ISTOTA_I_FUNKCJE_FINANS_W.docx

ISTOTA I FUNKCJE FINANSÓW

Ø      Finanse jako ogół zjawisk pieniężnych powstających w związku z działalnością człowieka.

Ø      Finanse obejmują te zjawiska pieniężne, które są związane z kreacją i ruchem realnie istniejących zasobów pieniądza bądź też z zaciąganiem zobowiązań do uruchomienia zasobów pieniężnych w przyszłości.

Ø      Finanse jako zjawiska pieniężne, polegające przede wszystkim na ruchu pieniądza, są ściśle powiązane ze sferą zjawisk realnych w gospodarce.

Ø      Zjawiska realne (rzeczowe) obejmują procesy produkcji dóbr i usług, ich wymiany w obrocie towarowym na rynkach krajowych i zagranicznych, ich alokacji w procesach konsumpcji indywidualnej i zbiorowej, jak też w procesach akumulacji.

Ø      Makroekonomiczny wymiar finansów polega na tym, że poprzez zjawiska pieniężne dokonuje się alokacji zasobów rzeczowych oraz zasobów pracy w gospodarce, co warunkuje uruchomienie procesów ekonomicznych, dzięki którym następuje zaspokajanie potrzeb ludzkich.

Związek zjawisk pieniężnych  ze sferą realną gospodarki stanowi sens i ekonomiczną treść finansów

FINANSE W UJĘCIU FUNDUSZOWYM

Ø      Fundusze prywatne,

Ø      Fundusze publiczne,

Ø      Fundusze mikro- i makroekonomiczne,

Ø      Fundusze państwa, banków, przedsiębiorstw, towarzystw ubezpieczeniowych, inwestycyjne

Ø      Fundusze o przeznaczeniu ogólnym,

Ø      Fundusze specjalistyczne

DYSCYPLINY FINANSOWE ZE WZGLĘDU NA STOSOWANĄ METODĘ BADAŃ

Ø      Opisowe

Ø      Historyczne

Ø      Teoretyczne

Ø      Praktyczne

DYSCYPLINY FINANSOWE ZE WZGLĘDU NA FUNKCJĘ POZNAWCZĄ

Ø      Teoria finansów – bada naturę i treść zjawisk finansowych, a także ich rolę w gospodarce i społeczeństwie

Ø      Historia finansów – opisywanie zjawisk w następstwie czasowym oraz poszukiwanie prawidłowości zachodzących w czasie w dziedzinie finansów; wiązanie tych prawidłowości z ogólniejszymi zjawiskami gospodarczymi i społecznymi występującymi w przeszłości

Ø      Polityka finansowa – jest elementem nauki polityki gospodarczej, działalność wytyczona przez ośrodek decyzji sformalizowanej grupy społecznej (organizacji), zmierzająca do realizacji ustalonych celów za pomocą określonych środków

Ø      Statystyka finansowa – gromadzenie i przetwarzanie danych liczbowych charakteryzujących rozmaitą działalność finansową

Ø      Prawo finansowe – systematyka i opis analityczny instytucji prawnych funkcjonujących w dziedzinie finansowej

Ø      Inżynieria finansowa – nauka o sposobach finansowania przedsięwzięć gospodarczych, w których wykorzystywane są różne kombinacje instrumentów, form i instytucji finansowych. Działalność taka czasami nazywa się również montażem finansowym.

Ø      Matematyka finansowa - Zajmuje się opisywaniem bogactwa ekonomicznej rzeczywistości przy pomocy aparatu matematycznego.

Ø      Socjologia finansów – badanie społecznych warunków i skutków funkcjonowania pieniądza i finansów (np. problem nierówności dochodowych w społeczeństwie)

Ø      Psychologia finansów – badanie przesłanek i skutków reakcji podmiotów stosunków finansowych podczas podejmowania decyzji w sferze finansów

NAUKI FINANSOWE WEDŁUG KRYTERIUM FUNKCJI EKONOMICZNYCH

Ø      Finanse publiczne

Ø      Skarbowość

Ø      Finanse przedsiębiorstw

Ø      Finanse zarządcze

Ø      Bankowość

Ø      Finanse międzynarodowe

Ø      Ubezpieczenia

Ø      Teoria rynku kapitałowego

Ogólna charakterystyka teorii finansów

Ø      Funkcjonalne teorie finansów,

Ø      Teoria finansów organicznych,

Ø      Teoria finansów indywidualistycznych,

Ø      Teoria inwestowania.

KLASYFIKACJA ZJAWISK FINANSOWYCH

Ø      Zjawiska przychodowe

Ø      Zjawiska rozchodowe

Ø      Zjawiska dochodowe

Ø      Zjawiska wydatkowe

Ø      Zjawiska kosztowe

KLASYFIKACJA ZJAWISK FINANSOWYCH

Ø      Zjawiska kredytowe

Ø      Zjawiska pożyczkowe

Ø      Zjawiska gotówkowe

Ø      Zjawiska bezgotówkowe

Ø      Zjawiska transferowe

Ø      Zjawiska oszczędnościowe

Ø      Zjawiska ubezpieczeniowe

ZJAWISKA FINANSOWE ANALIZOWANE SĄ W RÓŻNYCH UJĘCIACH:

Ø      Podmiotowym,

Ø      Przedmiotowym,

Ø      Instrumentalnym,

Ø      Funduszowym.

FINANSE W UJĘCIU PRZEDMIOTOWYM

Ø      Transakcje,

Ø      Transfery,

Ø      Pożyczki.

FINANSE W UJĘCIU PODMIOTOWYM

Ø      Finanse państwa

Ø      Finanse przedsiębiorstw,

Ø      Finanse gospodarstw domowych.

FINANSE W UJĘCIU INSTRUMENTALNYM

Ø      Ceny,

Ø      Stopy procentowe,

Ø      Kursy walutowe,

Ø      Kredyty,

Ø      Podatki.

METODA BADAŃ

Uniwersalne metody badań

Ø      Metody poznania naukowego

l       Obserwacja

l       Eksperymentowanie

l       Prognozowanie

Ø      Metody ekonomii politycznej

l       Abstrakcja

l       Stopniowa konkretyzacja

l       Weryfikacja

Metody prakseologiczne

Ø      Metoda porównania nakładów z efektami

Ø      Metoda porównania kosztów i korzyści

Ø      Metoda bilansowa

Metody statystyczne - statyczne i dynamiczne

Ø      Metoda strumieniowa

Ø      Metoda zasobowa

Ø      Metoda strumieniwo-zasobowa

KATEGORIE FINANSOWE

Co to są kategorie finansowe?

Ø      Kategoryzowanie – jako poznanie rzeczywistości,

Ø      Pojęcia finansowe wyodrębnione ze względu na specyficzne cechy

Ø      Abstrakcyjne  (cena, procent, dochód, opłata, kredyt) i konkretne (instrumenty finansowe np. stawki, skale, ulgi).

Kategorie finansowe

Ø      Przychodowe:

l       Cena:

•          Funkcje: przychodowa, alokacyjna, redystrybucyjna, motywacyjna, informacyjna, agregacyjna.

•          Cena – złożona kategoria ekonomiczna i społeczna.

•          Wyraża w pieniądzu wartość towaru, usługi, wartość innego pieniądza (waluty), czynników wytwórczych.

•          Funkcje cen:

Ø      Przychodowa –rynkowa weryfikacja działalności gospodarczej

Ø      Alokacyjna – poprzez ceny następuje alokacja towarów i usług

Ø      Redystrybucyjna – podział dochodu narodowego i jego redystrybucja

Ø      Motywacyjna – reakcja podmiotów na rynku na zmiany cen

Ø      Informacyjna

Ø      Agregacyjna – miernik wartości

•          Cenowa elastyczność popytu                                         

Ø      stopień reakcji popytu na zmianę ceny

Ø      Procentowa zmiana wielkości popytu / Procentowa zmiana ceny

•          Cenowa elastyczność podaży

Ø      Reagowanie wielkości podaży na zmiany cen

Ø      Procentowa zmiana wielkości podaży / procentowa zmiana ceny

l       Przychód pieniężny

•          Jest to zewnętrzny, pieniężny wyraz skutków działalności gospodarczej człowieka (podmiotów)

•          Jest on ściśle związane z kategorią ceny oraz dochodu.

•          Przychód pochodzi ze sprzedaży towarów i uslug, jest narzędziem weryfikacji działalności rynkowej podmiotu

Ø      Kategorie finansowe

l       Dochodowe:

•          Dochód:

•          dodatni rezultat zastosowanych w procesie gospodarowania czynników wytwórczych: ziemi, pracy, kapitału (rzeczowego i finansowego),

•          W ujęciu makro jest nadwyżką ekonomiczną gospodarującego społeczeństwa,

•          Przyjmuje formę pieniężną, ale jego treścią są i usługi, które podmioty systemu gospodarczego, dysponujące funduszami nabywczymi mogą nabywać,

•          Bada się czynniki kształtujące dochód w ujęciu gospodarki narodowej i jednostki,

•          Ważnym elementem jest zmiana dochodu - miara elastyczność popytu na zmianę jednostki dochodu: procentowa zmiana popytu / procentowa zmiana dochodu.

•          Dochód to różnica między przychodami a kosztami ich uzyskania

•          Dochód brutto (przed opodatkowaniem)

•          Dochód netto (dochód po opodatkowaniu)

•          Źródło dochodu:

Ø      Dochód z pracy

Ø      Dochód z kapitału

l       Zysk:

•          Węższa kategoria niż dochód,

•          Jest to nadwyżka przychodu nad kosztami własnymi, znajdującymi wyraz w ewidencji (zysk ekonomiczny),

•          Można go powiększyć o koszt alternatywnego wykorzystania kapitału i ryzyko związane z...