Jak kupować rower? (poradnik dla amatora)
1. Gdzie kupować rower?
Decydując się na zakup roweru skieruj swe kroki do specjalistycznego sklepu rowerowego, w którym sprzedawca - często sam zapalony rowerzysta - fachowo wyjaśni Ci różnice między poszczególnymi modelami, dopasuje wielkość roweru do Twojej sylwetki, a wydając Ci optymalnie dobrany rower upewni się, że wszystko chodzi w nim tak jak należy.
Przed dokonaniem ostatecznego wyboru odwiedź najlepiej kilka takich sklepów, porównaj ich ofertę i dokładnie zastanów się, który rower najbardziej Ci odpowiada. Ukoronowaniem transakcji w specjalistycznym sklepie jest często niewielki bonus w postaci dodatkowego elementu wyposażenia - nóżki rowerowej, światełka czy licznika.
Chcąc kupić dobry rower, który posłuży Ci przynajmniej kilka lat i który nie będzie źródłem ciągłych zmartwień i trosk omijaj z dala supermarkety. Nie znajdziesz tam ani fachowej obsługi (sprzedawca, który jednego dnia pracuje w dziale z warzywami a drugiego stoi "na rowerach" nie będzie wiele wiedział) ani dobrego roweru. Szkoda twojej fatygi i szkoda Twoich pieniędzy.
2. Jaki typ roweru?
Myśląc o nabyciu roweru musisz na wstępie zastanowić się gdzie i jak będziesz na nim jeździć oraz jak często i jak wiele czasu będziesz na nim spędzać? Znając odpowiedzi na te pytania będzie Ci łatwiej znaleźć optymalny model dla siebie.
Rowery możemy podzielić na kilka podstawowych grup:
ATB - inaczej rowery rekreacyjno-familijne. Wyróżnia je nieskomplikowana budowaa, brak szczególnych ulepszeń i "wynalazków" oraz przystępna cena. W swej konstrukcji jest zbliżony do roweru górskiego (MTB) i trekkingowego. Wykonany jest z niedrogich podzespołów co niekiedy zwykle przekłada się ich większą wagę oraz mniejszą wytrzymałość w trudnych warunkach. Rower ATB zazwyczaj wyposażony jest w błotniki, osłonkę na łańcuch, bagażnik, lampki. Taki uniwersalny rower doskonale nadaje się na weekendowe, rodzinne przejażdżki, na wycieczkę po zakupy podczas pobytu na działce czy krótkie, rekreacyjne trasy w mieście (np. do parku).
szosowe (kolarzówki) - rowery na długie trasy, do jazdy po gładkich nawierzchniach (asfalt, beton). Mają koła o dużym promieniu, wąski przekrój opon, charakterystyczną kierownicą (baranek) umożliwiającą aerodynamiczne ułożenie ciała. Są twarde, pozbawione amortyzatorów a z racji dużych kół trudniejsze w manewrowaniu. Rowery szosowe należą do najlżejszej grupy rowerów.
MTB (górale) - to najpopularniejsze obecnie rowery. Mają specjalnie wzmacniane ramy, mniejszy promień obręczy kół i szersze opony. Doskonale się spisują w terenie - na wertepach, leśnych i polnych drogach i bezdrożach, w piasku i w błocie. Z uwagi na różnorodność zastosowań można je dodatkowo podzielić na kilka podgrup:
- MTB 26 - typowe rowery górskie z kołami o średnicy 26 cali, z twardym zawieszeniem (co raz częściej jednak z amortyzatorem przednim lub przednim i tylnym); optymalne do jazdy po terenie urozmaiconym, na trasy górskie.
- Downhill - specjalistyczna odmiana rowerów górskich przeznaczona do zawodników wykonujących ekstremalne, strome zjazdy.
- Enduro - wyczynowa odmiana roweru górskiego przeznaczona na długie trasy po bardzo trudnym terenie (piach, błoto, gruzowiska). Charakteryzują się pełną amortyzacją (przód i tył), standardem w tej grupie rowerów stają się hamulce tarczowe.
- Freeride - rowery zjazdowe do ekstremalnej jazdy górskiej; konstrukcja ramy, amortyzowane zawieszenie i przerzutki z przodu i z tyłu umożliwiają zarówno zjazdy jak i podjazdy.
trekkingowe - rowery będące czymś pośrednim między rowerami szosowymi a "góralami". Są idealne do jazdy po mieście oraz na dłuższe wycieczki po niezbyt trudnym terenie. Ich zaletą w stosunku do "górali" jest efektywniejsze wykorzystanie pracy mięśni - duże, 28-calowe koła pozwalają na osiągnięcie większych prędkości na płaskim terenie przy mniejszym nakładzie sił. W stosunku do "szosówek" są trwalsze i lepiej znoszą nierówności terenu (zwłaszcza wówczas, gdy są wyposażone w amortyzator/y).
BMX - rowery wyczynowe głównie do jazdy po specjalnie do tego przygotowanych konstrukcjach (rampy, skrzynie, raile). Są niskie, mają 20-calowe koła, są "gołe" (pozbawione przerzutek) a na przedłużeniu piasty mają sztyce umożliwiające wykonywanie ewolucji.
Jest wiele rowerów, które trudno zakwalifikować do ww grup. Należą do nich np. "składaki" (Jubitalty, Wigry, etc.), tandemy, rowery miejskie (ostatnio modne sprowadzane np. z Holandii).
3. Jaka rama?
Technologie w produkcji ram rowerowych idą wciąż naprzód. Stanowiące kiedyś 100% rynku ciężkie i podatne na korozję ramy stalowe są wypierane przez inne, lżejsze i bardziej wytrzymałe materiały.
-ramy aluminiowe - lekkie, sztywne, dobrze przenoszą obciążenia; najlepsze w połączeniu z amortyzatorami absorbującymi wstrząsy.
- ramy chromowo-molibdenowe - lżejsze od stalowych, odporne na korozję, lepiej absorbują drgania.
- ramy z włókien węglowych - to już najnowocześniejsza technologia dla wyczynowców. Takie ramy są lekkie i bardzo wytrzymałe; pozbawione spawów charakteryzują się doskonałym, równomiernym przenoszeniem obciążeń.
4. Jaka wielkość ramy?
Wielkość ramy (wysokość roweru) ma kluczowy wpływ na komfort jazdy. Katorgą dla kręgosłupa jest jeżdżenie na rowerze, w którym kierownica jest zbyt nisko albo zbyt blisko siodełka. Wątpliwą przyjemnością jest też uderzanie się kolanami w podbródek albo niemożność dotknięcia nogą ziemi po zahamowaniu. Aby jazda na rowerze była wygodna a wysiłek wkładany w poruszanie pedałów przynosił oczekiwane efekty musisz siedzieć w prawidłowej pozycji. Odległości miedzy kierownicą, siodełkiem a podłożem muszą być idealnie dopasowane do Twojego wzrostu i typu roweru (jazd), który determinuje ułożenie ciała.
5. Hamulce
Hamulce to ten element w rowerze, który może zdecydować o tym czy zdołasz się zatrzymać tuż przed wyjeżdżającym zza rogu samochodem czy pod jego kołami. Dlatego kupując rower warto się im dobrze przyjrzeć.
Obecnie wyposażenie rowerów stanowią trzy główne typy hamulców:
- v-brake - stanowią obecnie standard. Są lekkie, proste w konstrukcji i dobrze przekazują siłę uścisku dłoni (pod warunkiem, ze są dobrze wyregulowane i nie mają startych klocków). V-brakei pozwalają na szybkie wyjęcie koła i są łatwe w konserwacji. Ich efektywność zmniejsza się gdy obręcze są mokre lub zabłocone.
W terenie górskim, podczas ekstremalnych zjazdów po stromych trasach ich skuteczność maleje. Rozgrzewają się i bardzo ścierają co może doprowadzić do zniszczenia obręczy.
Uwaga: unikaj hamulców typu v-brake wykonanych z plastiku!
- bębnowe - te są bardziej zaawansowaną konstrukcją ale i podnoszącą cenę roweru. Ich zaletą jest brak zależności od warunków zewnętrznych (woda, piasek).
- tarczowe - podobnie jak bębnowe stanowią wyposażenie droższych modeli rowerów. Bardzo dobrze spełniają swoje zadanie w trudnych warunkach pogodowych. Wykazują się większą niezawodnością ale są kosztowniejsze w serwisowaniu.
Uwaga: sprawdzając skuteczność hamulców zwróć uwagę na uchwyty hamulcowe na kierownicy. Sprawdź czy nie są wykonane z marnej jakości plastiku, który odkształca się pod wpływem Twojego uścisku.
6. Przerzutki
Przerzutki są tym elementem roweru, który ma kluczowe znaczenie dla maksymalnego wykorzystania energii wkładanej w jego napędzanie i osiągnięcia optymalnej prędkości jazdy. Muszą posiadać odpowiedni zakres przełożeń odpowiadający warunkom w jakich będziesz się poruszać (rodzaj podłoża, stopień nachylenia terenu) i pozwalać na szybkie, bezzgrzytowe zmienianie "biegów"`.
Na coś co potocznie nazywamy przerzutkami składają się następujące elementy:
Manetki, linki, tryby i przekładnie czyli właściwe przerzutki. Standardowo w rowerach montowane są przerzutki przednie (przy korbowodzie) i tylne (przy tylnej piaście) dające łącznie od 18 do 30 możliwych przełożeń.
Przerzutki przednie i tylne mogą ale nie muszą być jednym modelem jednego producenta.
7. Amortyzatory
Komfort i bezpieczeństwo jake dają w rowerze amortyzatory najlepiej docenią Ci, którzy przesiądą się z roweru wyposażonego w amortyzatory na rower "goły". Różnice odczuwa się natychmiast. Rower jest twardy, bolą nadgarstki a siodełko, choćby niewiadomo jak miękkie nie chroni przed obiciami. Do tego dochodzi zmniejszona przyczepność na wybojach i zdecydowanie mniej skuteczne hamowanie.
Wybór amortyzatorów na rynku jest bardzo duży. Różnice między poszczególnymi modelami polegają na właściwościach systemu tłumiącego, ich konstrukcji i wadze. W zależności od modelu (za tłumienie odpowiedzialne są sprężyny, specjalne tworzywo (elastomer), olej powietrze albo kombinacje tych składników. Różne są też zakresy skokowe amortyzatorów (od kilku do ponad dwudziestu centymetrów).
Zwykle w amortyzatorach istnieje możliwość wyregulowania stopnia amortyzacji. Dzięki temu można idealnie dobrać `twardość` zawieszenia do charakteru pokonywanej trasy.
8. Siodełko
Postęp w produkcji siodełek tez nastąpił znaczny. Obecnie siedziska mają wyprofilowane kształty, dopasowane do ergonomii miednicy i kości ogonowej. Dla zwiększenia komfortu jazdy siodełka wypełniane są różnego typu wkładami - od tworzyw sztucznych (gąbek) po `samoformujące się` substancje żelowe.
9. Akcesoria
"Goły" rower spełnia swoje zadanie - jeździ. Jest jednak sporo akcesoriów, które mogą zwiększyć komfort i bezpieczeństwo jazdy. Wybór takich produktów jest ogromny: od prędkościomierzy, przez lampki, błotniki, podnóżki, uchwyty na bidon, dzwonki na torebkach i sakiewkach kończąc. Ważne jest aby podchodzić do nich z umiarem bowiem każdy dodatkowy element dołączony do roweru zwiększa jego wagę.
GRZEGORZ1976