Weglowodory nienasycone 09.pdf
(
307 KB
)
Pobierz
Weglowodory nienasycone 09
W
Ħ
GLOWODORY NIENASYCONE
alkeny (C=C); alkiny (CŞC); wħglowodory skondensowane (C=C=C); wħglowodory sprzħŇone
(C=C-C=C); wħglowodory o izolowanych wiĢzaniach wielokrotnych (C=C-C-C=C) …
ALKENY
Powszechne w przyrodzie: ŋ
-
pinen, karoten, …etylen
WaŇne zwiĢzki przejĻciowe w syntezie organicznej.
Nazewnictwo:
IUPAC: alk
en
zwyczajowo:
-ylen
CH
2
=CH-CH
3
propen = propylen
·
ZnajdŅ łaıcuch zawierajĢcy grupħ funkcyjnĢ (tu C=C);
·
Ponumeruj łaıcuch poczĢwszy od kraıca bliŇszego C=C (w cykloalkanach – C=C - nr 1 i 2)
hept-2-en
cyklopenten
·
Dodaj do nazwy podstawniki starajĢc siħ, aby miały jak najniŇsze lokanty;
·
Zidentyfikuj stereoizomery, oznacz je jako
cis/trans (Z/E)
:
H
3
C
CH
3
H
3
C
H
H
3
CClHC
CH
3
C
C
C C
C C
H
H
H
CH
3
H
H
cis-
but-2-en
trans
-but-2-en
4-chloro-
cis
-pent-2-en
lub
Z/E
(gdy układ bardziej skomplikowany (3 lub wiħcej podstawników)
Gdy grupy o wyŇszym pierwszeıstwie po tej samej stronie C=C
–
Z
(zusammen), gdy po
przeciwnych
-
E
(entgegen).
Br
F
H
3
CH
2
C
CH
2
CH
2
CH
3
C C
C C
F
H
ClH
2
CH
2
C
CH
3
(
Z
)-
1-bromo-1,2-difluoroeten
(
E
)
– 1-chloro-3-etylo-4-metylohept-2-en
Podstawniki:
H
3
C
H
CH
2
=CH- etenyl
CH
2
=CH-CH
2
- propenyl (allil)
(winyl)
C
C
H
trans
-prop-1-enyl
1
Struktura:
WiĢzanie
ʩ
relatywnie słabe (lepsze nakładanie sp
2
)
Izomeryzacja termiczna – E
akt.
= energia wiĢzania ʩ
E
akt.
= 65 kcal/mol
*
E
dys.
(eten) = 173 kcal/mol ¼ E(
s
) = 108 kcal/mol
*
WiĢzanie =C
--
R (H) takŇe silniejsze ŗ nie zachodzĢ reakcje rodnikowe przez oderwanie
winylowego at.wodoru.
Wła
Ļ
ciwo
Ļ
ci fizyczne:
T
wrz
zbliŇone do alkanów, eten
¸
buten – gazy
nierozpuszczalne w wodzie, dobrze – w rozp. niepolarnych
pentan
t
topn
= -130
°
C
trans
–pent-2-en t
topn
= -135
°
C
cis
-pent-2-en t
topn
= -180
°
C (U-shape – utrudnia upakowanie)
H
3
C
CH
3
H
3
C
H
CH
3
-C(sp
2
)
m
C C
C C
m= 0
H
H
H
CH
3
eten -
pK
a
= 44
(etan, pK
a
= 50)
2
Ciepło wodorowania
– miara
stabilno
Ļ
ci
alkenów
Alkeny bardziej podstawione – trwalsze
R
R
R
R
R
H
R
R
R
H
C C
>
C C
>
C C
>
C C
>
C C
R
R
R
H
H
R
H
H
H
H
Izomery
trans
sĢ bardziej stabilne od
cis
.
*
Otrzymywanie alkenów:
1. Eliminacja HX z halogenoalkanów (lub sulfonianów)
X
B
+ HX
C C
H
CH
3
EtO Na
EtOH, T
H
3
C
CH
3
H
3
CH
2
C
H
CH
3
CH
2
CCH
3
C C
+
C C
Br
H
CH
3
H
3
C
H
70%
30%
Zasada atakuje
wicynalny
atom H wzglħdem atomu zwiĢzanego z grupĢ odchodzĢcĢ.
Reguła Zajcewa
:
Podczas eliminacji tworzy siħ głównie C=C miħdzy atomem zwiĢzanym z gr. odchodzĢcĢ a
sĢsiednim, najbardziej podstawionym atomem.
Reakcja eliminacji faworyzuje czħsto produkt
trans
w stosunku do
cis
.
3
C
H
3
H
3
CH
2
C
H
H
3
CH
2
C
C
H
3
EtO Na
EtOH, T
CH
3
CH
2
C
H
2
CH
C C
+
C C
+
CH
3
CH
2
C
H
2
CH=C
H
2
Br
H
C
H
3
H
H
31%
51%;
trans
18%;
cis
2. Dehydratacja alkoholi
OH
H
H
2
SO
4
100
°
C
H
3
C C C CH
3
CH
3
CH=CHCH
3
+ CH
2
=CHCH
2
CH
3
80%
slady
H H
ReaktywnoĻę:
3
> 2
°
> 1
°
3
°
, 2
°
- eliminacja jednoczĢsteczkowa (E1)
Z
przegrupowaniem karbokationu:
CH
3
OH
H
3
C
H
CH
3
H
2
C C
H
3
C C
CH
3
+ H
3
C C
H
H
CH
3
H
3
C
H
H
CH
2
CH
3
H
+ inne
izomery
54% (termodynamicznie najbardziej korzystny)
przegrupowanie 2
o
----> 2
o
3.
Uwodornienie alkinów
R
R'
H
2
R C C R'
C C
kat. Lindlara
H
H
Na, NH
3
R
H
R C C R'
C C
H
R'
REAKCJE ALKENÓW
A
E
A B
C C
+ A-B
C C
D
H
°
= [D
°
(
ʩ
)
+
D
°
(A-B)] – [D
°
(C-A) + D
°
(C-B)]
D
H
°
< 0
4
°
1.
Katalityczne wodorowanie -
katalizatory: Pd-C, Pt , Ra-Ni
CH
2
CH
3
H
CH
2
CH
3
H
2,
PtO
2
CH
2
CH
3
H
+
H
EtOH
CH
3
CH
3
H
CH
3
cis
- 1-etylo-2-metylocykloheksan
(racemat)
Hydrogenacja jest streospecyficzna – addycja
syn
2. Elektrofilowa addycja halogenowodorów
A
E
H
H X
X
C C
C C
Reakcje, w ktrych uprzywilejowane jest powstawanie jednego z rŇnych moŇliwych
stereoizomerw nazywamy
stereoselektywnymi.
Regioselektywno
Ļę
A
E
(orientacja addycji) –
reguła Markownikowa
:
Proton przyłĢcza siħ do mniej podstawionego atomu wħgla = powstaje trwalszy karbokation.
HCl
CH
3
-CH
2
-CH
2
CH
3
CH=CH
2
Cl
HCl
CH
3
-CH-CH
3
CH
3
-CH-CH
3
Cl
3. Elektrofilowa hydratacja
H
3
C
H
H
3
C
CH
3
CH
3
H
(CH
3
)
3
C-OH
C
C CH
2
H
3
C
C
OH
2
H
3
C
CH
3
CH
3
Hydratacja alkenów i dehydratacja alkoholi – procesy równowagowe; H
+
- katalizator
TŖ , c(H
2
SO
4
)Ŗ ŗ c(alken)Ŗ
OdwracalnoĻę protonowania alkenów ¼ równowaga alkenów
OH
CH
3
CH-C-CH
3
CH
3
CH
2
-CH=CH
2
+ CH
3
-CH=CH-CH
3
cis + trans
H
Reprotonowanie – mechanizm kontroli termodynamicznej
H
-H
CH
3
CH=CH-CH
3
CH
3
CH
2
CH-CH
3
CH
3
CH
2
-CH=CH
2
5
Plik z chomika:
lili.lu18
Inne pliki z tego folderu:
Aminy.pdf
(134 KB)
Kwasy i ich pochodne 09.pdf
(145 KB)
Karbonyle 09.pdf
(99 KB)
Alkohole 09.pdf
(194 KB)
Zwiazki aromatyczne 09.pdf
(118 KB)
Inne foldery tego chomika:
E-booki lasy
Filmy o tematyce leśnej
Florystyka
Grzybobranie
Leksykony leśnika
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin