Prawo UE – pytania
Najprawdopodobniej 24.06:
1. Miejsce i rola pytania prejudycjalnego w systemie prawa UE.
2. Budżet: przychody, dochody, procedura uchwalania.
3. Relacje między prawem wspólnotowym, krajowym, międzynarodowym publicznym, postępowanie w wypadku konfliktów.
Pozostałe:
4. Charakterystyka prawa wspólnotowego.
5. Żródła prawa WE w 1 filarze.
6. Źródła prawa we wszystkich 3 filarach.
7. Kompetencje WE a państw członkowskich b) Podział kompetencji WE a państwa członkowskich w zakresie prawa i orzecznictwa.
8. ETS – funkcje stosowania i interpretacji prawa wspólnotowego (struktura, procedura, rodzaje podmiotów)
9. Obywatelstwo europejskie.
10. Rozwiązywanie sporów w UE (nie tylko ETS).
ODPOWIEDZI:
DEFINICJA: pytanie prawne z którym do ETS może (a w pewnych sytuacjach musi) się zwrócić sąd państwa członkowskiego jeżeli w trakcie postępowania pojawi się zagadnienie wykładni prawa wspólnotowego albo ważności aktu instytucji WE, które jest niezbędne do wydania orzeczenia przez ten sąd. Procedurę tego typu pytań normuje art. 234 TWE. Orzeczenia wydane na jego podstawie należą do najważniejszych (m. in. dotyczące pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed krajowym) i stanowią 40% wyroków ogólnie wydawanych przez ETS.
Można zatem wyróżnić postępowanie główne – toczące się przed sądem krajowym oraz prejudycjalne – przed ETS. Najczęściej postępowanie główne jest zawieszane po zadaniu pytania prawnego, ale nie ma formalnego wymogu. Między obydwoma postępowaniami powinien istnieć związek polegający na tym, że wydanie orzeczenia wstępnego jest niezbędne do wydania orzeczenia przez sąd krajowy.
PODZIAŁ RÓL MIĘDZY SĄDEM KRAJOWYM A ETS: Sąd krajowy sam decyduje o potrzebie wystąpienia z wnioskiem do ETS i ustala treść pytań. Do sądu krajowego należy też przeprowadzenie postępowania dowodowego oraz ustalenie jakie przepisy prawa krajowego są relewantne w sprawie i dokonanie ich wykładni.
KTO MOŻE WYSTĄPIĆ Z PYTANIEM: wyłącznie sądy krajowe definiowane jako:
- organy wykonujące funkcje orzecznicze
- działające na podstawie ustawy, a nie tylko umowy stron
- rozstrzygające spory między stronami
- funkcjonujące w sposób stały
- orzekające na podstawie prawa, a nie tylko zasad słuszności
- niezależne w orzekaniu
PRZEDMIOT PYTAŃ:
- kwestia wykładni prawa wspólnotowego
- kwestia ważności aktów instytucji wspólnotowych oraz aktów EBC
- wykładnia statutów organów utworzonych aktem Rady, gdy statuty to przewidują
ZAGADNIENIE OBOWIĄZKU SĄDU KRAJOWEGO DO WYSTĄPIENIA Z PYTANIEM PREJUDYCJALNYM:
1. Aspekt formalny – Sądy, od orzeczeń których przysługują środki odwoławcze MOGĄ wystąpić z pytaniami prawnymi. Sądy, których orzeczeń nie można już zaskarżyć MUSZĄ.
2. Aspekt merytoryczny a) sąd krajowy nie musi występować z pytaniem prawnym jeśli dane zagadnienie prawa wspólnotowego zostało już wyjaśnione we wcześniejszym orzecznictwie ETS b) w ,,sprawach nie budzących wątpliwości” (gdy znaczenie przepisu jest oczywiste – doktryna acte clair) sąd krajowy jest zwolniony od występowania z pytaniem prawnym.
FORMUŁOWANIE PYTANIA: Czy dany przepis W prawa wspólnotowego należy rozumieć w taki sposób, że nie stoi na przeszkodzie (albo stoi na przeszkodzie) K – tutaj podaje się to, co wynika z wchodzącego w grę przepisu. Na tak sformułowane pytanie ETS udziela odpowiedzi pozytywnej lub negatywnej.
SKUTKI ORZECZEŃ PREJUDYCJALNYCH:
1. Skutki dla sądów krajowych właściwych w sprawie: jest wiążące w danej sprawie. Również dla innych sądów rozpatrujących tę sprawę w wyniku wniesienia środków odwoławczych.
2. Jako precedens: formalnie nie stanowią precedensów, w praktyce jednak wywierają także skutki poza sprawą, w związku z którą zostały wydane. ETS odmawia wydania orzeczenia wstępnego, jeśli już wydał je w analogicznej sprawie.
PYTANIE PRAWNE W III FILARZE: Każe państwo członkowskie może złożyć przy podpisywaniu TA, albo w późniejszym czasie oświadczenie uznające właściwość ETS do wydawania orzeczeń prejudycjalnych w zakresie III filaru. W wariancie szerszym: może to robić każdy sąd, węższym – tylko ten, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu.
Zasady budżetowe:
1) zasada jedności budżetu – ma obejmować WSZYSTKIE dochody i wydatki Wspólnoty
2) zasada nieekwiwalentności (jedności materialnej) budżetu – konkretny dochód budżetowy nie może być przypisany konkretnej pozycji wydatkowej
3) zasada równowagi budżetowej – budżet ogólny Wspólnoty nie może przewidywać deficytu
4) zasada szczegółowości budżetu ogólnego – wydatki mają mieć konkretnie wskazany cel, każda pozycja wydatkowa ma być przyporządkowana działaniom realizującym ten cel
5) zasada jednoroczności – budżet jest każdorazowo uchwalany na okres 1 roku, od 1 stycznia do 31 grudnia
6) zasada oparcia budżetu na zasobach własnych – tzn. budżet UE nie funkcjonuje w oparciu o dobrowolne składki jej państw członkowskich lub o pożyczki, lecz dzięki zasobom ustalanym systemowo.
Reszta z notatek Pędzla:
Podstawy prawne budżetu UE są w:
· postanowieniach TWE
· w aktach prawa pochodnego, zwł.: >> decyzja Rady z 31.10.1994 (dot. Zasobów własnych WE i dyscypliny b.)
>> rozporz. Finansowe Rady z 21.12.1977 (dot. Budżetu ogólnego WE)
· Porozumieniach międzyinstytucjonalnych zaw.prognozy finansowe (I Pakiet Delor’sa i II Pakiet Delor’sa) wyjaśniające konflikty kompetencyjne i ustalające prognozy wieloletnie wydatków) Najważniejsze teraz: porozumienie instytucjonalne z 6.05.1999 w/s dyscypliny b. i usprawnienia procedury budżetowej
Dochody WE i UW:
Własne źródła dochodów
(cła i podobne opłaty z państw trzecich, cła, podatki i opłaty rolne, VAT na 2.planie) zamiast składek
Dodatkowe źródła dochodów
(podatki od wynagrodzeń urzędników WE, dochody administracyjne, kary, grzywny)
è Bo wydatki przewyższały dochody, deficyty niwelowano podwyższając VAT è kryzysy budżetowe
1988 – Porozumienie międzyinstytucjonalne w/s dyscypliny budżetowej i udoskonalenia procedury budżetowej
Od Maastricht budżet w całości z dochodów własnych (by Rada na podst.KE i po opinii od PE)
Wydatki WE i UW:
Obowiązkowe (ostateczna decyzja należy do Rady)
Przewidziane przez prawo pierwotne i pochodne, wynikające z umów międzynarodowych i prywatnoprawnych WE
Nieobowiązkowe – pozostałe!
> 55% dofinansowanie rolnictwa w ramach WPR!
> Wydatki na politykę socjalną, energetyczną, środowisko, ochronę zdrowia, na WPZiB
Rozdział kompetencji:
1. Prawo ostatecznej decyzji dla Rady
2. Tu: PE może przegłosować Radę i przyjąć budżet 3/5 głosami, poziom na następny rok określa KE, ale PE może przegłosować
W najbliższych latach:
wyzwania zw.z finansowaniem przystąpienia nowych PCz (prognoza 2002-2006 – Agenda 2000).
Procedura budżetowa określona w TWE art. 272
Zakres uprawnień dla Rady, KE i PE.
a. Przygotowanie budżetu (KEè Rada)
KE- projekt (rok budżetowy od 01.01 do 31.01),
do 1 lipca instytucje składają KE preliminarz wydatków ð wstępny projekt dyskutowany przez KE, PE i RE ð do 1 września projekt przedstawia się Radzie (tam najpierw Komitet Budżetowy a potem COREPER) ð Rada przyjmuje kwalifikowaną większością głosów ( ALE jeśli konflikt Rada vs PE to „procedura koncyliacyjna”) ð do 5 października projekt do PE
b. Praca w PE, Radzie, przyjęcie budżetu
PE – 1 czytanie budżetu:
Przyjęcie:
· na sesji plenarnej PE(tu możliwości: przyjęcia budżetu, poprawki do nieobow.wydatków lub obowiązkowych)
· jeżeli PE w 45 dni od otrzymania projektu budżetu ani go nie przyjmie ani nie wniesie poprawek budżet zostaje uchwalony w takiej treści w jakiej został złożony do PE
Poprawki PE:
· projekt wraca do Rady, Rada wspólnie z KE, rozważa projekt i 3 wyjścia:
o odrzucenie poprawek PE
o własne poprawki Rady
o akceptacja poprawek
· jeżeli Rada po 15 dniach nie zareaguje na poprawki PE, budżet przyjęty z poprawkami PE
PE – 2 czytanie ( 15 dni) – jeżeli Rada nadal nie przyjęła budżetu:
· większością członkow i 3/5 głosów PE może odrzucić lub zmienić poprawki Rady do poprawek po 1.czytaniu
· jeżeli nic nie zrobi budżet zostaje przyjęty w treści złożonej przez Rade
ð ALE PE ma prawo odrzucenia projektu w całości i zarządzenia nowego (KE aby do tego nie dopuścić pertraktuje z PE)
Uchwała = Ostateczne przyjęcie budżetu ogólnego UE na dany rok finansowy, do Dziennika Urzędowego WE
MYŚLĘ ŻE TYLE WYSTARCZY ALE JAK KTOŚ CHCE TO PEWNIE BY MÓGŁ DODAĆ JESZCZE TO:
c. WYKONANIE BUDŻETU I KONTROLA NAD JEGO WYKONANIEM
· za wykonanie budżetu odpowiada KE
· zg.z rozporządzeniami fin. i innymi aktami
· realizacja w granicach otwartych kredytów, ustalonych w rozp.fin.
· kontrola budżetu
1. 1 etap w toku wykonania budżetu przez kontrolerów finansowych i księgowych
Pod koniec k.roku fin. KE przedkłada Radzie i PE sprawozdanie i bilans
2. 2 etap kontroli po zakończeniu roku finansowego by Trybunał Obrachunkowy
Kontrolę uzupełnia Rada i PE
PE UDZIELA ABSOLUTORIUM KE Z WYKONANIA BUDŻETU ZA DANY ROK
(gdy nie ma à automat. Usunięcie komisarzy, nawet w.nieufności i dymisja KE, 3x tak było).
SZCZEGÓLNE ZASADY FINANSOWANIA NIEKTÓRYCH FORM DZIAŁALNOŚCI UE:
1. Budżet badań i inwestycji:
a. Dochody własne UE
b. Wpłaty PCz uczestniczących w projekcie
2. Europejski Bank Inwestycyjny – Luksemburg
Inst.finansowa, członkami PCz
By zrównoważony rozwój (sustainable development nie Marta? J), wspólny rynek, pożyczki, gwarancje, projekty różne, rozwój słabiej rozwiniętych, modernizacja + restrukturyzacja
3. Fundusze Strukturalne:
w oparciu o r.podstawy prawne, finansowane kredyty są wpisane do budżetu KE, by fin.r.działań specj.
a. Europejski Fundusz Socjalny
b. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnych (FEGOA)
c. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (FEDER)
d. Fundusz Spójności (od Maastricht) by projekty w dziedzinie środowiska i trans.sieci
Zarządza nimi KE + 3 komitety: konsultacyjny, zarządzający i komitet na mocy 147 TWE by zarządzał a).
4. Program Agenda 2000
Reforma funduszy strukturalnych (2000-2006 miały 195 mld euro!)
Nowe PCz mogą z funduszy w ramach aktualnego budżetu obejmującego okres od 2006 r., a w większym st.z F.Spójności bo on jest gł.w zakresie środowiska i infrastruktury. Łatwiej im będzie bo obejmuje projekty krajowe a nie regionalne i wymaga mniejszego zaangażowania finansowego
Ograniczono cele funduszy owych do:
1.Wsparcie rozwoju strukturalnego i dopasowanie zacofanych regionów
2.wsparcie transformacji gosp. I socjalnej regionów z trudnościami strukt.
3.dopasowanie i modernizacja systemów edukacji, szkolenia zaw. I zatrudnienia.
PAKIET FIANSOWANIA UE ( JACQUES DELORS)
o Dochody własne to 1% wpływów z VAT
o Kiedy wejdzie Traktat RADA z PE i EBC będzie mogła podwyższyć wpływy z VAT przy jednoczesnym ograniczeniu dochodów wyrównawczych
o Dochody własne to wpływy z ceł zewnętrznych
...
Targaryen