Poradnik: Owczarek niemiecki. Opieka i wychowanie Malcolm Willis Tłumaczenie: Małgorzata Fabianowska Konsultacja merytoryczna: Bartosz Stolarski © 2003 by Wydawnictwo RM Original edition „The Pet Owner's Guide to German Shepherd Dog" published by Interpet Publishing, copyright © 2002 Interpet Publishing, photographs: Steph Holbrook. Ali rights reserved. Wydawnictwo RM, 00-987 Warszawa 4, skr. poczt. 144 rm@rm.com.pl www.rm.com.pl Żadna część tej pracy nie może być powielana i rozpowszechniana, w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (elektroniczny, mechaniczny) włącznie z fotokopiowaniem, nagrywaniem na taśmy lub przy użyciu innych systemów, bez pisemnej zgody wydawcy. Wszystkie nazwy handlowe i towarów występujące w niniejszej publikacji są znakami towarowymi zastrzeżonymi lub nazwami zastrzeżonymi odpowiednich firm odnośnych właścicieli. Wydawnictwo RM dołożyło wszelkich starań, aby zapewnić najwyższą jakość tej książce. Jednakże nikomu nie udziela żadnej rękojmi ani gwarancji. Wydawnictwo RM nie jest w żadnym przypadku odpowiedzialne za jakąkolwiek szkodę (łącznie ze szkodami z tytułu utraty zysków związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, przerw w działalności przedsiębiorstwa lub utraty informacji gospodarczej) będącą następstwem korzystania z informacji zawartych w niniejszej publikacji, nawet jeśli Wydawnictwo RM zostało zawiadomione o możliwości wystąpienia szkód. ISBN 83-7243-285-6 Redaktor prowadzący: Longina Rutkowska Redakcja: Mirosława Szymańska Korekta: Ewa Różycka Opracowanie graficzne okładki według oryginału: Grażyna Jędrzejec Redakcja techniczna: Elżbieta Giżyńska Skład: Marcin Fabijański Druk i oprawa: Oficyna Wydawnicza READ ME - Drukarnia w Łodzi Wydanie I Warszawa 2003 10 9876 5 43 2 1 0O autorze Dr Malcolm B. Willis jest starszym wykładowcą w katedrze hodowli zwierząt i genetyki na wydziale rolniczym Uniwersytetu w Newscastle upon Tyne. Swojego pierwszego owczarka niemieckiego kupił w roku 1953 i od tej pory zawsze ma psy tej rasy. Od roku 1959 jest sędzią na pokazach owczarków w wielu krajach. Od trzynastu lat należy do Związku Miłośników Owczarka Niemieckiego i pełni funkcję przewodniczącego brytyjskiej Komisji Rasy Owczarka Niemieckiego od początku jej powstania. Jako jeden z dziesięciu ekspertów Komisji Ras czuwa nad wzorcem rasy i prowadzi badania nad wykrywaniem genetycznych uwarunkowań dysplazji stawu biodrowego u wszystkich ras. Doktor Willis jest autorem dwóch klasycznych pozycji na temat owczarka niemieckiego, dwóch książek o genetyce psów oraz publikacji na temat hodowli bydła i innych zwierząt. Książka: The German Shepherd Dog: A Genetic History („Owczarek niemiecki: genetyczna historia rasy") zdobyła w 1992 roku pierwszą nagrodę w konkursie Amerykańskiego Stowarzyszenia Autorów Piszących o Psach. Dr Willis wygłasza wykłady dla miłośników psów, weterynarzy i klubów miłośników owczarka na całym świecie. Mieszka w Northumberland z żoną Helen, hodowcą berneńskich psów pasterskich. Mają dziewięć psów - 2 owczarki niemieckie i 7 berneńczyków oraz trzy angielskie krótkowłose koty. Podziękowania Tę książkę przeczytała i sprawdziła moja żona, Helen, a tekst bardzo na tym zyskał. Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do skompletowania fotograficznego materiału ilustracyjnego, a w szczególności: Związkowi Psów Przewodników Niewidomych, policjom - londyńskiej i nowojorskiej oraz członkom oddziału Brytyjskiego Związku Miłośników Owczarka Niemieckiego - Daphne Rowe, Margaret Jones, Davidowi i Rhodzie Payne, Wendy i Grahamowi Stephensom, a także Royo-wi i Clarissie Allanom. SPIS TREŚCI PO PROSTU NAJLEPSZY! 6 Pochodzenie owczarka niemieckiego; Światowa popularność owczarka niemieckiego; Wszechstronność rasy; Społeczność właścicieli owczarków. 2 3 4 5 TWÓJ SZCZENIAK 1 Przygotowania; Podróż z psem; Witaj w domu; Pierwsza noc; Karmienie; Badania kontrolne; Pierwsze tygodnie. ŻYWIENIE Zasady podstawowe; Pożywienie; Woda; Sucha karma; Jedzenie puszkowane; Dieta tradycyjna; Co wybrać? Żywienie szczeniaka (od urodzenia do odstawienia od piersi); Żywienie dorosłego psa; Żywienie suk ciężarnych i karmiących; Stare psy. PODSTAWY TRESURY 25 Zasady podstawowe; Behawioralne fazy rozwoju; Tresura podstawowa: chodź, siad, równaj, leżeć, zostań, aportowanie; Składane kojce pokojowe; Ćwiczenia. WZORZEC RASY Usposobienie; Wrażenie ogólne; Głowa; Oczy; Uszy; Pysk; Szyja; Kończyny przednie; Tułów; Kończyny tylne; Łapy; Aparat ruchu; Ogon; Szata; Umaszczenie; Wielkość, Wady. 4 OWCZAREK NA WYSTAWIE Organizacja wystaw - Polska; Owczarek wystawowy; Przygotowanie do wystawy; Tresura przed wystawą; Kalkulacja kosztów; Dbanie o czystość rasy. 48 HODOWLA 55 Postanowiłeś zostać hodowcą? Ocena twojego psa; Regulamin hodowlany; Wybór reproduktora; Genetyka mendlowska; Chromosomy i geny; Wrodzone a dziedziczne: Informacje o przodkach; Odziedziczalność cech; Wszechstronna selekcja; Ocena potomstwa; Chów wsobny (inbred). KRYCIE, CIĄŻA I PORÓD Wielkość miotu; Kiedy rozmnażać sukę? Okres rui u suki; Kiedy kryć sukę? Przygotowanie suki do krycia; Nadzór krycia; Ciąża i poród: przygotowania, etapy porodu; Selekcja szczeniąt po urodzeniu; Ocena szczeniaków. UWARUNKOWANIA GENETYCZNE 74 Niebiesko-szare umaszczenie; Nowotwory; Zaćma; Zwyrodnienie rdzenia kręgowego; Wnętrostwo; Wady zgryzu i uzębienia; Epilepsja; Hemofilia A; Przepukliny; Dysplazja stawu biodrowego; Wątrobiane umaszczenie; Długi włos; Osteochondroza; Niedoczynność trzustki; Zapalenie kości; Przetrwały przewód tętniczy; Przetrwały prawy łuk aorty; Objawy przedsionkowe; Karłowatość przysadkowa; Zwisłe uszy; Choroba von Willebranda; Białe umaszczenie. Po prostu najlepszy! POCHODZENIE OWCZARKA NIEMIECKIEGO Większość hodowców psów chełpi się tym, że ich psy pochodzą od starożytnych ras. Owczarek niemiecki jest jednak rasą względnie młodą. Jej korzenie sięgają końca XIX wieku w Niemczech. W owym czasie istniało tam wiele odmian czysto niemieckich psów owczarskich o bardzo zróżnicowanym wyglądzie. Zwłaszcza umaszczenie przechodziło do wilczych szarości, poprzez białe do łaciatego. Włos bywał długi, krótki albo szorstki, a uszy obwisłe lub sterczące. W sumie psy te stanowiły mieszankę różnych typów o przypadkowym pochodzeniu. W końcu lat 80. XIX wieku podjęto pierwszą, nieudaną próbę ustanowienia rasy. Wkrótce potem pruski rotmistrz Max von Stephanitz założył Związek Owczarka, mający na celu wytworzenie na bazie istniejących odmian czystej rasy owczarka niemieckiego. Von Stephanitz był człowiekiem ustosunkowanym i rzutkim, który szybko stał się autorytetem w sprawach psów. Zainicjował również pierwszy wzorzec rasy. Od początku, tj. od 1899 roku aż do śmierci w roku 1936, pełnił funkcję prezesa Związku Owczarka. Z wybranych typów zwierząt postanowiono wyselekcjonować odmianę o krótkim włosie i stojących uszach. Większość psów w tym okresie miała maść wilczastą lub podpalaną, choć dopuszczano także czarną. Nie akceptowano natomiast białego umaszczenia. Z początku występowały różne wielkości (psy 60-67 cm); różny był także przedział wagowy (28-36 kg). Czołowym reproduktorem został owczarek Horand, zarejestrowany w Księdze Hodowlanej pod numerem 1. Związek Owczarka rozwijał się i już w roku 1899 odbył się pierwszy, specjalny przegląd w Zurychu. Liczba członków Związku i popularność nowej rasy rosły. Była to oczywiście rasa typowo pasterska, ale wykazująca się wyjątkową inteligencją. W momencie wybuchu I wojny światowej decyzją cesarza Prus owczarek niemiecki został uznany za psa wojskowego. W tym okresie armia brytyjska wykorzystywała airedale teriera, lecz ten, mimo wielu zalet, ustępował coraz bardziej cenionemu „wilczurowi". Podczas wojny 1914-1918 roku owczarek niemiecki był psem wojskowym prawie wyłącznie w Niemczech, choć pojedyncze egzemplarze trafiały do Wielkiej Brytanii, USA i krajów europejskich. Po wojnie wielu oficerów powracało do domów ze swoimi podopiecznymi, co dało początek prawdziwej karierze owczarka. ŚWIATOWA POPULARNOŚĆ OWCZARKA NIEMIECKIEGO Prawdopodobnie psów tej rasy jest na świecie najwięcej. Statystyki niemieckie dowodzą, że owczarek był - i nadal jest - jedną z najpopularniejszych ras w tym kraju, a klub jego miłośników należy do największych. Kariera, jaką zrobił w Wielkiej Brytanii po roku 1918, była wprost oszałamiająca. W roku 1926 brytyjski Kennel Club rejestrował więcej psów tej rasy niż jakiekolwiek innej. Zainteresowanie zmalało nieco w latach 30., ale po roku 1946 owczarek niemiecki znów stał się modny. 0Obecnie w samej Anglii zarejestrowanych jest 16 tysięcy psów. Podobnie jest w USA, gdzie rasa plasuje się w pierwszej dziesiątce. Rocznie rejestruje się tam ponad 50 tysięcy psów. Owczarek niemiecki jest znany i rozpoznawany przez wszystkich. A jednak ta najbardziej popularna w historii rasa była również ostro krytykowana. K0iedy po zakończeniu I wojny światowej owczarki trafiły do Anglii, zarzucano im, że zbytnio przypominają wilki, zapominając, że każdy pies ma wilcze dziedzictwo ze względu na pochodzenie od wspólnego przodka. W Australii owczarki znalazły się na cenzurowanym, i od lat 20. do lat 70. zakazane było sprowadzanie ich do kraju. Obawiano się, że psy zaczną krzyżować się z dzikimi dingo, wytwarzając niebezpieczny typ zabójcy owiec. Z dingo krzyżowały się psy różnych ras, lecz nie ma dowodów, że owczarek niemiecki czynił to częściej niż inne. Zła opinia o dzikich psach jest również mocno przesadzona. Kiedy zniesiono zakaz, owczarek niemiecki bardzo szybko stal się popularny w Australii. Australijski standard tej rasy, wypracowany w ciągu 20 lat, należy obecnie do najlepszych w świecie. WSZECHSTRONNOŚĆ RASY Owczarek niemiecki należy do najbardziej wszechstronnych ras. Nie ma tak czułego nosa jak bloodhound, ani też, wbrew rozpowszechnionemu przekonaniu, nie jest s...
YANO