Sto Lat Pamięci Magnetycznych.pdf

Sto lat pami«ci magnetycznych

Chociaý zapis magnetyczny jest dziæ powszechny,

pocztki by¸y trudne. Nie do koÄca rozumiano

teoretyczne podstawy zjawiska, praktyczne zastosowania

pojawia¸y si« rzadko, a ponadto rozwojowi tej techniki

nie sprzyja¸y ani czynniki polityczne, ani gospodarcze

James D. Livingston

jest przechowywana wi«kszoæ

æwiatowych zasobw informa-

cji: dane na dyskach komputerowych,

filmy i muzyka na taæmach audio i wi-

deo, wiadomoæci na automatycznych

sekretarkach, dane finansowe na pa-

skach magnetycznych kart kredytowych

i bankomatowych. Wszystkie te noæni-

ki przechowuj s¸owa, liczby, obrazy

i dwi«ki jako niewidzialne wzory po¸u-

dniowych i p¸nocnych biegunw ma-

gnetycznych. W ubieg¸ym roku techni-

ka zapisu magnetycznego obchodzi¸a

setn rocznic« powstania.

W ostatnich dziesi«cioleciach zdarza-

¸o si«, ýe informacje zapisane na noæni-

kach magnetycznych wywiera¸y wp¸yw

na losy spo¸eczeÄstw. W latach siedem-

dziesitych nagrania z Gabinetu Owal-

nego by¸y rozstrzygajcym dowodem

w aferze Watergate Ð zmusi¸ on prezy-

denta Richarda Nixona do rezygnacji.

W zesz¸ym roku inne taæmy ujawni¸y

niew¸aæciwe stosunki prezydenta Billa

Clintona z by¸ praktykantk z Bia¸ego

Domu, co sta¸o si« przyczyn kolejne-

go skandalu w sferach rzdowych.

Nie wywo¸ujc takich wstrzsw, pa-

mi«ci magnetyczne komputerw latami

przechowuj dane dotyczce ludzi, to-

warw i pieni«dzy. W erze informacji

s¸uý za magazyny elektronicznej wie-

dzy, gromadzc dane naukowe, medycz-

ne, przemys¸owe i finansowe. Chociaý

inne noæniki, takie jak taæma filmowa,

papier czy CD-ROM-y, s rwnie po-

wszechne, zapis magnetyczny ma jed-

nak istotn zalet«: pozwala on ¸atwo po-

wtrnie zapisa lub skasowa informacj«

(jak pokazuje przypadek sekretarki Ro-

se Mary Woods i nies¸awna przerwa na

taæmach ze sprawy Nixona).

Jednak ten liczcy juý 100 lat wynala-

zek nie budzi¸ szczeglnego zaintereso-

wania przez ca¸e dziesi«ciolecia. Fizycz-

ne podstawy zapisu magnetycznego nie

by¸y do koÄca jasne, odpowiednie urz-

dzenia niezupe¸nie gotowe do uýycia,

a warunki gospodarcze i polityczne nie

sprzyja¸y szybkiemu wdroýeniu. Nato-

miast w cigu drugiego p¸wiecza swe-

go istnienia sta¸ si« bezcennym narz«-

dziem nowoczesnego spo¸eczeÄstwa.

Pierwsze pami«ci magnetyczne

Od doæ dawna ludzie wiedzieli, ýe

pewne materia¸y ãpami«tajÓ kierunek,

w ktrym zosta¸y namagnesowane. Juý

1898

VALDEMAR POULSEN,

duÄski inýynier,

wynalazca telegrafonu

(powyýej) , urzdzenia

wykorzystujcego zapis

magnetyczny do

rejestracji ludzkiego

g¸osu na stalowych

drutach lub taæmach.

1915

LUSITANIA zostaje zatopiona

przez U-Boota, co wzmaga

podejrzenia Amerykanw,

ýe Niemcy nagrywaj wiadomoæci

za pomoc telegrafonw,

a nast«pnie nadaj je

w przyspieszonym tempie.

1900

CESARZ FRANCISZEK JîZEF

nagrywa swj g¸os na telegrafonie

podczas Wystawy åwiatowej

w Paryýu, na ktrej urzdzenie to

wywo¸a¸o sensacj«.

76 å WIAT N AUKI StyczeÄ 1999

1928

FRITZ PFLEUMER, austriacki chemik,

konstruuje urzdzenie wykorzystujce

do zapisu niewiele waýc taæm« pokryt

czstkami materia¸u magnetycznego.

N a noænikach magnetycznych

200 lat p.n.e. nadworni magicy chiÄskie-

go cesarza konstruowali kompasy,

wykorzystujc magnetyt, bogaty w ýe-

lazo minera¸ o silnych w¸aæciwoæciach

magnetycznych.

Dopiero jednak w XIX wieku, kiedy

naukowcy zacz«li odkrywa zwizek

pomi«dzy elektrycznoæci i magnety-

zmem, sta¸y si« magnesy podstaw tak

waýnych wynalazkw, jak telegraf, tele-

fon, generator, transformator czy silnik

elektryczny. Pod koniec stulecia materia¸

magnetyczny zosta¸ wykorzystany do

zapisania i odtworzenia ludzkiego g¸o-

su. W roku 1898 duÄski inýynier Valde-

mar Poulsen opatentowa¸ urzdzenie

nazwane telegrafonem.

Poulsen, pracownik Kopenhaskiej

Kompanii Telefonicznej, sdzi¸, ýe lu-

dziom przyda¸oby si« urzdzenie reje-

strujce telefoniczne wiadomoæci. Zade-

monstrowa¸ on ide« swego wynalazku

przyjacio¸om, pos¸ugujc si« stalow stru-

n fortepianow rozcigni«t w laborato-

rium. Przesuwa¸ elektromagnes wzd¸uý

struny, krzyczc w tym czasie do po¸-

czonego z elektromagnesem mikrofonu.

Urzdzenie zamienia¸o mow« na sygna¸

elektryczny, ktry by¸ nast«pnie dostar-

czany do elektromagnesu wytwarzaj-

cego pole magnetyczne o nat«ýeniu

zmieniajcym si« wraz z g¸oænoæci, wy-

sokoæci i innymi parametrami g¸osu. To

zmienne pole magnetyczne by¸o rejestro-

wane w kolejnych fragmentach struny.

Poulsen dotar¸ do koÄca drutu, po

czym powrci¸ do jego pocztku i wy-

mieni¸ mikrofon na s¸uchawk«. Pniej

jeden z jego przyjaci¸ przesuwa¸ elek-

tromagnes wzd¸uý struny i urzdzenie

dzia¸a¸o odwrotnie niý poprzednio.

Elektromagnes ãodczytywa¸Ó pole ma-

gnetyczne zapami«tane w strunie i za-

mienia¸ je na prd elektryczny (dzi«ki

zjawisku indukcji elektromagnetycznej),

ktry nast«pnie by¸ przetwarzany na

dwi«k przez s¸uchawk«. Przyjaciel

Poulsena us¸ysza¸ st¸umiony jego g¸os!

Poulsen szybko ulepszy¸ swoje urz-

dzenie Ð w jednym z wariantw stalowa

struna by¸a nawini«ta na cylinder Ð

i zg¸osi¸ do opatentowania w rýnych

krajach. Pocztkowe reakcje by¸y wsz«-

dzie jednakowo negatywne. W USA

pracownik urz«du patentowego napi-

sa¸ w opinii, ýe telegrafon nie b«dzie

dzia¸a, gdyý jego opis ãprzeczy wszyst-

kim prawom magnetyzmuÓ. Wydaje si«

jednak, ýe nie wszystkie prawa magne-

tyzmu by¸y wtedy znane, bo urzdze-

nie naprawd« dzia¸a¸o.

