poradnik_01_2006.pdf

Katarzyna Szantyr-Królik

-Królikowsk

owska

Dziesiąta redaktor naczelna w 60-letniej historii „Świerszczyka”.

Absolwentka Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego

(dyplom z wyróżnieniem w 1996 r.). Ma trzyletnie doświadczenie

zawodowe w pracy z dziećmi z klas I–III.

codzienne głośne czytanie dziecku dla przyjemności jest najskuteczniejszym

sposobem wychowania czytelnika – człowieka samodzielnie myślącego,

posiadającego wiedzę i umiejętność jej poszerzania, kulturalnego, etycznego,

z wyobraźnią, który umie radzić sobie w życiu przy pomocy rozumu, a nie pięści

– możemy przeczytać na stronie internetowej kampanii społecznej „Cała Polska

czyta dzieciom”. Zachęcam Państwa do odwiedzenia tej strony w poszukiwaniu

dobrych inspiracji pedagogicznych.

Szkoła może i powinna uzupełniać domowe czytanie, a tam, gdzie całkiem go

brak, dać zaniedbanym dzieciom szansę codziennego kontaktu ze słowem

czytanym. Z tą myślą Fundacja ABCXXI zainicjowała program „Czytających szkół”,

do którego przystąpiło już ponad tysiąc placówek w całym kraju.

Głośne czytanie pomaga szkole realizować jej misję edukacyjną i wychowawczą!

To ważny argument za wprowadzeniem zwyczaju codziennego głośnego czytania

w każdej klasie. Żaden nauczyciel i wychowawca nie powinien przecież

bagatelizować pożytków płynących z głośnego czytania. Czytanie uczy dzieci

odróżniania dobra od zła i zachęca do refleksji nad konsekwencjami własnych słów

i czynów. Jest szczególnie ważne w dzisiejszym świecie zdominowanym przez

agresywne wzorce masowej kultury i pogoń za pieniądzem. Wobec narastającej

demoralizacji młodego pokolenia nauczanie wartości moralnych, takich jak

uczciwość, szacunek, odpowiedzialność, życzliwość, rozum, odwaga czy

sprawiedliwość, staje się sprawą być albo nie być społeczeństwa i państwa.

Przekazywanie tych wartości wpisuje się w misję wychowawczą „Świerszczyka”,

której czasopismo hołduje od zarania swego istnienia, oprócz misji

kulturotwórczej i medialnej. Od pokoleń wychowujemy czytelników na ludzi

rozumnych, otwartych, wrażliwych, tolerancyjnych i twórczych. Bohaterowie

publikowanych na naszych łamach tekstów literackich (bajek, baśni, legend

i opowiadań) są niezawodnymi przewodnikami po świecie uniwersalnych

wartości.

Zapraszam Państwa do lektury niniejszej publikacji i proszę o głośne czytanie

dzieciom „Świerszczyka” – czasopisma z rekomendacją kampanii „Cała Polska

czyta dzieciom”.

Cytaty pochodzą ze strony www.calapolskaczytadzieciom.pl

Katarzyna Szantyr

-Królik

owsk

Elżbieta Olszewska

Absolwentka polonistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

w Toruniu, dyrektor programowy Fundacji „ABCXXI – Cała Polska

czyta dzieciom”, mama dwóch córek: siedemnastoletniej Bogny

i dziewięcioletniej Zuzi.

Wszyscy rodzice chcą, by ich dzieci były dobrymi ludźmi, by były szczęśliwe i dobrze

wykształcone. Wybierają dla nich dobre przedszkola, potem jak najlepsze szkoły.

Często nie zdają sobie sprawy, jak wiele dla szczęścia i wykształcenia swoich dzieci

mogą zrobić oni sami, i to w prosty sposób. Fundacja „ABCXXI – Cała Polska czyta

dzieciom” zainicjowała kampanię, w której zachęca rodziców, by głośno czytali swoim

pociechom przynajmniej 20 minut w ciągu dnia.

Czytanie rozwija język, wzbogaca zasób słów, pobudza do myślenia, rozwija

wyobraźnię, ćwiczy pamięć i koncentrację uwagi. Czytając dziecku, budujemy

i ugruntowujemy jego poczucie własnej wartości. Dziecko otrzymuje jasny komunikat,

że jest ważne dla swoich rodziców, skoro poświęcają mu swój czas, są przy nim i dla

niego. Człowiek, któremu czytano od wczesnego dzieciństwa, któremu czytanie

kojarzyło się zawsze z przyjemnością, a nie ze szkolnym przymusem, pozostanie

czytelnikiem na całe życie. Głośne czytanie buduje i umacnia więź między rodzicami

a dziećmi, a czas spędzony na czytaniu jest czasem wartościowym. Tymczasem

badania wykazały, że 53% rodziców spędza czas z dzieckiem, oglądając wspólnie

telewizję, 23% – robiąc razem zakupy. Jesteśmy wtedy z dzieckiem, ale czy dla dziecka?

Fundacja proponuje, by czytać już noworodkom (niektórzy psychologowie są zdania,

że można czytać dziecku, kiedy jest jeszcze w łonie matki). Ważne jest wzięcie maluszka

w ramiona, przytulenie, brzmienie głosu, bliskość między rodzicami a dzieckiem,

budowanie poczucia bezpieczeństwa i miłości. Przedszkolakom czytajmy wierszyki,

bajeczki, książki Astrid Lindgren, której twórczość jest znakomitą szkołą wartości

moralnych – jej książki uczą szacunku, odwagi, uczciwości, odpowiedzialności, są

pełne humoru i napisane ładnym językiem. Doskonałe do czytania mogą być mądre

i zabawne opowiadania w „Świerszczyku”, dające zawsze temat do rozmowy, dyskusji.

Nie przestawajmy czytać dzieciom, które potrafią już czytać same, niech to jednak

nie będą lektury szkolne, które rodzice czytają niejako „za dziecko”. Na stronie

internetowej Fundacji ABCXXI www.calapolskaczytadzieciom.pl znajduje się lista

książek polecanych do głośnego czytania dzieciom z różnych grup wiekowych.

Warto czytać głośno także nastolatkom. Jedna z mam opowiedziała nam, w jaki

sposób głośne czytanie pozwoliło odbudować jej więź z szesnastoletnią córką. Ich

relacje były bardzo trudne – nie potrafiły już nawet ze sobą rozmawiać. Matka

namówiła córkę, by codziennie spędzały część wieczoru na czytaniu. Najpierw tylko

czytały, potem zaczęły rozmawiać o książce, z czasem o innych sprawach, wreszcie

o problemach córki i jej wzajemnych relacjach z matką. Wszystko się zmieniło

– opowiada matka. – Znowu jesteśmy sobie bliskie . Nie udałoby się to, gdyby nie

„pośrednik” – czytana razem książka .

Elżbieta Olszewsk

Czytajmy dzieciom chorym i dzieciom niepełnosprawnym. Głośne czytanie może

być znakomitym elementem rehabilitacji. Mała Zuzia, która urodziła się niewidoma

i której lekarze nie dawali nadziei na normalny rozwój, dzięki codziennemu głośnemu

czytaniu jej od pierwszych miesięcy życia przewyższa dziś zasobem słów swoich

zdrowych rówieśników. Obserwowałam rodziców odwiedzających swoje dzieci

w szpitalu. Niektórzy nie wiedzieli, jak spędzać czas z chorym dzieckiem. Przynosili

turystyczne telewizorki i godzinami wspólnie oglądali telewizję. Czasem były to

programy zupełnie nieodpowiednie dla dziecka.

W niektórych przedszkolach przywiązuje się wielką wagę do nauki języków obcych,

informatyki, a nawet podstaw przedsiębiorczości, natomiast nie docenia się wpływu

czytania na rozwój dziecka. Ileż zabaw – plastycznych, słownych, teatralnych

i ruchowych – można opracować na podstawie jednej ciekawej lektury! Ileż

kształcących i mądrych rozmów można odbyć po przeczytaniu książki! „Kubuś

Puchatek”, książki o Muminkach, wiersze Brzechwy mogą stać się podstawą pracy

wychowawczej i edukacyjnej.

W szkołach nauczyciele przestają czytać na lekcjach, gdy dzieci znają już litery,

ponieważ są przekonani, że nadszedł czas, by czytały same. Tymczasem łatwo wtedy

zniechęcić do książek. Dzieci, zajęte składaniem liter w wyrazy, nie znajdują

przyjemności w czytaniu. Czytanie na głos przed klasą jest często okupione wielkim

stresem, a wtedy na pewno będzie się ono kojarzyć z czymś nieprzyjemnym. Dlatego

oprócz liter uczmy czerpania przyjemności z lektury przez codzienne czytanie

dzieciom, a nie przez dzieci. Niektórzy nauczyciele bronią się przed wprowadzeniem

programu codziennego głośnego czytania, ponieważ się obawiają, że nie zdążą

zrealizować zaplanowanego materiału. Tymczasem badania efektywności

wykorzystania czasu na lekcji pokazują, że wykorzystuje się od dwudziestu do

dwudziestu pięciu minut. Reszta czasu jest przeznaczana m.in. na uciszanie klasy,

powtarzanie tego, co zostało już powiedziane, oraz utrzymanie dyscypliny. Czytanie

zwiększa zdolność koncentracji uwagi, poprawia pamięć, rozwija wyobraźnię, zatem

czas przeznaczony na czytanie nie jest stracony, przeciwnie, bardzo pomaga

w procesie dydaktycznym. Zamiłowanie do czytania może także stać się dla dzieci

szczepionką przeciwko uzależnieniom od gier komputerowych, Internetu i telewizji.

Fundacja przygotowała programy głośnego czytania: „Klub Czytających

Przedszkoli”, który zrzesza już prawie 900 placówek, i „Czytające szkoły”, do którego

przystąpiło 1100 szkół. W szkołach, w których wprowadzono codzienne głośne

czytanie, nauczyciele obserwują u dzieci zwiększenie koncentracji uwagi, zmniejszenie

liczby aktów agresji, lepszą współpracę uczniów w klasie, poprawę jakości

wypowiedzi ustnych i pisemnych, zacieśnienie więzi z nauczycielem, zwiększenie

liczby wypożyczanych książek w szkolnych bibliotekach.

A zatem – czytajmy dzieciom. 20 minut, codziennie.

Propagator głośnego czytania w Stanach Zjednoczonych, Jim Trelease, powiedział:

Naród, który mało czyta, mało wie. Naród, który mało wie, podejmuje złe decyzje (...).

Niewykształcona większość może przegłosować wykształconą mniejszość – to bardzo

niebezpieczny aspekt demokracji 1 .

1 J. Trelease, The Read – Aloud Handbook , Penguin Books, 1995.

uczmy czerpania przyjemności z lektury przez codzienne czytanie

dzieciom, a nie przez dzieci

uczmy czerpania przyjemności z lektury przez codzienne czytanie

dzieciom, a nie przez dzieci

Anita Andrzejewska

i Andrzej Pilichowski-Ragno

Wspólnie z typografem, Katarzyną Micun,

odmienili graficzny wizerunek

„Świerszczyka”, stworzyli nową, oryginalną

makietę pisma. Na co dzień zajmują się

ilustrowaniem książek. Są lureatami wielu

nagród w konkursach w kraju i za granicą.

Agnieszka i Włodek Bilińscy

i Włodek Bilińscy

Pobrali się dwadzieścia dwa lata temu w czasie studiów

biologicznych na Uniwersytecie Warszawskim.

Od początku fascynowała ich fotografia przyrodnicza.

Razem odkrywali bagna w dolinie Biebrzy i leśne ostępy

Puszczy Białowieskiej albo wdrapywali się na tatrzańskie

szczyty w pogoni za kozicami… Z czasem zajmujące

hobby przerodziło się w zawód i stało się sposobem na

życie. Wieloletnia praca zaowocowała tysiącami

opublikowanych zdjęć, setkami artykułów o tematyce

przyrodniczej, wieloma kalendarzami i jedenastoma

albumami fotograficznymi ukazującymi piękno naszego

kraju, jego przyrodę i kulturę.

Małgorzata Bieńk owsk

owska

Absolwentka warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Projektuje okładki, plakaty,

ale przede wszystkim ilustruje książki dla dzieci i młodzieży. Współpracowała

z „Pentliczkiem” i „Ciuchcią”. Jest laureatką wielu prestiżowych nagród.

Uczestniczyła w licznych wystawach zbiorowych, m.in. we Frankfurcie i Bolonii.

Marcin Bruchnalski

Absolwent Akademii Medycznej w Krakowie. Przez dwa lata pracował

w szpitalu i pogotowiu ratunkowym, po czym – idąc śladem przodków

– zdał egzamin na Akademię Sztuk Pięknych, którą ukończył z wyróżnieniem.

Dziś należy do czołówki grafików tworzących dla dzieci. Jego ilustracje

ukazują się w polskich i zagranicznych książkach oraz czasopismach.

Jest laureatem konkursu „Książka Roku” za ilustracje do „Rym Cym Cym,

gdzieś mi z głowy uciekł rym” Małgorzaty Strzałkowskiej.

Anita Andrzejewsk

Agnieszk

owsk

Małgorzata Bieńk

owsk

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: