W tym dokumencie: Jak wy艣wietla膰 znaki chi艅skie na ekranie,Metody wprowadzania znak贸w, Strona kodowe, wy艣wietlanie pinyin
Wa偶ne informacje i porady:
Przy pisaniu dokument贸w typu TXT oraz HTML zalecane kodowanie to UTF-8. (Pozwala zamieszcza膰 znaki tradycyne oraz uproszczone jednocze艣nie.)
聽
ChRL: u偶ywywane kodowanie GB. Na Tajwanie, w Hong Kongu i w Singapurze wykorzystuje si臋 kodowanie BIG5
LinuxW tym systemie operacyjnymwykorzystuje si臋 stron臋 kodow膮 UTF-8. Wi臋kszo艣膰 dystrybucji instalowana jest wraz z czcionkami UTF-8, w艣r贸d kt贸rych s膮 tak偶e czcionki chi艅skie. Chi艅skie znaki wida膰 wi臋c bez 偶adnych dodatkowych dzia艂a艅 ze strony u偶ytkownika.
WindowsW windows XP nale偶y zainstalowa膰 obs艂ug臋 j臋zyk贸w Azjatyckich - zajmie ona oko艂o 230MB. Guzik rozpoczynaj膮cy instalacj臋 tego modu艂u mo偶na znale藕膰 w Panelu sterowania w module Opcje regionalne i j臋zykowe.
聽聽聽Starsze wersje MS Windows wymagaj膮 zainstalowania specjalnego modu艂u IME (do 艣ci膮gni臋cia ze stron internetowych Microsoft).聽聽聽Je艣li chcemy unikn膮膰 instalowania ca艂ego modu艂u, do wy艣wietlania chi艅skich znak贸w wystarczy zainstalowa膰 czcionk臋 chi艅sk膮, np. Arial Unicode MS (jest w pakiecie biurowym Microsoft Office 2000), b膮d藕 bezp艂atne STFangsong, do 艣ci膮gni臋cia st膮d. Dzia艂anie te pozwoli na czytanie j臋zyka chi艅skiego w przegl膮darce interentowej.
聽聽聽Je艣li nasza przegl膮darka ma ustawione automatyczne rozpoznawanie strony kodowej, nie powinno by膰 problemu z prawid艂owym wy艣wietlaniem chi艅skich znak贸w. Czasami jesdnak w systemie operacyjnym nie ma zainstalowanej odpowiedniej czcionki - nale偶y wtedy tak膮 czcionk臋 pobra膰 z internetu: AlanWood , Carleton lub ClearChinese .
PODPOWIED殴: Czasami na stronie internetowej, zamiast chi艅skich znak贸w widzimy kwadraciki. Jest to oznak膮, 偶e nasza przegl膮darka nie radzi sobie z ich wy艣wietlaniem. Aby zobaczy膰 znaki, nale偶y owe kwadraciki przekopiowa膰 za pomoca polece艅 "kopiuj-wklej" do edytora tekstu (np. Openoffice) i zmieni膰 czcionk臋 z domy艣lnej na inn膮, kt贸ra zawiera chi艅skie znaki. W wi臋kszo艣ci przypadk贸w po kilku pr贸bach udaje si臋 uzyska膰 znaki wy艣wietlane prawid艂owo.
Windows XP i Vista, WIndows 7
聽聽聽Nale偶y zainstalowa膰 obs艂ug臋 chi艅skich znak贸w, a przede wszystkim nowe "METODY WPROWADZANIA TEKSTU". Zajduj膮 si臋 one albo na p艂ycie CD z systemem dostarczonej wraz z komputerem, b膮d藕 nale偶y pobra膰 je z Internetu.
W tym celu nale偶y wykona膰 nast臋puj膮c膮 procedur臋:1. Wej艣膰 do Menu Start -> Panel Sterowania -> Opcje regionalne i j臋zykowe. 2. W oknie, kt贸re si臋 pojawi, nale偶y przej艣膰 do zak艂adki "J臋zyki" i na niej zaznaczy膰 opcj臋 "ZAINSTALUJ PLIKI DLA J臉ZYK脫W WSCHODNIOAZJATYCKICH", 3. A nast臋pnie klikn膮膰 guzik SZCZEG脫艁Y w ramce "Us艂ugi tekstowe i j臋zyki". Pojawi si臋 kolejne okno. Jego wygl膮d i rozmieszczenie funkcji mo偶e r贸偶ni膰 si臋 w zale偶no艣ci od typu Windows XP oraz zainstalowanych uaktualnie艅 systemu, wi臋c nie wdaj膮c si臋 w szczeg贸艂owe t艂umaczenia zalecam: zainstalowanie j臋zyka chi艅skiego w wersji tradycyjnej oraz uproszczonej. Nast臋pnie prosz臋 doinstalowa膰 wszelkie mo偶liwe ustawienia klawiatury.
Uwaga: mo偶liwe, 偶e system poprosi nas o w艂o偶enie do nap臋du CD p艂yty instalacyjnej Windows lub po艂膮czy si臋 z portalem internetowym Microsoft. Zalecamy u偶ywanie p艂yty CD.Uwaga 2: Wygl膮d okienek, kt贸re si臋 pojawiaj膮 w trakcie wykonywania powy偶szej procedury, r贸偶ni si臋 w zale偶no艣ci od wersji systemu Windows. Je艣li nasze wskaz贸wki okazuj膮 si臋 odnosi膰 do czego艣 innego, ni偶 to co wida膰 na ekranie, prosz臋 dokona膰 kilku samodzielnych pr贸b a偶 do osi膮gni臋cia po偶膮danego rezultatu.
4. Po zainstalowaniu powy偶szych rozszerze艅 mo偶emy przyst膮pi膰 do pierwszych eksperyment贸w:
I. Pinyin - znaki uproszczone (wersja ChRL)
Procedura przygotowania systemu:1. Przestawiamy j臋zyk i uk艂ad klawiatury na CHI艃SKI (ChRL) - metoda wprowadzania "Microsot Pinyin IME 3.0"2. Przechodzimy do w艂a艣ciwo艣ci metody wprowadzania klikaj膮c prawym klawiszem w pasek j臋zyka. Pojawi si臋 okno "Ustawienia". W tym oknie wybieramy CHI艃SKI (Tajwan) - metoda wprowadzania "New Phonetic IME 2002a" i klikamy na guzik "w艂a艣ciwo艣ci". Pojawi si臋 kolejne okno. Przechodzimy do zak艂adki "Keyboard Mapping" i wybieramy HanYu Pinyin. Nast臋pnie zatwierdzamy dokonane zmiany.
Kliknij obrazek aby go powi臋kszy膰
Procedura wpisywania znak贸w:1. Upewniamy si臋, 偶e przestawili艣my j臋zyk i u艂ad klawiatury na: CHI艃SKI (ChRL) - metoda wprowadzania "Microsot Pinyin IME 3.0"2. piszemy sylab臋 w pinyinie. Przyk艂ad: tian1 - w kt贸rym艣 z miejsc na ekranie (najcz臋艣ciej lewy g贸rny r贸g) pojawi si臋 ma艂e okienko z tym, co piszemy. 3. Po wprowadzeniu tonu (1-4) sylaba pinyin zamieni si臋 na znak pisma chi艅skiego. B臋dzie to najcz臋艣ciej u偶ywany znak - inne propozycje do wyboru pojawi膮 si臋 w poziomej tabelce. Aby zobaczy膰 lub wybiera膰 inne znaki, nale偶y nacisn膮膰 przycisk "PageUp" i "PageDown". Wtedy pojawi si臋 lista znak贸w wymawianych we wpisany przez nas spos贸b. 4. Wybieramy znak wciskaj膮c na klawiaturze cyfr臋, kt贸ra przy nim widnieje.
II. Pinyin - znaki tradycyjne (Tajwan i Hongkong)
Procedura przygotowania systemu:1. Przestawiamy j臋zyk i u艂ad klawiatury na: CHI艃SKI (Tajwan) - metoda wprowadzania "New Phonetic IME 2002a"2. Przechodzimy do w艂a艣ciwo艣ci metody wprowadzania klikaj膮c prawym klawiszem w pasek j臋zyka. Pojawi si臋 okno "Ustawienia". W tym oknie wybieramy CHI艃SKI (Tajwan) - metoda wprowadzania "New Phonetic IME 2002a" i klikamy na guzik "w艂a艣ciwo艣ci". Pojawi si臋 kolejne okno. Przechodzimy do zak艂adki "Keyboard Mapping" i wybieramy HanYu Pinyin. Nst臋pnie zatwierdzamy dokonane zmiany.
Procedura wpisywania znak贸w:1. Upewniamy si臋, 偶e przestawili艣my j臋zyk i u艂ad klawiatury na CHI艃SKI (Tajwan) - metoda wprowadzania "New Phonetic IME 2002a"2. piszemy sylab臋 w pinyinie. Przyk艂ad: tian1 - w kt贸rym艣 z miejsc na ekranie pojawi si臋 ma艂e okienko z tym, co piszemy. 3. Po wprowadzeniu tonu (1-4) sylaba pinyin zamieni si臋 na znak chi艅ski. B臋dzie to najcz臋艣ciej u偶ywany znak. Aby zobaczy膰 inne propozycje, nale偶y nacisn膮膰 przycisk "strza艂ka w d贸艂". Wtedy pojawi si臋 lista znak贸w wymawianych we wpisany przez nas spos贸b.4. Po wybraniu znaku dodatkowo zatwierdzamy go przez przyci艣ni臋cie "Enter"
Na Tajwanie rozpowszechniony jest system fonetyczny zwany bopomofo. Wszystkie telefony i komputery wyposa偶one s膮 wi臋c w odpowiednio opisan膮 klawiatur臋. System bopomofo, zdaniem wielu, jest dok艂adniejszy ni偶 pinyin w reprezentowaniu d藕wi臋k贸w wyst臋puj膮cych w j臋zyku chi艅skim.
III. U偶ywanie s艂ownika WENLIN (Linux oraz Windows)
聽聽聽Program ten to po艂膮czenie s艂ownika j臋zyka chi艅skiego oraz edytora tekstu. Wersj臋 demonstracyjn膮 (bez s艂ownika) mo偶na pobra膰 ze strony internetowej tw贸rc贸w tego programu www.wenlin.com. Program umo偶liwia pisanie znak贸w zar贸wno uproszczonych jak i tradycyjnych. Po uko艅czeniu wprowadzania znak贸w mo偶emy zapisac plik w standardzie BIG-5, GB lub UNICODE UTF-8.聽聽聽Efekt naszej pracy mo偶na te偶 bezproblemowo wklei膰 do edytora tekstu.
UWAGA: Proste edytory takie jak MS Notepad i MS Wordpad czasami nie wy艣wietlaj膮 chi艅skich znak贸w. Zalecamy u偶ywanie zast臋pnik贸w MS Notepada, takich jak EditPad Pro.
Program Wenlin posiada w艂asn膮 czcionk臋 chi艅sk膮, tak wi臋c jest w tym wzgl臋dzie ca艂kowicie niezale偶ny od MS windows. Program bez problemu dzia艂a te偶 pod LiInuksem z nak艂adk膮 Wine.
Instrukcja u偶ytkowania:
1. Nale偶y wersj臋 instalacyjn膮 programu pobra膰 z witryny internetowej www.wenlin.com.
2. Zainstalowa膰 program i uruchomi膰 go.
3. Nale偶y zaznajomi膰 si臋 z podstawowymi funkcjami programu:
- W menu "OPTIONS", wybra膰 znaki tradycyjne b膮d藕 uproszczone: je艣li opcja "SIMPLE FORM CHARACTERS" jest zaznaczona, program b臋dzie preferowa艂 znaki uproszczone przy wy艣wietlaniu list dost臋pnych znak贸w.
- W menu OPTIONS mo偶na wybra膰 tzw. SPECIAL KEY - przycisk klawiatury, kt贸rego naci艣ni臋cie spowoduje zamian臋 PINYIN na znak chi艅ski. Ustawienie domy艣lne to "/".
WPROWADZANIE ZNAK脫W
Spos贸b I: Tworzymy nowy dokument: polecenie "NEW..." w menu "FILE" i piszemy chi艅skie s艂owo w transkrybcji PINYIN a nast臋pnie zamieniamy na znak chi艅ski za pomoc膮 klawisza SPECIAL KEY, np.: piszemy
tian1
po czym wciskamy SPECIAL KEY (domy艣lnie klawisz /) . U g贸ry ekranu pojawi si臋 lista znak贸w wymawianych w zapisany przez nas spos贸b. Wybieramy potrzebny nam hieroglif za pomoc膮 cyfr 1-0 oraz PageUp i PageDown.
UWAGA: Przyj臋艂o si臋, 偶e w komputerze zapisujemy tony po sylabie:tian1 - ton pierwszy (wysoki)ren2 - ton drugi (rosn膮cy)wo3 - ton trzeci (opadaj膮co-rosn膮cy)bu4 - ton czwarty (opadaj膮cy)
Po zako艅zceniu wprowadzania wszystkich znak贸w mo偶emy je przenie艣膰 do "normalnego" edytora tekst贸w, np. MS Word, albo zapisuj膮c plik za pomoc膮 programu Wenlin, b膮d藕 za pomoc膮 metody "KOPIUJ i WKLEJ".
Je艣li decydujemy si臋 na utworzenie pliku (menu: FILE... SAVE AS) prosz臋 wybra膰 typ pliku jako "UNICODE RECOMMENDED/INTERNATIONAL) lub UTF-8.
Spos贸b II: Je艣li nie wiemy, jak wymawia si臋 dany znak, mo偶emy go odrysowa膰. S艂u偶y do tego narz臋dzie BRUSH TOOL - uruchamiane ikonk膮 z symbolem pi贸ra.
Inne sposoby: Dost臋pne s膮 te偶 inne metody pisania znak贸w.S膮 one dost臋pne w menu SEARCH. Mo偶emy znajdowa膰 znaki wg cz臋sto艣ci ich wyst臋powania, ilo艣ci kresek, komponent贸w (radicals) oraz wg innych kryteri贸w.
聽聽聽Starsze systemy (np. Windows 98) maj膮 cz臋sto k艂opoty z wy艣wietlaniem znak贸w diakrytycznych oznaczaj膮cych tony, tak wi臋c w 艣wiecie komputer贸w przyj臋艂a si臋 nieoficjalna konwencja, wg kt贸rej numer tonu zapisujemy za pomoca cyfry oznazaj膮cej tonu na ko艅cu sylaby, np. 涓枃 - Zh艒ngw茅n - zhong1 wen2. czyli j臋zyk chi艅ski.Poni偶ej tabelka wzorcowa:
Ton
Pinyin
Online Pinyin
1
t膩o
tao1
t谩o
tao2
3
tao3
4
t脿o
STELLA_ARTOIS