Seria publicznych demonstracji

wkrtce dowiod¸a racji Poulsena. Na

Wystawie åwiatowej w Paryýu w roku

1900 telegrafon odnis¸ spektakularny

sukces, zadziwiajc wielu zwiedzaj-

cych, a wærd nich cesarza Austro-W«-

gier Franciszka Jzefa Ð nagranie jego

g¸osu jest obecnie najstarszym zacho-

wanym zapisem magnetycznym.

Oczywiæcie nie Poulsen pierwszy za-

rejestrowa¸ i odtworzy¸ ludzki g¸os. Po-

nad 20 lat wczeæniej Tomasz Edison

opatentowa¸ fonograf, ktry w pierwot-

nej wersji zapisywa¸ dwi«ki w postaci

rowkw wycinanych w folii nawini«tej

na cylinder. Pniej foli« zastpiono wo-

skowymi cylindrami, a te z kolei plasti-

kowymi dyskami.

Gdy Poulsen og¸osi¸ swj wynalazek,

fonograf by¸ juý powszechnie znanym

urzdzeniem. Mimo to telegrafon oka-

za¸ si« nieco doskonalszy technicznie.

W artykule zamieszczonym w Scienti-

fic American w 1900 roku napisano, ýe

dwi«k uzyskiwany z telegrafonu ãjest

bardzo wyrany i ca¸kowicie pozbawio-

ny nieprzyjemnych trzaskw typowych

dla fonografuÓ. Jednakýe zanim zapis

magnetyczny znalaz¸ powszechne za-

stosowanie, up¸yn«¸o p¸ wieku.

Powolny start

Co wi«c wstrzyma¸o rozwj tak bar-

dzo obiecujcego wynalazku? History-

cy obwiniaj za to zarwno biznes, jak

i przemys¸. Pocztkowo American Tele-

phone & Telegraph Company (AT&T)

opiera¸a si« wprowadzeniu telegrafonu,

poniewaý obawia¸a si« utraty jednej trze-

ciej klientw na wiadomoæ, ýe ich roz-

mowy mog by rejestrowane. W 1906

roku czasopismo Technical World opubli-

kowa¸o artyku¸ zatytu¸owany ãA Spool

of Wire SpeaksÓ (Zwj drutu mwi), kt-

ry rozpoczyna¸ si« od rozmowy dwch

fikcyjnych biznesmenw, Jonesa i Brow-

na. Panowie k¸cili si« zawzi«cie o to, co

Brown powiedzia¸ Ð lub czego nie po-

wiedzia¸ Ð w poprzedniej rozmowie tele-

fonicznej. Gdy nie mogli dojæ do poro-

zumienia, Jones wyj¸ ze swojego biurka

zwj drutu i za¸oýy¸ do telegrafonu. Ku

niezadowoleniu Browna zapis ujawni¸,

ýe racj« mia¸ Jones.

Z obawy o zachowanie prywatnoæci

pierwszym amerykaÄskim produktem,

w ktrym zastosowano ide« zapisu ma-

gnetycznego, by¸ dyktafon, produko-

wany przez American Telegraphone

Company za¸oýon w roku 1903. Jed-

nak konkurencyjne urzdzenia oparte

1933

ADOLF HITLER zostaje

kanclerzem Niemiec.

Gestapo kupuje

duýo magnetycznych

rejestratorw, ktre

wykorzystuje do

zapisu przes¸uchaÄ.

Lata trzydzieste

BLATTNERPHONE jest uýywany

przez BBC do retransmisji

audycji radiowych. Do za¸oýenia

szpuli z ci«ýk stalow taæm

potrzebne s dwie osoby.

1936

MAGNETOPHON pos¸uýy¸ do

nagrania koncertu London

Philharmonic Orchestra

w Ludwigshafen; noænikiem

by¸a plastikowa taæma

pokryta tlenkiem ýelaza.

Nagranie przetrwa¸o do dzisiaj .

na fonografie, takie jak Ediphone i Dic-

taphone, mia¸y 20-letni przewag«: by-

¸y taÄsze, ¸atwiejsze w obs¸udze i mniej

zawodne.

Niestety, telegrafonu nie dawa¸o si«

udoskonali, poniewaý niewiele wie-

dziano o zjawiskach fizycznych, na kt-

rych oparte by¸o jego dzia¸anie. Zamia-

n« dwi«ku na sygna¸ elektryczny, a

nast«pnie na pole magnetyczne rozu-

miano doæ dobrze dzi«ki wczeæniej-

szym doæwiadczeniom z telefonem. Jed-

nak mechanizm, ktry sprawia¸, ýe to

pole magnetyczne mog¸o by zapami«-

tane w noæniku takim jak stalowy drut,

w tamtych czasach by¸ postrzegany jako

graniczcy z magi. Inna wada telegra-

fonu to niewystarczajca g¸oænoæ od-

twarzanego dwi«ku.

Jednak nie trudnoæci techniczne oka-

za¸y si« najwi«kszym problemem Ame-

rican Telegraphone Company. Kilka

spoærd niewielkiej liczby sprzedanych

telegrafonw zosta¸o zainstalowanych

na transatlantyckich stacjach telegraficz-

nych w Tuckerton (New Jersey) i Say-

ville (Nowy Jork), z ktrych pierwsz

obs¸ugiwa¸a niemiecka firma Telefun-

ken, a drug powizana z Niemcami fir-

ma amerykaÄska. By¸o teý wiadomo, ýe

niemiecka marynarka wojenna zakupi-

¸a telegrafony na potrzeby swoich ¸odzi

podwodnych.

Po wybuchu I wojny æwiatowej te

dwie po¸oýone na wschodnim wybrze-

ýu USA stacje telegraficzne podejrzewa-

no o przekazywanie informacji wojsko-

wych niemieckim ¸odziom podwodnym

operujcym na Atlantyku. Roznios¸a

si« m.in. pog¸oska, ýe telegrafony s¸uý

do rejestrowania tajnych wiadomoæci,

przesy¸anych nast«pnie z duý szyb-

koæci za pomoc telegrafu. Depesze te

mia¸y by rejestrowane na telegrafonach

zainstalowanych na ¸odziach podwod-

nych, na ktrych wiadomoæci odtwa-

rzano z normaln szybkoæci. Podejrze-

nia wzros¸y, gdy radioamator z New

Jersey odkry¸, ýe zak¸cenia radiowe,

ktre obserwowa¸ nocami, s wiadomo-

æciami przesy¸anymi alfabetem MorseÕa;

wystarczy¸o je odtworzy w zwolnio-

nym tempie.

W 1914 roku rzd USA przej¸ kon-

trol« nad stacj w Tuckerton. Podobny

los spotka¸ rwnieý stacj« w Sayville,

gdy niemiecka ¸d podwodna zatopi¸a

u wybrzeýy Irlandii brytyjski liniowiec

Lusitania . Rwnieý Marynarka Wo-

jenna Stanw Zjednoczonych zakupi¸a

14 telegrafonw, urzdzenia te jednak

nigdy nie dzia¸a¸y prawid¸owo. P-

niej oskarýono o zdrad« pracownikw

American Telegraphone, ktra juý i tak

boryka¸a si« z k¸opotami wynikajcy-

mi z niew¸aæciwego zarzdzania i ni-

k¸ej sprzedaýy (zosta¸o kupionych tro-

ch« ponad 100 urzdzeÄ). Nic wi«c

dziwnego, ýe pechow firm« przej¸

syndyk, wskutek czego w USA zaprze-

stano w zasadzie na 20 lat prac nad ko-

mercyjnym wykorzystaniem zapisu

magnetycznego.

g¸oænoæci, a niemiecki wynalazca Kurt

Stille pracowa¸ nad zmodyfikowanym

telegrafonem do zapisywania znacznie

d¸uýszych wiadomoæci. W kulminacyj-

nych momentach podczas prezentacji

handlowych Stille (ktrego nazwisko,

o ironio, znaczy po niemiecku ãciszaÓ)

si«ga¸ do kieszeni, wyciga¸ stalowy cy-

linder d¸ugoæci oko¸o 20 cm i z dum

oznajmia¸, ýe ãna tej ma¸ej rurce moýe

zarejestrowa ca¸ symfoni«Ó!

Jedn z firm, ktra zakupi¸a licencj«

na opracowan przez StilleÕa technolo-

gi« zapisu, by¸a Ludwig Blattner Pictu-

re Company z Wielkiej Brytanii. Opra-

cowano w niej magnetyczny rejestrator

o nazwie Blattnerphone. Urzdzenie,

pierwotnie przeznaczone do produkcji

filmw dwi«kowych, znalaz¸o zasto-

sowanie w szybko rozwijajcej si« ra-

diofonii. Poczwszy od 1931 roku BBC

(British Broadcasting Company) stoso-

wa¸o BlattnerphoneÕy do retransmito-

wania swoich audycji na ca¸ym æwiecie,

natychmiastowego odtwarzania nagraÄ

podczas prb oraz utrwalania waýnych

przemwieÄ i informacji o istotnych

wydarzeniach.

Blattnerphone budzi¸ respekt. Wyso-

ka i szeroka na p¸tora metra oraz g¸«-

boka na 50 cm maszyna waýy¸a niemal

ton« (900 kg). Noænikiem, na ktrym za-

pisywano dwi«k, by¸a stalowa taæma

szerokoæci oko¸o 3 mm przesuwajca si«

przed g¸owic z pr«dkoæci oko¸o 1m/s.

P¸godzinne nagranie wymaga¸o mniej

wi«cej 1.5 km taæmy.

Jednak Blattnerphone mia¸ swoje za-

lety. Podczas gdy montaý æcieýki dwi«-

kowej za pomoc fonografu wymaga¸

powtrnego nagrywania, stalowe taæmy

W Europie ¸atwiej

Na starym kontynencie idea zapisu

magnetycznego znalaz¸a znacznie lep-

sze warunki rozwoju. Dzi«ki zastoso-

waniu elektronicznych wzmacniaczy

przed nadejæciem lat dwudziestych upo-

rano si« z problemem niedostatecznej

1947

BING CROSBY SHOW Ð

pierwszy duýy amerykaÄski

program radiowy

nie nadawany ãna ýywoÓ.

1952

PAMI¢ RDZENIOWA komputera Whirlwind I

przechowuje 256 bitw danych.

Lata pi«dziesite

TWARDE DYSKI zaczynaj

przejmowa rol« pami«ci

magnetycznej komputerw.

Pierwsze takie urzdzenie

powstaje w IBM w 1957 roku.

Pniejszy produkt (u gry)

sk¸ada si« z 50 dyskw

o ¸cznej pojemnoæci

56 megabajtw.

78 å WIAT N AUKI StyczeÄ 1999

ELEKTROMAGNES

CEWKA, PRZEZ

KTîR PüYNIE

PRD ELEKTRYCZNY

da¸y si« stosunkowo ¸atwo ci i spa-

wa. Niestety, spawane po¸czenia cza-

sem p«ka¸y, a fragmenty stalowych taæm

niebezpiecznie przecina¸y powietrze.

Mimo to zasadniczo BlattnerphoneÕy si«

sprawdza¸y, a rýne wersje tych urz-

dzeÄ w niektrych krajach by¸y uýywa-

ne aý do roku 1945.

Powrmy do Niemiec z roku 1925.

Stille i jego wsp¸pracownicy opraco-

wali i wprowadzili na rynek urzdze-

nie, b«dce po¸czeniem dyktafonu i te-

lefonicznego aparatu zg¸oszeniowego.

W przeciwieÄstwie do AT&T wiele eu-

ropejskich firm telefonicznych zezwo-

li¸o na pod¸czanie takich rejestratorw

do swoich sieci. Popyt na dyktafony jed-

nak by¸ w Niemczech niewielki z po-

wodu panujcego wtedy kryzysu gos-

podarczego Ð praca stenografistek oka-

za¸a si« znacznie taÄsza.

Udoskonalona wersja maszyny Stil-

leÕa zosta¸a wprowadzona na rynek

przez firm« Lorenz w roku 1933, mniej

wi«cej wtedy, gdy Adolf Hitler doszed¸

do w¸adzy, i wkrtce zacz«¸o j kupowa

w duýych iloæciach Gestapo do rejestra-

cji przes¸uchaÄ i rozmw telefonicznych.

Lorenz wyprodukowa¸a takýe rejestra-

tor wykorzystujcy do zapisu stalow

taæm«, ktrego uýywano w Niemieckiej

Rozg¸oæni Radiowej. Rozg¸oæni tej oraz

BBC zawdzi«czamy, ýe w latach trzy-

dziestych magnetyczne rejestrowanie au-

dycji radiowych sta¸o si« w Europie po-

wszechne. W tym czasie po drugiej

stronie Atlantyku amerykaÄskie stacje

ogranicza¸y si« niemal wy¸cznie do au-

dycji nadawanych na ýywo.

Pomimo sukcesw, jakie odnosi¸y

w Europie, pierwsze rejestratory magne-

tyczne mia¸y jedn powaýn wad«: wy-

maga¸y niezwykle d¸ugich i ci«ýkich sta-

lowych taæm lub drutw. Dzisiaj na-

ukowcy wiedz doskonale, ýe taki noænik

by¸ raczej niezbyt dobrym rozwizaniem.

Dlatego zasadniczy post«p dokona¸ si«

w roku 1927, kiedy austriacki chemik

Fritz Pfleumer wymyæli¸ papierow ta-

æm« pokryt sproszkowanym materia-

¸em magnetycznym. Podobne rozwiza-

nie sugerowa¸ amerykaÄski inýynier

Oberlin Smith w artykule opublikowa-

nym juý w roku 1888. Przedstawi¸ w nim

takýe ide« magnetycznego rejestratora,

ale jego pomys¸y nigdy nie doczeka¸y si«

realizacji. Tak wi«c pierwszy skonstru-

owa¸ takie urzdzenie Poulsen.

Pfleumer opracowywa¸ technologi«

produkcji papieru w kolorze z¸otym do

ustnikw papierosw. Polega¸a ona na

rozprowadzeniu drobin brzu w kleju,

a nast«pnie naniesieniu tej mieszaniny

na powierzchni« papieru. Pfleumer do-

szed¸ do wniosku, ýe w podobny spo-

sb moýna pokry papier drobinami

ýelaza. W roku 1928 zbudowa¸ rejestra-

tor magnetyczny, w ktrym jako noæni-

ka uýy¸ takiej w¸aænie papierowej taæmy.

Urzdzenie wyrýnia¸o si« prostym me-

chanizmem, ktry przesuwa¸ lekk ta-

æm« wzd¸uý nowego typy g¸owicy ma-

gnetycznej. By¸o tak obiecujce, ýe do

1932 roku firma AEG wykupi¸a wszyst-

kie patenty Pfleumera.

Koncern AEG podj¸ wsp¸prac« z fir-

m chemiczn I. G. Farben (obecnie

BASF), aby zbada moýliwoæ zastoso-

wania drobin innych materia¸w ma-

gnetycznych na rýnych rodzajach pod-

¸oýy. Odkryto, ýe najlepsze rezultaty daje

sproszkowany tlenek ýelaza naniesiony

NOåNIK

MAGNETYCZNY

POLE

MAGNETYCZNE

ZAPAMI¢TANE POLE MAGNETYCZNE

ZAPIS MAGNETYCZNY moýe pos¸uýy do

zapami«tania dwi«ku, obrazu lub danych

komputerowych. Informacj« najpierw prze-

twarza si« na sygna¸ elektryczny, ktry jest

nast«pnie kierowany przez zwoje cewki

elektromagnesu. Powsta¸e zmiany pola ma-

gnetycznego (czerwony) s odwzorowy-

wane w noæniku magnetycznym, ktry po-

rusza si« wzgl«dem elektromagnesu. Gdy

sygna¸ elektryczny ma posta sinusoidy,

odpowiadajcy mu wzr w materiale ma-

gnetycznym b«dzie rwnieý przypomina¸

sinusoid«.

1959

NIKITA CHRUSZCZOW dyskutuje

z Richardem Nixonem podczas

zwiedzania wystawy sprz«tu

domowego uýytku w Moskwie.

Ta nie zaplanowana rozmowa,

zarejestrowana na taæmie wideo,

przesz¸a do historii

jako Debata Kuchenna.

1956

PROTOTYP VR-1000,

pierwszego komercyjnego magnetowidu,

demonstruje firma Ampex.

Urzdzenie jest duýe i skomplikowane,

a taæma ma szerokoæ 5 cm.

1963

KASETA MAGNETOFONOWA

wprowadzona przez Philipsa.

Pniej pojawi si« kasety z taæm

oæmioæcieýkow i mikrokasety.

å WIAT N AUKI StyczeÄ 1999 79

na plastikow taæm«. Prace zaowocowa-

¸y urzdzeniem o nazwie Magnetophon,

ktre zosta¸o zaprezentowane publicz-

nie w roku 1935 podczas BerliÄskiej

Wystawy Radiowej. W listopadzie na-

st«pnego roku pos¸uýy¸o ono do zareje-

strowania koncertu London Philharmo-

nic Orchestra w Ludwigshafen w Niem-

czech. Nagranie przetrwa¸o do dzisiaj.

Kiedy udoskonalono metod« zapisu

dzi«ki zastosowaniu podmagnesowa-

nia, czyli na¸oýenia na zapisywany sy-

gna¸ o cz«stotliwoæci akustycznej sygna-

¸u o znacznie wyýszej cz«stotliwoæci

i sta¸ej amplitudzie (co polepszy¸o jakoæ

dwi«ku), Magnetophon szybko wy-

przedzi¸ wszystkich rywali. Jest uwaýa-

ny za bezpoæredniego poprzednika

wsp¸czesnych magnetofonw.

Tak imponujce sukcesy Europejczy-

kw sk¸oni¸y w koÄcu AT&T do rozpo-

cz«cia badaÄ na technik zapisu ma-

gnetycznego. Cho prace te nie dopro-

wadzi¸y do szybkiego opracowania ja-

kichkolwiek urzdzeÄ komercyjnych,

umoýliwi¸y jednak dostawy magnetycz-

nych rejestratorw dla armii USA w

okresie II wojny æwiatowej. Do AT&T

do¸czy¸y takýe inne amerykaÄskie fir-

my, takie jak Brush Development Cor-

poration, w ktrej projektem kierowa¸

inýynier Semi Begun (wsp¸pracowa¸

ze Stillem, zanim opuæci¸ nazistowskie

Niemcy w 1935 roku), Armour Re-

search Foundation pod przewodnic-

twem amerykaÄskiego inýyniera Ma-

rvina Camrasa i General Electric ko-

rzystajca z licencji udzielonej przez Ar-

mour Research. Wsplnie firmy te wy-

produkowa¸y na potrzeby armii ame-

rykaÄskiej tysice wykorzystujcych

stalowe druty rejestratorw. S¸uýy¸y

one do zapisywania wiadomoæci na

pok¸adach samolotw i okr«tw, a tak-

ýe na polu walki.

nagranie z Magnetophonu, zdecydowa¸

si« natychmiast. Jego program sta¸ si«

pierwsz w USA waýn audycj radiow

nadawan z taæmy.

Przez wiele miesi«cy Mullin uýywa¸

sprz«tu i taæm, ktre przywiz¸ z Nie-

miec. Jednak juý w 1948 roku Ampex

Corporation wyprodukowa¸a udosko-

nalon wersj« Magnetophonu. Rwnieý

inni wytwrcy wprowadzili wkrtce na

rynek konkurencyjne urzdzenia. Tym-

czasem kompanie takie jak 3M opraco-

wa¸y technologie produkcji lepszych

taæm. W cigu kilku lat taæma magne-

tyczna zastpi¸a ca¸kowicie drut jako

noænik zapisu, a nagrywanie progra-

mw radiowych przed emisj sta¸o si«

w USA powszechne. üatwoæ modyfi-

kacji zapisu magnetycznego umoýliwi-

¸a montaý fragmentw kilku zarejestro-

wanych w studiu wersji piosenki w celu

otrzymania idealnego nagrania, doda-

wanie æmiechu publicznoæci czy usu-

wanie z nagranego materia¸u niepoý-

danych efektw, takich jak niefortunny

kaszel CrosbyÕego po zdaniu ãIf you li-

ke smokingÓ (Jeæli lubisz pali) w rekla-

mie chesterfieldw.

Camras i inni wypromowali takýe za-

pis magnetyczny do rejestrowania æcieý-

ki dwi«kowej filmw. Pocztkowo sto-

sowano do tego celu zapis optyczny,

polegajcy na zamianie g¸osu na sygna¸

æwietlny o zmiennej intensywnoæci,

utrwalany nast«pnie na tej samej taæmie

filmowej co obraz. Zapis magnetyczny

znacznie u¸atwia¸ montaý dialogw,

muzyki i efektw dwi«kowych, nowa

metoda szybko si« wi«c przyj«¸a. Do ro-

ku 1951 w ogromnej wi«kszoæci holly-

woodzkich filmw dwi«k by¸ juý reje-

Stany nadrabiaj

Brytyjscy i amerykaÄscy eksperci æle-

dzcy niemieckie transmisje byli jednak

æwiadomi, ýe przeciwnik ma doskonal-

sze urzdzenie. By¸ to Magnetophon, kt-

rego egzemplarz znaleziono w ostatnich

miesicach walk w Europie. Gdy amery-

kaÄskie oddzia¸y zdoby¸y studia Radia

Luksemburg, przypuszczalnie trafi¸y na

Magnetophon, z ktrego odtwarzano jed-

no z ostatnich krzykliwych przemwieÄ

Hitlera zarejestrowane na udoskonalonej

wersji taæmy pomys¸u Pfleumera. Ame-

rykaÄscy ýo¸nierze zdemontowali kilka

egzemplarzy skonfiskowanej aparatury

i przetransportowali je do USA, gdzie

mia¸y odegra zasadnicz rol« w tworze-

niu koniunktury na zapis magnetyczny

w okresie powojennym.

Jednym z tych ýo¸nierzy by¸ Jack Mul-

lin, ktry w roku 1947 zademonstrowa¸

Magnetophon piosenkarzowi o nazwi-

sku Bing Crosby. Ten popularny wyko-

nawca w swoich programach radiowych

nadawanych przez NBC wyst«powa¸ na

ýywo, nie lubi¸ jednak zwizanych z tym

ograniczeÄ. Poniewaý NBC zabrania¸a

w tym czasie rejestrowania programw,

Crosby przenis¸ si« do ABC, ktra pro-

wadzi¸a bardziej liberaln polityk«. Nie-

stety, jakoæ dwi«ku uzyskiwana ze sto-

sowanych wwczas p¸yt gramofono-

wych nagrywanych i odtwarzanych

z pr«dkoæci na 33 1 / 3 obrotu/min by¸a

cz«sto kiepska. Kiedy Crosby us¸ysza¸

1974

RICHARD NIXON sk¸ada

rezygnacj«, gdy nagrania

magnetofonowe z Gabinetu

Owalnego ujawniaj jego

rol« w aferze Watergate.

1991

BRUTALNOå POLICJI

wychodzi na jaw po odtworzeniu

przez telewizj« nagrania wideo

ukazujcego pobicie

Rodneya Kinga.

1971

DYSKIETKI mia¸y

z pocztku ærednic« 8 cali,

pniej 5.25 (z lewej)

i 3.5 cala.

1998

MONICA LEWINSKY staje si«

centraln postaci prezydenckiego

skandalu, ktrego wiele szczeg¸w

ujawni¸y dokonane po kryjomu

nagrania rozmw telefonicznych.

DONAL PHILBY FPG International

80 å WIAT N AUKI StyczeÄ 1999

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: