Sartori – „Teoria demokracji” à rozdz. 5.5 – 6.7 Justyna Abdank – Kozubska gr. A
Demokracja pozioma
1. Demokracja wyborcza
Wolne wybory przy zniewolonej opinii niczego nie wyrażają
Jak zachowuje się opinia publiczna podczas wyborów w krajach demokratycznych à demokracja wyborcza à dziedziną, w której teoria demokracji rozporządza mocnymi dowodami jest obszar opinii publicznej i zachowań wyborczych ß coś pomiędzy makroteorią i mikrodowodami.
Podczas rzeczywistego badania opinii pojecie opinii musi zostać zoperacjonizowane
ê
· opinia (def. Lane’a i Sersa) jest odpowiedzią udzielaną na „pytanie” w danej sytuacji (przy zmianie pytania lub sytuacji może się zmienić)
· ocena wewnętrznej spójności opinii jest trudna
· krytycy demokracji odwołującej się do konsensusu cytują ustalenie, że w odniesieniu do abstrakcyjnych zasad się zgadzamy, a przy konkretnych zastosowaniach już nie
· przy interpretacji tych ustaleń (spójności) stajemy przed problemami:
○ nie można zakładać, że ideały mają być wprowadzone w życie dosłownie
○ nie istnieje prosta droga wywodzenia szczegółowych implikacji z abstrakcyjnych zasad
○ zachowania werbalne mogą być nieistotne gdy nie mierzy się ich intensywności
· jaka jest podstawa informacyjna opinii publicznej (wiedza, błędna wiedza, etc)?
○ nikła (lekceważenie, brak zainteresowania, zniekształcony obraz)
○ powszechna apatia i odpolitycznienie
○ ludzie często nie mają opinii lecz przeświadczenia (pod wpływem np. emocji)
· Wynikają z tego problemy:
○ przyczyny tego stanu?
○ jak wypada wobec tego teoria demokracji?
· kiedyś wydawało się, że jak ludzie dostaną prawo głosowania ànauczą się głosować ; później winę za słabą frekwencje przypisano ciemnocie i nędzy
· 3 diagnozy i idące za nimi terapie:
○ problem informacji
1) stawia się zarzuty:
õ niedostatku ilościowego à nieprzekonujący, raczej jest nadmiar informacji
õ tendencyjności à istnieje, obniża się „szacunek dla prawdy” / umacnia się antykapitalistyczne nastawienie
õ słabości jakościowej à trudno go usunąć (np. media zniekształcają); lekarstwoàwiększa odpowiedzialność autorów przekazów
○ podnieść poziom wykształcenia (a przez to lepsza informacjaàwiększe zainteresowanie sprawami publicznymi; wykształcenie à bogactwo à ludzie bogaci chętniej uczestniczą)
1) w demokracjach spolaryzowanychàdecydującymi zmiennymi dla uczestnictwa są:
õ polaryzacja statusu
õ świadomość klasowa
õ zdolności i możliwości mobilizacyjne partii
õ ważność rozgrywek
2) argument o bogactwie jest fałszywy bo np. związkowcy chętnie uczestniczą
à informacja polityczna jest funkcją wyższych poziomów wykształcenia
3) małe prawdopodobieństwo podniesienia politycznej edukacji przez ogólne wykształcenie
4) Polityczna edukacja = stan bycia poinformowanym + stan kompetencji poznawczej
õ Ad czynnika poznawczego à Schumpeter typowy obywatel spada na niższy poziom mentalny gdy wkracza na dziedzinę polityki (jak np. poeta w matematykę) , zaczyna myśleć w sposób asocjatywny i afektywnyà wówczas obywatel przestaje zauważać brak swojej kompetencji (jesteśmy zachęcani do brania udziału w polityce i to jest błąd bo większość nie ma kompetencji)
õ Brittan à ludziom brak zachęt do bycia dobrze poinformowanym à formułuje 2 wnioski:
ü w przeciwieństwie do ekonomii, polityka nie może dostarczać wszystkim nagród i zachęt
ü racjonalność narzucona przez ekonomie nie stosuje się do obywatela (nie płaci za błędy)
5) warunki konieczne do uczestnictwa np. czytanie, pisanie, standard życia; lecz niewystarczające
○ ostatnia stawia na demokrację partycypacyjną
· wybory nie wcielają linii politycznych, lecz przesądzają kto będzie wcielał
· Dahlà wybory ujawniają jedynie jakie są pierwsze preferencje
· Arrowà”paradoks głosowania” à decyzje podejmowane przez większość mogą być fałszywe (nie odbijają preferencji większości)
· Modele głosowania (w zależności od kraju, czasu, osób):
○ głosowanie wg kwestii à kolejność:
1) preferencje w rozpatrywanej kwestii
2) jej percepcja
3) głos na kandydata lub partię, której stanowisko wydaje się najbliższe
○ utożsamianie partyjneà kolejność:
1) określenie swojego miejsca na skali(np. lewica / prawica)
2) odpowiednie wyobrażenia partii
3) głos na partię, z którą się utożsamiamy (bliższą na skali)
· głosowanie wg kwestii głównie w słabo spolaryzowanych systemach dwupartyjnych (USA)
· wybory decydują nie jak lecz kto będzie rządził (dot. też systemów proporcjonalnych)
· „racjonalny wyborca”àdefinicje racjonalności odwołujące się do „postrzeganej użyteczności” nadają się tylko do (koszaànie no, żart) jednostkowych decyzji wywołanych przez mechanizmy rynkowe- nie zaś do skorelowanych decyzji wymuszanych na wszystkich (np. decyzji politycznych) à decyzja skolektywizowana jest decyzją wiążąca kolektyw, co tym samym odbiera ja jednostce; „skolektywizowana” odnosi się do charakteru decyzji, a nie do tego, kto ją podejmuje
· nie można stawiać znaku „=” pomiędzy wyborcą racjonalnym i głosującym wg kwestii bo rzadko są spełnione warunki:
○ prawidłowego widzenia kwestii
○ właściwe rozumienie poszczególnych rozwiązań
· w wyborczej teorii demokracji brzemię racjonalności nie obciąża elektoratuà przesunięte jest na przedstawicieli, a zatem na teorie demokracji przedstawicielskiej
· nie ma racjonalnej opinii publicznej àtrzeba się zająć autonomiczną opinią publiczną
· „miernik racjonalności” albo fałszuje rzeczywistość albo stawia demokracji warunki niemożliwe do spełnienia
· teoria demokracji nie pasuje do ustaleń o mierności opinii publicznej i ogromnych uproszczeniach mających miejsce podczas głosowania
· Teoria demokracji dowodzi bowiem:
○ demokracja zakłada autonomiczną opinie publiczną
○ która za pośrednictwem wyborów podtrzymuje rządy z przyzwolenia
○ które reagują na opinie ludzi
· żadne z tych twierdzeń nie jest zanegowane przez wyższe ustalenia (przy założeniu, że ludzie pełnią władzę jako wyborcy à czyli w kategoriach władzy wyborczej)
· jeśli będziemy utrzymywać , że władza ludu nie powinna się ograniczać do czystej władzy decydowania, lecz także obejmować władze rzeczywistego ich rozstrzygania à inny problem à demokracja partycypacyjna
2. Demokracja partycypacyjna (uczestnicząca)
· porównanie z demokracją:
1) bezpośrednią
2) poprzez referendum
3) wyborczą
4) przedstawicielską
· demokracja przedstawicielską określić można jako pośrednią, w której lud nie rządzi się sam, ale wybiera przedstawicieli nim rządzących
· demokracja wyborcza jest warunkiem jest warunkiem koniecznym, choć niewystarczającym demokracji przedstawicielskiej
· pojęcie demokracji przedstawicielskiej zawiera w sobie demokrację wyborczą ale nie odwrotnie à możliwa jest demokracja wyborcza, a nie przedstawicielska
· każda demokracja bezpośrednia jest w pewnym sensie demokracją samorządną
· jako samorządne demokracje bezpośrednie określić można jedynie grupy względnie małe (do wlk zgromadzenia)
○ powyżej tej wielkości à należy rozróżniać:
dającą się obserwować demokrację bezpośrednią
...
narayana