Polityka karna wobec osób zażywających narkotyki.pdf

Polityka karna wobec osób

używających narkotyki

Narkotyki

Polityka

Legislacyjna

Ustawa

HIV/AIDS

Rozwiązania

zagraniczne

Wybór artykułów na temat narkotyków

i prawa narkotykowego

ILUSTRACJE NARKOTYKÓW

1. Różne formy amfetamin

2. Amfetamina - proszek

3. Dextroamfetamina

4. Tabletki ecstasy

5. Tabletka ecstasy

6. Tabletka ecstasy

7. Przerabianie liści koka

8. Bloki kokainy

9. Kokaina

10. Crack - pochodna kokainy o

silniejszym działaniu euforyzującym.

11. LSD - blotery, kolorowe znaczki

nasączone LSD

12. LSD - blotery, kolorowe znaczki

nasączone LSD

Fot. www.kentron.org (1), www.thegooddrugsguide.com (3), US Drug Enforcement Administration (5, 6, 8, 9, 10, 11)

SPIS TREŚCI

Drodzy Państwo!

ILUSTRACJE NARKOTYKÓW

2, 75

Opracowanie, które otrzymujecie Państwo stanowi uzupeł-

nienie do seminariów prowadzonych przez Stowarzyszenie

PROBACJA w ramach projektu „Polityka karna wobec osób

używających narkotyki” .

WSTĘP

NARKOTYKI

Narkotyki i ich używanie

Konsekwencje używania narkotyków

Charaktyrystyka wybranych narkotyków

Amfetamina

Ecstasy

Kokaina

Heroina i inne opioidy

LSD

Grzyby halucynogenne

Marihuana i inne preparaty konopi

Barbiturany

Działania wobec osób uzależnionych

Książka niesie dość różnorodne ujęcia problemów związanych

z narkotykami. Zawarte są one w kilku artykułach, w których

znajdziecie Państwo wiele informacji na temat narkotyków

i prawa narkotykowego, zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Zamieszczone w niniejszym opracowaniu materiały zostały

przygotowane przez osoby tworzące projekt seminariów jako

wykładowcy i trenerzy. Zapewniam Państwa, że wszyscy oni

są ekspertami w zakresie tematyki, którą poruszają.

Książka zawiera również pełny tekst nowej Ustawy o prze-

ciwdziałaniu narkomanii, jaka powstała w lipcu 2005 roku.

Justyna Sobeyko z Uniwersytetu Śląskiego analizuje i prezen-

tuje różnice pomiędzy dotychczasowym prawem w zakresie

narkotyków z 1997 roku, a dokumentem, który niedawno

wszedł w życie.

Narkotyki i ich używanie nie zawsze jest traktowane w sposób

najwłaściwszy; nie zawsze też jesteśmy skłonni rozumieć tę

problematykę tak, jak rozumiemy inne problemy społeczne.

Często mamy tendencję, aby patrzeć na narkotyki tylko przez

pryzmat negatywnych aspektów – co z kolei podsyca nasz

strach, a ten skutecznie uniemożliwia racjonalne podejście do

problemu. Obawa i strach nie stanowią najlepszych funda-

mentów do prawdziwego zrozumienia jakichkolwiek spraw.

Wierzę w to, że większa wiedza na temat narkotyków pomoże

nam zająć bardziej racjonalne i wyważone stanowisko.

Mam nadzieję, że pod tym względem książka, którą oddaję

w Państwa ręce będzie użyteczna!

