Obciążenie ciepłem
Na wysokie temperatury narażeni są hutnicy, odlewnicy , kowale, osoby pracujący w tropikach.
Wysoka temperatura powoduje napływ krwi do naczyń włosowatych i tkanki podskórnej ® temp. skóry podnosi się , co ułatwia oddawanie ciepła na drodze biernej i zmniejsza pobieranie ciepła z otoczenia.
U osób niezaadoptowanych może dojść do zaburzeń równowagi cieplej ® wzrost temperatury ciała nawet o 3 °C i tętna do 250/min. Wzrost temp. ciała powoduje pogorszenie sprawności fizycznej i utrudnia lub uniemożliwia wykonywanie pracy. Temp. ciała 39-39.5°C zagrożenie dla zdrowia i życia , 41°C- uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego.
Adaptacja powoduje wzrost produkcji potu i oddawanie ciepła na drodze czynnej, jednak wraz z potem następuje utrata soli mineralnych ( jonów Cl – ( wzrost pobudliwości mięśni i układu nerwowego), K+, Mg+2(kurcze mięśni, najczęściej łydek , pobudzenie, kłótliwość)
Czynnościowe zmiany w ustroju prowadzące do zwiększenia tolerancji ustroju na wysokie temperatury otoczenia. Rozszerzenie naczyń skórnych – zwiększenie przepływu krwi przez skórę
Gdy temp. otoczenia >35 ˚C wydajność naczyniowej termoregulacji zmniejsza się ( bierna utrata ciepła)
Gdy temp. otoczenia >38 ˚C dominuje czynna utrata ciepła – wydzielanie potu i jego parowanie ( sprawne parowanie – gdy wilgotność wzg nie przekracza 80%.
Układ krążenia transportuje wodę z przewodu pokarmowego do skóry , co obciąża serce.
W ustroju zaadaptowanym występuje zwiększone wydzielanie hormonu antydiuretycznego i aldosteronu – chroni to ustrój przed nadmierną utratą wody i NaCl.
Niezrównoważony bilans cieplny (dodatni) – pobieranie ciepła przez organizm może wystąpić przy dużej wilgotności i temperaturze otoczenia wyższej niż temperatura ciała człowieka. Prowadzi to do udaru cieplnego, słonecznego ( utrata przytomności nagła lub poprzedzona uczuciem osłabienia , bólem głowy nudnościami), mogą wystąpić kurcze cieplne, wyczerpanie organizmu.
Profilaktyka: ułatwianie oddawania ciepła przez organizm , najlepiej podawać wodę z solami mineralnymi
Hałas - Dźwięki o dużym natężeniu mogące uszkodzić narząd słuch oraz pszeszkadzajace lub niepożądane. Szkodliwość zależy od natężenia , hałasy niespodziewane , zaskakujące ukł.obronny org ,- bardziej szkodliwe, wyższe częst. , wysokie tony , hałas wąskopasmowy jest bardziej szkodliwy od tonów niskich i hałasu szeroko pasmowego. Ważne jest również nastawienie psychiczne człowieka wpływ hałasu na zdrowie: 30-60dB utrudnia skupienie uwagi , sen , wypoczynek ; 60-85dB r-cje wegetatywne , dolegliwości nerwowe , , utrudnione porozumiewanie się głosem ; >85 długotrwałe narażenie (4000Hz) uszkadza słuch , 120dB- mechaniczne uszkodzenie słuchu ; 150dB – niebezpieczny dla życia
Wibracja miejscowa – drgania mechaniczne z urządzenia drgającego są bezpośrednio przenoszone na układ dłoni i ramion i w mniejszym stopniu oddziaływują na resztę ciała. Postać naczyniowo –nerwowa ch, wibracyjnej- wys. po 3-5 latach pracy z narzędziami wibracyjnymi , >35Hz , objawy: odruchowy skurcz naczyń , zmniejszenie przepływu krwi przez tkanki (niedożywienie) , zmiany degeneracyjne w dłoniach ,drętwienie , bóle rąk (często napadowe w nocy) , obniżone czucie wibracji , napadowe - blednięcie skóry palców.
wibracja ogólna – najczęściej niskie częstotliwości- śr. transportu , wpływ wibracji ogólnej związany jest z rezonansem narządów wewnętrznych. W dużych natężeniach mogą wys. uszkodzenia narządów w mniejszych – zaburzenia ich czynności. Objawy – bóle w różnych częściach ciała ,utrudnione oddychanie , wzmożone napięcie mięśni , tachykardia i hipertonia . naczynia krwionośne ulegają odruchowemu obkurczeniu .funkcje nerwowe –utrudniona koncentracja i podzielność uwagi , obniżenie ostrości widzenia.narażenie długotrwałe- pobudza ukł. przywspólczulny( hipotonia i bradykardia) ukł.pokarmowy – odbijania , zgaga , wzdęcia ,zaparcia. Kierowcy – narażenie zawodowe : zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa , nieżyt i wrzody żołądka i dwunastnicy. Ch. lokomocyjna- częstotliwości patogenne <0,5 , 0,3Hz działaniena oś z (pionową)oraz rotacyjne pobudzenie błędnika nudności wymioty , uczucie wyczerpania , bladość twarzy.
Choroba lokomocyjna (kinetoza) występuje podczas podróży statkiem ,samolotem , samochodem, na karuzeli , częstotliwości patogenne: poniżej 0,5 Hz , wzrost przyspieszenia zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia kinetozy. Zaburzenia powstają podczasdziałania wibracji w osi pionowej , jednak rotacyjne pobudzenie błędnika i mechanoreceptorów w różnych częściach ciała ma także wyzwalający efekt. W obrazie zaburzeń stwierdza się nudności , wymioty , uczucie wyczerpania , bladość twarzy , ograniczenie zdolności do działania , silne poczuce choroby.Profilaktyka – odwrócenie uwagi chorego od choroby , podanie środków antycholinergicznych
Wpływ na ludzi promieniowania elektromagnetycznego – źródła: stacje radiowe i telewizyjne m systemy radarowe, piece indukcyjne , zgrzewarki, diatermie ,NMR ,telefony komórkowe , kuchenki mikrofalowe zakresy- 30kHz-300GHz; efekt termiczny , specyficzny efekt termiczny (mikrofale)- spowodowany pochlanianiem energii elektromagnetycznej przez ciała człowieka i zamienianiem jej głównie na ciepło (nagrzewanie) , wzrost temp. ciała o > 1°C powoduje wzrost poziomu kortykosteroidów we krwi , odwracalne odpowiedzi ukł.krwionośnego i odpornościowego- liczba krążących leukocytów¯, liczba neutrofilów i makrofagów , aktywność typu NK¯ , wzrost częstości akcji serca i pojemności minutowej , wpływ na gonady i ukł.rozrodczy – obniżenie laktacji u samic ,zaburzenia w implantacji i rozwoju zarodka , opóźnienie wzrostu płodu i postnatalne zmiany w zachowaniu , poronienia , u samców –zmniany degeneracyjne w nabłonku nasiennym ,mutagenne , zaburzenie w syntezie hemoglobiny, podejrzenie o indukcję nowotworów. Mikrofale- niebezpieczne dla wzroku , poparzenia ;słabe pola- pracownicy, mieszkający w pobliżu źródeł emisji: osłabienie , męczliwość , zaburzenia snu i pamięci , bóle głowy . pobudzenie ukł.przywspółczulnego- zwolnienie akcji serca , zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi , wzmożona potliwość, stany nerwicowe- w wyniku zaburzeń w pobudzeniu i hamowaniu w ośrodkowym układzie nerwowym , wpływ na błony kom.- zaburzenia w przezbłonowym transporcie jonów
Działanie biologiczne pól wolnozmiennych – pole elektryczne – ulega osłabieniu wewnątrz ciała , działa na błony kom. , pole magnetyczne swobodnie wnika do ciała nie ulega osłabieniu . Główne działani układ nerwowy(zmiany w międzyneuronowych połączeniach w korze mózgowej) i krwionośny ( wczęści wynika z zaburzeń wegetatywnego ukł.nerwowego regulującego czynności ukł. krążenia : objawy u pracowników energetyki: bóle ,zawroty głowy , zaburzenia snu i pamięci, zwolnienie akcji serca , i obniżenie ciśnienia tętniczego krwi., podejrzenie o indukcje nowotworów (białaczki)
Mikroklimat - kompleks czynników fizycznych środowiska pomieszczeń biorących udział w wymianie cieplnej org ludzkiego z otoczeniem czynniki fizyczne tworzące mikroklimat : temperatura , wilgotność i ruch powietrza , prom. cieplne. temp efektywna – różne kombinacje temperatur , wilgotności i ruchu powietrza , dające takie same odczucie ciepła czyli taką samą temp efektywną .Skale temp efektywnych ustalono doświadczalnie , a przyrządem pomiarowym był człowiek.
tętnienie światła - okresowa , regularna zmiana wielkości strumienia świetlnego( pulsowanie strumienia świetlnego) , spowodowane stosowaniem do zasilania prądu zmiennego o częst. 50Hz , największe w lampach wyładowczych fluorescencyjno-wyładowczych( rtęciowych , sodowych , halogenkowych), jest nieprzyjemne , zmniejsza komfort pracy , powoduje szybsze zmęczenie Zjawisko stroboskopowe- występuje , gdy przedmiot oświetlony pulsującym światłem porusza się -gdy porusza się w lini prostej – mamy wrażenie przesuwania się skokami , podczas ruchu obrotowego –można mieć wrażenie zatrzymania , zwolnienia , obrotu w przeciwną stronę. Może być niebezpieczne , jeśli wys, podczas obsługi maszyn mających ostre będące w ruchu obrotowym części.
KiTi_88