Anton Czechow, Order.pdf

Na podstawie: Anton Czechow (-), Śmierć urzędnika,

tłum. A. W., ”Bibǉoteka Groszowa”, Warszawa, 

Wersja lektury on-line dostępna jest na stronie wolnelektury.pl .

Ten utwór nie jest chroniony prawem autorskim i znajduje się

w domenie publicznej, co oznacza, że możesz go swobodnie wy-

korzystywać, publikować i rozpowszechniać.

ANTON CZECHOW

Order

Nauczyciel progimnazjum wojskowego registrator kolegialny, Lew Pustiakow, sąsia-

dował ze swoim przyjacielem Ledieńcowem. Do niego też skierował swe kroki rano

w ǳień Nowego Roku.

— Uważaj, Grisza, o co choǳi — powieǳiał po zwykłych życzeniach nowo-

rocznych. — Nie byłbym cię trudnił, gdyby nie konieczna potrzeba. Pożycz mi, mój

drogi, na ǳisiejszy ǳień twego „Stanisława”. Jestem ǳiś zaproszony na obiad do

kupca Spieczkina. A znasz przecież tego durnia Spieczkina, okropnie kocha się w or-

derach i niemal za łotrów uważa tych, u których nie dynda coś na szyi albo na piersi…

A prócz tego, ma dwie córki… wiesz, Nastia i Zina… Zwracam się do ciebie, jako do

przyjaciela… Rozumiesz mnie. Pożycz mi, z łaski swojej, twego orderu.

Wszystko to wypowieǳiał Pustiakow, jąkając się, rumieniąc i trwożnie spoglą-

dając na drzwi. Ledieńcow zaklął, ale się zgoǳił.

O goǳinie drugiej po południu Pustiakow jechał w dorożce do Spieczkina i od-

chyliwszy trochę futra, spoglądał na swoją pierś. A na piersi świecił pozłotą i poły-

skiwał emalią cuǳy „Stanisław”.

…Więcej jakoś szacunku nabiera się do siebie — rozmyślał nauczyciel — mała

rzecz, kosztuje nie więcej, jak pięć rubli, a jaką sprawia furorę.

Przyjechawszy do Spieczkina, rozpiął futro i nie śpiesząc się, płacił dorożkarzowi.

Zdawało mu się, że dorożkarz, ujrzawszy jego szli, guziki i „Stanisława”, skamie-

niał z zachwytu. Pustiakow chrząknął z zadowolenia i wszedł do domu. Zdejmując

w przedpokoju futro, zajrzał do salonu. Sieǳiało tam już przy podłużnym stole obia-

dowym z piętnaście osób i jadło obiad. Słychać było gwar rozmów i brzęk talerzy.

— Kto tam ǳwoni? — dał się słyszeć głos gospodarza. — A! to Lew Nikołaicz!

Prosimy. Spóźnił się pan nieco — ale to nic nie znaczy… Dopiero cośmy usiedli!

Pustiakow wypiął pierś, podniósł głowę i zacierając ręce, wszedł do salonu. Ale

tu ujrzał coś okropnego.

Przy stole, obok Ziny, sieǳiał jego kolega służbowy, nauczyciel ancuskiego,

Tremblant. Pokazać Francuzowi order — znaczyłoby to wywołać masę przykrych

zapytań, znaczyłoby — zblamować się na całe życie‥

Pierwszym odruchem Pustiakowa było albo zerwać order, albo uciec; ale order

był mocno przyszyty, ucieczka zaś była już niemożliwa. Błyskawicznym ruchem prawej

ręki zakrył order, pochylił się, oddał niezgrabnie ogólny ukłon i nie podając nikomu

ręki, usiadł na wolnym krześle, właśnie vis-à-vis swego kolegi Francuza.

…Widocznie wstawiony — pomyślał Spieczkin, spojrzawszy na jego twarz roz-

targnioną.

Przed Pustiakowem postawiono talerz z zupą. Wziął lewą ręką łyżkę, ale przypo-

mniawszy sobie, że lewą ręką nie wypada jeść w przyzwoitym towarzystwie, wymówił

się, że już jadł obiad i że mu się jeść nie chce.

— Ja już jadłem… Merci… — wybełkotał. — Byłem z wizytą u wuja Jelejewa

i ten mnie namówił… tego… zjeść obiad.

Duszę Pustiakowa ogarnął smutek żałosny i wściekły gniew: od zupy rozchoǳił

się ponętny zapach, a nad jesiotrem unosiła się niezwykle apetyczna para. Nauczyciel

spróbował zwolnić prawą rękę i zakryć order lewą, ale zaraz zrzekł się tego zamiaru.

…Spostrzegą… Ręka bęǳie przeciągnięta przez całą pierś — pomyślą, że chcę

śpiewać. Kiedyż już raz, na Boga, skończy się ten obiad. Najem się w restauracji.

Po trzecim daniu nieśmiało jednym okiem spojrzał na Francuza. Tremblant, moc-

no czymś zakłopotany, również patrzył na niego i też nic nie jadł. Spojrzawszy na

siebie nawzajem, jeszcze więcej się obaj zmieszali i oczy spuścili na puste talerze.

…Spostrzegł, podlec — pomyślał Pustiakow. — Z gęby mu patrzy, że spostrzegł.

To łajdak, denuncjant! Zaraz jutro opowie dyrektorowi!

Gospodarze i goście zjedli czwarte danie, zjedli z łaski losu i piąte…

Wstał jakiś wysoki pan z szerokimi, włochatymi nozdrzami, garbatym nosem

i zmrużonymi od uroǳenia oczami. Pogłaǳił się po głowie i wyrzekł.

— E-e-e-e — eproponuję ewypić za rozkwit sieǳących tu dam!

Biesiadnicy wstali z hałasem i wzięli do rąk kieliszki. Głośne „hura!” rozległo się

po wszystkich pokojach.

Pustiakow wstał i ujął swój kielich lewą ręką.

— Lwie Nikołajewiczu, oddajcie, z łaski swojej, ten kielich Nastasji Timoﬁe-

jewnie — zwrócił się do niego jakiś mężczyzna, podając mu kielich — i namówcie

ją, żeby wypiła.

W tym wypadku Pustiakow ku wielkiemu swemu przerażeniu zmuszony był pu-

ścić w ruch i prawą rękę. Stanisław z pomiętą czerwoną wstęgą ujrzał nareszcie światło

ǳienne i zabłysnął. Nauczyciel zbladł, pochylił głowę i nieśmiało spojrzał na Francu-

za, Ten zaś patrzył na niego osłupiałym pytającym wzrokiem. Wargi jego uśmiechały

się chytrze, a z twarzy powoli znikał wyraz zakłopotania.

— Juliuszu Augustowiczu — zwrócił się do Francuza gospodarz — niech pan

poda tę butelkę swemu sąsiadowi!

Tremblant nieśmiało wyciągnął prawą rękę do butelki i… o szczęście! Pustiakow

ujrzał na jego piersi order. I to nie „Stanisława” lecz „Annę”!… Więc i Francuz posza-

chrował! Pustiakow roześmiał się z zadowolenia, siadł na krześle i rozparł się szeroko.

Teraz już nie było potrzeby ukrywać „Stanisława”. Obaj popełnili ten sam grzech —

nie mógł więc już jeden drugiego zadenuncjować i skompromitować!…

— A-a-a! hm — mruknął Spieczkin, ujrzawszy order na piersiach nauczyciela.

— Tek! — powieǳiał Pustiakow. — ǲiwna rzecz, Juliuszu Augustowiczu! Jak

mało było oǳnaczeń przed świętami. Wielu u nas pracuje, a dostaliśmy tylko my —

pan i ja. ǲiwna rzecz! Tremblant potrząsnął wesoło głową i wystawił naprzód lewą

klapę, którą zdobiła „Anna” trzeciego stopnia.

Po obieǳie Pustiakow choǳił po wszystkich pokojach i pokazywał pannom or-

der. Było mu wesoło i lekko na duszy, chociaż głód nieco dokuczał.

…Gdybym był przewiǳiał taki obrót — myślał sobie, z zawiścią spoglądając na

Tremblanta, który rozmawiał z gospodarzem o orderach — byłbym sobie przypiął

„Włoǳimierza”— że też się nie domyśliłem.

Ta jedna myśl tylko dręczyła go trochę. Poza tym, czuł się zupełnie zadowolony.

Order



Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: