Esperanto - PMEG_14.0.pdf

(4351 KB) Pobierz
Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko
Bertilo Wennergren
Plena
Manlibro
de
Esperanta
Gramatiko
© Bertilo WENNERGREN 2005
La internan grafikan fasonon faris Per Aarne FRITZON kaj Bertilo
WENNERGREN .
Elektronikaj versioj troviĝas ĉe <http://bertilow.com/pmeg/> .
Tiu ĉi PDF-versio de PMEG respondas al la hiperteksta versio 14.0.
Tiun ĉi dosieron vi rajtas presi por via propra uzo, sed vi ne rajtas
tiajn presaĵojn amase distribui, nek vendi.
Publikigis PMEG-on kiel paperan libron la Esperanto-Ligo por
Norda Ameriko.
Enhavo
Enkonduko.................................................................................................................13
Skribo kaj elparolo....................................................................................................15
1. Skribo...............................................................................................................15
1.1. Literoj.........................................................................................................15
1.2. Helposignoj................................................................................................16
2. Elparolo............................................................................................................21
2.1. Bazaj elparolaj reguloj...............................................................................21
2.2. Specialaj elparolaj reguloj..........................................................................28
2.3. Ne-Esperantaj vortoj — elparolo...............................................................31
Gramatiko..................................................................................................................35
3. Gramatika superrigardo.................................................................................35
3.1. Vortospecoj.................................................................................................35
3.2. Frazoj kaj frazpartoj...................................................................................36
3.3. Ĉefvortoj kaj priskriboj..............................................................................39
4. O-vortoj............................................................................................................41
4.1. Bazaj reguloj por O-vortoj.........................................................................41
4.2. Seksa signifo de O-vortoj...........................................................................41
5. A-vortoj............................................................................................................47
5.1. Bazaj reguloj por A-vortoj.........................................................................47
5.2. O-vorteca uzo de A-vortoj..........................................................................48
6. E-vortoj............................................................................................................51
7. Frazpartoj........................................................................................................53
7.1. O-vortaj frazpartoj......................................................................................53
7.1.1. Rektaj priskriboj de O-vorto..........................................................53
7.1.2. Uzo de O-vortaj frazpartoj.............................................................58
7.2. A-vortaj frazpartoj......................................................................................58
7.3. E-vortaj frazpartoj......................................................................................60
8. Unu-nombro kaj multe-nombro.....................................................................63
8.1. Bazaj reguloj por nombro..........................................................................63
8.2. Uzado de unu-nombro kaj multe-nombro..................................................63
8.2.1. Nombro ĉe radikoj kaj kunmetaĵoj.................................................63
8.2.2. Nombro ĉe O-vortoj.......................................................................64
8.2.3. Nombro ĉe A-vortoj.......................................................................66
8.2.4. Nombro — specialaj okazoj...........................................................69
9. Difiniloj............................................................................................................73
9.1. Difina artikolo — la...................................................................................73
9.1.1. La — bazaj reguloj.........................................................................73
9.1.2. La — individuaĵoj..........................................................................74
9.1.3. La — konateco...............................................................................75
9.1.4. La — specoj...................................................................................79
9.1.5. La — specialaj uzoj........................................................................81
9.1.6. La ĉe propraj nomoj.......................................................................84
9.2. Aliaj difiniloj..............................................................................................90
9.3. Pli ol unu difinilo.......................................................................................93
3
122715212.001.png
10. Apostrofo........................................................................................................95
10.1. Normala apostrofado................................................................................95
10.2. Nenormala apostrofado............................................................................97
11. Pronomoj........................................................................................................99
11.1. Personaj pronomoj...................................................................................99
11.2. Posedaj pronomoj.....................................................................................99
11.3. Unua persono.........................................................................................100
11.4. Dua persono...........................................................................................102
11.5. Tria persono............................................................................................103
11.6. Si............................................................................................................108
11.6.1. Si en simplaj frazoj.....................................................................108
11.6.2. Si en kompleksaj frazoj..............................................................110
11.6.3. Si en fiksitaj esprimoj.................................................................116
12. Rolmontriloj.................................................................................................117
12.1. Frazroloj sen rolmontrilo.......................................................................117
12.1.1. Subjekto......................................................................................117
12.1.2. Alvoko........................................................................................118
12.1.3. Perverba priskribo......................................................................119
12.1.4. Identiga priskribo.......................................................................119
12.2. La rolfinaĵo N.........................................................................................120
12.2.1. N — bazaj reguloj......................................................................120
12.2.2. N por objekto.............................................................................121
12.2.3. N por mezuro.............................................................................124
12.2.4. N por tempopunkto....................................................................127
12.2.5. N por direkto..............................................................................128
12.2.6. N por aliaj signifoj.....................................................................131
12.3. Rolvortetoj.............................................................................................132
12.3.1. Je................................................................................................133
12.3.2. De...............................................................................................135
12.3.2.1. De rilate al verbo..............................................................136
12.3.2.2. De rilate al aga O-vorto....................................................138
12.3.2.3. De rilate al ne-aga O-vorto...............................................140
12.3.2.4. De rilate al participo.........................................................142
12.3.2.5. De rilate al A-vorto aŭ E-vorto.........................................143
12.3.2.6. De rilate al vorteto............................................................144
12.3.3. Da...............................................................................................144
12.3.3.1. Da — bazaj reguloj...........................................................144
12.3.3.2. Da — detalaj reguloj.........................................................146
12.3.3.3. Da — nekutimaj uzoj........................................................148
12.3.4. Lokaj rolvortetoj........................................................................150
12.3.4.1. Antaŭ (kaj malantaŭ).........................................................150
12.3.4.2. Apud..................................................................................153
12.3.4.3. Ĉe......................................................................................154
12.3.4.4. Ĉirkaŭ...............................................................................156
12.3.4.5. Ekster................................................................................157
12.3.4.6. En......................................................................................159
12.3.4.7. Inter...................................................................................162
12.3.4.8. Kontraŭ.............................................................................165
12.3.4.9. Post...................................................................................169
12.3.4.10. Preter...............................................................................171
12.3.4.11. Sub..................................................................................172
4
12.3.4.12. Super...............................................................................174
12.3.4.13. Sur...................................................................................176
12.3.4.14. Tra...................................................................................178
12.3.4.15. Trans...............................................................................180
12.3.5. Direktaj rolvortetoj.....................................................................182
12.3.5.1. Al.......................................................................................182
12.3.5.2. El.......................................................................................187
12.3.5.3. Ĝis.....................................................................................190
12.3.6. Aliaj rolvortetoj..........................................................................192
12.3.6.1. Anstataŭ............................................................................192
12.3.6.2. Dum..................................................................................194
12.3.6.3. Krom.................................................................................195
12.3.6.4. Kun...................................................................................198
12.3.6.5. Laŭ....................................................................................202
12.3.6.6. Malgraŭ.............................................................................204
12.3.6.7. Per.....................................................................................204
12.3.6.8. Po......................................................................................208
12.3.6.9. Por.....................................................................................210
12.3.6.10. Pri....................................................................................214
12.3.6.11. Pro...................................................................................215
12.3.6.12. Sen..................................................................................217
12.3.7. Rolvortaĵoj.................................................................................218
12.3.8. Memstaraj rolvortetoj.................................................................220
12.3.9. Forlaso de rolvorteto..................................................................220
12.3.10. Neoficialaj rolvortetoj..............................................................221
13. Tabelvortoj...................................................................................................223
13.1. Tabelvortoj — bazaj reguloj...................................................................223
13.2. Tabelvortaj postpartoj kaj ordinaraj finaĵoj............................................226
13.3. Ĉu ALI-vortoj povas esti tabelvortoj?....................................................226
14. E-vortecaj vortetoj......................................................................................229
14.1. E-vortecaj vortetoj lokaj.........................................................................229
14.1.1. Tabelvortoj je E..........................................................................229
14.1.2. Ĉi................................................................................................231
14.1.3. For..............................................................................................234
14.2. E-vortecaj vortetoj tempaj......................................................................235
14.2.1. Tabelvortoj je AM......................................................................235
14.2.2. Ankoraŭ......................................................................................238
14.2.3. Baldaŭ........................................................................................239
14.2.4. Hodiaŭ, hieraŭ, morgaŭ..............................................................239
14.2.5. Jam.............................................................................................242
14.2.6. Ĵus...............................................................................................244
14.2.7. Nun.............................................................................................245
14.2.8. Plu..............................................................................................247
14.2.9. Tuj..............................................................................................248
14.3. E-vortecaj vortetoj ceteraj......................................................................249
14.3.1. Tabelvortoj je AL.......................................................................249
14.3.2. Tabelvortoj je EL........................................................................251
14.3.3. Tabelvortoj je OM......................................................................255
14.3.4. Ajn..............................................................................................260
14.3.5. Almenaŭ.....................................................................................260
14.3.6. Ankaŭ.........................................................................................261
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin