, róznice te powinny byc wyrównane
pochylniami o nachyleniu dostosowanym do rodzaju uzywanego srodka transportu, ale nie
wiekszym niz 8%.
2. Pochylnie powinny umozliwiac bezpieczne poruszanie sie pracowników i dogodny
transport ladunków.
§ 6. 1. Miejsca w zakladzie pracy, w których wystepuja zagrozenia dla pracowników,
powinny byc oznakowane widocznymi barwami i/lub znakami bezpieczenstwa, zgodnie
z Polskimi Normami. Znaki bezpieczenstwa powinny byc umieszczone odpowiednio do linii
wzroku - w miejscu lub w najblizszym otoczeniu okreslonego zagrozenia, a w przypadku
ogólnego zagrozenia - przy wejsciu na teren, gdzie wystepuje takie zagrozenie.
1. 6 Miejsca w zakladzie pracy, w których wystepuja zagrozenia dla pracowników, po-
winny byc oznakowane widocznymi barwami lub znakami bezpieczenstwa zgodnie z wyma-
ganiami okreslonymi w zalaczniku nr 1 do rozporzadzenia i w Polskich Normach.
2. Jezeli oznakowanie, o którym mowa w ust. 1, nie jest wystarczajace dla zapewnienia
bezpieczenstwa i ochrony zdrowia pracownika, miejsca niebezpieczne powinny byc wyla-
czone z uzytkowania poprzez ich odpowiednie wygrodzenie lub w inny sposób.
3. Otwory i zaglebienia powinny byc zamkniete odpowiednimi pokrywami, a jezeli jest to
niemozliwe - wlasciwie ogrodzone i oznakowane.
4. Miejsca niebezpieczne na przejsciach zagrazajace potknieciem sie, upadkiem lub
uderzeniem (np. stopnie) powinny byc pomalowane barwami bezpieczenstwa zgodnie
z Polskimi Normami.
6 W brzmieniu obowiazujacym od dnia 29 czerwca 2003 r. Por. § 1 pkt 2 lit. a) i § 3 rozporzadzenia jak
w przypisie 1.
46345666.005.png
9
nich prowadzace nie moga byc zastawiane.
2. Wymagania dla dróg ewakuacyjnych i warunki ewakuacji okreslaja przepisy tech-
niczno-budowlane i dotyczace ochrony przeciwpozarowej.
§ 10. 1. We wszystkich miejscach na terenie zakladu pracy, w których moga przebywac
pracownicy, pracodawca jest obowiazany zapewnic oswietlenie elektryczne w porze nocnej
lub jezeli oswietlenie dzienne jest niewystarczajace. Wymagania dotyczace oswietlenia
okreslaja Polskie Normy.
2. Instalacje i urzadzenia elektryczne powinny byc tak wykonane i eksploatowane, aby
nie narazaly pracowników na porazenie pradem elektrycznym, przepiecia atmosferyczne,
szkodliwe oddzialywanie pól elektromagnetycznych oraz nie stanowily zagrozenia pozaro-
wego, wybuchowego i nie powodowaly innych szkodliwych skutków.
§ 11. Zaklad pracy powinien byc wyposazony w urzadzenia zapobiegajace zanieczy-
szczeniu lub skazeniu, w stopniu szkodliwym dla zdrowia ludzkiego - powietrza, gruntu
oraz wód - substancjami chemicznymi, srodkami promieniotwórczymi albo biologicznie za-
kaznymi, w zwiazku z produkcja badz inna dzialalnoscia zakladu pracy.
§ 12. Pracodawca jest obowiazany zapewnic ochrone obiektów budowlanych i urza-
dzen technicznych przed gromadzeniem sie ladunków i wyladowaniami elektrycznosci sta-
tycznej - stwarzajacymi zagrozenia w srodowisku pracy.
§ 13. 1. Pracodawca jest obowiazany zapewnic dostateczna ilosc wody zdatnej do picia
oraz do celów higienicznosanitarnych, gospodarczych i przeciwpozarowych.
2. Ilosc wody do celów higienicznych przypadajaca dziennie na kazdego pracownika
jednoczesnie zatrudnionego nie moze byc mniejsza niz:
1) 120 I - przy pracach w kontakcie z substancjami szkodliwymi, trujacymi lub zakaz-
nymi albo powodujacymi silne zabrudzenie pylami, w tym 90 I w przypadku korzysta-
nia z natrysków,
2) 90 I - przy pracach brudzacych, wykonywanych w wysokiej temperaturze lub wy-
magajacych zapewnienia nalezytej higieny procesów technologicznych, w tym 60 I
w przypadku korzystania z natrysków,
3) 30 1- przy pracach nie wymienionych w pkt 1 i 2.
3. Niezaleznie od ilosci wody, okreslonej w ust. 2, nalezy zapewnic wode niezbedna do
7 W brzmieniu obowiazujacym od dnia 29 czerwca 2003 r. Por, § 1 pkt 2 lit. b) i § 3 rozporzadzenia jak
w przypisie 1.
a Zostanie dodane z dniem 29 czerwca 2003 r, Por. § 1 pkt 3 i § 3 rozporzadzenia jak w przypisie 1.
Drogi ewakuacyjne oraz dojscia do
5. Na drogach - w miejscach, w których mozliwe jest niespodziewane wtargniecie pie-
szych, nalezy ustawic barierki lub zastosowac inne skuteczne urzadzenia ochronne.
5. 7 Na drogach - w miejscach, w których mozliwe jest niespodziewane wtargniecie
pieszych, w szczególnosci przed bramami, drzwiami i przejsciami, nalezy ustawic barierki
lub zastosowac inne skuteczne srodki ochronne.
§ 7. 1. Dróg, przejsc i dojazdów pozarowych nie wolno zastawiac materialami, srodkami
transportu, sprzetem i innymi przedmiotami.
2. Na skrzyzowaniach dróg powinna byc zapewniona dobra widocznosc.
§ 8. W tunelach przeznaczonych do stalej komunikacji nie powinny znajdowac sie ruro-
ciagi sluzace do transportu substancji chemicznych toksycznych lub zracych oraz substancji
z innych wzgledów niebezpiecznych. Wymóg ten nie dotyczy przewodów sluzacych do
ogrzewania tunelu, jezeli temperatura czynnika grzewczego nie przekracza 95°C.
§ 9. 1. Pracodawca jest obowiazany zapewnic drogi ewakuacyjne ze wszystkich pomie-
szczen obiektu budowlanego, w których moga przebywac pracownicy, umozliwiajace szyb-
kie wydostanie sie pracowników na otwartaprzestrzen.
46345666.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin