Czyż.E - Prawa dziecka.pdf
(
282 KB
)
Pobierz
prawa dziecka
SZKOŁA PRAW CZŁOWIEKA
El¿bieta Czy¿
PRAWA DZIECKA
Helsiñska Fundacja Praw Cz³owieka
Warszawa 2002
Sponsor wydania
OPEN SOCIETY INSTITUTE, BUDAPEST
© Helsiñska Fundacja Praw Cz³owieka
ISBN 83−87300−61−6
Wydanie 2 zmienione
Nakład 1000 egz.
Nadhi, Warszawa 2002
SPIS TREŒCI
WSTÊP ............................................................................................................................. 5
PRAWA DZIECKA – RYS HISTORYCZNY .................................................................. 9
KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA ONZ ............................................................ 13
WYBRANE DOKUMENTY MIÊDZYNARODOWE MAJ¥CE NA CELU
OCHRONÊ PRAW DZIECI .................................................................................... 35
STANDARDY OCHRONY PODSTAWOWYCH PRAW DZIECKA
– REGULACJE PRAWNE I PRAKTYKA .............................................................. 40
NAJWA¯NIEJSZE ORGANIZACJE MIÊDZYNARODOWE DZIA£AJ¥CE
NA RZECZ OCHRONY PRAW DZIECI ................................................................ 60
BIBLIOGRAFIA ............................................................................................................ 61
WSTÊP
„Prawa dziecka” nie dla wszystkich s¹ pojêciem z kategorii praw cz³owieka.
Zw³aszcza w œrodowisku psychologów i pedagogów obserwuje siê tendencjê do
uto¿samiania praw z podstawowymi potrzebami cz³owieka w rodzaju: dziecko
ma prawo do wychowania w szczêœliwej rodzinie, prawo do mi³oœci, itp.
W preambule do Konwencji o prawach dziecka napisano:
„uznaj¹c, ¿e dziec-
ko dla pe³nego harmonijnego rozwoju swojej osobowoœci p o w i n n o (podkre-
œlenie autor) wychowywaæ siê w œrodowisku rodzinnym, w atmosferze szczêœcia
mi³oœci i zrozumienia”
. Rzeczywiœcie powinno, zreszt¹ doroœli te¿ powinni byæ
kochani i szczêœliwi, ale to nie znaczy, ¿e maj¹ do tego prawo, które mo¿e im
zagwarantowaæ pañstwo.
Mówi¹c o prawach dziecka nale¿y mieæ na wzglêdzie kilka podstawowych
zasad:
1. Prawa dziecka s¹ pojêciem z kategorii praw cz³owieka i wynikaj¹ z godnoœci i
niepowtarzalnoœci dziecka jako jednostki ludzkiej.
2. Praw dziecka nie nale¿y uto¿samiaæ z jego podstawowymi potrzebami.
Nie ma prawa do wychowania w szczêœliwej rodzinie, czy prawa do mi³oœci,
aczkolwiek to niezwykle wa¿ne potrzeby ka¿dego cz³owieka, a dzieci niew¹t-
pliwie szczególnie wa¿ne.
3. O prawach dziecka, podobnie, jak o prawach cz³owieka, mówi siê w relacji
w³adza – jednostka.
Je¿eli dziecko ma prawo to znaczy, ¿e pañstwo musi mu zapewniæ mo¿liwoœæ
korzystania z tego prawa. Na przyk³ad prawo do nauki oznacza, ¿e pañstwo
gwarantuje ka¿demu dostêp do edukacji, opracowuje programy nauczania,
kszta³ci nauczycieli itd. Pañstwo tworzy system edukacji i przepisy reguluj¹-
ce jego funkcjonowanie.
4. Prawa dziecka, tak jak prawa cz³owieka, podlegaj¹ ograniczeniom, ale tylko
takim, które s¹ przewidziane przez ustawê i konieczne s¹ w spo³eczeñstwie
demokratycznym ze wzglêdu na bezpieczeñstwo pañstwowe i publiczne, ochro-
nê porz¹dku i zapobieganie przestêpstwom, ochronê zdrowia i moralnoœci lub
ochronê praw i wolnoœci innych osób. Bezwzglêdnie, bez ¿adnych warunków
przestrzegany ma byæ jedynie zakaz tortur, niewolnictwa i poddañstwa.
6
Prawa dziecka
5. Je¿eli dziecko/cz³owiek ma okreœlone prawo to znaczy, ¿e musz¹ istnieæ pro-
cedury egzekwowania (dochodzenia) praw.
Posiadanie praw oznacza mo¿liwoœci roszczenia, zgodnie z obowi¹zuj¹cymi
przepisami, w przeciwnym razie prawo staje siê pust¹ deklaracj¹.
6. O prawach dziecka nie mówi siê w relacji rodzice-dziecko.
Dzieci podlegaj¹ w³adzy rodzicielskiej i to przede wszystkim rodzice decydu-
j¹ o ich wychowaniu czy œwiatopogl¹dzie. Rodzice mog¹ mieæ bardzo ró¿ne
koncepcje, jak wychowywaæ swoje dziecko i pañstwo nie mo¿e w to ingero-
waæ, chyba, ¿e rodzice zaniedbuj¹ dziecko, albo nadu¿ywaj¹ swojej w³adzy
rodzicielskiej. Traktuj¹ o tym dokumenty dotycz¹ce praw cz³owieka/dziecka
w tym m.in.: Konwencja Europejska art.2 protokó³ dodatkowy:
„(...)Wykonu-
j¹c swoje funkcje w dziedzinie wychowania i nauczania pañstwo uznaje prawo
rodziców do zapewnienia wychowania i nauczania zgodnie z ich w³asnymi
przekonaniami religijnymi i filozoficznymi
”; Miêdzynarodowy Pakt Praw Oby-
watelskich i Politycznych art.18 ust.4:
„Pañstwa-Strony niniejszego Paktu
zobowi¹zuj¹ siê do poszanowania wolnoœci rodziców lub, w odpowiednich
przypadkach, opiekunów prawnych do zapewnienia swym dzieciom wychowa-
nia religijnego i moralnego zgodnie z w³asnymi przekonaniami”.
Konwencja
o Prawach Dziecka art.5:
„Pañstwa-Strony bêd¹ szanowa³y odpowiedzialnoœæ,
prawo i obowi¹zek rodziców(...) do zapewnienia dziecku (...) mo¿liwoœci ukie-
runkowania go i udzielania mu rad przy korzystaniu przez nie z praw przyzna-
nych w niniejszej konwencji”
.; art.18; „
1. Pañstwa-Strony podejm¹ wszelkie
mo¿liwe starania dla pe³nego uznania zasady, ¿e oboje rodzice ponosz¹ wspóln¹
odpowiedzialnoœæ za wychowanie i rozwój dziecka (...). Jak najlepsze zabez-
pieczenie interesów dziecka ma byæ przedmiotem ich najwiêkszej troski.
2. W celu zagwarantowania i popierania praw zawartych w niniejszej kon-
wencji Pañstwa-Strony bêd¹ okazywa³y odpowiedni¹ pomoc rodzicom oraz
opiekunom prawnym w wykonywaniu przez nich obowi¹zków zwi¹zanych
z wychowaniem dzieci oraz zapewni¹ rozwój instytucji, zak³adów i us³ug w
zakresie opieki nad dzieæmi”.
Zgodnie z art. 48 Konstytucji RP:
„Rodzice maj¹ prawo do wychowania dzie-
ci zgodnie z w³asnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzglêdniaæ
stopieñ dojrza³oœci dziecka, a tak¿e wolnoœæ jego sumienia i wyznania oraz
jego przekonania. Ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich mo¿e
nast¹piæ tylko w przypadkach okreœlonych w ustawie i tylko na podstawie pra-
womocnego orzeczenia s¹du”.
Powy¿sze zapisy jednoznacznie pokazuj¹, i¿ prawa dziecka nie s¹ zagro¿e-
niem dla autorytetu doros³ych i autonomii rodziny, jak twierdz¹ niektórzy po-
litycy czy pedagodzy, zapominaj¹c, ¿e pañstwo – uznaj¹c zasadê autonomii
rodziny – ingeruje w stosunki rodzinne jedynie w przypadkach szczególnych,
przewidzianych przez prawo.
Plik z chomika:
PacoPacoPaco
Inne pliki z tego folderu:
Ramy diagnozy indywidualnej.pdf
(2244 KB)
Stosunki rodzinne na przykładzie rysunków dzieci.pdf
(4441 KB)
Rysunek rodziny.rar
(2633 KB)
Świat dziecięcych doświadczeń związanych ze śmiercią.zip
(2726 KB)
test.rar
(12363 KB)
Inne foldery tego chomika:
Bollywood
BOOKS
Brian Tracy
FILM
ISO 9001
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin