Studenci - przyszle kadry polskiej gospodarki raport.pdf

(3029 KB) Pobierz
764957991 UNPDF
2011
Raport z badań studentów i analizy
kierunków kształcenia realizowanych w 2010 r.
w ramach projektu „Bilans Kapitału Ludzkiego”
Studenci – przyszłe
kadry polskiej
gospodarki
Magdalena Jelonek
764957991.006.png 764957991.007.png 764957991.008.png 764957991.009.png
 
 
764957991.001.png 764957991.002.png 764957991.003.png
 
 
764957991.004.png 764957991.005.png
Projekt Bilans Kapitału Ludzkiego jest realizowany przez zespół badawczy w składzie:
Departament Rozwoju Kapitału Ludzkiego, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości:
Anna Świebocka-Nerkowska – kierownik projektu
Maja Dobrzyńska,
Beata Michorowska
Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie:
dr hab. Jarosław Górniak, prof. UJ – kierownik projektu
dr Szymon Czarnik,
dr Magdalena Jelonek
Karolina Keler
dr Marcin Kocór
Katarzyna Stec
Anna Strzebońska
Anna Szczucka
Dariusz Szklarczyk
Konrad Turek
dr Barbara Worek
Publikacja współinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Publikacja bezpłatna.
Poglądy i opinie przedstawione w publikacji nie odzwierciedlają stanowiska Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości a jedynie stanowiska autorów.
© Copyright by Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
© Copyright by Uniwersytet Jagielloński
Wydawca:
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
ul. Pańska 81/83
00-834 Warszawa
Tel: 022 432 80 80
Fax: 022 432 86 20
biuro@parp.gov.pl
www.parp.gov.pl
ISBN 978-83-7633-078-5
Publikacja elektroniczna dostępna na stronie internetowej www.bkl.parp.gov.pl
Wydanie I
Warszawa 2011
Spis treści
1.
Wstęp
5
2.
Główne wnioski
7
2.1.
Stopień zadowolenia z dokonanych wyborów edukacyjnych
8
2.2.
Poziom i plany w zakresie aktywności edukacyjnej
9
2.3.
Poziom i plany w zakresie aktywności zawodowej studentów
9
2.4.
Ocena posiadanych kompetencji oraz skłonność do wykonywania pracy wymagającej
określonych umiejętności
10
2.5.
Oferta kierunkowa szkół wyższych
11
3.
Główne informacje o badaniu studentów szkół wyższych
12
3.1.
Cele badania
12
3.2.
Metodologia badania
12
4.
Przegląd wyników badań
15
4.1.
Kierunki kształcenia w szkołach wyższych
15
Oferta kierunkowa polskich uczelni
15
Podaż kierunków kształcenia na poziomie wyższym
18
Popularność kierunków kształcenia
21
Specyika regionalna – centra akademickie a peryferia
24
4.2.
Ocena decyzji odnośnie wyboru uczelni oraz określonego kierunku studiów
26
Ocena decyzji związanych z kształceniem
27
Ocena skuteczności kształcenia w szkołach wyższych
34
4.3.
Aktywność ksytaceniowa studentów
38
Teraźniejsza i przeszła ścieżka kształcenia
38
Uczestnictwo w stażach i praktykach
42
Planowana ścieżka kształcenia
45
4.4.
Aktywność zawodowa studentów – teraźniejszość i przyszłość
47
Obecna i przeszła aktywność zawodowa.
48
Plany i preferencje zawodowe studentów
52
4.5.
Analiza podaży kompetencji w grupie studentów szkół wyższych
56
Autoewaluacja posiadanych kompetencji a skłonność do wykonywania pracy
wymagającej określonych umiejętności
56
Ocena dodatkowych umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej
a analiza potrzeb rozwojowych i zidentyikowane braki kompetencyjne
65
Aneks tabelaryczny
71
Spis ilustracji
99
Wstęp
1.
Wstęp
Oddajemy w ręce osób odpowiedzialnych za planowanie polityki w dziedzinie rozwoju kapitału ludzkiego,
a także wszystkich gremiów zainteresowanych sytuacją w zakresie zapotrzebowania i dostępności kompeten-
cji na polskim rynku pracy, przegląd wyników uzyskanych w pierwszej fazie badań w ramach projektu „Bilans
Kapitału Ludzkiego,” realizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości w partnerstwie z Uni-
wersytetem Jagiellońskim w Krakowie. Dane gromadziła irma Millward Brown SMG/KRC. Badania te mają na
celu przede wszystkim diagnozę zapotrzebowania przedsiębiorstw na pracowników o określonych kompeten-
cjach oraz dostępności tych kompetencji na rynku pracy, zarówno wśród osób, które już ukończyły edukację,
jak i tych, które jeszcze się kształcą, lecz kończą istotny etap tej edukacji: szkołę ponadgimnazjalną lub studia
wyższe I czy II stopnia. Są to wyniki pierwszej fazy badań, z cyklu planowanych pięciu, które pozwolą nie tylko
uchwycić stan, lecz i trendy w zakresie podaży i popytu na kapitał ludzki.
Wielu ekonomistów i strategów rozwoju przestrzega, że Polska będzie wyczerpywała stopniowo swój poten-
cjał wzrostu wynikający, z jednej strony, z poprawy alokacji zasobów dzięki działaniu mechanizmów rynkowych,
z drugiej zaś ze wzrostu produktywności kapitału i pracy, dzięki korzyściom z importu technologii, właściwej dla
okresu doganiania wysoko rozwiniętych gospodarek. Dostępność pracowników dysponujących kwaliikacjami
wystarczającymi dla absorpcji technologii jest jednym z warunków wykorzystania tego okresu doganiania. Jed-
nocześnie, jeśli nasz kraj ma przejść do następnej fazy rozwoju, opartej nie tylko na absorpcji technologii, ale na
jej tworzeniu, będą musiały nastąpić zmiany w wielu wymiarach gospodarki, społeczeństwa i funkcjonowania
państwa. Ważne jest to, by w Polsce działało coraz więcej irm, których centra decyzyjne oraz ośrodki badań i roz-
woju będą ulokowane w naszym kraju. Taki scenariusz wymaga, jako jednego z warunków, dostępności dobrze
przygotowanych kadr menedżerskich i inżynierskich, lecz także pracowników wykonawczych, wyposażonych
w kompetencje niezbędne dla funkcjonowania innowacyjnych przedsiębiorstw. Porządek regulacyjny i iskalny
powinien ułatwiać komercjalizację wynalazków, co ciągle jest istotnym problemem. Jeśli rozwój zacznie przebie-
gać zgodnie z takim scenariuszem, powinniśmy to dostrzec, obserwując trend w zapotrzebowaniu na kompeten-
cje pracowników. Dlatego warto podjąć badanie, które pozwoli taki trend śledzić.
Czekanie na rozwój oparty na innowacjach nie może trwać w nieskończoność, co grozi w sytuacji, jeśli go-
spodarka nie będzie mogła płynnie przejść pomiędzy fazami rozwoju, zapewniając temu przejściu zasoby wy-
pracowane w gospodarce epoki doganiania. Nawet w sytuacji, gdy uda się uruchomić procesy rozwojowe
nowego typu, znaczna część gospodarki będzie oparta na modelu tradycyjnym i będzie potrzebować, obok
innych warunków, także odpowiedniego zaplecza kadrowego. To jest argument za tym, że warto, obok badań
typu forsight prowadzić badania diagnostyczne, identyikujące bieżące napięcia i deicyty kompetencyjne na
rynku pracy.
Badania, których wyniki prezentujemy, mają dostarczyć informacji przydatnych do podejmowania decyzji. Od
organów administracji publicznej, dysponujących środkami publicznymi, oczekuje się prowadzenia trafnej
polityki edukacyjnej czy szerzej, rozwijającej kapitał ludzki. Trafność polityk publicznych jest uwarunkowana
zdolnością do tworzenia adekwatnych wizji rozwojowych, możliwością odczytywania wyzwań, jednak jest
także determinowana dostępnością informacji pozwalających identyikować problemy, określać ich zasięg
i formułować koncepcje interwencji zmierzających do ich rozwiązania. Na tym etapie projektu dysponujemy
oczywiście jedynie przekrojową diagnozą stanu rzeczy. W miarę realizacji kolejnych etapów, będą się pojawiały
także możliwości identyikacji zmian.
„Bilans Kapitału Ludzkiego” jest projektem, którego idea narodziła się w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębior-
czości – jako reakcja na deicyt informacji odczuwany w toku prac nad planowaniem wsparcia sektora przed-
siębiorstw w rozwoju zasobów ludzkich, w oparciu o środki Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach
Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Po przeprowadzeniu pilotażu wstępnej wersji koncepcji badania, PARP
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin