PPR, wykład 1.docx

prof. dr hab. Lesław Zimny

Katedra Kształtowania Ekosystemów i Terenów Zieleni

www.up.wroc.pl/~zimny

Ogólna uprawa roli i roślin, Jabłoński, Krężel, Świętochowski

Agroekosystem- miej pojęcie

Ogólna uprawa roli i roślin:

·               Szczegółowa uprawa roślin

·               Ekonomika

·               Ogrodnictwo

·               Agroturystyka

·               Szczegółowa uprawa roślin

·               itd.

Cel produkcji roślinnej- uzyskiwanie wysokich i jakościowo dobrych plonów przy ekonomicznie uzasadnionych nakładach za pomocą środków przyjaznych środowisku

Rolnictwo- dziedzina wytwórczości naturalnej obejmującej 3 rodzaje produkcji:

·               Roślinną

·               Zwierzęcą

·               Przemysłową

Rodzaje produkcji roślinnej:

1.            Polowa produkcja roślinna na gruntach ornych

2.            Produkcja pasz na łąkach i pastwiskach

3.            Produkcja ogrodnicza

a.                  Sadownictwo

b.                  Warzywnictwo

c.                  Kwiaciarstwo

4.            Produkcja roślin leczniczych

5.            Produkcja roślin wodnych

6.            Produkcja leśna

Specyfika produkcji roślinnej:

1.            Produkcja odbywa się pod gołym niebem i jest uzależniona od warunków przyrodniczych

2.            Roślina uprawna jest składnikiem zmianowania i stanowi element produkcji roślinnej w gospodarstwie

3.            Produktem końcowym sa organy roślinne wytworzone w wyniku ich wzrostu i rozwoju

4.            Zmienna wysokość plonu oraz zmienny koszt jednostkowy produkcji takiego samego plonu

5.            Straty podczas zbioru

6.            Warsztatem produkcji jest cały obszar gospodarstwa

7.            Konstrukcja maszyn i narzędzi powinna być dostosowana do warunków fizjologicznych

Terminologia:

Gleba, rola, ziemia, grunt

Gleba- od skały macierzystej do powierzchni

Rola- tam działają narzędzia uprawowe

Ziemia-

Grunt- to, na czym stawiamy konstrukcje

Siew i sadzenie- materiał siewny

Agrofagi= patogeny + szkodniki + chwasty

Pielęgnowanie roślin

Zbiór- masa użytecznych organów rośliny zebrana z dowolnej powierzchni

Zbiór (nie mówić 'sprzęt żyta')- zbiór żyta nowoczesnym sprzętem

Plon- masa użytecznych organów rośliny z 1 hektara

Plon składnika rośliny- plon cukru, plon tłuszczu, plon skrobi

Plon główny (ziarno) i uboczny (słoma)

Międzyplony- ścierniskowy, ozimy i wsiewka międzyplonowa

Obsada roślin w sztukach na metr2

Przedprzedplon, przedplon, roślina następna

Następstwo i zmianowanie

„UPRAWA ROLI”!! NIE „UPRAWA GLEBY”!!

Piosenka dożynkowa :D

Plon niesiemy, plon
W gospodarza dom
Aby dobrze plonowało,
Po sto korcy z kopy dało

SIEDLISKOZNAWSTWO

Siedlisko- zespół naturalnych i sztucznych czynników zewnętrznych, które występują na danym obszarze i wpływają na rośliny i glebę bezpośrednio i pośrednio

Czynniki siedliska

1.            Klimatyczne

a.      Światło

b.      Temperatura

c.      Woda

d.      Powietrze (skład, ruch)

e.      Ogień

2.            Glebowe (edaficzne)

3.            Topograficzne

4.            Biotyczne

5.            Antropogeniczne

Czynniki siedliska działają kompleksowo, nakładają się na siebie.

Ekosystem naturalny: (układ zamknięty ciągły)

Producenci --> konsumenci --> reducenci --> …

Agroekosystem: (układ zamknięty skończony)

Nawozy, pestycydy --> agroekosystem --> plon + wody gruntowe

ŚWIATŁO

Znaczenie światła w produkcji rolniczej:

·               Kiełkowanie (dodatnie, ujemne, obojętne)

·               Wschody (tworzenie chlorofilu, inicjacja fotosyntezy)

·               Fotomorfogeneza

·               Fototropizm

·               Fotoperiodyzm (reakcja na długość dnia i nocy)

o                    Rośliny dnia krótkiego (np. kukurydza, soja, tytoń, konopie)

o                    Rośliny dnia długiego (zboża, ziemniak, rzepak, burak, gorczyca)

o                    Obojętne na długość dnia (gryka, groch)

·               Aktywizacja niektórych herbicydów

Regulowanie czynnika świetlnego:

·               Czynne: szklarnie, tunele, inspekty

·               Bierne: zagęszczanie łanu, kierunek siewu, termin siewu, sposób użytkowania

Bilans ciepła w atmosferze- z grubsza to, co na meteorologii: słońce, ziemia, chmury, słońce emituje ciepło, ziemia pochłania i odbija, chmury odbijają, jak nie ma chmur to ciepło leci w kosmos

Każda roślina znosi zimno w innym stopniu:

Ocena przezimowania- skala 6-stopniowa

Przed zimą zadbaj o korzeń!