POLITYKA LEGISLACYJNA

Postulowane kierunki polityki legislacyjnej

wobec narkotyków i narkomanii

NOWA USTAWA - WSTĘP

Polskie ustawodawstwo dotyczące

narkotyków i narkomanii – zarys nowej

regulacji prawnej

Jonna Weck

Koordynator projektu

USTAWA

Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii

Załaczniki do ustawy

ARTYKUŁY Z „MONAR NA BAJZLU”

Metadon na Monte

Zbrodnia i kara

Rosyjskie prawo narkotykowe: mniej represji

NIEMCY

Zmiany w zakresie prawa narkotykowego

w Niemczech – krótki zarys

Małopolskie Stowarzyszenie PROBACJA

oraz Monar na bajzlu publikacje

ul. Św. Katarzyny 3

31-063 Kraków

tel/fax 012 - 430 61 35

SKŁAD I GRAFIKA: „EGRES” - jonnaweck@hotmail.com

KOREKTA JĘZYKOWA : Sylwia Jurys

WYDANO ZE ŚRODKÓW : FIO, Ambasada Królestwa Niderlandów,

IHRD/OSI, UNDP Polska, Krajowe Buiro ds. Przeciwdziałania

Narkomanii

DRUK: DRUKMAR, ul. Rzemieślnicza 10 Zabierzów

Koordynator projektu

NARKOTYKI

G RZEGORZ W ODOWSKI

Narkotyki i ich używanie

Spożywanie substancji psychoaktywnych właściwie od zawsze towarzyszyło człowiekowi. To banalne

sformułowanie zazwyczaj otwiera wszelkie opracowania na temat narkotyków. I rzeczywiście, trudno jest

znaleźć jakąkolwiek kulturę, w której nie byłyby obecne substancje zmieniające świadomość, i która nie

wypracowałaby rozmaitych sposobów związanych z ich zażywaniem. Współcześnie mamy do czynienia

z dużo większą różnorodnością substancji psychoaktywnych niż to miało miejsce w przeszłości. Zawarte

są one w lekach, legalnych używkach i nielegalnych narkotykach. Ich zażywanie jest zjawiskiem na tyle

powszechnym, że nie zawsze jest oceniane jako zachowanie nieprzystosowawcze.

KONSEKWENCJE UŻYWANIA NARKOTYKÓW

Uzależnienie

Narkotyki charakteryzują się możliwością wywoływania

stanu przyzwyczajenia, a nawet przymusu ich dalszego

stosowania. Różnego rodzaju substancje psychoaktywne,

wykazując taki rodzaj działania, że osobie zażywającej

sprawia ono przyjemność i poprawia samopoczucie

– niosą ryzyko powstawania zależności psychicznej .

Będzie się ona wyrażać regularną chęcią przeżywania

różnych sytuacji pod wpływem narkotyku. Możliwość

wytworzenia tego rodzaju zależności jest wspólnym

mianownikiem właściwie wszystkich narkotyków. Jednak

to, czy się ona wytworzy, zależy głównie od rodzaju

narkotyku, cech osobowościowych i sytuacji osoby

eksperymentującej z narkotykiem. Jeśli powstanie ten

rodzaj zależności, to będzie się charakteryzować silną

potrzebą i niekontrolowanym pragnieniem ponownego

przyjęcia danej substancji. Dużą rolę odgrywa także wiek

osób sięgających po środki odurzające. Jest nieomal

prawidłowością, że ci dorośli, którzy uzależnili się od

narkotyków pierwsze eksperymenty z nimi zaczynali

w wielu kilkunastu lat, kiedy emocjonalnie dopiero

dojrzewali.

zawsze bardzo nieprzyjemny dla uzależnionego przebieg

i jego rezultatem będzie poszukiwanie substancji w celu

zniesienia takiego stanu.

Uważa się, że wielkość przyjmowanych dawek

narkotyku wywołującego zależność ﬁzyczną musi ulegać

podwyższeniu, gdyż każda kolejna porcja narkotyku

powoduje słabszą na niego reakcję organizmu. Zjawisko

to nazywane jest tolerancją . Przy jego występowaniu,

w celu uzyskania tych samych efektów konieczne jest

stałe zwiększanie dawki. Powstawanie tolerancji najlepiej

potwierdza fakt, że niektórzy narkomani przyjmują

dawki heroiny, które wielokrotnie przewyższają dawki

śmiertelne.

W kontekście społecznym mówi się również

o powstawaniu uzależnienia środowiskowego , które

obejmuje całą gamę sytuacji i zachowań wymuszonych

przez zdobywanie i stosowanie narkotyków. Ten

rodzaj zależności pogłębia się znacznie w przypadku

stosowania substancji odurzających, które są nielegalne.

Innym rodzajem uzależnienia, jest zależność ﬁzyczna ,

która dotyczy tylko niektórych grup narkotyków.

Zależność taka, to wynik adaptacji układu nerwowego

do obecności danej substancji psychoaktywnej.

Fizjologiczne mechanizmy powstawania zależności

ﬁzycznejprzebiegają rozmaicie w przypadku różnych

grup narkotyków. Przykładem mogą być barbiturany,

których działanie wpływa na osłabienie aktywności

neuronów. Przy nagłym odstawieniu barbituranów

neurony te stają się nadaktywne prowadząc do wielu

zaburzeń w czynnościach ﬁzjologicznychorganizmu.

Skutki używania narkotyków

Problem nadużywania substancji uzależniających jest

o tyle poważny, że większość osób, które ich używają

nie leczy się, a nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, jak

poważne ma problemy ze zdrowiem. Uzależnienie od

substancji psychoaktywnych rodzi szereg problemów

zdrowotnych dla człowieka. Mogą być to m.in.

śmiertelne zatrucia (przedawkowania), ostre i przewlekłe

zaburzenia psychiczne, zaburzenia funkcjonowania

poszczególnych narządów lub całego organizmu.

Wszystko to prowadzi do obniżenia jakości życia i jego

skrócenia. Uzależnienia są przyczyną niebagatelnych

szkód społecznych. Na poziomie funkcjonowania rodziny

prowadzą do poważnych problemów natury emocjonalnej

i ekonomicznej. Na poziomie społeczeństw prowadzą

do rosnących kosztów opieki medycznej, powiększania

się grupy osób chorych i niepełnosprawnych. Około 50%

wszystkich samobójstw popełnianych jest pod wpływem

substancji psychoaktywnych, a do więcej niż połowy

śmiertelnych wypadków drogowych przyczynia się

osłabienie zdolności motorycznych kierowców z powodu

Zaburzenia, wywołane odstawieniem substancji, od

której organizm jest uzależniony nazywa się zespołem

abstynencyjnym lub objawami odstawienia. Zespół

abstynencyjny może mieć różny charakter, w zależności

od rodzaju środka, który spowodował uzależnienie;

może mieć też różne natężenie – zależy to od długości

okresu stosowania tego środka, jak również od wielkości

przyjmowanych dawek. Zespół abstynencyjny będzie miał

NARKOTYKI

alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych.

Rozprzestrzenianie się chorób przenoszonych przez

krew, wśród nich HIV/AIDS i wirusowego zapalenia

wątroby jest w dużej mierze skutkiem używania

narkotyków drogą dożylną.

DLACZEGO UZALEŻNIAMY SIĘ OD

NARKOTYKÓW?

Zastanawiając się nad przyczynami sięgania po narkotyki

– widzimy, że czymś innym będą powody eksperymentów

z narkotykami, czymś innym przyczyny dla których

osoba, która sięgnęła po narkotyk uzależnia się od niego.

Możemy też założyć, że w tym ostatnim przypadku

o uzależnieniu zdecyduje zarówno psychoﬁzyczna

konstrukcja jednostki jak i właściwości konkretnej

substancji. O tym, czy ktoś uzależni się od narkotyków

nie zadecyduje tylko incydentalny z nimi kontakt. Cały

szereg czynników społecznych, psychologicznych

i biologicznych będzie wpływać na relacje pomiędzy

narkotykiem a jednostką.

Brak życiowych perspektyw, duża przestępczość

i bezrobocie to tylko niektóre czynniki związane ze

środowiskiem społecznym mogące podkopać wiarę

młodego człowieka w siebie i we własną przyszłość.

Niebagatelną rolę odegrają tu grupy rówieśnicze,

w których młody człowiek funkcjonuje – a w których

niekiedy narkotyki są atrybutem buntu i sprzeciwu wobec

społeczeństwa.

Rozbite rodziny, zachwiane relacje w rodzinach pełnych,

brak wsparcia i porozumienia, nieprawidłowe wzorce

ze strony rodziców związane np. z nadużywaniem

alkoholu generują wśród dzieci postawy ucieczkowe,

a narkotyk staje się jedną z form tej ucieczki.

Niepewność i niedojrzałość emocjonalna, mała

odporność na stres, słaba motywacja do działań, które

nie przynoszą natychmiastowych korzyści – to tylko

niektóre cechy jednostek podatnych na uzależnienia.

Postawy rodziców są także często odpowiedzialne za

poważniejsze zaburzenia osobowości mogące mieć

znaczenie w społecznych kontaktach wychowanków:

przesadna idealizacja bądź lekceważenie innych,

zmienność nastrojów, zakłócenia tożsamości,

poczucie pustki – mogą mieć źródło w niedbałym

i niewłaściwym traktowaniu dziecka przez rodziców,

oddaleniu się od jego potrzeb emocjonalnych. Poważne

zachowania aspołeczne mogą dalej pogłębić się

w wyniku nadużywania środków psychoaktywnych.

Wśród zaburzeń psychicznych mogących odgrywać

pierwszorzędną rolę w podatności na uzależnienie

dominuje lęk i zaburzenia nastroju. Zresztą będą one

pogłębiać się w okresie uzależnienia, bo narkotyki

uśmierzać będą te zaburzenia tylko doraźnie.

Podwyższone ryzyko uzależnienia wynika nie tylko ze

środowiskowych oddziaływań, ale także może mieć

związek z czynnikami biologicznymi. W przypadku

alkoholu teza na temat genetycznych predyspozycji

dzieci alkoholików do podatności na to uzależnienie

została ponad wszelką wątpliwość udowodniona.

Jak widzimy zjawisko używania narkotyków przez

poszczególne jednostki ma z reguły także określone

negatywne konsekwencje dla ich najbliższego otoczenia

oraz zakłóca prawidłowe funkcjonowanie całego

społeczeństwa rodząc dlań szereg szkód i kosztów.

Dlatego też używanie narkotyków nie może być kwestią

społecznie obojętną.

EPIDEMIA - TROCHĘ LICZB

Coraz większy popyt na narkotyki, kreowany przez modę

i coraz łatwiejszy do nich dostęp mają odzwierciedlenie

w powszechności używania narkotyków. Analizując

wyniki badań dotyczących kontaktów młodzieży

szkolnej z narkotykami możemy przyjrzeć się zjawisku

eksperymentowania z narkotykami i zobaczyć, że

coraz częściej w naszych kontaktach z młodzieżą

będziemy traﬁać na osoby mające za sobą kontakt

z tymi substancjami. Wykres poniżej przedstawia wyniki

badań w grupie 17 i 18-latków, którzy odpowiadali czy

i jaki narkotyk zażyli w życiu, nawet jeśli był to kontakt

jednorazowy. 1

Najpopularniejszym narkotykiem są preparaty konopi

(marihuana i haszysz) – do jej użycia przyznało się 19%

badanych. Następne w kolejności są środki uspokajające

i nasenne (benzodiazepiny i barbiturany) – 3,3%;

amfetamina – 3%, LSD i inne halucynogeny – 1,5%,

środki wziewne (lotne rozpuszczalniki i kleje) – 1,1%,

ecstasy – 0,9%, kokaina/crack – 0,4% oraz heroina

–0,2% badanych.

Inne badania, dotyczące opinii młodzieży na temat

narkotyków pokazują, że duży odsetek młodzieży jest

dobrze zorientowany co do ryzyka szkód zdrowotnych

i społecznych związanych z używaniem narkotyków. Dla

wielu używanie tzw. miękkich narkotyków, np. marihuany

nie zasługuje na potępienie; wysoki procent młodzieży

szkół średnich wyraźnie rozgranicza okazjonalne

używanie niektórych, słabszych narkotyków od używania

regularnego innych związanego z dużym ryzykiem.

1 Badania przeprowadzone w 2002 roku wśród uczniów III i IV klas

szkół średnich na terenie województwa małopolskiego (Regionalny

Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: