Zen. Prosta droga do Satori.pdf

Zen

Prosta droga do Satori

Zen, od niedawna znany również na Zachodzie,

odcisnął swe piętno na kulturze, a nawet na

codziennym życiu Japończyków.

Zen jest japońską formą chińskiego słowa cz'an oznaczającego

medytację na siedząco, w postawie Buddy. Praktyka ta dała

początek szkole buddyzmu mahajanistycznego, która narodziła

się prawdopodobnie w Indiach. Przeniesiona do Chin w VI w.

otrzymała tam zabarwienie taoistyczne i wnet odniosła wielki

sukces. Podupadający w XII w. chiński cz'an wprowadził do

Japonii (w 1191 r. ) mnich ze szkoły tendai, Yosai (albo Eisai ,

1141-1215), który podczas pobytu w Chinach uzyskał inicjację w

praktyki szkoły rinzai . W chwili jego śmierci zen, dobrze już

zakorzeniony w stołecznych środowiskach arystokratycznych,

przemieszany był jeszcze z elementami pochodzącymi z innych

szkół buddyzmu tendai i shingon . Dlatego uważa się, że

najczystszy w Japonii zen szerzył Dogen .

Urodzony w Kioto w roku 1200, bezpośredni potomek jednego z

cesarzy z X w. i szwagier panującego władcy, Dogen jako

trzyletnie dziecko stracił ojca, mając zaś osiem lat matkę. Jako

trzynastoletni chłopiec wstąpił do klasztoru na górze Hiei,

ośrodka szkoły tendai , w której przeznaczano go do najwyższych

godności duchownych. Jednakże młodzieniec poszukiwał jedynie

własnej prawdy. Udał się tedy do Yosaia , po którego śmierci

kontynuował praktykę pod kierownictwem jego ucznia Myozena ;

w 1223 r. towarzyszył mu w podróży do Chin, aby zaznajomić się

tam z możliwie najbardziej autentyczną formą buddyzmu. Gdy

Myozen umarł, Dogen udał się do Nyojo (po chińsku Żu-king ),

mistrza szkoły soto nauczającego wytrwałej medytacji na

siedząco zazen . Uzyskawszy "intuicyjny wgląd w prawdę",

Dogen w 1227 r. opuścił Nyojo, od którego otrzymał przekaz

nauki i polecenie jej rozpowszechniania. Zaczął je wypełniać po

powrocie do Japonii, nauczając w niewielkich klasztorach Kioto.

Wobec rosnącej liczby uczniów mistrz w 1248 r. kazał wznieść

wielką świątynię w Eiheiji , niedaleko Fukui na wschód od Kioto;

nadal jest ona głównym ośrodkiem szkoły soto . Dogen zmarł w

Kioto 28 sierpnia 1253 r.

Nauczanie Dogena

Zawarte jest ono we Wskazówkach do praktykowania zazen

( Fukan-za-zen-gi , 1227), tekście bardzo zwięzłym, dającym

podstawowe zasady, oraz w Skarbcu Prawdziwego Prawa

( Shobo Genzo , 1231-1253), ułożonym przez Dogena w oparciu

o kazania wygłaszane przezeń do uczniów. Shobo Genzo jest

przewodnikiem szkoły roto , wykładającym nie tylko ducha Nauki

i praktykę, lecz również reguły codziennego życia mnichów.

Wedle Dogena "rzeczą najważniejszą w zgłębianiu Drogi jest

zazen. (...) Droga, jaką postępowali Budda i patriarchowie,

polegała wyłącznie na zazen" . W rzeczy samej jedynie praktyka

siedzącej medytacji, całkowicie wolna od wszelkiej troski o

pożytek, może przynieść zupełne wyzucie się z samego siebie

(ego), co prowadzi do Satori ( Oświecenia ). Ta prosta w

zasadzie, lecz forsowna metoda jest jednak bardzo trudna,

wymaga bowiem tyleż bezinteresowności, co i samozaparcia.

Zen po Dogenie

Niebawem obie szkoły, soto i rinzai miały już licznych uczniów.

Rozsławiali je znakomici mistrzowie, z których każdy obdarzony

był indywidualnym, nieraz bardzo wyraziście zarysowanym

temperamentem. Keizan (1268-1325), trzeci po Dogenie

przywódca szkoły roto , opublikował "Zbiór tradycji przekazu

światła" ( Denko-roku ), w którym dowodził ciągłości nauczania

Dharmy, głoszonej przez 53 mistrzów indyjskich, chińskich i

japońskich, których nieprzerwane następstwo sięga aż do Buddy.

Mnich Muso (1275-1351), autor Rozmów we śnie (Muchu

mondo ), zasłynął jako jeden z twórców ogrodów zen i ich główny

teoretyk. Takuan (1573-1645) jest szczególnie znany z tego, że

ducha zenu zastosował do szermierki na miecze (kendo),

natomiast współczesny mu Suzuki Shosan (1579-1655)

rozpowszechnił zen między świeckimi twierdząc, że Oświecenie

może osiągnąć każdy wykonując po prostu swoją profesję.

Jednakże osobowością najsilniejszą i najbardziej wpływową był

Hakuin (1685-1768), pisarz, kaligraf i malarz, który odnowił

szkołę rinzai poprzez usystematyzowanie starej chińskiej praktyki

koanów , zagadkowych wypowiedzi mistrzów podających je jako

tematy do medytacji. Ci wielcy mnisi przez ponad pięć stuleci

podtrzymywali w Japonii żywotność praktyki zenu, który

tymczasem przenikał stopniowo całą kulturę i życie codzienne.

Poczynając od XIII w. wielu słynnych samurajów zostawało

mnichami, skutkiem czego w praktykę wszedł bushido , rycerski

kodeks honorowy, który dał początek głównym "sztukom walki".

Razem z zenem Yosai wprowadził picie herbaty, która z

początku miała jedynie zapobiegać senności podczas praktyki.

Zrodził się z tego prawdziwy rytuał ceremonia herbaty. Kunszt

komponowania ogrodów zen, a z nim ikebana , czyli "droga

kwiatów", rozpowszechniły się po całym archipelagu. Wyrażają

one głęboką wrażliwość na przyrodę i jej symboliczny sens.

Przede wszystkim jednak myśl i estetyka zenu spowodowały

odnowę sztuki w rozmaitych jej dziedzinach architektury,

garncarstwa, malarstwa, poezj; sumiye , czarnobiałe szkice

tuszem, oraz haiku krótki wiersz, którego mistrzem największym

był wielki Basho (1643-1694), stały się wyrazem spontaniczności

ducha poddanego medytacyjnemu skupieniu.

Zen liczy dziś w Japonii ok. 10 mln adeptów, z czego szkoła soto

ok. 6-7 mln, rinzai zaś 2-3 mln. Zen praktykują też liczni

uczniowie w Ameryce i w Europie, gdzie wprowadzili go po II

wojnie światowej mistrzowie japońscy.

"Porzućcie ciało i ducha" ( Nyojo ).

"Oświecenie pochodzi z praktyki, a więc Oświecenie

nie ma granic; praktyka pochodzi z Oświecenia, a

więc praktyka nie ma początku.

( Dogen ).

"Praktykując zazen nie usiłujcie zgadywać, czym jest

dobro i zło! Nie próbujcie też zapobiegać

powstawaniu w was myśli. Zadawajcie sobie tylko

wprost pytanie: czym jest nasz Umysł?"

( Bas-sui , 1327-1387).

Uderzając dłońmi jedną o drugą słyszymy klaśnięcie.

Hakuin zapytywał uczniów: "W takim razie, jaki

dźwięk wydaje jedna dłoń?"

Maha Pradznia Paramita

Hridaja Sutra

Bodhisattwa Awalokiteswara,

praktykujac gleboko Pradznia Paramite,

postrzegl pustke wszystkich pieciu skandh

i przekroczyl wszelkie cierpienie.

Siariputro.

Tutaj forma nie jest rózna od pustki

pustka nie jest rózna od formy

forma to wlasnie pustka

pustka to wlasnie forma

uczucia, mysli, tendencje i swiadomosc

Istnieja w taki sam sposób.

Siariputro.

Tutaj wszystkie dharmy maja nature pustki

nie pojawiaja sie ani nie gina

ani sa skazone ani czyste

nie zwiekszaja sie ani nie zmniejszaja.

Dlatego w pustce nie ma formy

Nie ma uczuc mysli tendencji i swiadomosci.

Nie ma wzroku sluchu wechu smaku

ciala ani rozumu

nie ma barw dzwieków zapachów

smaków odczuc ani przedmiotów rozumu

nie ma sfery wzroku i wielu innych sfer

Nie ma sfery postrzezeni rozumu

nie ma niewiedzy ani kresu niewiedzy

ani wielu innych stanów.

Nie ma starosci i smierci

ani kresu starosci i smierci.

Nie ma cierpienia przyczyny unicestwienia i drogi

nie ma poznania ani osiagania

ani niczego do osiagniecia.

Bodhisattwa zaglebiony w Pradznia Paramicie

nie ma w umysle zadnych przeszkód

gdy nie ma przeszkód

zaden strach nie istnieje

trzymajac sie z dala od przewrotnych pogladów

przebywa on w Nirwanie.

Wszyscy Buddowie trzech czasów

dzieki glebokiej Pradznia Paramicie

osiagaja Annutara Samjak Sambodhi.

Dlatego poznaj Pradznia Paramite

oto wielka przekraczajaca rozumienie mantra

oto mantra wielkiego poznania

oto najwyzsza mantra

oto niezrównana mantra

usuwajaca wszelkie cierpienie

prawdziwa bo jest bez bledu

glos mantre Pradznia Paramity

glos mantre która brzmi :

gate, gate, paragate, parasamgate, bodhi svaha

gate, gate, paragate, parasamgate, bodhi... svaha

Wstep

Postrzegajac wszystkie piec skand jako puste wyzwala sie wszystkie

istoty od cierpienia i nieszczescia.

Wszedzie gdzie nie spojrzec jest cierpienie na tym swiecie. Wszystkie

istoty czuja ból i niewygode. Skad pochodzi to cierpienie ? Ludzie cierpia z

powodu beznadziejnej milosci do kogos, albo sa przekonani, ze musza

zdobyc rózne rzeczy materialne. Ludzie maja ambicje aby stac sie kims i

wierza, ze to uczyni ich zycie pelnym, albo pragna byc rozpoznani i

potrzebuja potwierdzenia w oczach innych. Jednak bez wzgledu na to, jak

mocno bedziemy walczyc, aby cos osiagnac, w koncu kiedy dostaniemy

to, nie mozemy tego zatrzymac. Wlasnie to powoduje wiele cierpienia.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: