PrzeSP-2009-06.pdf

przegląd

ISSN 1897-8444

LATAĆ

str. 9

O PANOWANIE NAD NIEBEM IRAKU (1991 i 2003) str. 24 |

„FRUIT FLY” – SZANSA DLA POLSKICH SIŁ POWIETRZNYCH str. 46

sił powietrznych

MIESIĘCZNIK | CZERWIEC 2009 | NR 6 (024)

przegląd

JAK PTAK

SZTUKA OPERACYJNA I TAKTYKA

str. |14

W operacjach militarnych prowadzonych na

przełomie XX i XXI wieku istotne znaczenie

miała walka elektroniczna (WE).

Walka elektroniczna sił

powietrznych

w operacji

„Allied Force”(cz. I)

TRENDY

str. | 9

SZKOLENIE I BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW

Latać jak ptak

str. | 46

Futurystyczne samoloty przypominają ptaki

– mają ruchome skrzydła.

„Fruit Fly” – szansa dla

polskich Sił Powietrznych

SZKOLENIE I BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW

str. |39

Szkolenie operatorów bezzałogowych statków

powietrznych (cz. III)

¢ TRENDY

przegląd

sił powietrznych

Charakter obrony przeciwrakietowej USA,

mgr Robert Czulda ........................................................................................4

CZERWIEC 2009 | NR 6 (024)

Latać jak ptak,

ppłk w st. spocz. pil. inż. Maciej Kamyk .......................................................9

Szanowni Czytelnicy!

Najnowszy numer

otwiera artykuł,

w którym autor pre-

zentuje wielowymia-

rowość obrony prze-

ciwrakietowej Stanów

Zjednoczonych.

Przedstawia trzy warstwy w których mają

być niszczone pociski międzykontynen-

talne. System składający się ze środków

obronnych umożliwiających przechwyty-

wanie w każdej fazie lotu zapewnia większą

skuteczność, daje bowiem kilka okazji do

strącenia wrogiej rakiety. Nawet gdyby

jakiś kraj dokonał wrogiego odpalenia

z zaskoczenia (co uniemożliwiałoby jej

zniszczenie w fazie lotu), rakieta mogłaby

być zaatakowana także podczas dwóch

pozostałych etapów. W kolejnym artyku-

le autor zajmuje się problematyką walki

elektronicznej sił powietrznych w operacji

„Allied Force”. Zimnowojenne doktryny

obezwładniania OP przeciwnika posiada-

jącego zintegrowany i stacjonarny system,

które tak dobrze zdały sprawdzian podczas

operacji „Pustynna Burza” w 1991 roku, nie

były tak efektywne w zderzeniu z rozproszo-

nymi i wysoce mobilnymi elementami OP

w Kosowie. Z tego powodu obecnie głów-

nym zadaniem WE jest wspieranie działań

taktycznych (pojedynczych samolotów lub

jednostek sił specjalnych), a konieczne jest

także przystosowanie platform WE (dotych-

czas z reguły traktowanych jako środki

operacyjne, a nawet strategiczne) do reali-

zacji nowych zadań, takich jak na przykład

zwalczanie improwizowanych ładunków

wybuchowych C-IED (Counter-Improvised

Explosive Devices).

Życzę przyjemnej lektury i zachęcam do

zapoznania się z pozostałymi artykułami.

¢ SZTUKA OPERACYJNA I TAKTYKA

Walka elektroniczna sił powietrznych w operacji „Allied Force” (cz. I),

ppłk Karol Dymanowski ..........................................................................14

O panowanie nad niebem Iraku (1991 i 2003),

mgr Diana Maria Jakubowska, mgr Rafał Jakubowski ..........................24

AKTUALNOŚCI .........................................................................................26

¢ SZKOLENIE I BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW

Szkolenie operatorów bezzałogowych statków powietrznych (cz. III),

płk dypl. nawig. inż. Józef Maciej Brzezina .............................................39

„Fruit Fly” – szansa dla polskich Sił Powietrznych,

gen. bryg. nawig. Zbigniew Galec ...........................................................46

Zespół redakcyjny

Dyrektor Redakcji Wojskowej

redaktor naczelny: Marek Sarjusz-Wolski

tel.: CA MON 845-365, 845-685; faks: 845-503

Zastępca dyrektora: ppłk Lech Mleczko

tel.: CA MON 845-685,

e-mail: lech.mleczko@redakcjawojskowa.pl

Redaktor prowadzący: dr Roman Szustek

tel.: CA MON 845-186,

e-mail: przeglad-sz@redakcjawojskowa.pl

Redaktor merytoryczny: mjr Grzegorz Predel

dr Jan Brzozowski tel.: CA MON 845-186

Opracowanie stylistyczne:

Katarzyna Kocoń, Urszula Zdunek,

Teresa Wieszczeczyńska

Skład i łamanie: Daniela Bartkiewicz

Kolportaż i reklamacje: Bellona SA

(0-22) 457-04-37, 687-90-41, CA MON 879-041

Informacje o kolportażu: Elżbieta Toczek

tel.: CA MON 840 400, (022) 684 04 00

Zastępca dyrektora, sekretarz redakcji

„Polski Zbrojnej”: Wojciech Kiss-Orski

tel.: CA MON 840-222, (0-22) 684-02-22;

e-mail: wko@redakcjawojskowa.pl

Reklama: reklama@redakcjawojskowa.pl

Zdjęcie na okładce: Jarosław Wiśniewski

Druk: Drukuj Tanio.com

ul. Ludźmierska 29, 34-400 Nowy Targ

„Przegląd Sił Powietrznych” ukazuje się od listopada 1928 r.

Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa, tel.: CA MON 845 365, 022 6845365,

022 6845685, www.polska-zbrojna.pl, e-mail: sekretariat@redakcjawojskowa.pl,

ppłk rez. nawig. dr

Roman Szustek,

redaktor prowadzący

Treści numeru są dostępne na stronie internetowej www.polska-zbrojna.pl

2009/06

przegląd sił powietrznych

TRENDY Jaka tarcza?

mgr RobeRt

Czulda

uniwersytet Łódzki

Asystent w Katedrze

Historii Stosunków

Międzynarodowych

Uniwersytetu

Łódzkiego.

Dziennikarz

tygodnika „Polska

Zbrojna”. Swoje

zainteresowania

badawcze

koncentruje na

problemach

związanych

z bezpieczeństwem

międzynarodowym

Stanów

Zjednoczonych

i krajów Bliskiego

Wschodu.

przeciwrakietowej USA

W zaprezentowanej po 2001 roku koncepcji obrony

przeciwrakietowej Pentagon odszedł od „płytkiego” systemu

obowiązującego za prezydentury Billa Clintona. Stratedzy Busha

opracowali plan globalnego systemu obrony wielowarstwowej

(Layered Defense), zdolnego do niezależnego przechwytywania

rakiet w trzech fazach ich lotu – wznoszenia, lotu właściwego oraz

opadania.

A dministracja George’a

W. Busha uznała, że system

składający się ze środków

obronnych umożliwiają-

cych przechwytywanie rakiet w każdej

fazie ich lotu jest skuteczniejszy, po-

nieważ istnieje kilka okazji do strące-

nia wrogiego celu. Nawet jeśli jakiś kraj

odpaliłby z zaskoczenia rakietę – co

uniemożliwiłoby jej zniszczenie w fa-

zie lotu – to można byłoby ją zaatako-

wać w dwóch pozostałych fazach. Ta-

ki system pozwalałby przechwytywać

każdego typu rakiety balistyczne nie-

zależnie od ich zasięgu.

Pierwsza warstwa

W tej fazie przechwytywanie rakiet

ma polegać na ich niszczeniu jeszcze

przed startem lub tuż po ich wystrzele-

niu, zanim wejdą w zimną pustkę prze-

strzeni kosmicznej […], gdzie […] jest

niezwykle trudno dokonać rozróżnienia

pomiędzy atrapami a prawdziwym ce-

przegląd sił powietrznych

2009/06

Charakter obrony

lem 1 . Zgodnie z założeniami Pentagonu na war-

stwę pierwszą (Boost Defense Segment) miały

składać się środki przechwytywania z powietrza

(Air-Based Boost), środki przechwytywania

z przestrzeni kosmicznej (Space-Based Boost –

fot. 1) oraz – wprowadzone przez administrację

George’a W. Busha – środki przechwytywania

z morza (Sea-Based Boost).

Środkiem przechwytywania z powietrza jest tle-

nowo-jodowy laser chemiczny YAL-1 o zasięgu

kilkuset kilometrów (Airborne Laser – ABL),

umieszczony na specjalnie przystosowanym sa-

molocie Boeing 747-400F Freighter (fot. 2). La-

ser, mimo że początkowo zaprojektowany do zwal-

czania rakiet balistycznych krótkiego zasięgu, do-

celowo ma niszczyć również rakiety międzykon-

tynentalne. W grudniu ubiegłego roku w bazie sił

powietrznych Edwards w Kalifornii przeprowa-

dzono obiecujące próbne lądowe strzelanie z la-

sera umieszczonego na pokładzie samolotu. Na

ten rok zapowiedziano próbę zestrzelenia rakiety

z użyciem lasera. Administracja George’a W. Bu-

sha planowała, że do 2011 roku w wyposażeniu

USAF znajdzie się siedem takich maszyn. Nie

wiadomo jednak, czy tak się stanie, administra-

cja Baracka Obamy zapowiedziała bowiem ogra-

niczenia finansowe dla projektu. Ponadto dotych-

czas nie udało się rozwiązać istotnego problemu

zniszczenie pocisku. Zakładając, że prawdopodo-

bieństwo zniszczenia rakiety wynosi 90% dla każdej

warstwy, szansa przejścia rakiety przez obronę wyraża

się stosunkiem 1:1000.

gnozowano, że system ten wejdzie do służby nie

wcześniej niż w 2030 roku.

Interesująca jest koncepcja użycia platformy

morskiej. Ze względu na swoją manewrowość

okręty zapewniałyby mobilność całego systemu.

Teoretycznie kilka okrętów stacjonujących w po-

bliżu Korei Północnej mogłoby skutecznie prze-

chwycić rakiety tuż po ich starcie. Praktycznie nie

byłoby jednak możliwe zneutralizowanie rakiet

rosyjskich czy chińskich, ponieważ większość

wyrzutni znajduje się w głębi lądu, z dala od wód,

na których operuje amerykańska US Navy. Po-

dobnie byłoby w przypadku Iranu – w jego są-

siedztwie nie ma miejsc, w których mogłyby znaj-

dować się amerykańskie rakiety.

Faza wznoszenia jest najlepszym momentem

do przechwycenia wrogiej rakiety balistycznej.

Startująca rakieta wytwarza dużą ilość ciepła, co

ułatwia jej wykrycie i zniszczenie. Nie porusza

się lub przemieszcza się względnie wolno po sta-

łej trajektorii, nie ma więc możliwości

zastosowania przeciwśrodków. Proble-

mem staje się jednak zapewnienie od-

powiednio wczesnego wykrycia i szyb-

kiej reakcji (wykrycie–ocena–autoryzacja–prze-

chwycenie). Zneutralizowanie rakiety może mieć

także implikacje polityczne. Rakieta w tej fazie

lotu znajduje się stosunkowo nisko nad po-

wierzchnią Ziemi, istniałoby więc ryzyko, że

szczątki zestrzelonej rakiety spadną na sąsiedni

kraj. To zaś mogłoby zostać odebrane jako dzia-

łanie nieprzyjazne. Co więcej, przechwytująca

rakieta w wielu przypadkach naruszałaby prze-

strzeń powietrzną kraju trzeciego. Próba prze-

chwycenia pocisków Korei Północnej w fazie

NOTATKA

Przechwytywanie rakiet w środkowej fazie ich lotu stanowiło zasadniczy

element obrony przeciwrakietowej administracji Billa Clintona.

logistycznego. Faza wznoszenia rakiety trwa krót-

ko. Ciągle nie wiadomo, jak poderwać samolot

w ciągu kilkudziesięciu sekund i natychmiast

skierować go do akcji. Możliwym rozwiązaniem

wydają się stałe patrole powietrzne, jednak wią-

załyby się one z ogromnymi kosztami.

Środkiem przechwytywania z przestrzeni ko-

smicznej ma być platforma przechwytująca

umieszczona na orbicie okołoziemskiej. Na po-

czątku kadencji prezydenta George’a W. Busha

rozważano dwa możliwe systemy: laser kosmicz-

ny (Space-Based Laser – SBL) lub umieszczone

w kosmosie pociski kinetyczne (Kinetic Energy

Intercept – KEI). Z powodów technicznych i fi-

nansowych prace nad systemem nie są zbyt za-

awansowane. Pod koniec prezydentury Busha pro-

1 M. Agüera: ESPD and Missile Defense: European Perspectives

For a More Balanced Transatlantic Partnership . Strategic Studies

Institute of the U.S. Army War College, Carlisle Barracks 2001,

s. 14.

2009/06

przegląd sił powietrznych

Szanse obrony

O chrona wielowarstwowa zwiększa szansę na

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: