Teoria pięciu elementów w dużym skrócie.doc

Teoria pięciu elementów

Starożytna filozofia rozwijająca się na terenie Chin nie była jednorodna. Występowały tam różnice w poglądach na funkcje życiowe organizmu. Część filozofów za początek wszechświata uznawała TAI CHI, czyli coś wiecznego i uniwersalnego tj. energię Qi. Inni myśliciele za praprzyczynę wszelkiego bytu uznawali substancję materialną. Według tej teorii cały wszechświat zbudowany jest z pięciu praelementów: drzewa, ognia, ziemi, metalu i wody. Wszystkie te elementy pozostają między sobą w ściśle określonej więzi.

Każdy element odżywia następujący po nim, tak jak każda pora roku wydaje następną. Równocześnie każdy element działa na inny hamująco i rozpraszająco, tak że końcowa suma energii pozostaje bez zmiany. Cykl twórczy wyjaśniano następująco: z drzewa powstaje ogień, z ognia popiół, tj. ziemia, z ziemi wydobywa się metal, z metalu podgrzanego powstaje płynna masa czyli woda, woda żywi drzewo. W cyklu destrukcyjnym drzewo swoimi korzeniami niszczy ziemię, ziemia wchłania wodę, woda gasi ogień, ogień topi metal, metal tnie drzewo.

Porządek świata według reguły pięciu żywiołów (elementów ) przeniesiono na wiele dziedzin ludzkiego życia. Twierdzono, że każdemu praelementowi przypisano jeden narząd wewnętrzny. W ten sposób powstał diagram, który kojarzy elementy wszechświata z ludzkimi narządami wewnętrznymi. Wynika z niego na przykład, że ogień jest żywiołem serca, drzewo jest żywiołem dla wątroby, śledziona jest przyporządkowana żywiołowi ziemi, płuca  - metalowi, nerki - wodzie.

Pięć żywiołów utożsamia etapy przeobrażeń, przypomina następstwo pór roku w przyrodzie, kolejne fazy rozwoju człowieka. W narodzinach dostrzegamy element drewna. Noworodek, początkowo mały i kruchy jak delikatna zielona gałązka, mobilizuje ogromną energię potrzebną do żywiołowego wzrostu. Dziecko  z okresu płodowego (element wody )poprzez narodziny przechodzi do żywiołu drewna. Dojrzałość i dorosłość odpowiadają elementowi ziemi. Starzejąc się degenerując, wchodzimy w żywioł metalu.
Teoria pięciu elementów opisuje cykliczne przeobrażenia w ciągu całego życia i w ciągu dnia. Przebudzenie wiąże się z drewnem, a pełne rozbudzenie z ogniem. Senność odpowiada metalowi, a sen - wodzie.

Pięć żywiołów i jego odpowiedniki w człowieku, w naturze, w kosmosie.