ORZ_ZADANIA_I_OBOWIAZKI.pdf

Europejska Agencja Bezpiecze stwa i Zdrowia w Pracy

Ocena ryzyka zawodowego – zadania i obowi zki

■ sposobów likwidacji zagro e , a je eli ich likwidacja nie jest mo liwa,

rodków zapobiegawczych lub ochronnych, które s lub powinny zosta

wprowadzone w celu kontrolowania ryzyka.

Pami taj:

■ zagro eniem jest wszystko, co mo e spowodowa wypadek lub

chorob – materiały, urz dzenia, metody pracy lub stosowane praktyki,

■ ryzyko to prawdopodobie stwo, du e lub małe, e kto mo e zosta

poszkodowany w wyniku tego zagro enia.

Jak ocenia ryzyko?

Istniej podstawowe zasady, które nale y uwzgl dni w procesie oceny

ryzyka 4 . Mo na je przedstawi w kilku etapach.

W Europie bezpiecze stwo i zdrowie pracowników s chronione dzi ki

podej ciu opartemu na ocenie ryzyka i zarz dzaniu nim. Aby ocena ryzyka

zawodowego była skuteczna, wszyscy zainteresowani musz dobrze

rozumie kontekst prawny, koncepcje, sam proces oceny ryzyka

oraz role głównych podmiotów zaanga owanych w ten proces 1 .

Etap 1 – Ustalenie zagro e i wskazanie osób zagro onych

Ustalenie, co mo e spowodowa urazy oraz którzy pracownicy mog by

nara eni na zagro enia.

Kontekst prawny

Zgodnie z ramow dyrektyw UE ocena ryzyka zawodowego odgrywa

rol kluczow 2 . Pracodawcy maj obowi zek zapewnienia bezpiecze stwa

i ochrony zdrowia pracowników we wszystkich aspektach zwi zanych

z prac . Ocena ryzyka umo liwia im przedsi wzi cie koniecznych rodków

do osi gni cia tego celu. rodki te obejmuj :

■ zapobieganie ryzyku zawodowemu,

■ zapewnianie pracownikom szkole i informacji,

■ wprowadzenie odpowiednich rozwi za organizacyjnych i metod

umo liwiaj cych wdro enie koniecznych rodków.

Etap 2 – Ocena rodzajów ryzyka i uporz dkowanie ich według wa no ci

Oszacowanie istniej cych rodzajów ryzyka (prawdopodobie stwa,

ci ko ci nast pstw itd.) oraz uporz dkowanie ich według wa no ci.

Działania na rzecz eliminowania ryzyka lub maj ce mu zapobiec nale y

traktowa priorytetowo.

Etap 3 – Podj cie decyzji w sprawie działania zapobiegawczego

Okre lenie rodków koniecznych do eliminowania lub kontroli ryzyka.

Etap 4 – Podj cie działania

Wprowadzenie rodków zapobiegawczych i ochronnych zgodnie z planem

priorytetów (najprawdopodobniej nie uda si natychmiast rozwi za

wszystkich problemów) oraz ustalenie, kto, co i kiedy robi, kiedy zadanie

ma by zako czone i kiedy zostan przydzielone rodki na wprowadzenie

okre lonych rodków.

Dyrektywa ramowa została transponowana do prawodawstwa krajowego.

Pa stwa członkowskie maj jednak prawo uchwala bardziej rygorystyczne

przepisy chroni ce ich pracowników (nale y sprawdzi konkretne przepisy

prawa w danym pa stwie) 3 .

Co to jest ocena ryzyka zawodowego?

Ocena ryzyka zawodowego jest to proces szacowania ryzyka, jakie dla

zdrowia i bezpiecze stwa pracowników wynika z zagro e w miejscu

pracy. Polega na systematycznym badaniu wszelkich aspektów pracy

i analizie:

■ ewentualnych przyczyn urazów lub uszkodze ciała,

Etap 5 – Monitorowanie i przegl d

Ocena powinna by regularnie aktualizowana. Przegl du nale y dokona

zawsze w przypadku istotnych zmian w organizacji pracy lub w rezultacie

ustale dochodzenia w zwi zku z wypadkiem b d zaistnieniem sytuacji

gro cej wypadkiem 5 .

1 Tre niniejszego biuletynu jest zgodna z Poradnikiem do oceny ryzyka zawodowego , Luksemburg: Urz d Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, 1996.

2 Dyrektywa Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia rodków w celu poprawy bezpiecze stwa i zdrowia pracowników w miejscu

pracy.

3 Polska: http://osha.europa.eu/topics/riskassessment .

4 Niezale nie od tego, czy proces oceny ryzyka w danym pa stwie dzieli si na wi cej czy mniej etapów, a nawet wówczas, gdy niektóre z pi ciu etapów s odmienne,

podstawowe zasady powinny by takie same.

5 Sytuacja gro ca wypadkiem to nieprzewidziane zdarzenie, które nie spowodowało urazu, choroby lub szkody – lecz mogło takie skutki wywoła .

ZDROWE I BEZPIECZNE

MIEJSCE PRACY

DOBRE DLA CIEBIE

DOBRE DLA FIRMY

http://hw.osha.europa.eu

FACTS 80

Co kto robi?

Pracodawca ma obowi zek:

■ zapewni pracownikom bezpiecze stwo i ochron zdrowia we

wszystkich aspektach zwi zanych z prac ,

■ przeprowadzi ocen ryzyka,

■ wybra osob (y) przeprowadzaj c (e) ocen i zapewni , by była(y)

kompetentna(e),

■ oceni ryzyko i wprowadzi rodki ochronne,

■ konsultowa si z pracownikami lub ich przedstawicielami w sprawie

organizacji procesu oceny ryzyka oraz z osobami przeprowadzaj cymi

ocen i wprowadzaj cymi rodki zapobiegawcze,

■ sporz dzi zapis oceny, uprzednio konsultuj c si z pracownikami lub

ich przedstawicielami, a nawet anga uj c ich w prace, a tak e udost pni

im ten zapis,

■ zadba o to, by wszystkie zainteresowane osoby były poinformowane

o zagro eniach dla ich zdrowia oraz o wszystkich rodkach ochronnych

wprowadzonych w celu zapobiegania tym zagro eniom.

■ zwracania si do pracodawcy z pro b o wprowadzenie odpowiednich

rodków i przedstawiania propozycji zminimalizowania zagro e lub

zlikwidowania ich u ródła,

■ współpracy w celu umo liwienia pracodawcy zapewnienia bezpiecznego

rodowiska pracy,

■ konsultacji z pracodawc przy sporz dzaniu zapisu oceny.

Wykonawcy i dostawcy

Je li w jednym miejscu pracuj osoby z ró nych przedsi biorstw, eksperci

ró nych pracodawców mog potrzebowa wymiany informacji na temat

ryzyka zawodowego i rodków koniecznych do eliminowania tego ryzyka.

Materiały dotycz ce oceny ryzyka

Dost pnych jest wiele materiałów ułatwiaj cych przedsi biorstwom

przeprowadzenie oceny ryzyka. Wybór metody b dzie zale ał od warunków

w danym przedsi biorstwie, np. od liczby pracowników, rodzaju działalno ci

i sprz tu, charakteru miejsc pracy i konkretnych czynników ryzyka.

Osoba przeprowadzaj ca ocen ryzyka

Pracodawca podejmuje ostateczn decyzj w sprawie osób

przeprowadzaj cych ocen ryzyka. Mog to by :

■ pracodawcy,

■ pracownicy wyznaczeni przez pracodawc ,

■ eksperci zewn trzni i słu by zewn trzne, je li w przedsi biorstwie

nie ma pracowników o odpowiednich kompetencjach.

Wi cej informacji na temat materiałów dotycz cych oceny ryzyka

zawodowego mo na znale na stronie internetowej: http://osha.europa.

eu/topics/riskassessment .

Partycypacyjna ocena ryzyka

Ocena ryzyka nie powinna by przeprowadzana wył cznie przez

pracodawc lub jego przedstawiciela. Pracownicy lub ich przedstawiciele

powinni by w ni zaanga owani. Nale y konsultowa si z pracownikami

jako uczestnikami procesu oceny oraz przekazywa im informacje

i wnioski, a tak e powiadamia o rodkach ochrony, które zostan

wprowadzone.

Osoby wyznaczone przez pracodawc do przeprowadzenia oceny powinny

by kompetentne. W wi kszo ci przypadków nie musz by specjalistami

ds. BHP; mog udowodni swoje kompetencje, wykazuj c:

1) zrozumienie ogólnego podej cia do oceny ryzyka;

2) umiej tno zastosowania go w miejscu pracy i do koniecznych zada ,

co mo e wymaga :

a) identyfikacji problemów w zakresie zdrowia i bezpiecze stwa,

b) oceny potrzeb w zakresie działa i ustalenia priorytetów,

c) wskazania dost pnych sposobów wyeliminowania lub ograniczenia

ryzyka i ich wzgl dnych zalet,

d) oceny ich skuteczno ci,

e) promowania idei ochrony zdrowia i bezpiecze stwa pracy oraz

dobrych praktyk;

3) umiej tno identyfikowania sytuacji, w których ocena ryzyka nie

b dzie mo liwa do przeprowadzenia bez pomocy, oraz udzielania

porad w sprawie dalszej pomocy.

Współpraca pracodawców

Przeprowadzaj c ocen ryzyka, nale y zawsze bra pod uwag

ewentualn obecno w przedsi biorstwie pracowników innych firm

(np. osób sprz taj cych, pracowników prywatnej ochrony,

konserwatorów) lub innych osób z zewn trz (np. klientów, go ci,

przechodniów). Powinno si ich traktowa jako osoby nara one, ale

trzeba te zwróci uwag , czy ich obecno nie stwarza nowych

zagro e w miejscu pracy.

Wykorzystanie słu b zewn trznych do przeprowadzania ocen ryzyka

Bez wzgl du na to, kto przeprowadza ocen ryzyka – nawet je li jest

to słu ba zewn trzna – zawsze ostateczn odpowiedzialno za ni

ponosi pracodawca.

Pracownicy i ich przedstawiciele

Pracownicy lub ich przedstawiciele maj prawo i obowi zek:

■ konsultacji w sprawach dotycz cych organizacji oceny ryzyka oraz

wyznaczania osób wykonuj cych to zadanie,

■ uczestniczenia w ocenie ryzyka,

■ powiadamiania przeło onych i pracodawców o zauwa onym ryzyku,

■ informowania o zmianach w miejscu pracy,

■ informowania si o zagro eniach dla ich zdrowia i bezpiecze stwa oraz

rodkach wymaganych do wyeliminowania i ograniczenia tych

zagro e ,

Dodatkowe informacje

Niniejszy biuletyn opracowano w celu wsparcia europejskiej kampanii

2008–2009 na rzecz oceny ryzyka zawodowego. Pozostałe biuletyny z tej

serii oraz wi cej informacji na temat oceny ryzyka zawodowego znajduj

si na stronie internetowej http://osha.europa.eu/topics/riskassessment ,

która jest stale rozwijana i aktualizowana.

Europejska Agencja Bezpiecze stwa i Zdrowia w Pracy

Gran Vía, 33, E-48009 Bilbao

Tel. (+ 34) 94 479 43 60, faks (+ 34) 94 479 43 83

E-mail: information@osha.europa.eu

http://osha.europa.eu

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: