Rodzaje zakładów karnych i ich przeznaczenie,.pdf

(160 KB) Pobierz
QPrint
Rodzaje zakþadw karnych i ich przeznaczenie,
systemy wykonywania kary oraz klasyfikacja skazanych
Hanna Jarosz
Katarzyna Kubacka
Kodeks karny wykonawczy przewiduje zindywidualizowane oddziaþywanie na skazanych przy
zastosowaniu rŇnych Ļrodkw i metod w ramach rŇnych systemw wykonywania kary, w zakþadach karnych
rŇnego typu i rodzaju. RozwiĢzanie takie pozostaje w zgodzie z postanowieniami Wzorcowych Reguþ Minimum
Postħpowania z WiħŅniami oraz Europejskich Reguþ Wiħziennych, ktre zakazujĢ stosowania rygorw jako
Ļrodkw zwiħkszajĢcych dolegliwoĻę kary pozbawienia wolnoĻci 1 .
Kodeks karny wykonawczy przewiduje 4 rodzaje zakþadw karnych (art. 69 k.k.w.), podlegajĢcych
Ministrowi SprawiedliwoĻci (art. 68 k.k.w.):
1) zakþad karny dla mþodocianych,
2) zakþad karny dla odbywajĢcych karħ po raz pierwszy,
3) zakþad karny dla recydywistw penitencjarnych,
4) zakþad karny dla odbywajĢcych karħ aresztu wojskowego.
Zakþadem karnym kieruje dyrektor, ktry ustala porzĢdek wewnħtrzny zakþadu (art.72 £2 k.k.w.),
a wyodrħbnionym oddziaþem moŇe kierowaę podlegajĢcy dyrektorowi kierownik (art.72 £1 k.k.w.). Zakþady karne
mogĢ byę tworzone jako samodzielne zakþady lub jako wyodrħbnione oddziaþy zakþadw karnych i aresztw
Ļledczych.
Zakþad karny dla mþodocianych zostaþ wyodrħbniony w celu odizolowania tej kategorii skazanych od
demoralizujĢcego wpþywu innych uwiħzionych oraz z przekonania Ňe mþodociani stanowiĢ grupħ osb znajdujĢcych
siħ jeszcze w fazie rozwoju biologicznego i psychicznego, zatem istnieje stosunkowo wiħksza szansa, niŇ wobec
dorosþych, skutecznych oddziaþywaı na ich postawy. Intensywna praca resocjalizacyjna ma szczeglne znaczenie
dla osiĢgniħcia poprawczych celw kary i zwiħkszenia szans pomyĻlnej integracji spoþecznej po opuszczeniu
zakþadu 2 . W zakþadzie karnym dla mþodocianych odbywajĢ karħ skazani, ktrzy nie ukoıczyli 24 roku Ňycia; w
uzasadnionych wypadkach skazany moŇe dalej odbywaę karħ w tym zakþadzie po ukoıczeniu 24 r.Ň. (art.84. £1
k.k.w.) 3 . JeŇeli jest to uzasadnione dorosþy skazany po raz pierwszy, wyrŇniajĢcy siħ dobrĢ postawĢ moŇe, za
swojĢ zgodĢ, odbywaę karħ w zakþadzie karnym dla mþodocianych. Mþodociani obligatoryjnie odbywajĢ karħ
w systemie programowanego oddziaþywania (art.95 £1 k.k.w.). Co wiħcej, przepisy regulaminu (£91 ust.1 i 2)
przewidujĢ, Ňe w zakþadach karnych dla mþodocianych prowadzi siħ w szerszym zakresie zajħcia kulturalno-
oĻwiatowe, sportowe i wychowania fizycznego, organizuje spotkania z rodzinami oraz wspþpracuje z osobami
godnymi zaufania. Skazani odbywajĢcy karħ w zakþadach karnych dla mþodocianych typu zamkniħtego i
pþotwartego majĢ ponadto prawo do dodatkowego widzenia w miesiĢcu 4 .
W zakþadach karnych dla odbywajĢcych karħ po raz pierwszy osadzeni zostajĢ skazani, ktrzy nie zostali
skierowani do zakþadu dla mþodocianych, dla recydywistw penitencjarnych czy odbywajĢcy karħ aresztu
wojskowego oraz skazani odbywajĢcy zastħpczĢ karħ pozbawienia wolnoĻci orzeczonĢ w tej samej sprawie (art.85
k.k.w.).
W zakþadach karnych dla recydywistw penitencjarnych odbywajĢ karħ doroĻli skazani za przestħpstwo
umyĻlne na karħ pozbawienia wolnoĻci lub zastħpczĢ karħ pozbawienia wolnoĻci oraz ukarani za wykroczenia
umyĻlne zasadniczĢ lub zastħpczĢ karħ aresztu, ktrzy poprzednio odbywali juŇ takie kary lub karħ aresztu
wojskowego za umyĻlne przestħpstwa lub wykroczenia, chyba Ňe szczeglne wzglħdy resocjalizacyjne
przemawiajĢ za skierowaniem ich do zakþadu karnego dla odbywajĢcych karħ po raz pierwszy (art.86 k.k.w.) 5 .
Kryterium decydujĢcym o zakwalifikowaniu do tej grupy jest fakt uprzedniego odbywania kary pozbawienia
wolnoĻci lub kary aresztu, jak i umyĻlnoĻę popeþnionych przestħpstw lub wykroczeı 6 .
Areszt wojskowy jest karĢ stosowanĢ wobec Ňoþnierzy. Wykonywany jest on zgodnie z przepisami
dotyczĢcymi kary pozbawienia wolnoĻci, chyba Ňe przepisy czħĻci wojskowej Kodeksu karnego wykonawczego
stanowiĢ inaczej 7 .
nnnnn
nn n nn n nn
nnnn
Prawne podstawy resocjalizacji. nn
n n n n
nnnnn
nn
Prawne podstawy resocjalizacji. nn
Zakþady karne kaŇdego rodzaju mogĢ byę organizowane jako zakþady typu: zamkniħtego, pþotwartego lub
otwartego (art.70 £1 k.k.w.). Poszczeglne typy zakþadw rŇniĢ siħ od siebie stopniem zabezpieczenia, stopniem
izolacji skazanych oraz wynikajĢcymi z tego obowiĢzkami i uprawnieniami w zakresie poruszania siħ wewnĢtrz
zakþadu i poza jego obrħbem (art. 70 £2 k.k.w.). Podstawowy zakres uprawnieı skazanych dotyczĢcych swobody
poruszania siħ oraz moŇliwoĻci utrzymywania kontaktw ze Ļwiatem zewnħtrznym w poszczeglnych typach
zakþadw karnych wyznaczany jest przepisami Kodeksu karnego wykonawczego i uzupeþniony postanowieniami
regulaminu 8 .
W zakþadzie karnym typu zamkniħtego (art.90 k.k.w.) cele mieszkalne skazanych sĢ w zasadzie zamkniħte
caþĢ dobħ, jeĻli jednak wzglħdy bezpieczeıstwa nie stojĢ na przeszkodzie, cele mogĢ byę otwarte przez okreĻlony
czas w ciĢgu dnia (decyzjħ co do otwarcia podejmuje dyrektor, ustalajĢc porzĢdek wewnħtrzny zakþadu). Skazani
powinni byę zatrudnieni na terenie zakþadu, poza terenem mogĢ byę zatrudnieni jedynie w peþnym systemie
konwojowania (nie dotyczy to skazanych niebezpiecznych oraz odbywajĢcych karħ doŇywotniego pozbawienia
wolnoĻci, ktrzy mogĢ wykonywaę pracħ wyþĢcznie na terenie zakþadu). Zajħcie kulturalno- oĻwiatowe, sportowe i
nauczanie odbywa siħ na terenie zakþadu. Skazani mogĢ korzystaę z wþasnej bielizny i obuwia, ale korzystanie z
wþasnej odzieŇy wymaga zezwolenia dyrektora. Poruszanie siħ skazanych po terenie zakþadu odbywa siħ
w sposb zorganizowany i pod dozorem. Skazanym osadzonym w tego typu zakþadzie nie udziela siħ przepustek,
a udzielanie nagrd zwiĢzanych z opuszczeniem zakþadu ograniczone jest szczeglnymi przepisami. W myĻl
regulaminu (£87) skazany moŇe korzystaę z dwch widzeı w miesiĢcu (pod dozorem funkcjonariusza, ktry
prowadzi rwnieŇ kontrolħ rozmw). Kontrolowane sĢ rwnieŇ rozmowy telefoniczne oraz korespondencja 9 .
Zakþad karny pþotwarty charakteryzuje siħ mniejszym stopniem zabezpieczenia i izolacji skazanych. Cele
mieszkalne skazanych pozostajĢ otwarte w dzieı, w porze nocnej mogĢ byę zamkniħte (art.91 k.k.w.). Skazani
mogĢ korzystaę z wþasnej odzieŇy, bielizny, obuwia oraz poruszaę siħ po terenie zakþadu w czasie i miejscach
ustalonych w porzĢdku wewnħtrznym okreĻlonym przez dyrektora zakþadu. MogĢ byę zatrudnieni poza terenem
zakþadu bez konwojenta albo na pojedynczych stanowiskach pracy, mogĢ takŇe- po uzyskaniu zezwolenia
dyrektora- braę udziaþ w nauczaniu, szkoleniu i zajħciach terapeutycznych poza zakþadem. Dodatkowo
administracja moŇe organizowaę grupowe zajħcia kulturalno- oĻwiatowe i sportowe poza zakþadem. Istotnym
elementem jest moŇliwoĻę uzyskania przepustek, ale nie czħĻciej niŇ raz na dwa miesiĢce i na okres nie
przekraczajĢcy þĢcznie 14 dni w roku. Regulamin przewiduje trzy widzenia w miesiĢcu, oraz moŇliwoĻę
sprawowania kontroli nad widzeniami czy korespondencjĢ 10 .
Zakþad karny typu otwartego posiada cele mieszkalne otwarte caþĢ dobħ. Pierwszeıstwo przed
zatrudnieniem z zakþadzie przypada zatrudnieniu na zewnĢtrz (art.92 k.k.w.). Skazani mogĢ otrzymywaę z
depozytu zakþadowego pieniĢdze pozostajĢce do ich dyspozycji, mogĢ teŇ uzyskaę zezwolenie dyrektora na
indywidualny udziaþ w zajħciach i imprezach kulturalno- oĻwiatowych poza zakþadem. MogĢ uzyskaę przepustki na
czas nie przekraczajĢcy 28dni w roku, nie czħĻciej niŇ raz w miesiĢcu. MajĢ oni prawo do korzystania z
nieograniczonej liczby widzeı w dniach i godzinach wyznaczonych porzĢdkiem wewnħtrznym zakþadu. Rozmowy
w trakcie widzeı oraz korespondencja nie podlegajĢ kontroli.
JeŇeli postawa i zachowanie skazanego za tym przemawiajĢ przenosi siħ go z zakþadu karnego typu
zamkniħtego do zakþadu typu pþotwartego lub otwartego (zasada wolnej progresji, art. 89 £1 k.k.w.). WyjĢtek
dotyczy skazanych na karħ doŇywotniego pozbawienia wolnoĻci- rozpoczynajĢ oni karħ zawsze w zakþadach
karnych typu zamkniħtego, moŇna ich przenieĻę do zakþadu typu pþotwartego po odbyciu co najmniej 15 lat kary,
a do zakþadu otwartego po odbyciu co najmniej 20 lat kary (art. 89 £2 k.k.w.). Co wiħcej, zgodnie z Kodeksem
karnym wykonawczym (£74 ust.3) bezpoĻrednie przeniesienie z zakþadu zamkniħtego do otwartego moŇliwe jest
dopiero po odbyciu przez skazanego poþowy tej czħĻci kary, po ktrej mgþby siħ ubiegaę o warunkowe
przedterminowe zwolnienie (kolejny wyjĢtek od zasady wolnej progresji). Natomiast ujemna ocena postawy i
zachowania skazanego, a takŇe wzglħdy bezpieczeıstwa mogĢ powodowaę przeniesienie go do zakþadu karnego
typu pþotwartego lub zamkniħtego. OcenĢ okresowych postħpw skazanego w resocjalizacji zajmuje siħ komisja
penitencjarna (nie rzadziej niŇ co 6 miesiħcy- £62 ust.3), kierujĢc siħ kryteriami takimi jak: stosunek skazanego do
popeþnionego przestħpstwa, stopieı przestrzegania porzĢdku i dyscypliny, stosunek do pracy, charakter kontaktw
z rodzinĢ, zachowanie wobec innych skazanych i przeþoŇonych oraz zmiany w zachowaniu siħ skazanego od
ostatniej oceny. Decyzja komisji moŇe byę podstawĢ orzeczenia o przeniesieniu, rwnieŇ sam skazany moŇe
zwrcię siħ do komisji z wnioskiem o przeniesienie (decyzja komisji podlega kontroli sĢdu penitencjarnego). W
n n n n n n
n n n n n
n n n n n n
nnnn
nnnn
nnn
n n n n n
nnn
nnn
Prawne podstawy resocjalizacjinn
kwestii rozpoczħcia odbywania kary, przepisy 87-89 k.k.w. wskazujĢ Ňe Kodeks preferuje zakþady typu
pþotwartego 11 .
Kara pozbawienia wolnoĻci wykonywana jest w jednym z trzech systemw: zwykþym, terapeutycznym lub
programowanego oddziaþywania. System wykonywania kary nie jest zwiĢzany z rodzajem ani typem zakþadu
karnego 12 .
W systemie terapeutycznym odbywajĢ karħ skazani u ktrych wystħpujĢ zaburzenia psychiczne,
upoĻledzenie umysþowe, uzaleŇnienie od alkoholu lub innych Ļrodkw odurzajĢcych, niepeþnosprawnoĻę fizyczna,
jeŇeli wymagajĢ specjalistycznego oddziaþywania, zwþaszcza opieki psychologicznej, lekarskiej lub rehabilitacyjnej
(art. 96 k.k.w.). System ten ma na celu przygotowanie skazanych do powrotu do spoþeczeıstwa, a takŇe
zapobieganie pogþħbianiu siħ patologicznych cech osobowoĻci, przywracanie rwnowagi psychicznej oraz
ksztaþtowanie zdolnoĻci wspþŇycia spoþecznego i przygotowanie do samodzielnego Ňycia. Odbywanie kary w tym
systemie nie wymaga zgody skazanego, jednak leczenie i rehabilitacja skazanych u ktrych stwierdzono
uzaleŇnienie od alkoholu albo innych Ļrodkw odurzajĢcych wymaga orzeczenia sĢdu penitencjarnego. System ten
jest systemem przejĻciowym- skazani nie wymagajĢcy juŇ takich oddziaþywaı przenoszeni sĢ do innego systemu 13 .
System programowanego oddziaþywania jest systemem szczeglnie nakierowanym na resocjalizacjħ.
PodstawĢ wykonywania kary jest indywidualny program oddziaþywania opracowany przy wspþudziale
skazanego 14 . Powinien on zawieraę cele etapowe oraz cel koıcowy resocjalizacji, czyli zalecenia dotyczĢce:
osadzenia wiħŅnia w okreĻlonym mikroĻrodowisku spoþecznym, sposobu zagospodarowania czasu wolnego,
ksztaþcenia, zatrudnienia, sposobu rozliczania wiħŅnia (w przypadku jego niesubordynacji czy pozytywnego
zachowania), sugestie w zakresie uzyskania dobrej komunikacji, sugestie co do pomocy wiħŅniowi, zalecenia
dotyczĢce poziomu i jakoĻci utrzymywania kontaktw z rodzinĢ, zalecenia dotyczĢce zabezpieczenia wiħŅnia
przed zagroŇeniami ze strony innych wiħŅniw oraz kwestiħ spoþecznego i materialnego przygotowania wiħŅnia do
opuszczenia zakþadu 15 . System ten jest ofertĢ skierowanĢ do skazanego, z ktrej moŇe skorzystaę bĢdŅ jĢ
odrzucię 16 . Mþodociani odbywajĢ karħ obligatoryjnie w tym systemie.
W systemie zwykþym wykonuje siħ karħ wobec skazanych dorosþych, jeĻli nie odbywajĢ jej w innym
systemie. Wykonywanie kary ma zmierzaę do celw indywidualno- prewencyjnych. Skazani mogĢ korzystaę z
dostħpnego w zakþadzie karnym zatrudnienia, nauczania oraz zajħę kulturalno-oĻwiatowych i sportowych. MogĢ
takŇe w trakcie wykonywania kary zmienię decyzjħ i po wyraŇeniu zgody na wspþudziaþ w opracowaniu i realizacji
indywidualnego programu oddziaþywaı przejĻę do systemu programowanego 17 .
W systemach penitencjarnych zorientowanych na resocjalizacje klasyfikacja skazanych odgrywa istotnĢ
rolħ, poniewaŇ jest ona podstawowym Ļrodkiem indywidualizacji wykonywania kary pozbawienia wolnoĻci,
umoŇliwiajĢcej osiĢgniħcie zakþadanych celw wychowawczych. Ma ona na celu stworzenie warunkw
sprzyjajĢcych indywidualnemu postħpowaniu ze skazanymi, zapobieganie szkodliwym wpþywom, zapewnienie
bezpieczeıstwa osobistego, wybr wþaĻciwego systemu wykonywania kary, rodzaju i typu zakþadu (klasyfikacja
zewnħtrzna, prawna) oraz rozmieszczeniu skazanych wewnĢtrz zakþadu karnego (k. wewnħtrzna, pedagogiczna) 18 .
Kryteria w oparciu o ktre dokonuje siħ klasyfikacji skazanych to w szczeglnoĻci: wiek, pþeę, uprzednie
odbywanie kary, umyĻlnoĻę lub nieumyĻlnoĻę czynu, wysokoĻę pozostaþej do odbycia kary, stan zdrowia
fizycznego i psychicznego (kryteria przedmiotowe- formalne), stopieı demoralizacji, poziom wykolejenia
spoþecznego, podatnoĻę na resocjalizacjħ (kryteria podmiotowe- materialne; art.82 £2 k.k.w.) 19 . Klasyfikacja
skazanych wg kryteriw przewidzianych prawem dokonuje siħ przede wszystkim w oparciu o wyniki badaı
osobowo poznawczych, ktre polegajĢ na gromadzeniu wszelkich danych odnoszĢcych siħ do osoby skazanego.
Prowadzone sĢ one juŇ w postħpowaniu przygotowawczym, a nastħpnie w trakcie rozpoznania sprawy przez
sĢd 20 . Przy uwzglħdnieniu kryteriw klasyfikacji skazanych dzieli siħ na grupy oznaczone symbolami M, P, R, W
Prawne podstawy resocjalizacjinn
nZasady i etapy tworzenia indywidualnego programu oddziaþywania na skazanych. áOpieka,
Wychowanie, Terapian
Wprowadzenie do pedagogiki penitencjarnej. nn
n n n nn n
nnnnnn
nn n n n n n
n n n n n
: Prawne podstawy resocjalizacji.nn
18
19 Wprowadzenie do pedagogiki penitencjarnej. nn
Prawne podstawy resocjalizacjinn
n n n n nn
n n n nn n
nnnnnnnnnnnnn
nnnnnnn
odpowiadajĢce rodzajom zakþadw karnych (M- ZK dla mþodocianych, P- dla odbywajĢcych karħ po raz I, R- dla
recydywistw penitencjarnych, W-dla odbywajĢcych karħ aresztu wojskowego) oraz podgrupy oznaczone cyframi
1,2,3 odpowiadajĢcymi typom zakþadw karnych oraz literami p, t, z odpowiadajĢcymi systemom wykonywania
kary (1- ZK typu zamkniħtego, 2- pþotwartego, 3- otwartego; p- system programowanego oddziaþywania, t- system
terapeutyczny, z- system zwykþy). Na podstawie art. 62 k.k. sĢd wydajĢc wyrok skazujĢcy na karħ pozbawienia
wolnoĻci, moŇe okreĻlię rodzaj i typ zakþadu karnego, w ktrym skazany ma odbyę karħ, a takŇe moŇe orzec
terapeutyczny system jej wykonywania (sĢd kieruje siħ przepisami prawa karnego wykonawczego regulujĢcymi
zasady kierowania skazanych do poszczeglnych zakþadw i systemw wykonywania kary). W sytuacji, gdy w
trakcie wykonywania kary wystĢpiĢ okolicznoĻci uzasadniajĢce zmianħ rodzaju lub typu zakþadu bĢdŅ obranego
systemu, dokonanie takiej zmiany wymaga wydania postanowienia przez sĢd penitencjarny, a w przypadku
kolejnych okolicznoĻci uzasadniajĢcych zmianħ juŇ po wydaniu postanowienia przez sĢd penitencjarny, decyzjħ
w tym zakresie moŇe podjĢę komisja penitencjarna (art. 74 k.k.w.). W praktyce sĢdy wydajĢce wyrok skazujĢcy na
karħ pozbawienia wolnoĻci niezwykle rzadko korzystajĢ z moŇliwoĻci okreĻlenia sposobu wykonywania kary,
decyzjħ podejmuje wwczas komisja penitencjarna ( art. 76 £1 k.k.w.) 21 .
Problemy z jakimi boryka siħ polskie wiħziennictwo, takie jak przeludnienie czy biurokratyzacja, to nie
jedyne zagroŇenia dla prawidþowego funkcjonowania tej instytucji. IstotnĢ kwestiĢ poruszanĢ przez Andrzeja
Majcherczyka jest fakt, Ňe wiħziennictwu o wiele bardziej niŇ pieniħdzy brakuje jasnej wizji rozwojowej i
strategicznego, perspektywicznego myĻlenia. CiĢgle zmieniajĢca siħ wþadza polityczna uniemoŇliwia planowanie
dþugoterminowych zmian, tymczasem w wiħziennictwie nie moŇna mwię o szybkich, spektakularnych efektach.
Rozwiniħcie dobrej i adekwatnej do skali potrzeb oferty resocjalizacyjnej dla skazanych, to mozolne budowanie
zespoþw zdolnych do realizacji zadaı rehabilitacyjnych i organiczna praca na lata 22 . Inne wnioski przedstawia
Anna Domaıska i Jan Szaþaıski zwracajĢc uwagħ iŇ podstawowym problemem jest zbyt maþa liczba
wychowawcw i psychologw zatrudnionych w zakþadach karnych, brak odpowiedniego przygotowania
merytorycznego kadry, przedmiotowe traktowanie skazanych, permanentne deficyty finansowe zakþadw,
nieadekwatnoĻę programw oddziaþywaı do rzeczywistych potrzeb skazanych, zbyt duŇa liczba skazanych
odbywajĢcych karħ w systemie programowanego oddziaþywania w zakþadach typu zamkniħtego czy brak oceny
skutecznoĻci programowanych oddziaþywaı 23 Najbardziej adekwatny pod wzglħdem zadaı resocjalizacyjnych jest
system programowanego oddziaþywania, natomiast sami skazani nie widzĢ w nim szansy na resocjalizacjħ
(mþodociani nie widzĢ Ňadnych korzyĻci w tego typu oddziaþywaniach- 47,9%), a jedynie szansħ na poprawħ
wþasnych warunkw egzystencji w zakþadzie (52% recydywistw upatruje w tym systemie takowĢ szansħ), bĢdŅ
moŇliwoĻę uzyskania dziħki niemu rŇnego rodzaju przywilejw (takich jak np. przepustki- 33,7% dorosþych
skazanych po raz pierwszy; aneks- tabela 2) 24 . ZatrwaŇajĢce jest takŇe to, iŇ wiħkszoĻę miejsca w programach
poĻwiħcona jest dziaþalnoĻci kulturalno- oĻwiatowej i sportowej zamiast pracy na rzecz umiejħtnoĻci radzenia sobie
po wyjĻciu na wolnoĻę (aneks-tabela 3) 25 . RŇne perspektywy ukazujĢ rŇne problemy z jakimi boryka siħ polskie
wiħziennictwo. IstotnĢ kwestiĢ jest, aby planowane i podejmowane dziaþania byþy realizowane niezaleŇnie od
zmieniajĢcej siħ wþadzy politycznej, a wdraŇane rozwiĢzania byþy adekwatne do rzeczywistych potrzeb.
BIBLIOGRAFIA:
Domaıska Anna, Szaþaıski Jan: WdraŇanie systemu oddziaþywaı programowanych w wybranych zakþadach karnych. W:
Kozaczuk Franciszek (red.): Resocjalizacja instytucjonalna: perspektywy i zagroŇenia. Rzeszw Wydawnictwo
Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2004.
Linowski Krzysztof: Zasady i etapy tworzenia indywidualnego programu oddziaþywania na
skazanych. áOpieka, Wychowanie, TerapiaÑ 2003, nr 3 (55).
Machel Henryk: Wprowadzenie do pedagogiki penitencjarnej. Gdaısk Wydawnictwo Uniwersytetu Gdaıskiego 1994.
Majcherczyk Andrzej: Programy resocjalizacji skazanych- gþos w dyskusji o stanie i perspektywach wiħziennictwa. áPrzeglĢd
Wiħziennictwa PolskiegoÑ 2006, nr 52- 53.
Staıdo-Kawecka Barbara: Prawne podstawy resocjalizacji. Krakw Kantor Wydawniczy ZAKAMYCZE, 2000.
Szymanowska Aleksandra: Wykonywanie kary pozbawienia wolnoĻci w Ļwietle wynikw badaı kryminologiczno-
psychologicznych. W: Kozaczuk Franciszek (red.): Resocjalizacja instytucjonalna: perspektywy i zagroŇenia. Rzeszw
Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2004.
Kodeks Karny Wykonawczy: rozdz. X. áKara pozbawienia wolnoĻciÑ, art. 67- 100.
Stan prawny z 1.I.1999.
Prawne podstawy resocjalizacjinn
22 Programy resocjalizacji skazanych- gþos w dyskusji o stanie i perspektywach wiħziennictwa.
„nnn
nnnnnnnnn
23 WdraŇanie systemu oddziaþywaı programowanych w wybranych zakþadach karnych.
Resocjalizacja instytucjonalna: perspektywy i zagroŇenia. n n
24 n Wykonywanie kary pozbawienia wolnoĻci w Ļwietle wynikw badaı kryminologiczno-
psychologicznych. Resocjalizacja instytucjonalna: perspektywy i zagroŇenia. n
n
25
Zgłoś jeśli naruszono regulamin