fotoindex_008.pdf

2010

NOPHOTO

Tu i Teraz

Fotografia dokumentalna we współczesnej Hiszpanii

magazyn fotografii

www.fotoindex.org

Matías Costa

Carlos Luján

Paco Gómez

Tanit Plana

Marta Soul

Jorquera

Eva Sala

Jonás Bel

fot. carlos sanva

Juan Santos

Carlos Sanva

Iñaki Domingo

Juan Valbuena

Juan Millás i Eduardo Nave

008

Z przyjemnością prezentujemy Wam, drodzy czytelnicy

Polecamy również przeczytanie wywiadów z autorami,

pierwszy numer specjalny Magazynu Fotografii FotoIndex

opowiadają bowiem nie tylko o swoich projektach i spo-

kolektywu NOPHOTO. Kolektyw powstał w 2005 roku

fotografii dokumentalnej oraz jej kondycji w Hiszpanii.

i skupia młodych hiszpańskich dokumentalistów. Jest to

jedna z bardziej aktywnych hiszpańskich grup fotogra-

Projekt po raz pierwszy został zaprezentowany w roku 2008

ficznych, nagrodzona między innymi w 2006 roku

w Muzeum Sztuki Hubei w Wuham, w Chinach. W Polsce

Festiwalu Fotografii i Sztuki Wizualnej PHotoEspaña.

roku w krakowskiej Galerii Pauza.

"Tu i teraz" to trzynaście różnych spojrzeń na współczesną

Chcemy serdecznie podziękować Galerii Pauza, Instytutowi

Hiszpanię. Znajdują się tu materiały, zmagające się z po-

Cervantesa, Hiszpańskiej Agencji Współpracy Między-

religijność, rodzina, czy dość przekornie ukazany półwy-

narodowej dla Rozwoju oraz przede wszystkim kolekty-

sep w formie "antypocztówek". Poruszane są również

"Tu i teraz" na łamach Magazynu FotoIndex.

bardzo aktualne społecznie tematy emigracji i młodzieży.

Część materiałów to klasyczna fotografia dokumentalna,

www.nophoto.org

np. portrety ludzi podróżujących madryckim metrem,

www.cervantes.pl

codzienność w barze, sterylne portrety współczesnych

www.galeriapauza.pl

www.aecid.es

wybudowanie zapory. Są tu również zdjęcia bardzo

osobiste, związane ze wspomnieniem dzieciństwa, czy

próbą rekonstrukcji rodzinnego albumu.

magazyn fotografii

www.fotoindex.org

poświęcony w całości projektowi "Tu i teraz" hiszpańskiego

sobie ich realizacji, ale również o definicji i granicach

prestiżową nagrodą Odkrycie Roku Międzynarodowego

został zaprezentowany na przełomie lutego i marca 2010

pularnymi stereotypami, jakimi są chociażby walki byków,

wowi NOPHOTO za umożliwienie publikacji projektu

rodzin, czy rejestracja zmian krajobrazu, jakiego dokonało

Spis treści

Peio H. Riaño

Szturm na archetyp

Marta Soul

Nowe rodziny

Iñaki Domingo

Vía de la Cruz

Tanit Plana

Żony

Matías Costa

Obcy

Juan Valbuena

Matka

Carlos Luján

Popołudnie na korridzie

Juan Santos

Martwa natura

Paco Gómez

Morza interioru

Carlos Sanva

49 cc.

Juan Millás i Eduardo Nave

Półwysep

105

Eva Sala

Litania

Jorquera

Madryckie metro

112

Jonás Bel

El Palentino

Szturm na archetyp

Peio H. Riaño

George Perec miał wrażenie, że zawsze przemawiają

Przyszedł czas, żeby udokumentować wydarzenia, których

do niego wydarzenia, niecodzienność, nadzwyczajność

nie ma. Przyszedł czas skończyć z fotografem żądnym

kiedy się wykoleją i im więcej jest zabitych tym dłużej trwa

docierającym do kraju objętego wojną – nieznane plemię,

ich byt; samoloty dopiero, kiedy zostają porwane; jedynym

terytorium Komanczów – aby ujawnić co się tam dzieje,

przeznaczeniem samochodów są zderzenia z drzewami...”,

za demokratyczną zgodą pierwszego świata. Jadącym,

i tak samo jest z innymi katastrofami, do których przy-

przepełnionym racją, a wracającym z całą prawdą. Tamten

wykliśmy. „Środki przekazu zmieniły nasze życie w czysty

fotograf nigdy nie był dobrym pomysłem, nigdy nie był

spektakl – pisał w prologu do L'Infra-ordinaire (wydanego

dobrym wysłannikiem. Choć zawsze był dobrze przyj-

po raz pierwszy we Francji w 1989 roku). Jeśli nie ma

mowany. W nieszczęściach triumfuje fotograf zwinny,

skandalu, trzęsienia ziemi albo niebezpieczeństwa, nie ma

cyniczny, stosowny dla obu stron, sprytny w stosunku do

nic. Nie ma zainteresowania. „Tak jakby elokwencja,

swoich kontaktów, wyniosły do rzeczywistości. Prawdziwy

doniosłość zawsze były anormalne”.

bohater bez powodu. Po latach wojen zdajemy sobie

sprawę, że konflikt jest pełen tysięcy gadatliwych obrazów

na sekundę, że nadużycie, gwałt i śmierć chodzą bardzo

W tekście, do którego się odwołujemy, francuski pisarz

mówi o „zwyczajnych rzeczach”, o ich wartości jako ele-

blisko obiektywu (nawet telefonów komórkowych)

mentach, które nas definiują. I dodaje, że być może, aby

i fotografie z informacją docierają zawsze później niż na-

zachować tę banalność, jakże bliską, należałoby stworzyć

grania telewizyjne. Czy w takim razie mamy dalej wierzyć,

naszą własną, mówiącą o nas samych, antropologię. „Już

że przy ich pomocy uda nam się wyrazić sprzeciw

nie egzotyczność, ale endotyczność”. Już nie nadzwy-

i skończyć z wojną? Czy mamy dalej sądzić, że w fotografii

czajność, ale pod-zwyczajność. Już nie epoka wielkich

postaci ani propaganda wielkich historii. To czas niskiego

leży prawda absolutna?

stylu, kolokwialnego i płaskiego, pospolitego i mini-

Po tym, jak przypisywana fotografii moc odkupienia i nie-

malistycznego, który rodzi się z urazy do naszych

sienia pokoju straciła ważność, po tym jak wykazana jest

górnolotnych poprzedników. Nadeszła chwila na to, żeby

jej powolność w porównaniu z mediami audiowizualnymi,

antropolog przestał szukać ostatnich plemion i oddalił

po opuszczeniu okopów i bólu, po pokonaniu prawdy przez

się do swoich pokoi, aby zbadać, kim jest człowiek, który

uczciwość, fotografia wyzwala się z obowiązku moralnego

je zamieszkuje.

i wyrzutów sumienia. Wina nie jest już balastem.

SZTURM NA ARCHETYP PEIO H. RIAÑO

i wielkie tytuły. „Pociągi zaczynają istnieć dopiero wtedy,

wykucia swojego nazwiska wśród tych największych,

Nie są już potrzebne doświadczenia takich fotoreporterów

dzienników, musiała poddać się terminom od pierwszych

jak Greg Marinovich z RPA, który pracował podczas rewolt

prób zaistnienia na ich łamach. Sam Eugene Smith odczuł

z Kevinem Carterem i João Silvą (nazywano ich „klubem

przyszło mu pracować. Jego wydawcy w Life nie patrzyli na

bang bang”, bo fotografowali nocą starcia z ANC i ich

niego przychylnie, bo prosił o dłuższe terminy niż pozostali.

ofiary). Marinovich pisze, że miał zamiar zrezygnować

Odtąd pojawia się wciąż to samo pytanie: ile wymaga się od

z pracy freelancera, ciągle bez pieniędzy, zawdzięczającego

fotografii i ile jest się w stanie zainwestować w jej efekty?

pracę barbarzyńskiej śmierci ludzi: „Byłem jedną z części

Czy fotografia dokumentalna jest niedzielnym luksusem

kręgu zabójców, pstrykałem szerokokątnym obiektywem

opłacanym z wolnego czasu fotografa?

z odległości tylko paru metrów, ze zbyt bliska. Byłem

przerażony, krzyczałem w środku, że tak nie powinno być.

Ale mimo to nadal sprawdzałem wskaźniki naświetlenia

Na szczęście dokumentaliści mają margines, żeby przedrzeć

i zmieniałem aparaty, czarno-biały albo kolorowy, szybko

cisków. Częściowo dzięki temu, że sporadycznie, przy

przewijając film, klatka po klatce. Byłem świadomy tego,

bardzo osławionych okazjach pracują na zlecenie. Choć

co robiłem jako fotograf, jak i tego jak silny był zapach

woleliby częściej. Jakkolwiek praca bez zlecenia nie jest

świeżej krwi i smród potu mężczyzn, którzy byli przy mnie.”

gwarancją wzbogacania projektów. Są fotografowie, którzy

bez zleceń jadą do Indii z nadzieją, że „pojawi się coś,

co zmieni moje życie” i wracają myśląc, że „coś zmieniło

Po tym jak fotografia porzuciła kategoryczność, znalazła

kość, której zapomniała ogryźć: intymność. Wzięła sztur-

ich życie”. Typowe dla kogoś, kto nigdy nie zrozumie, co

mem tę sferę, sprzeciwiając się rozszalałemu, ciężkiemu

się tam daleko dzieje. Dla kogoś, kto nigdy, za sprawą szoku

i dosłownemu realizmowi, z krwią na pierwszym planie,

spowodowanego egzotyką, nie przestanie patrzeć poprzez

właściwemu też pisarzom poruszonym II Wojną Światową,

stereotyp. To potrzeba lokalnego fotografa (w czasach bez

jak Robert Graves.

tragedii) otwiera rany, które wydają się zamknięte i patrzy,

gdzie jest infekcja.

Jeśli w prasie z tragedii robią zwyczajne wydarzenie,

abyśmy dzięki obrazom katastrofy i jej konsekwencji

Do tej pory obchodziliśmy intymności dookoła. „To

zrozumieli świat, to co zostanie z dokumentu uciekającego

nieinformacyjny składnik mowy”. Nikt nie wytrzymuje

się do natychmiastowości, do potrzeb wydarzenia?

jej wagi, bo pokazuje obłudę, którą staramy się ukryć

W takich mediach jedynie weekend to czas na spokojny

i dlatego, że dla fotografa nie jest to bezpieczna praca.

obraz (w tygodniu, jeśli fotograf zastanawia się, to marnuje

Ani łatwa. W jaki sposób można zamienić w obraz to

czas), który zatrzymuje się na szczegółach i ludziach, na

wszystko, co chce się powiedzieć mówiąc coś, a jednak nie

krajobrazie i twarzach, którym przygląda się tak długo,

mówiąc? Jak sportretować intymność, jeśli istnieje tylko

jak jest to konieczne, który wymyka się newsom. Nie,

wtedy, kiedy unika wyjaśnień? Po co akceptować szczyt

wiadomości nie są na weekend, a fotografia dokumentalna

pod-zwyczajności, codzienności, a zapominać o nadzwy-

przyjmuje to z wdzięcznością. I choć nie jest stworzona dla

czajności i egzotyce? Dlatego, że intymność jest czymś

SZTURM NA ARCHETYP PEIO H. RIAÑO

Soweto w Johanesburgu w latach osiemdziesiątych razem

na swojej skórze skrócenia pobytów w miejscach, w których

się na powierzchnię i dotknąć intymności pomimo na-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: