Materiał edukacyjny rozdawany bezpłatnie w ramach szkolenia.
TROPICIELE DĘBOWYCH TAJEMNIC
PRZYKŁADOWY PROGRAM KOLONII ZUCHOWEJ - przyrodnicza kolonia zuchowa
LEŚNE WAKACJE Na ściany zużyję drzewa, Na dach koronę z gniazdem ptasim. Ściany zaczną szumieć, sufit śpiewać, Mech pod nogi rozścieli atłasy. Taki będzie mój dom w środku lasu, A przy nim blisko Słońce, które od razu Rozpalę jak ognisko. Józef Ratajczak Jest to zapewne propozycja kolonii zuchowej na czasie. Dużo się mówi o przyrodzie, jej dewastacji i ochronie. Wykorzystałam tu wiele propozycji naszego Związku, które tylko trzeba wyszukać, odświeżyć i dostosować do możliwości naszych zuchów. Powodzenia!
"Żmijka"
Uczestnikami kolonii zuchowej "Tropicieli Dębowych Tajemnic" są zuchy - dzieci bez ograniczeń wieku. Kolonia przewidziana jest na dwa tygodnie. Najlepiej, jeżeli na miejscu kolonii będziemy mieli do dyspozycji namiot 10-osobowy, gdzie zuchy przygotują swoją bazę. Do realizacji tej kolonii niezbędny jest las, jezioro, łąka i czyste powietrze.
ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE
a) w czasie kolonii zuchy zdobędą sprawności zespołowe: "przyrodnika", "leśnika" oraz "ekoludka".
b) przez całą kolonię zuchy będą miały możliwość zdobywania sprawności indywidualnych: "astronom", "meteorolog", "dziennikarz", "przyjaciel innych", "dekorator", "dobry opiekun", "gimnastyk", "krawiec", "kuchcik", "łamigłowa", "majster do wszystkiego", "malarz", "mistrz gier i zabaw", "mistrz...", "przyjaciel książek", "pływak", "rzeźbiarz", "sobieradek", "turysta", "śpiewak", "bajarz", "higienista", "zbieracz grzybów".
1. CEL KOLONII
- poznawanie motywów i sposobów ochrony i kształtowania środowiska - kształtowanie umiejętności dostrzegania zjawisk w ekosystemach, przewidywania i oceny pewnych następstw obserwowanych zjawisk przyrodniczych i czynów człowieka - kształtowanie emocjonalnego stosunku do określonych zjawisk i obiektów w środowisku człowieka - formowanie i umacnianie pozytywnych przekonań i postaw wobec określonych zjawisk i obiektów przyrodniczych środowiska człowieka, a także w stosunku do elementów i całości tego środowiska.
2. FABUŁA
Fabuła kolonii jest zbudowana na podstawie trzech cykli sprawnościowych: "przyrodnika", "ekoludka" i "leśnika". Przewodnikiem zuchów po krainie przyrody jest Dębowy Duch, który przy pomocy drużynowego - Szyszkowego Wodza uczy młodych Miłośników Przyrody, jaki piękny jest świat. Zuchy otrzymują klucze do poszczególnych żywiołów, nad którymi panuje Duch.
W połowie kolonii Szyszkowy Wódź opowiada zuchom swój koszmarny sen. Miłośnicy Przyrody zamieniają swoją zieloną bazę w wehikuł czasu i wyruszają w podróż w przyszłość. Po tych katastrofalnych widokach postanawiają "przekwalifikować się" w Zielonych Detektywów i założyć w bazie klub. Tam rozwiązują niebywale trudne problemy związane z ochroną przyrody (bo wiele jest drzew na drodze do...). I z tą maksymą , którą mają wypisaną np. na koszulkach lub strojach, wyruszają w środowisko, aby zlokalizować wszelkie źródła zanieczyszczeń. W międzyczasie poznają pracę i problemy leśników, strażników, strażaków itp. Dębowy Duch jest niebywale zadowolony z pracy i postaw zuchów i postanawia co jakiś czas uczestniczyć w zuchowej zabawie. Na apelu kończącym przyznaje zuchom trzy sprawności za trud i wysiłek włożony w ratowanie jego królestwa.
3. RAMOWY ROZKŁAD DNIA
8.00 - pobudka 8.00 - 9.00 - gimnastyka, toaleta poranna, porządki 9.00 - 9.30 - śniadanie 9.30 - 9.45 - apel poranny 9.45 -13.00 - zajęcia programowe 13.00-14.00 - obiad 14.00-16.30 - odpoczynek poobiedni 16.30-18.30 - zajęcia programowe 18.30-19.00 - kolacja 19.00-21.00 - zajęcia programowe 21.00-22.00 - toaleta wieczorna 22.00- 8.00 - cisza nocna
4. OBRZĘDOWOŚĆ
Nazwa kolonii
Tropiciele Dębowych Tajemnic
Inne propozycje: Odkrywcy Zielonego Horyzontu Odkrywcy Leśnych Tajemnic Poszukiwacze Leśnych Przygód
Nazwy szóstek
NAZWY DRZEW: Sosenki, Brzózki, Dęby, Jarzębinki, Buki NAZWY ZWIERZĄT LEŚNYCH: Sarenki, Dziki, Borsuki, Wilki, Żubry NAZWY PTAKÓW: Jastrzębie, Orły, Wilgi, Pliszki, Zimorodki NAZWY LEŚNYCH STWORÓW: Szyszkowe Elfy, Zielone Sobieradki, Jagodowe Skrzaty, Sosnowe Rusałki, Szumiące Nimfy
Kadra
Drużynowy - Szyszkowy Wódz Przyboczny - Leśny Pomocnik Opiekunowie szóstek - (nazwa szóstki) + Brat - jeśli harcerz, Siostra - jeśli harcerka, np. Jagodowy Brat, Jarzębinowa Siostra Zuchy - w pierwszej fazie - Miłośnicy Przyrody, w drugiej - Zieloni Detektywi;
Strój
Strój "Tropiciela Dębowych Tajemnic" przygotowujemy wraz z rodzicami przed wyjazdem na kolonię. Może być to na przykład zielona bluza najprostszego kroju, oparta na kształcie prostokąta, z wyciętym otworem na głowę, przepasana sznurkiem lub paskiem. Możemy wykonać własnoręcznie szablon z logo kolonii i wspólnie z zuchami nadrukować je na przód bluzy. Wykończenie stroju możemy bez obaw powierzyć inwencji twórczej zuchów. Pamiętajmy o wykonaniu leśnej biżuterii itp. Strój towarzyszy nam przez cały dzień, oprócz obrzędowego apelu i "wyjść do ludzi", gdzie reprezentujemy nasz Związek.
Totem
Totemy szóstek, podobnie jak stroje, wykonujemy wcześniej, w ciągu pracy śródrocznej. Bardzo wskazana jest pomoc rodziców: może wśród nich jest jakiś stolarz lub majsterkowicz hobbysta. Totem wykonany jest na palu i, w zależności od nazwy szóstki, można do niego użyć wiele materiałów: np. "Sosenki" będą miały totem zrobiony z gałązek, w kształcie drzewa; "Jastrzębie" będą zrobione z wykorzystaniem piór, kory, powykręcanych korzeni, mchu itp., a "Szumiące Nimfy" będą miały totem przystrojony np. zwiewnymi kawałkami tkanin. Wiele elementów, głównie ozdobnych, mogą zuchy wykonać same. Jednak na kolonię jedziemy już z gotowymi totemami.
Kronika
Może być to kontynuacja śródrocznej kroniki gromady albo kroniki kolonii zuchowej w postaci liści, wykonana na plastrach drewna, wykonana na rozciągniętym płótnie, gdzie wodoodpornym flamastrem opisujemy nasz przyrodniczy żywot ozdabiając leśnymi motywami.
Piosenka
Hymn kolonii - "Ziemia - zielona wyspa"
Piosenki towarzyszące: - Przygoda z przyrodą - Leśnik lasem chodzi - Świeci słoneczko - Ptak - Z przyrody bierz przykład (Stefan Wojtkiewicz, Zuchy i przyroda)
Baza
Na mojej kolonii zuchowej zapewniliśmy gromadzie namiot 10-osobowy (może być naprawdę w opłakanym stanie). W nim urządziliśmy bazę tropicieli. Najpierw była to leśniczówka, potem wehikuł czasu, a na końcu Klub Zielonych Detektywów.
Jeżeli nie ma takiej możliwości, to można wspólnie zbudować leśny szałas. Namiot ma jedną zaletę. Otóż jest się na świeżym powietrzu, a w razie niepogody chroni przed deszczem. Umieszczamy w bazie skrzynię skarbów, listę spraw, półeczki, skrzynie do siedzenia, plansze na gazetki wykonane z aptecznych reklam itp.
Pionierka
Pajęczynka - Dębowy Duch co noc zaznacza punkty za wykonane zadania. Każda szóstka ma swój oznaczony promień, na którym wieszamy żołędzie lub szyszki.
Lista spraw - możemy umiejscowić ją na drzewie sąsiadującym z pajęczyną. Z gałęzi zwisają różnokolorowe wstążeczki z imionami, jeśli dziecko ma jakąś sprawę - wykonuje na niej supełek.
Postać Ducha - możemy zrobić np. mandelę z szyszek, piasku, liści i patyczków lub wykonać z korzenia i oklejać go papierem, aby utworzyć techniką papier mŕché postać opiekuna. Reszta zależy od waszej wyobraźni i potrzeb.
Okrzyk kolonii Zuch - pilnie się uczy! Zuch - kocha przyrodę! Zuchowi w lesie - łatwo o przygodę! Pole - łąka! Las - polana! Wszystkim zuchom - dobrze znana! Zuch przyrodnikiem zostać chce - O przyrodzie wszystko wie! Staw - i łąka! Bór - polana! Przyrodnikom - dobrze znana! Las - woła! Las - szumi! Zuch dobrze - go rozumie! Hej! -Las! Hej! Hej! - W las! Hej! Hej! Hej! - Las woła nas! Pójdziemy! - Dziemy! Dziemy! (jak echo) Zobaczymy! - Czymy! Czymy! Pójdziemy! - Zobaczymy, co w lesie dzieje się! Na drzewie - kukułka! W dziupli - wiewiórka! Co otacza nas - tajemniczy las! Leśnych Tajemnic Kraina! Nowy dzień rozpoczyna! Pluszcze rzeka - szumi las! Na wyprawę - woła nas! Potok szemrze - potok gada! Leśne dziwy - opowiada! Kochamy las - kochamy przyrodę! Wszystkim nam łatwo - o leśną przygodę! Kochamy zwierzęta - kochamy las! Leśna przygoda kocha nas!
Gimnastyka
PORANEK PIERWSZY Szyk: zwarte koło z chwytem za ręce w przysiadzie skulnym. Na hasło: słońce wschodzi - zuchy wolno wstają, podnosząc ręce do góry, stają na palce i wznoszą radosny okrzyk - hura! Na hasło: jesteście różnymi ptakami - zuchy rozbiegają się po terenie, biegają, podskakują obunóż, stąpają jak bociany, naśladując ruch skrzydeł. Naśladują głosy ptaków: ćwierkają, gwiżdżą, kukają, kwaczą itp. Na hasło: ptaki żerują i piją - zuchy składają dłonie w dziób, wykonują skłony w przód, prostują się i zadzierają głowę do tyłu. Na hasło: jesteście owadami - zuchy szybko biegają w różnych kierunkach udając ważki czy bąki, motyle, naśladując ich lot rękami oraz ich głosy itp. Zabawy: Taniec integracyjny - "Wąż" - zuchy chwytają się za ręce. "Wąż" zwija się w kłębek, rozwija, zuchy syczą. Co jakiś czas zmieniamy kierunek.
PORANEK DRUGI Zbiórka w kole. Drużynowy pyta, jakie zwierzęta leśne występują w polskich lasach. Zuchy głośno wymieniają. Następnie wyznacza zuchom ich role: zając, sarna, dzik, lis, niedźwiedź. Zuchy rozbiegają się po lesie naśladując ich chód i głosy. Na hasło - wilki! zuchy idą wilczym chodem za przewodnikiem, stąpając bezszelestnie w ślady poprzednika. Na hasło - zające! zuchy kicają w różne strony. Co jakiś czas wykonują słupek, prostują się nieruchomieją, nastawiając słuchy - dłonie przy uszach - milkną. Na hasło - wilk i zając - w parach wyznaczone role - wilk goni zająca, po złapaniu wymiana ról. Zabawa "Zając i kapusta" - zuchy ustawiają się w dużym półkolu o 20 kroków od "kapusty" (wyznaczone dziecko), która jest obrócona tyłem do "zajęcy". "Zające" kicają do "kapusty". Z chwilą gdy "kapusta" odwróci się, "zające" muszą znieruchomieć w słupku. Kto nie zdąży, odpada z gry. Wygrywa ten "zając", który dotknie pierwszy "kapustę".
PORANEK KOLEJNY Zbiórka w kole. Drużynowy objaśnia i demonstruje, zuchy naśladują. "Leśnik" budzi się - przeciąga się, staje na palcach, gimnastykuje się, wykonując parę przysiadów i skłonów. Potem idzie w las - szyk rzędem. Zuchy starają się iść cicho i bezszelestnie. Następnie skrada się, kryjąc za drzewami. Rozgląda się, obserwuje, zadziera głowę do góry i w skłonie szuka śladów zwierząt. Pije wodę ze strumyka - w klęku podpartym, uginając ręce i pochylając głowę (kilkakrotnie). Przechodzi kładkę z rękami u boku po leżącym drzewie lub narysowanej linii. Przeskakuje rów - zuchy z rozbiegu pokonują zagłębienie terenu lub wyznaczoną patykami przestrzeń. Wspina się na drzewo - zuchy na współćwiczących - obserwuje teren. Zmiana. Na dany sygnał leśnik biegnie do leśniczówki.
...
czuczi84