NAJWAŻNIEJSZE KONCEPCJE PEDEUTOLOGICZNE.doc

17 (o). NAJWAŻNIEJSZE KONCEPCJE PEDEUTOLOGICZNE

              Pedeutologia (pedeutez = nauczyciel) jako jeden z działów pedagogiki.

Wszelkie idee pedagogiczne, cele, treści i zasady kształcenia i wychowanie nie działają automatycznie, same przez się, lecz realizują się i ożywiają dopiero dzięki działalności nauczyciela – wychowawcy. Osoba i osobowość nauczyciela, jego przygotowanie
i umiejętności zawodowe, jego autorytet i postawa ideowo – moralna odgrywają decydującą rolę w procesie wychowania i nauczania. Nauczyciel bowiem jest organizatorem, kierownikiem i opiekunem tego procesu. Nic dziwnego, że myśl pedagogiczna zawsze wiele uwagi poświęcała osobie nauczyciela i jego roli, i że – w miarę postępu badań pedagogicznych w czasach najnowszych – zaczęły rozwijać się także naukowe badania nad nauczycielem i zagadnieniami zawodu nauczycielskiego, w związku z czym od kilku dziesięcioleci coraz częściej mówi się nawet o odrębnej gałęzi wiedzy – wiedzy
o nauczycielu, którą nazywa się pedeutologią (gr. Paideutes = wychowawca, nauczyciel). Początkowo pedeutologię interesowały w szczególności zagadnienia osobowości nauczyciela i jej wpływu wychowawczego; dzisiaj badania pedeutologiczne idą w bardzo różnorodnych kierunkach. Najszerzej rozwinęły i rozwijają się następujące kierunki tych badań:

-          badania historyczno – porównawcze nad kształtowaniem się i dziejowym rozwojem zawodu nauczycielskiego,

-          badania psychologiczno – pedagogiczne nad osobowością (zdatnością wychowawczą) nauczyciela, jego cechami psychofizycznymi i postawami oraz interpersonalnymi stosunkami nauczyciel – uczeń, warunkującymi wpływ wychowawczy,

-          badania socjologiczno – pedagogiczne  nad nauczycielami jako grupa społeczną, nad statutem i pozycją społeczna nauczyciela i zawodu nauczycielskiego, nad rolą
i funkcją nauczyciela w środowisku, nad nauczycielskim ruchem zawodowym w skali poszczególnych krajów i regionów oraz w skali międzynarodowej, nad współczesnym prawnym statusem nauczycielstwa itp.,

-          badania komparystyczne nad systemami i programami kształcenia i doskonalenia nauczycieli w różnych krajach, przy tym z reguły akcent w tego rodzaju badaniach pada na współczesne tendencje rozwojowe oraz organizacyjne i programowe rozwiązania na tym polu,

-          badania podejmujące problemy szczegółowe, wśród których naczelne miejsce zajmują ostatnio badania nad – szeroko pojętą – efektywnością pracy nauczycieli i jej uwarunkowaniami, jak subiektywnymi jak obiektywnymi.