ANDRZEJ DRZEWIŃSKI
DO JEDNORAZOWEO UŻYTKU
Rankiem, kiedy Norbert jak co dnia wychodził po gazetę, zauważył w skrzynce
listowej szarą kopertę. Gdy ją wyjął, rzuciło mu się w oczy jego nazwisko i
adres, starannie wykaligrafowane czarnym tuszem. Zaintrygowany odwrócił list na
drugą stronę, lecz tam papier był czysty. Wzruszył ramionami i po wejściu do
mieszkania rzucił przesyłkę na stół, gdyż spieszył się na umówione spotkanie.
Zabiegał o nie od tygodnia i miał nadzieję, że dostanie wreszcie pracę
odpowiadającą jego kwalifikacjom. Dzień cały miał zajęty. Rozmowa rzeczywiście
odniosła pozytywny skutek, lecz z gąszczu druczków i pieczątek wydobył się
dopiero o piątej. Nic więc dziwnego, że kiedy wrócił po kolacji do domu, zegar w
przedpokoju wskazywał siódmą. O kopercie przypomniał sobie dopiero dwie godziny
później. Wpadła mu w oko, gdy szukał metryki urodzenia. Ciekaw zawartości wziął
ją do ręki, usiadł wygodnie w fotelu i żyletką rozciął brzeg. Wewnątrz była mała
broszurka i kartka. Najpierw wyjął książeczkę, ale na okładce nie było żadnego
tytułu. Przerzucił ją szybko; w środku sam tekst. Skrzywił się zawiedziony
sądząc, że ma do czynienia z reklamówką jakiejś sekty czy stowarzyszenia. Nie
miał o nich zbyt dobrego mniemania. Aby się upewnić, wytrząsnął na stół kartkę.
Była to rzeczywiście ulotka, ale zupełnie inna, niż sądził.
- Informujemy, iż firma wydawnicza "Coxon" rozpoczyna swoją działalność
edytorską. Począwszy od przyszłego miesiąca będzie za zaliczeniem pocztowym
wysyłać swoje pozycje. Firma "Coxon" będzie drukować tylko i wyłącznie pozycje
oryginalne i nowatorskie, zarówno pod względem poruszanej tematyki, jak i formy.
Aby zachęcić Pana do korzystania z naszych usług, załączamy do ulotki małą
książeczkę będącą przykładem tego, co mamy zamiar rozprowadzać. Zaznaczamy, że
należy ją przeczytać tylko raz, i to o wyznaczonej porze. Chodzi nam o noc z 28
na 29 maja. Sądzimy, że stanie się Pan naszym stałym odbiorcą. Książkę
naturalnie można czytać kiedy indziej, lecz nie przyniesie to żadnych wrażeń.
To wszystko. U dołu kartki był jeszcze adres firmy. Norbert chwilę się
zastanowił, ale był pewien, że nazwa "Coxon" nigdy nie obiła mu się o uszy.
Zerknął raz jeszcze, lecz nic innego godnego uwagi nie dojrzał. Przyznawał, że
firma jak na początek całkiem dobrze sobie radzi. Oczywiście cały chwyt z
terminem, kiedy należy czytać książkę, jest zwykłą blagą, ale wrażenie robi.
Wielu ludzi na to się złapie. On zresztą również. Spojrzał na zegarek. W
datowniku była liczba dwadzieścia osiem. Jak mógł zapomnieć. Od kilku dni
wiedział, że rozmowę o pracę z szefem firmy ma odbyć dwudziestego ósmego, a
teraz, gdy już było po fakcie, zapomniał, jaki jest dzień. Wziął książkę i
chwilę trzymał w dłoni. Jutro niedziela, a więc nic nie stało na przeszkodzie,
aby posiedzieć nad tą intrygującą lekturą. Ukontentowany klepnął się po udzie.
Potem wstał i poszedł przygotować sobie herbatę i coś do chrupania.
Wrócił po kwadransie z parującą szklanką i tacką ciastek. Ustawił je na stole
przy oknie. Zawsze tam czytał, kiedy miał coś ciekawego. Przystawił lampę i
wygodnie usiadł w fotelu. Zanim otworzył książkę, gorąco podziękował w myślach
listonoszowi, że nie spóźnił się z przesyłką. Przychodząc w poniedziałek
pozbawiłby go całej przyjemności.
Po paru pierwszych kartkach był zawiedziony. Akcję opowiadania rozpoczynały
rozmyślania i wewnętrzna walka młodego naukowca, który odkrył nowy typ pola
molekularnego i zastanawia się, czy ogłosić to światu. Jego rozterka wynika z
faktu, iż na potwierdzenie własnej teorii zbudował generator pola. Udało mu się
to bez kłopotów i małym nakładem kosztów. Niestety. Teraz jasne się stało, że
przemysł zbrojeniowy momentalnie zaanektuje wynalazek konstruując na jego
podstawie straszliwą broń. Poddane jej działaniu przedmioty, ludzie, umocnienia
będą się rozpadać w pył. Naukowiec porażony tą wizją postanawia zniszczyć wyniki
badań, lecz nie potrafi żyć dalej ze świadomością przegranej. Dlatego też
zamierza przeprowadzić ostatni eksperyment, w którym użyje fal molekularnych
przeciwko sobie i urządzeniom.
Mimo że akcja była prowadzona dość płynnie i bez potknięć, Norbert czuł się
oszukany, gdyż brakowało emocji, jakie zapowiadała ulotka. Ale tylko do tego
momentu, gdyż kiedy czytał o tym, jak zdesperowany bohater wyprowadza wóz z
garażu, a później rusza nim przez miasto, zrozumiał, że coś w tym jest. Odłożył
książkę i patrząc na ścianę starał się skupić. Niestety nie mógł zwerbalizować
myśli chodzącej mu po głowie. Znów spojrzał na strony i czytał:
"...Irwin wyjechał na piątą Aleję, mijając na rogu olbrzymi gmach hotelu
«Astoria». Gdy pomyślał, że właśnie w takich hotelach mieszkają ci, co decydują
o życiu milionów, z nienawiścią zacisnął palce na kierownicy..." - Ależ
oczywiście - krzyknął Norbert klepiąc się w czoło.
Jak mógł nie zauważyć, że akcja opowiadania rozgrywa się w jego mieście.
Przecież hotel "Astoria" rzeczywiście został zbudowany miesiąc temu na piątej
Alei. Zresztą przedtem było kilka innych opisów, które pasowały jak ulał.
Zaciekawiony poprawił się w fotelu i wcale się nie zdziwił, gdy kawałek dalej
przeczytał:
"...Irwin stanął na światłach za białym taunusem. Przyszło mu do głowy, że nawet
nie wie, jaki dzisiaj jest dzień. Pomyślał, że chciałby wiedzieć, jakiego dnia
umiera. Obok na siedzeniu leżała poranna gazeta. Zanim ruszył ze świateł, zdołał
odczytać: dwudziesty ósmy maja..." Norbert kontent uśmiechnął się. Wiedział, że
chwyt autora był prosty. Kazał czytać opowiadanie tego dnia, kiedy rozgrywa się
jego fikcyjna fabuła. Chwyt prosty, ale jakże skuteczny! Ciekaw nowych
niespodzianek, Norbert czytał dalej.
"...Kiedy minął Dworzec Wschodni, na szybie spostrzegł pierwsze krople deszczu,
które wkrótce zamieniły się w szereg strumyczków spływających na maskę. Irwin
włączył wycieraczki..."
Norbert podniósł głowę. Na dworze padało i krople deszczu bębniły w parapet,
który jeszcze przed chwilą był całkiem suchy. Patrzył na to rozwartymi ze
zdziwienia ustami. Co za przypadek - myślał. Wiedział, że zgodność fikcji z
rzeczywistością musi być przypadkowa, ale czuł, jak dreszcz emocji przebiega mu
po plecach.
Naturalnie teraz już nic nie mogło go odciągnąć od dalszej lektury.
"...Kolejne światła zatrzymały Irwina na zjeździe z obwodnicy do dzielnicy
wschodniej. Poczuł, że jest duszno. Chwycił więc za korbkę i pokręcił
energicznie opuszczając szybę. Gdy wystawił głowę, zrozumiał, jak gorąco było w
szoferce. Wdychał powietrze osłaniając oczy od deszczu. Spod przymkniętych
powiek obserwował na niebie małe światełka samolotu, który krążył nad
niewidocznym lotniskiem..."
Czytając to, Norbert triumfalnie odrzucił głowę i cicho zachichotał. Tak, ten
człowiek bez wątpienia umieścił fabułę w jego mieście. Ostatecznie przekonał go
o tym opis skrzyżowania. Znał je dobrze, jako że przez ostatnie dwa lata jeździł
obwodnicą do pracy. Rzeczywiście widać stamtąd samoloty kołujące nad lotniskiem.
Zresztą lotnisko widać również z jego mieszkania. Gdy spojrzał przez okno,
dostrzegł światełka samolotu zataczającego kręgi nad miastem.
Niesamowite - pomyślał. - Przecież nikt tego nie mógł przewidzieć.
Instrukcja mówiła, że należy książkę przeczytać w nocy, ale nie precyzowała
godziny. Gdyby zaczął ją czytać parę minut wcześniej, to teraz, przy tym
fragmencie, samolotu by nie dostrzegł. No, oczywiście! Ale trzeba przyznać, że
zbieg okoliczności był niezwykły. Zagryzł wargę i czytał dalej:
"...Gdy skręcił w prawo, aby wyjechać z placu Byrona, z przodu wyskoczył na
długich światłach mały «Volkswagen». Oślepiony odbił kierownicą starając się
trzymać krawężnika, ale wóz zarzucił i wpadł w poślizg. Z piskiem opon stanął w
poprzek jezdni. Mimo że było już po wszystkim, Irwin siedział nieruchomo ciągle
trzymając dłoń na kierownicy. Nawet nie myślał, co by było w wypadku kraksy.
Wiedział, że to, co wiezie, nie może się dostać w niczyje ręce. Gdy się
uspokoił, otworzył drzwiczki i wyskoczył na mokry asfalt. Chciał sprawdzić, czy
z furgonem wszystko w porządku..."
Norbert przestał czytać, ale mimo to ciągle nie podnosił głowy. Przed momentem
zrozumiał, że bohater opowiadania będzie przejeżdżał obok jego domu, ale nie to
go usztywniło. Przyczyną był dźwięk, który w czasie czytania dobiegł jego uszu.
Tym dźwiękiem bez wątpienia był pisk opon samochodowych.
Podniósł głowę: cisza, tak zwykła na jego ulicy. Wiedział, że zachowuje się
idiotycznie, ale to było silniejsze. Podniósł się z fotela i na palcach zrobił
dwa kroki w kierunku okna. Wstrzymując oddech przytknął nos do szyby, uważnie
obserwując jezdnię. Przeszkadzały mu w tym krople deszczu spływające po szybie.
Naturalnie wszystko było w porządku. Na dole pusto, żadnego furgonu ani niczego
innego. Nawet ludzi pogoda zapędziła do domów. Uspokojony znów opadł w fotel. A
więc zdawało mu się. Nic dziwnego. Lektura w połączeniu z tym deszczem i
samolotem była bardzo sugestywna. Przeszło mu przez myśl, że firma dopnie swego
i będzie miała w jego osobie stałego odbiorcę. Tak, był tego pewien. Wziął
książkę i czytał dalej czując, jak go to coraz bardziej wciąga. "...Irwin wsiadł
do szoferki. Wszystko w porządku. Mógł ruszać. Był cały mokry, ale doszedł do
wniosku, że dla człowieka, który umrze za kilkanaście minut, jest to bez
znaczenia. Chwycił za drążek i wrzucił bieg. Samochód wolno ruszał, a gdy już
był na właściwej drodze, ostro przyspieszył..."
Norbert uniósł wzrok znad książki i spojrzał przez zachlapaną błotem szybę
samochodu. Był na ulicy prowadzącej za miasto. Właśnie mijał stojącą przy
krawężniku krzykliwą reklamę firmy "Coxon". Zmarszczył brwi, jakby nad czymś się
zastanawiał, ale to był tylko moment. Po chwili rysy mu złagodniały. Już
wiedział, po co jedzie. Wiedział, że za jakieś dwadzieścia minut będzie na
miejscu. A tam zrobi to, co musi zrobić, gdyż świat jest obłąkany, a on nie może
przecież dać obłąkanemu noża do ręki. Gdy o tym pomyślał, podniósł głowę do góry
i już dalej spokojnie prowadził. Kilometry do miejsca przeznaczenia znikały pod
maską wozu...
Tydzień później, gdy do mieszkania Norberta włamała się policja, poinformowana
przez zaniepokojonego pracodawcę, w środku nie było nikogo. Nie znaleziono
żadnych rzeczy, które mogłyby rzucić światło na sprawę zaginionego. Jedyne, co
zwróciło uwagę policji, to zapalona przy stole lampa i leżąca na nim, obok
zimnej herbaty, broszurka. Zastanawiające było, że miała ona wszystkie kartki
nie zadrukowane.
legi007